Những Tâm Hồn Nhệ Thuật - Đỗ Bình

Vào những ngày đầu xuân khi ngàn hoa vừa chớm nụ tiết trời và cảnh sắc giao hòa Paris xanh màu lá mới. Hôm nay thật là một vinh dự cho chúng tôi được đón tiếp những vị khách qúy từ Mỹ Quốc đến Paris thủ đô ánh sáng, nơi có một nền văn minh, văn học nghệ thuật lâu đời. Thế giới Âm Nhạc rất bao la, trong nền âm nhạc cổ điển Tây phương "giao hưởng" là các tác phẩm, thường được viết cho dàn nhạc giao hưởng. Một tác phẩm"giao hưởng" thường có nhiều chương riêng biệt, chương đầu được viết ở dạng sonata.

<!>

Những nhà soạn nhạc lớn:

Các nhà soạn nhạc người Đức Michael Praetorius, George Frideric Handel, Felix Mendelssohn, Robert Schumann, Joam Sebastian Bach, Johannes Brahms, George Frideric Haendel. Các nhà soạn nhạc người Ý như Tomaso Albinoni, Giovanni Battista Sammartini và Antonio Vivaldi. Các nhà soạn nhạc người Áo như: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart, Ludwig van Beethoven, Anton Bruckner, Gustav Mahler, Franz Schubert.

Các nhà soạn nhạc Pháp như Hector Bertolioz, Vincent d’Indy, Camille Saint-Saens. Các hà soạn nhạc Nga như Pyotr Llyich Tchaikovsky, Alexander Borodin, Nikolai Rimsky-Korsakov.

Nhà soạn nhạc người Bohemia Johann Stamitz. Nhà soạn nhạc Hungary Franz Liszt, Nhà soạn nhạc người Czech Antonin Dvorak. Nhà soạn nhạc người Mỹ Charles Ives. Nhà soạn nhạc người Đan Mạch Carl Nielse. Nhà soạn nhạc Phần Lan Jean Sibelius. Nhà soạn nhạc Anh Ralph Vaughan Williams…Nhà soạn nhạc người Ba Lan Frédéric Chopin,...vv...

Paris có một số ít nhạc sĩ người Việt tầm vóc quốc tế về các dòng Nhạc đương đại ('musique classique contemporaine) và nhạc cổ truyền Việt Nam. như: Nhạc sĩ Nguyễn Thiện Đạo, Nhạc sĩ Tôn Thất Tiết, GS Trần Văn Khê…

Trong hội trường đẹp và sang trọng hôm nay, hiện diện có rất nhiều trí thức văn nghệ sĩ nổi tiếng ở Paris, như: GS Bùi Xuân Quang, GS Trần Văn Cảnh, GS Nguyễn Ngọc Chân, GS Nguyễn Minh Cầm, TS Nguyễn Thị Phượng Anh, TS Võ Hùng Anh, BS Nguyễn Bá Linh, BS Phan Dương Kim Lan, Nhà Biên Khảo Nguyễn Đức Tăng, Nhà nghiên cứu Phật Giáo Minh Nhật, Nhà văn Mai Lý Cang, Luật Gia Đoàn Trần Thiều, KS Lê Minh Triết…, trong đó có một số nghệ sĩ đã từng quen biết và cộng tác với giáo sư Lê Văn Khoa ở Việt Nam trước năm 1975, như: GS D ân Nhạc Trần Quang Hải, Ca sĩ Bạch Yến, GS đ àn tranh Phương Oanh, Nhạc sĩ vỹ cầm Linh Chi…, và sau năm 1975 như Nhạc sĩ Đình Đại , Ca sĩ Thu Sương, GS đàn tranh Hồ Thụy Trang, Ca sĩ Kim Thu, Ca sĩ Tuyết Dung, Ca sĩ Mỹ Ly, Ca sĩ Mỹ Lan….

Thay mặt anh chị em văn nghệ sĩ chúng tôi xin gởi đến qúy Ông Bà Nhạc sĩ Lê Văn Khoa, Ông Bà Chu Lynh nhà làm phim và các vị nhân sĩ ở Houston lời chào mừng nồng nhiệt nhất, và xin cảm ơn Ca sĩ thu Sương đã đứng ra tổ chức buổi sinh hoạt văn hóa lịch sử hôm nay. Những lời phát biểu ngắn chiều nay như một lời chào đón những tâm hồn đồng điệu ở phương xa đến Paris. Nghệ thuật là thế giới vô tận mà nghệ sĩ đã cố tìm con đường riêng để đi bằng những sáng tạo hướng về Chân Thiện Mỹ. Nói đến nhạc sĩ Lê Văn Khoa là nói đến con người nghệ sĩ đa tài mà nhiều người đã viết về ông. Trong thời gian hạn định chúng tôi khó mà trình bày sâu vào tác phẩm và chân dung của ông, nhưng có lẽ điều đáng nói ở đây là lòng say mê và sự tận tụy của ông đã dành cả đời cho nghệ thuật. Tôi xin được đưa ra 3 lãnh vực mà GS Lê Văn khoa đã cống hiến trải dài trên 60 năm.

Về Giáo dục :

Thời kỳ đất nước bị chiến tranh tàn phá, ở những vùng làng quê hẻo lánh trường học bị bỏ hoang, việc học hành bị gián đoạn vì trẻ em phải tản cư về thành lánh nạn, do đó việc cấp bách phải mở mang trường lớp phát huy nền giáo dục để đào tạo kiến thức tương lại cho những thế hệ trẻ. Trong chiều hướng giáo dục đó, kể từ sau biến cố Mậu Thân năm 1968, giáo sư Lê Văn Khoa đã giữ một chương trình mang tên là Đố Vui Để Học trên băng tầng số 9 được phát khắp cả miền Nam, chương trình vui chơi mang tính giáo dục, nhằm khuyến khích sự hiếu học không những cho lớp trẻ mà còn hữu dụng cho các phụ huynh giúp họ thêm những phương pháp dạy trẻ, từ đó ông thày Lê Văn Khoa trở nên thân thuộc trong mỗi gia đình, được khán thính giả đài truyền hình yêu mến, và cụm từ Đố Vui Để Học còn truyền tụng đến mãi hôm nay, Tấm lòng tận tụy đó biểu hiện của một nhà văn hóa.

Lãnh Vực Nhiếp ảnh:

Ở những năm đầu thế kỷ 20 những người biết sử dụng máy ảnh rành rõi còn rất ít, một số thợ chụp ảnh chỉ mới nghĩ đến việc sao chép hình ảnh chân dung cho đẹp để khách giữ làm lưu niệm về những hình đám cưới, hội hè.. Về sau mới có ngườikhai phá làm ảnh nghệ thuật, dùng hình ảnh, ánh sáng bóng tối vào mục đích cao hơn để gởi gấm thân phận con người, hay chụp lại những trận bão tố, nạn lụt, cuồng phong của thiên nhiên, hoặc bấm những hiện trạng xã hội qua ống kính. Thời ấy ngoài miền Bắc có nhiếp ảnh gia Võ An Ninh, miền Nam có nhiếp ảnh gia : Phạm Văn Mùi, Trần Cao Lĩnh, Nguyễn Cao Đàm, Nguyễn Ngọc Hạnh, Lê Văn Khoa, Nguyễn Đăng Trình, Nguỳễn Sơn… vvv…họ là những nười làm nghệ thuật nên đã đưa Con người, Mảnh đất, Không gian VN ra thế giới bằng những tác phẩm nghệ thuật, từ đó nền nghệ thuật nhiếp ảnh nước nhà đã có một chỗ đứng vững vàng dưới vòm trời nghệ thuật thế giới.

Vào năm 1968 nhiếp ảnh gia Lê văn khoa là người đồng sáng lập hội Nhiếp Ảnh Nghệ Thuật VN. Ở giai đoạn khi nền nhiếp ảnh của nước nhà mới khởi sắc, nhiếp ảnh gia Lê Văn Khoa đã góp phần trong kho tàng văn hóa Việt bằng những tác phẩm ban đầu: Đêm Về 1953, Huyết Thống 1960, Sông Dài 1960,…

Về Âm Nhạc:

Đây là lãnh vực mà trời ban riêng cho nhạc sĩ nên ông đã có một năng khiếu đặc biệt âm nhạc rất nhạy bén về thẩm âm phát triển ngay từ thuở còn trẻ, nhưng âm nhạc là thế giới vô tận ở đó phát sinh ra lắm thiên tài. Để viết một ca khúc phổ thông người nhạc sĩ không cần những kiến thức bác học, quá cầu kỳ phức tạp của âm nhạc, nhưng soạn một đại tấu khúc đòi hỏi nhạc sĩ phải có một tâm hồn phong phú, đa dạng, người nhạc sĩ không những phải có kiến thức âm nhạc sâu rộng, còn phải biết chơi nhuần nhuyễn một hay nhiều khí cụ âm nhạc. Ỏ Paris những nhạc sĩ gốc Việt có tầm vóc quốc tế : Tôn Thất Tiết, Nguyễn Thiện Đạo, Bửu Phôi, các nhạc sĩ này chuyên soạn những symphonie nhạc giao hưởng về : Nhạc Đương Đại, Cổ Điền. Riêng về dòng nhạc Dân tộc, Dân nhạc những nhạc sĩ Michel Mỹ, Mai Trung Thứ, giáo sư như: Trần Văn Khê, GS Trần Quang Hải, GS Trương Thị Quỳnh Hạnh, GS Phương Oanh, GS Nguyễn Thanh Vân, GS Hồ Thụy Trang đã đưa dòng dân nhạc đến với giới âm nhạc quốc tế. Ở Hoa Kỳ Nhạc sĩ Lê Văn Khoa đã đóng góp công trình lớn lao về Symphonie Việt Nam với giới âm nhạc quốc tế. Ông rất yêu quê hương, và quê hương đã thấm vào huyết quản tâm hồn nên đã vận dụng đươc dòng nhạc Đương Đại mang tính Việt có chất ngũ cung để viết lên đại tấu khúc chứa hồn Việt Nam, đây là điểm đặc biệt của nhạc sĩ Lê Văn Khoa. Ngoài ra, Ông còn là tác giả của trên 600 tác phẩm và hòa âm & phối khí, viết cho hợp ca và dàn nhạc giao hưởng, và rất nhiều ca khúc phổ thông, dân ca.

Đỗ Bình