Vài ngày trước đây, một người gửi cho tôi xem một link Youtube với tựa đề: “BTC Hội Chợ Tết Taste of SEA vi phạm nhân quyền và kỳ thị khi cấm cờ Vàng xuất hiện.” Tôi công nhận tựa đề này quá hấp dẫn. Hãng xưởng nào bị thưa phạm nhân quyền chắc phải tốn tiền mướn luật sư, cạp đất mà ăn, thế mà Ban Tổ Chức Taste of SEA nào vừa vi phạm nhân quyền, vừa còn kỳ thị cờ Vàng nữa chứ! Nhưng tôi biết Youtube: nếu người nào không cẩn thận thì Youtube là thùng rác vĩ đại với nghìn chuyện nổ hơn tạc đạn, đặc biệt nếu là tin tức Việt Nam thì đa số đăng tải loạn xà ngầu với những người không bao giờ học về báo chí ở Đại học Âu Mỹ, khi sang đây định cư tự động phong chức cho mình là ký giả…dỏm. Vì thế, tôi không tin hấp tấp mà tìm hiểu cho đến nơi đến chốn.
Quả y như rằng, tôi không sai khi bỏ thì giờ tham khảo để hiểu biết rõ ràng hơn về đề tài này.
Hội Chợ Tết Taste of SEA (Southeast Asia) tổ chức trong ba ngày 13,14,15 Tháng Giêng 2023 ở Mississauga, cách Toronto, Canada, độ nửa giờ lái xe.
Hội chợ này được tổ chức mỗi năm vào dịp Tết. Theo trang mạng https://www.todocanada.ca/city/toronto/event/tastes-of-south-east-asia/ thì “Tastes of South East Asia là một lễ hội có một không hai, giới thiệu nghệ thuật tinh túy, văn hóa tươi sáng, ẩm thực ngon tuyệt, phong tục văn hóa của các giống dân vùng Đông Nam Á định cư ở Canada. Nhân cơ hội này, Hội muốn nâng cao cảnh giác mọi người, đề phòng về tội ác buôn bán người và bóc lột trẻ em.”
Nói nôm na thì giống như các thành phố có đông người Việt trên đất Mỹ, ở Mississauga, Canada, họ tổ chức chợ Tết cho bà con đến tham dự, ăn uống cho vui. Ai muốn vào xem thì mua vé vào cửa.
Chuyện rắc rối xảy ra khi một số người Việt mướn một quầy hàng ở Chợ, đến sớm trưng bày gian hàng của họ với nhiều hình phóng đại chụp đám đông với cờ vàng ba sọc đỏ treo ở trên liễn phông phía sau. Qua video trên Youtube, tôi không thấy rõ họ bày bán những gì mà tôi chỉ thấy vài T-shirt, khăn choàng cổ có hình cờ Việt Nam, vài sách vở và khung bảng số xe hơi, hình như là có sọc đỏ. Trong gian hàng này có vài người mang khăn choàng cổ hay mang khẩu trang mầu vàng ba sọc đỏ.
(Những ảnh sau đây từ video trên Youtube):
Cô tổ chức Chợ Tết tên là Kelly Hong Le đến giải thích là trong hợp đồng ký kết giữa người mướn gian hàng và Ban Tổ chức, có một điều khoản là không được trưng bày cờ, hay cờ chính trị. Vì gian hàng người Việt trưng bày nhiều hình phóng đại có cờ vàng ba sọc đỏ, họ đã vi phạm vào luật lệ của hợp đồng (“breach of contract”). Ban Tổ chức yêu cầu gian hàng người Việt thu xếp rời khỏi Chợ Tết: họ bị trục xuất khỏi chợ, không được bán nữa.
Gian hàng người Việt không chịu đi, sinh ra cãi cọ lớn tiếng. Vì họ từ chối không chịu đi, Ban Tổ chức gọi Cảnh sát. Khi Cảnh sát đến, họ xử là gian hàng phải rời khỏi phạm vi chợ Tết. Người Việt nào quấn khăn choàng cổ mẫu cờ Việt Nam, nếu là khách đến xem không liên hệ gì đến gian hàng thì không bị đuổi, có quyền đi xem trong chợ như thường.
(Tôi xem thoáng qua diễn tiến trên trong clip video Youtube nên có thể không biết rõ ràng hoặc sai trật một tí, nhưng đại khái là như thế).
Đây là vài lý do người Việt tổ chức gian hàng, những người đồng ý là gian hàng không vi phạm luật, và các tay Youtuber không chịu rời khỏi chợ Tết nêu ra:
-Họ không trưng bày lá cờ Vàng thật sự mà chỉ là hình ảnh của lá cờ. Do đó họ không vi phạm luật lệ hợp đồng.
-Họ có ký hợp đồng đàng hoàng, không vi phạm luật lệ mà bị đuổi thì họ sẽ thưa.
-Người tổ chức Chợ Tết -cô Kelly- ngày xưa có chụp hình với một số người đứng dưới lá cờ Vàng (cờ làm bằng bong bóng) và từng sinh hoạt với cờ Vàng Việt Nam Cộng Hòa, tại sao bây giờ trở mặt đuổi Cờ Vàng ra khỏi Chợ Tết? Cô ta đuổi cờ Vàng thì chẳng lẽ cô ta ủng hộ cờ Đỏ?
-Cờ Vàng là cờ di sản Việt Nam được Quốc Hội Canada công nhận. Ban Tổ chức có quyền gì cấm trưng bày cờ Vàng?
Những video đăng tải trên Youtube hầu như không giữ địa vị khách quan mà suy luận một chiều, kết tội Ban Tổ chức hay người nào đồng ý việc đuổi gian hàng treo hình ảnh cờ Vàng.
Đây là vài lời phê bình:
-Ban Tổ chức không biết tự do là gì.
-Khuyến khích người Việt ở Canada share video của họ để cho thế giới thấy là ở Toronto có những thành phần cấm lá cờ vàng. “Lá cờ vàng là lá cờ di sản của cộng đồng người Việt quốc gia ở đây nhưng đã bị họ cấm đoán như vậy thì họ là thành phần nào quý vị có trả lời được không? Chỉ có những thành phần Cộng Sản mới có thể sợ lá cờ vàng và cấm lá cờ vàng thôi”. (cô này phát biểu ở phút 41:40 trong clip video này: https://www.youtube.com/watch?v=ii7W7TWTRpw )
- Trudeau đeo cờ Vàng, ủng hộ cờ Vàng. Nếu Trudeau đeo cờ Vàng đến đây thì Ban Tổ chức dám đuổi không?
Tôi sinh trưởng và lớn lên trong quốc gia Việt Nam Cộng Hòa với lá cờ vàng ba sọc đỏ. Lòng ái quốc của tôi đối với lá cờ Vàng bảo đảm vẫn còn trong tôi mặc dù tôi ở Mỹ, không ở Việt Nam. Thế nhưng lòng ái quốc của tôi lúc nào cũng suy nghĩ phải trái, không quá khích, không chụp mũ người khác là Cộng Sản nếu hành động ái quốc của họ khác với tôi.
Người Việt tỵ nạn chạy trốn Cộng Sản sinh sống ở ngoại quốc thường trưng bày lá cờ vàng ba sọc đỏ để bày tỏ ý chí chống Cộng của họ. Khổ nỗi với một số người, ý chí chống Cộng của họ là một chiều: ai làm khác họ là sai, ai chống đối hành động của họ là không đúng. Hơn thế nữa, họ vu khống trắng trợn không bằng chứng: người nào chống đối hành động yêu nước của họ -đúng hay sai-, thì phải là...Cộng Sản!
Tôi có ý kiến ba xu trong câu chuyện này:
1. Hợp đồng để được mua gian hàng trong Chợ Tết Taste of SEA không cấm người giầu nghèo, không cấm người khác mầu da, không cấm người khác quốc gia, không cấm tuổi tác già trẻ, không cấm giới phái nam nữ hay đồng tính luyến ái, không cấm người vô gia cư hay người có quyền hành. Do đó buộc tội Ban Tổ chức “vi phạm nhân quyền, không biết gì về tự do” chứng tỏ người buộc tội không biết nhân quyền là gì cả.
2. Câu nói : “Ban Tổ chức muốn đuổi cờ Vàng” là mập mờ không rõ rệt. Cô Kelly Hong Le đuổi gian hàng người Việt, nêu ra lý do là hợp đồng cấm trưng bày cờ chính trị chứ không nói là cấm cờ Vàng. Tôi nghĩ nếu người Cam-Bốt trưng bày gian hàng giống người Việt với cờ Cam-Bốt khắp nơi thì họ cũng sẽ bị đuổi. Do đó, Ban Tổ Chức không phải chỉ muốn đuổi mỗi một cờ Vàng, mà đuổi bất cứ gian hàng nào trưng bày cờ chính trị.
3. Chợ Tết Taste of SEA là một cơ quan tư nhân, tổ chức trong một phạm vi tư nhân. Hợp đồng ký kết giữa Ban Tổ chức và người muốn đặt gian hàng là giữa hai tư nhân với nhau. Nếu người tổ chức quyết định gian hàng vi phạm hợp đồng thì họ có toàn quyền trục xuất gian hàng, đừng vu khống Ban Tổ chức là Cộng Sản.
(Tôi bảo đảm nếu có một gian hàng Cộng Sản Bắc Việt với cờ đỏ sao vàng trưng bày khắp nơi thì nhóm người Việt chống Cộng sẽ không để yên, bắt Ban Tổ chức trục xuất họ).
4. Nếu một bên không đồng ý, không chịu rời khỏi Chợ Tết như trong trường hợp này thì gọi cảnh sát đến giải quyết.
Khi cảnh sát đến, nếu không ai phạm pháp thì nhiệm vụ tiên quyết của họ là làm bớt căng thẳng, de-escalation. Sau đó nếu có thể được thì họ xem ai đúng ai sai. Trong trường hợp này, tôi nghĩ là Ban Tổ chức đã cho cảnh sát xem bản hợp đồng cấm không trưng bày cờ chính trị. Cảnh sát hiển nhiên quyết định thiên về Ban Tổ chức vì họ mời gian hàng người Việt ra ngoài. Cảnh sát đứng trên cương vị phi chính trị, kết luận sơ khởi là Ban Tổ chức đúng, gian hàng người Việt sai. Ấy thế mà đám người Việt ủng hộ lá cờ Vàng không công nhận là họ sai, tiếp tục phê bình lời lẽ không tốt đẹp về ban Tổ chức cho đến hôm sau.
Gian hàng người Việt dĩ nhiên có thể nói là mình không vi phạm hợp đồng và thưa Ban Tổ chức.
Ở Ontario, nếu số tiền thưa dưới $35000 Canadian dollars thì có thể nộp đơn thưa ở Small Claims Court. Nhưng tôi không biết dựa trên lý do nào mà họ có thể thành công trong việc thưa Ban Tổ chức: Họ không phô trương cờ thật sự mà chỉ trưng bày hình chụp lá cờ? Hợp đồng viết là cấm “political flags - cờ chính trị”, nhưng cờ Vàng của họ không phải là cờ chính trị? (tôi xin nêu rõ là tôi không biết trong hợp đồng viết rõ ràng cấm cờ như thế nào).
Một người có kiến thức trung bình, không cần là Quan Tòa cũng có thể kết luận là cờ thật hay cờ chụp trên hình phóng đại công dụng như nhau, và cờ quốc gia thuộc phân loại “cờ chính trị”.
Muốn thưa thì dễ nhưng không dễ ăn: Thứ nhất, nếu thua thì tiền mất tật mang vì phải đóng lệ phí tòa: tiền nộp đơn, tiền định ngày xét xử, tôi không biết là bao nhiêu, đoán cỡ $500. Thứ hai, khi thưa kiện, mình phải ấn định số tiền mình muốn được bồi thường: ở đây là tiền lệ phí đóng giữ chỗ gian hàng trong ba ngày (tôi không biết là bao nhiêu, đoán là $500 dollars/1 ngày, 3 ngày $1500?), và tiền lời họ mất vì không được bán trong ba ngày (cho là họ có thể lời -tôi đoán- $1000/1 ngày, thì 3 ngày là $3000).
Nếu gian hàng người Việt thưa và được xử thắng, số tiền thắng kiện chẳng là bao nhiêu. Nhưng theo ngu ý của tôi thì cơ hội Tòa đồng ý với lập luận của họ rất nhỏ nhoi.
5. Cô Kelly ngày xưa từng sinh hoạt dưới là cờ Vàng, bây giờ trong vai trò tổ chức Chợ Tết, đuổi gian hàng người Việt trưng bày cờ Vàng thì đã sao? Cô Kelly chỉ thi hành luật lệ hợp đồng cấm trưng bày cờ chính trị. Nếu ai không thích, nếu ai thấy cô ta sai thì nộp đơn thưa chứ đừng chụp mũ cô ta thích cờ Đỏ, vô chứng cớ.
6. Cô quay video nói: “Lá cờ Vàng di sản đã được chính phủ Canada công nhận.” Tôi xin lỗi phải nói tiếng Anh là So what? Lá cờ Vàng được Canada công nhận nên gian hàng Việt tuy vi phạm luật lệ, sẽ không thể nào bị đuổi khỏi chợ Tết? Xin lỗi, chuyện đó không bao giờ xảy ra.
Để mọi người hiểu rõ về việc cờ Vàng Việt Nam Cộng Hòa được Canada công nhận, tôi xin giải thích:
Vào năm 2015, Nghị Sĩ Thanh Hai Ngo công bố Dự Luật The Journey to Freedom Day Act (S-219). Quốc Hội Canada biểu quyết công nhận dự luật này thành Đạo Luật vào ngày 23 Tháng Tư 2015. Theo đó thì lá cờ vàng Việt Nam Cộng Hòa mỗi năm vào ngày 30 Tháng 4 sẽ được treo ở cơ sở chính phủ để tưởng niệm:
-Cuộc chạy trốn Cộng Sản di tản ra ngoại quốc của người Việt vào Tháng 4 1975.
-Tưởng nhớ và Tri ân dân Canada đã không ngần ngại đối diện thử thách, mở rộng vòng tay chào đón người Việt tỵ nạn đến Canada.
- Ăn mừng sự đóng góp đáng kể của người Việt tỵ nạn vào công việc xây dựng Canada thành một quốc gia hùng hồn.
Tôi xin nhấn mạnh là Đạo luật này chỉ cho phép cờ Vàng Việt Nam Cộng Hòa mỗi năm chỉ treo được một lần vào ngày 30 tháng 4 ở cơ sở chính phủ.
Lá cờ Việt Nam mà chính phủ Canada công nhận mỗi ngày, mỗi tháng, mỗi năm là lá cờ đỏ sao vàng của Cộng Sản Bắc Việt vì Canada có thiết lập quan hệ ngoại giao. Nếu qúy vị vào trang web của chính phủ Canada ở thủ đô Ottawa sau đây, trong danh sách cờ kỷ niệm của các quốc gia ngoại quốc, Canada ăn mừng ngày 2 Tháng 9 là ngày lễ Độc Lập của Cộng Sản Việt Nam, hoàn toàn không kỷ niệm cờ vàng của Việt Nam Cộng Hòa vào ngày 30 Tháng 4:
Vì thế, việc cờ Vàng di sản Việt Nam đã được chính phủ Canada công nhận chẳng ăn giải dzút gì trong chuyện này. Đề cập đến nó chỉ là tung khói mù, không dính dáng gì đến câu chuyện.
6. Trong clip video, tôi thấy có người đề cập Trudeau (Thủ Tướng Canada) có đeo cờ Vàng, thành ra nếu Trudeau đeo cờ vàng đến đây thì có dám đuổi Trudeau ra không?
Người hỏi câu hỏi này không những là ngây thơ vô số tội chẳng biết gì về luật pháp của các quốc gia tự do, mà còn hàm ý là nếu một người có quyền lực thì đứng trên tất cả luật lệ. Người cảnh sát trả lời rất đúng: “Tôi không cần biết Trudeau là Thủ Tướng hay không, nhưng nếu ông ta đến đây thì chúng tôi sẽ áp dụng luật lệ của chợ Tết để đối xử với ông ta”. Tôi không biết anh cảnh sát có giải thích thêm hay không, nhưng rõ ràng ý anh ta là nếu Trudeau là khách đến xem thì Trudeau đeo cờ nước nào cũng được. Nhưng nếu Trudeau có gian hàng bán mà đeo cờ vàng thì Cảnh sát sẽ trục xuất Trudeau như thường.
Câu chuyện này cho thấy người Việt định cư ở Canada hay Hoa Kỳ, quá khích vỗ ngực tự xưng mình là chống Cộng có hai cá tính nổi bật:
1.Không những khoe khoang quá lố về cờ Vàng Việt Nam Cộng Hòa, mà còn đưa nó lên một địa vị thánh thần. Họ là những người chẳng ai mướn nhưng tự phong chức mình là đấng bảo vệ lá cờ Vàng, ai đụng đến nó trái ý với họ dĩ nhiên phải là… Cộng Sản. Ban Tổ chức ở đây quyết định sai lầm đuổi cờ Vàng của họ nên họ quyết ăn thua đủ.
Tôi không biết luật pháp Canada ra sao nhưng nếu người nào ở Mỹ, hăm hở bảo vệ lá cờ Vàng mà quá ấu trĩ về luật pháp Hoa Kỳ xử hình phạt thế nào với người đốt cháy, chà đạp, bôi nhục lá cờ Mỹ thì tôi xin giải thích: họ không bị phạt gì hết! Dân chúng có toàn quyền nhục mạ lá cờ Mỹ vì đó là quyền tự do ngôn luận trong Đạo luật Bổ sung Thứ nhất của Hiến pháp Hoa Kỳ.
Tôi xin tóm tắt luật pháp Mỹ:
Năm 1967 khi Johnson bắt quân dịch 40,000 thanh niên Mỹ một tháng gửi sang Việt nam đánh nhau, sinh viên bắt đầu rầm rộ biểu tình, đốt cháy cờ Mỹ. Vì thế Quốc Hội lần thứ 90 vào năm 1968 ban phát Đạo luật Bảo vệ, cấm xúc phạm cờ Mỹ: “Ai cố ý làm hư hỏng, bôi bẩn, làm ô uế, đốt cháy, đặt trên sàn nhà hoặc mặt đất, giẫm lên cờ quốc gia thì sẽ bị phạt tiền hay tù không quá một năm.”
Hai thập niên kế tiếp, dù bao nhiêu người thưa Đạo luật này xâm phạm quyền tự do ngôn luận cho phép theo Đạo Luật Bổ Túc thứ Nhất trong Hiến pháp, Tòa Kháng Án xử tất cả thua.
Cho đến năm 1980, Tối Cao Pháp Viện đồng ý xử vụ kiện tiểu bang Texas thưa Johnson (Johnson đốt cờ Mỹ ở Dallas để chống đối chính quyền Reagan). Trong quyết định suýt soát 5-4, Tối Cao Pháp Viện xử tiểu bang Texas thua, không thể phạt Johnson vì đốt cờ Mỹ là quyền tự do ngôn luận được Hiến Pháp bảo vệ.
Quốc Hội thứ 101 cay cú, vào năm 1989 ban ra một Đạo luật bảo vệ lá cờ Mỹ khác, cho Quốc Hội có quyền ban hành các đạo luật hình sự xử tội người đốt cháy hoặc xúc phạm lá cờ Mỹ trong các cuộc biểu tình nơi công cộng.
Thế nhưng Tối Cao Pháp Viện lại xử đạo luật này vi hiến trong vụ kiện Chính phủ Hoa Kỳ thưa Eichman năm 1990 (Eichman đốt cờ Mỹ trên bậc thang Tòa Nhà Quốc Hội để chống đối chính sách đối nội và đối ngoại của Hoa Kỳ). Một lần nữa trong phán quyết 5-4, Tối Cao Pháp Viện nói luật mới của Quốc Hội vô lý, vi phạm Hiến pháp. Tối Cao Pháp Viện nói rằng hành động đốt cờ hay chà đạp cờ Mỹ nơi công cộng là một hình thức bày tỏ quyền tự do ngôn luận được hiến pháp Mỹ bảo đảm. Quyền chính phủ bảo vệ lá cờ -biểu tượng của quốc gia-, không thể nào vượt quá quyền tự do ngôn luận của người dân.
Một cường quốc thế giới văn minh cực kỳ có nhiều công dân tài hoa lỗi lạc, đời sống dân chúng phong phú nhất nhì thế giới, còn có luật pháp bảo vệ cho người nước họ có quyền nhục mạ, đốt cháy, giầy xéo lá cờ Hoa Kỳ của chính nước họ vì đó là quyền tự do ngôn luận, thì tôi xin những người có máu An Nam Mít bớt hồ hởi xem lá cờ vàng ba sọc đỏ là thánh thần, bớt dùng nó để lên án người khác.
2. Khi người Việt chống Cộng quá khích lợi dụng lá cờ Vàng ba sọc đỏ làm điều trái tai gai mắt, thì ai phản đối họ chỉ có nghĩa người đó là… Cộng Sản!
Thêm thí dụ của người Việt chống Cộng quá khích phất phơ lá cờ Vàng Việt Nam Cộng Hòa vào ngày đám đông xâm chiếm Quốc Hội Hoa Kỳ hôm 6 Tháng Giêng 2021: Họ chống đối Cộng Sản Bắc Việt, nghĩ là Trump chống Cộng Sản nên hùa với đám đông ủng hộ Trump, tấn công vào Quốc Hội với hy vọng đảo ngược kết quả bầu cử để Trump thắng.
Đây là hành động ăn cướp, đảo chánh, vi phạm luật pháp hẳn hòi. Bằng chứng là hơn 900 người đã bị bắt và truy tố (840 người đã được xử, hơn 60 người vẫn còn trong tù chờ ngày ra tòa).
Không đồng ý với chế độ độc tài Cộng Sản, nhưng những người Việt quá khích này lại ủng hộ chính phủ độc tài Trump. Không đồng ý với Cộng Sản Bắc Việt dùng quyền lực áp đảo nắm chính quyền, nhưng chính họ dùng võ lực để đảo ngược kết quả bầu cử, hy vọng lên nắm quyền trong gian lận. Không đồng ý với Cộng Sản không cho dân chúng tự do bầu cử, nhưng những người Việt quá khích này ở Mỹ lại cướp đoạt lá phiếu bầu cho Biden trong tự do.
Tôi viết bài này để nêu ra sự sai quấy của thành phần chống Cộng quá khích và cũng để hoan hô, ủng hộ cô Kelly Hong Le, anh Khoa, và những người trong Ban Tổ chức Taste of SEA 2023 đã đương đầu với số người quá khích trong tinh thần ôn hòa, lịch sự, và nhã nhặn.
Nguyễn Tài Ngọc
January 2023
Tài liệu tham khảo:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét