Nữ Hoàng Elizabeth II qua đời - Th.Long

Nữ Hoàng Elizabeth II gặp bà Liz Truss tại lâu đài Balmoral hôm 6 Tháng Chín và chính thức bổ nhiệm bà Liz Truss làm thủ tướng Anh. (Hình: Jane Barlow – WPA Pool/Getty Images) Nữ Hoàng Elizabeth II, người trị vì lâu nhất của Anh trong suốt 70 năm, qua đời hôm 8 Tháng Chín, hưởng thọ 96 tuổi, theo thông báo của Điện Buckingham. Trên trang web royal.uk, Điện Buckingham loan báo chỉ gói gọn trong hai câu: “Nữ hoàng đã ra đi một cách yên bình tại Balmoral vào chiều nay. Vua và hoàng hậu sẽ ở lại Balmoral vào tối nay và sẽ trở lại London vào ngày mai.”

<!>

Hãng tin AP cho hay, nữ hoàng qua đời tại lâu đài Balmoral, dinh thự nghỉ Hè của bà ở Scotland. Trước đó, hoàng gia Anh hối hả đến dinh thự này sau khi sức khỏe của nữ hoàng đột ngột xấu đi.

Lâu đài Balmoral cũng là nơi Nữ Hoàng Elizabeth II vừa bổ nhiệm tân Thủ Tướng Anh – Liz Truss – hôm Thứ Ba, lần đầu tiên bà Elizabeth bổ nhiệm thủ tướng bên ngoài London trong suốt 70 năm trị vì.

Theo hàng thừa kế, Thái Tử Charles, 73 tuổi, con trai Nữ Hoàng Elizabeth II, lập tức trở thành vua, nhưng lễ lên ngôi có lẽ nhiều tháng nữa mới được tổ chức. Hiện chưa rõ ông Charles sẽ xưng là Vua Charles III hoặc cái tên nào khác.

Đài BBC mở bản quốc ca Anh, “God Save the Queen,” trên nền chân dung Nữ Hoàng Elizabeth II khi có thông báo bà qua đời, còn Điện Buckingham treo cờ rủ để tưởng niệm triều đại Elizabeth thứ nhì kết thúc.

Nữ Hoàng Elizabeth II ra đi sẽ gây tác động lớn và không thể dự đoán, cho cả Anh lẫn chế độ quân chủ của nước này, một định chế mà bà giúp làm cho ổn định và hiện đại qua hàng chục năm xã hội thay đổi sâu sắc và nhiều vụ bê bối xảy ra trong hoàng gia Anh.

Cuộc đời của nữ hoàng này gắn liền với Đệ Nhị Thế Chiến. Khi còn làm Công Chúa Elizabeth, bà đọc diễn văn gửi đến công chúng lần đầu tiên năm 1940, năm bà 14 tuổi, gửi thông điệp thời chiến cho trẻ em phải di tản về vùng quê hoặc ra hải ngoại.

“Trẻ em chúng ta ở nhà đầy hân hoan và can đảm,” bà nói bằng giọng vừa kiên quyết vừa mang tính hy vọng, giống như suốt thời gian trị vì sau đó. “Chúng ta sẽ cố gắng làm hết sức mình để giúp đỡ những người lính dũng cảm của chúng ta. Và chúng ta cũng sẽ cố gắng gánh chịu bớt phần nguy hiểm và khổ đau của chiến tranh. Từng người chúng ta đều biết rằng, cuối cùng, mọi việc sẽ ổn.”

Từ ngày 6 Tháng Hai, 1952, Nữ Hoàng Elizabeth II lên nắm quyền nước Anh tái thiết sau chiến tranh và bị mất đế quốc; gia nhập Liên Âu rồi rời bỏ; và từ cường quốc công nghiệp biến thành xã hội không chắc chắn trong thế kỷ 21. Bà trải qua 15 đời thủ tướng, từ Winston Churchill đến Liz Truss, trở thành một định chế và biểu tượng.

Những năm cuối đời, do tuổi tác và sức khỏe yếu, bà ít xuất hiện trước công chúng hơn. Nhưng bà vẫn nắm quyền kiểm soát chắc chắn đối với chế độ quân chủ ở Anh và vẫn là trung tâm trong đời sống người dân khi nước này mừng kỷ niệm 70 năm trị vì của bà bằng tiệc tùng và lễ hội suốt nhiều ngày hồi Tháng Sáu, 2022.

Cũng tháng đó, bà trở thành người trị vì lâu đời thứ nhì trong lịch sử thế giới, chỉ sau Vua Louis XIV của Pháp, lên ngôi năm 4 tuổi hồi thế kỷ 17. Ngày 6 Tháng Chín vừa qua, bà chủ trì buổi lễ tại lâu đài Balmoral để chấp nhận đơn từ chức thủ tướng của ông Boris Johnson và bổ nhiệm Tân Thủ Tướng Truss.

Năm 21 tuổi, trước khi lên ngôi nữ hoàng khoảng năm năm, bà Elizabeth hứa với người dân nước Anh và Khối Thịnh Vượng Chung rằng “cả đời tôi, dù dài hay ngắn, sẽ dành để phục vụ quý vị.”

Bà giữ đúng lời hứa đó suốt hơn 70 năm.

Nữ Hoàng Elizabeth II lập gia đình với Hoàng Tế Philip hơn 73 năm. Ông Philip qua đời năm 2021, thọ 99 tuổi. Họ có bốn người con, tám đứa cháu nội, ngoại, và 12 đứa cháu cố.

(Th.Long)