Đố ai biết cái anh phu xe lững thững, dắt cái xe không có khách ở đầu phố kia đi như thế từ bao giờ? Trông anh ấy có vẻ đói khách lắm. Vì 8h tối ngày ba mươi tết rồi mà vẫn còn lang thang thế kia. Nhà nào nhà nấy ở hàng phố đã đóng cửa hết rồi, còn mấy ai ra đường lúc nầy mà hòng kiếm được một cuốc tất niên. Giá trong túi có vài đồng tiền thì anh cũng đã về nhà với vợ con cho xong, việc gì phải vẩn vơ như thế nầy. Nhưng anh ấy vừa mới ốm một trận tưởng mười mươi chết, thành ra không những mất kiếm tiền vào dịp cuối năm, mà tiền dành dụm bấy lâu nay cũng sạch sành sanh. Vì vậy hôm nay anh cố vay được tí vốn để thuê xe đi kiếm bữa gạo ăn tết.
<!>
Quái, không hiểu cái ngày nầy là ngày gì mà từ chiều tới giờ anh mới được hai hào. Ban chiều khách áo gấm, áo nhung đi nhan nhản mà mời mỏi miệng cũng chẳng ai lên xe. Bực nhất là thỉnh thoảng lại nghe tiếng pháo nổ làm cho anh nóng cả ruột gan. Nghĩ đến cái tết của nhà giàu mà thèm rỏ dãi. Họ thi nhau vung tiền trăm bạc nghìn để mua sắm phung phí, mình thì lo méo mặt kiếm mấy hào mua gạo cũng ko xong.
Anh ấy lững thững như thế qua hàng Trống, quặt ra phố Nhà Thờ bỗng quay cổ lại nhìn.
- Xe!
- Đây!
Ba chân bốn cẳng anh chạy vội về phía có người gọi:
- Bà về đâu?
Một bà độ ngót ba mươi tuổi, mình mặc áo vải xa lanh, đầu quàng khăn voan trắng, đứng ở hè phố.
- Anh có đi theo giờ không?
- Bà đi mấy giờ?
- Một giờ!
- Bà cho sáu hào!
- Sao anh lấy đắt thế? Hai hào!
- Thưa bà, xe ngày Tết vẫn thế và bây giờ không còn ai kéo nữa, mà bà giả rẻ thế. Con kéo một chuyến nữa giả xe rồi về ăn tết đây!
Bà khách thấy anh xe có ý không thiết kéo nên quay lưng đi.
- Này, bà giả bao nhiêu?
- Hai hào là đắt rồi!
- Thôi, năm hào bà có đi, còn không thì thôi!
Bà khách quay lưng đi, lần nầy bà đi hẳn.
Anh đoán người nầy có lẽ là khách kiết, nên mới trả rẻ như vậy. Thôi người già thì ta non, anh chạy theo gọi:
- Thôi mời bà lên xe, xin bà hai hào rưỡi, bà khách vừa bước lên sàn xe, nghe hai hào rưỡi nhảy ngay xuống đất.
- Không hai hào thì thôi!
- Thôi đây, mời bà lên!
Bà khách vạch cổ tay nhìn đồng hồ.
- Chín giờ năm nhé, nhưng kể chín giờ đúng cũng được.
Anh xe kéo theo giờ nên cũng chỉ chạy “dưỡng lão”. Vì thời giờ là tiền bạc, chậm phút nào là tiền phút ấy.
Khi lên xe tưởng bà đi có việc gì nên còn chạy, sau thấy bà cứ trỏ vơ vẩn hết phố nọ sang phố kia mà chẳng đỗ ở phố nào cả, thì mới đoán là cánh “ăn sương”. Nhiều lúc muốn hỏi thực nếu phải thì mình giới thiệu cho 1 mối sộp đáo để. Nhưng lỡ không phải họ mắng cho và không trả tiền thì khổ.
Qua chợ Đồng Xuân vòng về Hàng Cót, rẽ sang Cửa Đông bà khách lại hỏi:
- Anh xe có bằng lòng kéo tôi giờ nữa không?
- Vâng nếu bà cho cháu thêm hai hào thì cháu kéo thêm bà giờ nữa.
- Được, anh có hào lẻ không? Cho tôi vay vài hào, chốc tôi trả cả đồng cho tiện.
Anh xe móc lấy ra hai hào đưa bà khách, bà khách vào hiệu mua gói thuốc lá, bao diêm và mua mấy gói hạt dưa để cắn.
Anh xe chạy ráo cẳng vài bước. Một lúc anh đánh bạo hỏi một câu rõ khôn:
- Bà tìm ai, thưa bà?
- Tôi tìm người quen.
- Người quen bà ở phố nào?
- Anh cứ kéo đi.
Anh xe cứ kéo như thế qua Hàng Bông, Hàng Mành v. v . . Mà bà khách vẫn không tìm thấy người quen.
- Thưa bà mấy giờ rồi?
- Mười một giờ kém năm.
- Con kéo hết giờ này bà cho tiền để con đi đón khách ở ga.
- Anh có bằng lòng kéo tôi giờ nữa không?
- Thưa bà, con đón khách ở ga hay ở rạp chiếu bóng cũng được hai hào.
- Anh đã chắc có khách chưa? Hay may ít rủi nhiều, rồi lại kéo xe về không. Anh cố kéo tôi giờ nữa, đi thủng thẳng như vậy nhưng lại có tiền.
Anh xe nghe bùi tai, rồi lại bằng lòng kéo. Hàng phố lại thưa người, các cửa hàng đóng kín mít. Bốn bên im lặng như tờ, chỉ nghe tiếng lách tách bà khách cắn hạt dưa. Bỗng nghe tràng pháo nổ đì đẹt báo giao thừa.
- Mấy giờ rồi thưa bà?
- Phải gió nhà nào bây giờ đã đốt pháo giao thừa. Mới mười hai giờ kém mười lăm phút.
Anh xe nghĩ: “mười lăm phút nữa mình sẽ có sáu hào. Sáu hào với hai hào cho khách mượn là tám hào. Ta sẽ nài thêm bà khách mở hàng cho một hào nữa là chín. Chín hào! Mở hàng ngay vừa lúc năm mới vừa đến. Thật may, năm mới đã phát tài. Sang năm sẽ làm ăn bằng mười năm nay”.
Rồi anh nghĩ đến vợ con mà phấn chấn trong lòng, như có cái sức mạnh để cho anh quên khổ mà vui lòng làm việc.
Anh nghĩ “sáng mai kéo xe khách qua ga, ta đánh bát phở tái rồi mua cho con cái bánh gatô, các con sẽ mừng lắm. Vợ ta biết có tiền chắc là hớn hở, thấy ta làm lụng vất vả kiếm tiền lo cho gia đình chắc là thương ta lắm.
Anh vừa nghĩ vừa kéo xe về phía nhà thương Phủ Doãn. Anh ngừng lại nói:
- Bây giờ có lẽ đã mười hai giờ, bà cho cháu tiền.
Bà khách có vẻ luống cuống nói:
- Anh hỏi tiền tôi bây giờ hả? Anh chịu khó kéo tôi một giờ nữa đi.
- Thôi khuya rồi, cháu phải về nhà.
- Chả nói giấu gì anh, tôi cũng đi kiếm khách từ tối đến giờ. Anh biết đấy, có ai hỏi han gì đâu. Tôi định nếu có khách tôi vay tiền trước để giả anh. Nhưng chẳng may gặp cái tối xúi quẩy như thế nầy, tôi chẳng biết làm thế nào hơn!
- Thế tôi kéo cô đi từ chín giờ, cô không giả tiền tôi à?
- Bây giờ thì tôi biết làm thế nào?
- Tôi kéo cô lên Cẩm.
- Lên Cẩm thì cũng đành lên với anh chứ biết làm thế nào!
- Thế mà cũng vác mặt đi mặc cả tiền xe, lại còn vay tiền người ta mua thuốc lá với hạt dưa!
- Nhà tôi ở ngay đầu ngõ Hàng Bún, khi nào anh đi qua tôi giả tiền anh chứ gì!
- Chứ gì! Trăm ngõ Hàng Bún, ai biết ngõ nào mà tìm?
- Tôi không có tiền đâu, chả tin anh khám mà xem.
- Tôi không khám, cô giả tiền tôi cho cô về.
- Đây, hay là áo khăn đây anh muốn lấy thứ gì thì lấy!
- Tôi lấy để làm ma mẹ tôi à!
- Thôi này, đừng cáu làm gì, tôi anh cùng cảnh đi kiếm khách cả. Nhỡ gặp một tối như vậy thì phải chịu, chứ biết làm thế nào?
- Thế sao cô không nói thiệt tôi từ đầu, để tôi kéo cô qua nhà săm để tìm khách, cô cứ sĩ diện mãi.
- Nào ai biết cớ sự ra thế nầy, nếu bây giờ anh bỏ tôi ở đây tôi không có tiền giả anh, vậy anh sẽ thiệt. Vậy anh cố kéo tôi đi một lúc nữa, may tôi gặp khách anh sẽ có tiền.
- Tôi thật nợ nần gì cô kiếp trước hay sao mà tôi phải khổ với cô như thế nầy, đầu năm đã gặp rắc rối!
- Anh đừng nói thế, tôi đâu muốn thế này làm gì!
Bất đắc dĩ con NGỰA NGƯỜI phải kéo con NGƯỜI NGỰA vậy. Rõ số đâu mà số ăn mày thế này!
Anh xe vừa đi vừa thở dài, khách cũng thở dài. Càng đi càng thấy phố vắng tanh!
Anh xe kéo khách đi qua các nhà săm để tìm khách cho cô ả. Nhưng lúc nầy đã hai giờ sáng, gặp một người đàn ông ra dáng dân chơi, đang lầm lũi cúi đầu đi, cô ả đánh liều vờ vĩnh hỏi đường. Nhưng khốn nạn, anh nầy lắc đầu:
- Tôi không biết, cô nhờ anh xe nầy hỏi thăm. Tôi phải đi mời đốc tờ vì vợ tôi đang ốm.
Hai cái thở dài thất vọng theo nhau, không ai nói thêm một lời nào, anh xe lại từ từ tiến bước.
- Cô làm thế nầy thì tôi chết mất, cũng may cho cô giờ này còn vẩn vơ ngoài phố, gặp mật thám hay đội sếp thì khốn!
- Tôi chả sợ vì tôi có “ba tăng”
Đi một lúc không gặp ai cả , cô ả bảo anh.
- Anh đỗ tôi xuống, tôi nói thật anh nhé, trời gần sáng rồi. Có đi mãi tới sáng cũng thế thôi. Mà tôi đã thế áo khăn, anh không lấy. Thôi thì anh kéo tôi ra chỗ vắng, kín, anh bắt tôi làm gì tôi cũng xin chìu.
- Tôi bắt cô làm gì mà bắt!
Cô ả nắm tay vỗ vai anh xe, nhăn nhở cười:
- Anh thật thà quá, nghĩa là chỉ có anh và tôi đây, anh muốn làm gì tôi cũng bằng lòng.
- Ôi thôi, tôi lạy cô. Nhỡ cô đổ bệnh cho tôi thì bỏ mẹ tôi!
- Không sợ, tôi mới khám bệnh hôm qua.
- Thôi, tôi chắp tay tôi van cô. Cô có thương thì cô xuống xe và cho tiền cho tôi về.
- Thế thì anh kéo tôi về nhà tôi, xem đồ đạc gì đáng giá thì anh cứ lấy!
Anh xe bụng bảo dạ, thôi thì cầm bằng như mất cả đêm nay, chịu khó kéo nó về xem có gì thì lấy, còn hơn về không. Thiệt là đồ nát đụng nhau.
Anh xe vừa kéo vừa lẩm bẩm mắng:
- Không có tiền cũng lên xe ngồi, đồ sĩ diện hão. Lại còn tí tách cắn hạt dưa, phì phèo thuốc lá mà không biết ngượng.
Cô ả đành chịu mặt dày để anh xe mắng mấy câu cho bỏ hờn. Đến trước cửa một nhà săm cô ả bảo:
- Anh ngừng lại đây chờ một tí, tôi vay tiền người quen thử được không?
Anh xe có hy vọng, đỗ xe lại cho cô ả vào. Nhưng rồi vì quá mệt, anh ngồi phịch xuống sàn xe, vừa chờ vừa nghĩ vơ, nghĩ vẩn.
Một lúc lâu, một tràng pháo nổ rang trời. Anh giật mình sực nhớ đến cô ả, không biết làm gì lâu thế, hay cô ta đã tìm được khách ở trong đó, chẳng lẽ bắt mình chờ tới sáng hay sao? Anh gõ cửa, người bồi săm bước ra.
- Ông hỏi gì?
- Ông ơi, cô gái quấn khăn voan trắng vừa bước vô ở buồng nào vậy ông?
- Không có buồng nào có khách cả.
- Thế người con gái ấy đâu?
- Ra ngay từ bao giờ rồi, còn đâu mà hỏi?
- Thôi chết tôi rồi, ra cửa nào?
- Ra cổng sau.
Anh phu xe choáng người, nghe như tiếng sét đánh. Anh bàng hoàng như tỉnh giấc chiêm bao. Người bồi săm nói xẳng:
- Đi cho tôi đóng cửa, năm mới ai mượn anh xông nhà cho tôi, thật rối reng!
- Ông ơi!
Người bồi đẩy anh ra rồi đóng sập cửa lại.
Anh xe nghiến răng, lủi thủi ra xe cầm cái đệm quật mạnh vào xe đánh thình một cái. Anh móc túi lấy bao diêm đốt vía rồi thủng thẳng dắt xe ra về.
Tiếng pháo nối đuôi nhau chào xuân đùng đùng, toạch toạch.
(Ngày 11/2/1931)
Nguyễn Công Hoan.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét