Cầm Bằng Theo Gió Mà Bay - Đỗ Dung

1- Buổi tối trời mưa rả rích, thỉnh thoảng ánh hỏa châu lóe lên trên nền trời cao ở phiá xa, Trang chui vào màn ru hai con ngủ, nàng vừa xoa lưng con vừa hát khe khẽ: _ À ạ ơi… Cái ngủ mày ngủ cho lâu, mẹ mày đi cấy đồng sâu chưa về… Ạ à ơi… Thằng cu Bi đã gần ba tuổi, con bé Na mới hơn sáu tháng. Thường thì hai đứa ngủ phòng riêng nhưng dạo này chúng nó phải ngủ chung với bố mẹ để nhường phòng cho gia đình chị Nhã, chị của Tâm. Bốn mẹ con chị cùng bà nội của mấy đứa trẻ mới bay từ Đà Nẵng vào Sài Gòn hồi đầu Tháng Ba. Anh Thịnh, chồng chị thấy tình hình không yên đã lo cho mẹ và vợ con anh đi trước, anh phải ở lại với đơn vị không bỏ đi được. Cô Hồng, em của Tâm mới lập gia đình với Hoan, một sĩ quan hải quân, anh đang bận hải hành ở miền tây nên khi thời cuộc lộn xộn cụ gọi cô về nhà mẹ, không dám để cô ở một mình trong cư xá. Tâm còn chị Nhung, bà chị cả lấy chồng người miền nam có cơ sở làm ăn ở gần chợ Vĩnh Long, chưa nghe tin tức gì.

<!> 

Một lúc sau hai đứa bé đã ngủ say, thằng anh vẫn còn mút ngón tay cái, con bé em dẩu mỏ, chu môi, thỉnh thoảng lại toét miệng ra cười. Hai khuôn mặt bé thơ thật hồn nhiên, vô tư, trong sáng, Trang nhìn con bất giác thở dài. Trang thấy ruột nóng như cào, sắp tới giờ giới nghiêm mà sao vẫn chưa thấy Tâm về, chàng nói với vợ là đến nhà bạn để thăm dò tin tức. Qua khung cửa sổ, ánh hỏa châu chiếu sáng trên nền trời, thỉnh thoảng có tiếng súng ì ầm vọng đến. Chắc lại có đụng độ ở ven đô. 

Buổi chiều hôm đó Trang mới vừa về thăm mẹ, gặp chị Trâm, chị đưa cho Trang hai cái địu may bằng vải dày: 

_Trang này, chị nhớ đến hai đứa nhỏ nhà em nên chị sang nhà bà Tàu hàng xóm mượn cái địu của bà ấy về lấy mẫu may cho em. Hai đứa bé nhà chị lớn rồi, cu Tý đã mười ba, bé MiMi lên tám, hai con của em còn nhỏ quá, nếu phải chạy thì địu chúng nó ở sau lưng, vừa khỏe con mà vừa tiện cho bố mẹ. 

Mẹ cho Trâm, Trang, mỗi người hai cái ruột tượng mà mẹ và bà nội cất giữ từ hồi chạy loạn bảo đem về, có gì cần thiết, quý hóa thì khâu chặt vào đấy mà quấn vào lưng. Trang thấy không khí bên nhà bố mẹ nàng thật là căng thẳng, mấy gia đình dì và cậu của Trang không may mắn như gia đình chị Nhã, từ Đà Nẵng họ phải bám theo tàu hải quân ghé Nha Trang rồi mới chuyển vào Sài Gòn. Chuyến đi thật kinh hoàng, vừa đói, vừa khát lại chen chúc dành chỗ nhau tưởng chết. Vì vậy mọi người sợ quá khi nghe có thể phải di tản tiếp bằng tàu. Anh Trung làm cho cơ quan quân sự Mỹ nên gia đình anh đã được đi ngay từ Tháng Ba. Gia đình anh Trực còn ở Kiến Hòa vì anh đóng quân ở đấy. Mẹ Trang quýnh quáng dặn hai cô con gái phải lo thu dọn, sửa soạn sẵn sàng, cố kiếm đường mà đi chứ không thể nào ở lại sống với cộng sản được. Tâm và anh Hòa vẫn phải đi làm, ngoài giờ làm việc chạy như con thoi để nghe ngóng. 

Tâm về nhà vừa đúng lúc còi hụ giới nghiêm, ghé vào màn khẽ hỏi vợ: 

_Trang ngủ chưa? 

Trang nhẹ gỡ tay con ngồi dậy, nói qua màn: 

_Em còn thức. Sao có tin gì mới không? 

_Gay go lắm, bạn anh đã mấy người lo được đi chính thức rồi. Thằng Hưng rủ mấy đứa xuống Trà Vinh tìm đường, gia đình nó có tàu đánh cá, làm sao ra được hải phận quốc tế là có tàu lớn vớt. 

_Sao anh Hưng biết có tàu vớt? 

_Đệ thất hạm đội của Mỹ còn ở ngoài khơi mà. 

_ Anh tính sao? 

_Mình còn đường nào nữa không? Qua tòa đại sứ Mỹ thì không được rồi, những gia đình liên hệ họ đã âm thầm bốc đi, còn cả hàng dài người bám trụ xung quanh, con mình còn bé quá, liệu mình có chầu trực như người ta được không? Đường ra bến Bạch Đằng thì mấy hôm nay anh đảo qua, đảo lại chỉ thấy có 1 chiếc tàu buôn đậu ở đó, người đông nhung nhúc lên xuống, chẳng biết bao giờ tàu mới đi và họ có cho mình đi không! 

Trang nhìn chiếc bàn con kê sát đầu giường, mấy bình sữa, bình thủy, chai nước lọc, hộp sữa bột Nido, hộp Cerelac. Con bé đã cai sữa mẹ, đang ăn bột và vẫn phải bú sữa bình. Chẳng lẽ mình lại lâm vào cảnh chạy loạn như mẹ ngày xưa, như bà vẫn kể Chị Trâm và anh Trung ngồi trong thúng ở hai đầu quang gánh. Nhìn cái địu vải chị Trâm mới cho, Trang tưởng tượng cảnh Tâm địu thằng cu Bi, con bé Na bám trên lưng mẹ, tay xách nách mang…Trời ơi, không lẽ cả nước lâm vào cảnh tang thương! 

Nhớ mấy hôm Trang sang nhà Bích Ngọc, Ông cụ và anh Khương khẳng định là đất nước có đỏ cũng phải hồng hồng rồi mới đỏ, mọi người cứ nhắng nhít. Còn thế lực quốc tế phải can thiệp, có gì cũng phải cho thời gian để người dân được quyền chọn lựa đi hay ở. Tuy nói thế nhưng cụ vẫn thúc anh Quân và chị Nga lo thủ tục đón gia đình sang Pháp. Cụ không thể ở lại với cộng sản. Thằng cu Chou, con của Bích Ngọc mới đầy năm, không biết cô nàng sẽ tính sao đây. 

Cùng một lúc cả Vi, Trang, Ngọc nhận được điện tín tới tấp của Linh và Thư: Phải đi bằng mọi giá! 

Đi, đi…Biết là phải đi, nhưng đi thế nào, đi làm sao đây! Trang đau quặn ruột, mắt nàng nhòa đi, hai giọt nước mắt chảy dài. 

2-

Mưa xối xả như giận dữ trút nước xuống thành phố, thỉnh thoảng sấm sét đì đùng và những lằn chớp ngoằn ngoèo trên không. Cu Chou nép mình trong lòng mẹ ngủ ngon lành. Ngọc ôm chặt thằng bé như cố gắng che chở con, mắt mông lung nhìn qua cửa sổ. Những chùm bông giấy tím trên bờ tường rào run rẩy và cây bông sứ như đứng oằn mình chịu đựng cơn dông. Nhìn khuôn mặt ngây thơ của con, hai dòng lệ ứa ra rồi nàng dụi mặt vào người con, thút thít khóc. 

Chiều hôm ấy, khi đi làm về Khương buồn bã, chẳng nói năng gì, cất cặp sách, thay quần áo rồi ngồi thừ ra suy nghĩ, chẳng thiết đến bữa ăn. Thấy không khí nghiêm trọng Ngọc không dám lên tiếng, đợi đến tối sẽ gạn hỏi cho ra nhẽ. 

Buổi tối, sau khi cơm nước, dọn dẹp xong, hai vợ chồng đang sửa soạn cho con đi ngủ thì tiếng chuông cửa reo. Mở cửa ra, sáu người trong quân phục với súng ống lăm lăm, đứng ngay trước cổng. Ngọc hoảng hốt, sợ hãi không biết tai ương nào sắp giáng xuống gia đình nàng đây. Khương ra mở cổng, sáu người bộ đội tràn vào, dàn trận như đang hành quân bố ráp, bốn người súng AK cặp nách, hai người súng ngắn trên tay. 

Mấy người mang súng AK ngừng lại ngoài sân, hai người bộ đội có vẻ như cấp chỉ huy bước vào phòng khách cùng vợ chồng Khương, hỏi tên và một số chi tiết về cá nhân chàng rồi nói như ra lệnh: 

_ Mời anh theo chúng tôi về Ủy Ban quân quản làm việc. 

Ngọc cuống quýt: 

_Thưa các anh, các anh cho địa chỉ để sáng nhà tôi lên trình diện các anh được không? 

Người ấy lạnh lùng: 

_ Chúng tôi được lệnh đưa anh đi ngay. Khẩn trương lên! 

Trong khi Khương vào thay quần áo, Ngọc lấy một túi vải sắp một bộ đồ mặc nhà, một áo lạnh và một số vật dụng vệ sinh như bàn chải đánh răng, khăn mặt ...cho chồng, nàng nghĩ nhỡ Khương phải ở lại qua đêm. 

Nhìn chồng đi giữa những người bộ đội, bước lên chiếc xe bít bùng, dù không bị còng tay nhưng cũng bị áp giải như tội phạm, Ngọc bàng hoàng, thảng thốt. Đang đêm khuya, nhà không có phương tiện để liên lạc với bên ngoài, Ngọc điếng người vì sợ hãi, cả đêm không ngủ, nằm ôm con, miệng lâm râm niệm Phật và mong trời mau sáng để chạy về nhà mẹ hay nhà chị Lan, để rúc vào lòng mẹ hay lòng chị mà khóc, mà kể lể, mà tìm sự chở che. 

3-

Sáng sớm tinh mơ, chị Lan đang đảo đều nếp với khoai mì trong chõ, sửa soạn cho mỗi người một chén đầy xôi khoai mì trộn chút muối mè-đậu phộng cho chắc bụng trước khi người đi học, kẻ đi làm. Nhìn chõ xôi chị bất giác thở dài, trưa hôm qua sau khi được gọi ra xếp hàng ở tổ dân phố để mua thực phẩm, chị vác về một bao khoai mì, khoai lang mà ngán ngẩm. Khoai lang đã nhiều chỗ bị sùng, khoai mì sắp chạy chỉ. Chị phải bỏ nguyên buổi tối ngồi gọt vứt những chỗ hư, chừa lại một ít nấu ăn ngay ngày sau, chỗ còn lại sắp vào cái mẹt lớn, định phơi khô để sẽ độn với gạo nấu ăn dần. Anh Luận, chồng chị, sĩ quan cấp tá đã đi trình diện học tập, tưởng một tháng thì về mà đến nay đã hơn một tháng vẫn bặt vô âm tín. Nhìn đàn con dại, bốn đứa từ 10 đến 16 tuổi, đang sức lớn, cơm chẳng đủ mà ăn, tương lai mờ mịt, biết sẽ về đâu. 

Bỗng tiếng đập cưả rồi tiếng Ngọc như rên rỉ: 

_ Chị Lan!...Chị Lan ơi...! 

Thằng Chương, con trai lớn nghe tiếng dì, chạy vội ra đỡ chiếc xe đạp mini của Ngọc, bế cu Chou đang phụng phịu vì còn ngái ngủ vào nhà. Ngọc như đổ ập vào người chị, tiếng nói đứt quãng qua tiếng nấc uất hận, nghẹn ngào: 

_Đêm hôm qua...người ta...đến nhà em...bắt anh Khương đi ...chị ơi... 

Nói xong nước mắt Ngọc tuôn ra như suối, ướt đẫm vai áo chị Lan. 

_ Cả đêm qua em không ngủ được phải không? Thôi vào đây nằm nghỉ, chị pha cho em ly sữa nóng, uống cho khỏe, em hãy ngủ một giấc cho lại sức. Ốm đau lại khổ! Từ từ... ta tính! 

Nói để vỗ về, an ủi em nhưng hai dòng lệ cũng chảy dài qua khoé mắt chị Lan. 

Một đêm thức trắng vì sợ hãi, qúa mệt mỏi nên sau khi uống ly sữa nóng, Ngọc nằm ngay xuống chiếc đi văng trong phòng khách nhà chị ngủ thiếp đi. Nhìn nét mặt mệt mỏi của cô em út, chị Lan thở dài, con bé được cưng chiều từ nhỏ, cả nhà yêu thương vì Ngọc xinh xắn, học giỏi và ngoan ngoãn. Khi lập gia đình lại gặp nơi tử tế, chồng quý, chồng cưng...Thế mà giờ đây gặp cơn bão tố thế này. Thật tội cho em. 

Hôm nay không có giờ dạy, Lan rút một tờ giấy trắng viết đơn cáo bịnh xin nghỉ hai ngày để ở nhà giúp Ngọc. Chị đưa lá đơn cho Chương, dặn con khi đi học nhớ ghé qua trường của mẹ nộp cho mẹ. Đợi Ngọc thức dậy Lan sẽ cùng em sang báo tin cho bố mẹ nàng, báo cho bên nội thằng cu Chou. 

Cụ Tham Minh đang cầm cây chổi lông gà phủi bụi trên những khung ảnh Ông Bà bầy trên bàn thờ bằng gỗ cẩm lai vẫn còn được đặt trang trọng trong phòng khách, nghe tiếng bi bô của thằng bé con cụ quay lại, hai cô con gái đang dắt tay thằng bé bước lên thềm. 

_ Bố ạ! 

_Hai chị em có việc gì mà rủ nhau sang đây sớm thế? 

Lan ngập ngừng: 

_Thưa bố...Chú Khương bị bắt đêm hôm qua. 

Cây chổi lông gà rơi tuột khỏi tay, cụ bước vội đến chiếc tràng kỷ ngồi phịch xuống: 

_ Kể cho bố nghe, sự việc thế nào? 

Lan thay Ngọc kể lại những diễn biến xảy ra tại nhà Ngọc hôm qua trong khi Ngọc ngồi bên tủi thân ôm con rấm rứt khóc. 

Mặt cụ ông như sạm lại, cụ không biết nói sao. Năm nay cụ đã hơn bảy chục tuổi, suốt đời hai cụ đã lo nuôi dạy bầy con sáu đứa đến lớn khôn, học hành thành đạt. Tưởng rằng hai cụ sẽ được hưởng những ngày tháng bình yên tuổi già, vui với mấy chậu kiểng ngoài sân, thỉnh thoảng con cháu về thăm hay có nhớ con nhớ cháu thì cụ chỉ cần ra đường vẫy chiếc xích lô là có thể đến với chúng nó. 

Bây giờ hai người con trai của cụ nhà bị niêm phong từ 30/4 đến nay, chưa biết hai gia đình đó sống chết thế nào, có đi được đến nơi, đến chốn hay không. Hai cô con gái kẹt lại, cô lớn chồng đi cải tạo không biết ngày về, cô út chồng bị áp giải đi thế này. Đúng là tai trời ách nước. Vận mệnh con người phải nổi trôi theo vận mệnh chung. 

Cụ nghĩ đến Khương, anh con rể út hợp tính, hợp nết với cụ, một thanh niên cương trực, thẳng thắn, trong sạch, nặng lòng với quê hương. Những lúc giỗ tết, trong khi đàn bà con gái lo việc cỗ bàn dưới bếp Khương hay ngồi tiếp chuyện cụ, thân tình như con trai. Anh kể cho cụ về những ngày anh mới chân ướt chân ráo đến Paris, kinh thành ánh sáng, còn ngơ ngác hoang mang đã bị những cán bộ CSBV níu kéo mua chuộc bằng những phương pháp rất tinh vi. Những thành phần quốc gia nhưng thiên tả cũng có rất nhiều, họ thu phục đám thanh niên nhẹ dạ, dời quê hương khá lâu và không am tường về hiện tình đất nước, trong khi nhân viên của toà Đại Sứ VNCH lại quá lơ là, không để ý đến cuộc sống, đến sinh hoạt của sinh viên du học. Khương còn kể với cụ rằng có lần anh đã cùng nhóm sinh viên thuộc phe VNCH chính thức đối đầu với nhóm cán bộ Cộng Sản. Sau đó phe Quốc Gia cũng mời anh vào hoạt động chính trị với họ nhưng anh đã từ chối. 

Mới đây, một anh bạn học cùng thời với Khương, về giảng dạy tại Trường Y khoa, đang âm thầm thành lập Mặt Trận Phục Quốc có liên lạc và thuyết phục anh hợp tác. Anh đang phân vân giữa trách nhiệm với đất nước và trách nhiệm với gia đình. Bây giờ nghe tin này, cụ chưa biết mức độ nghiêm trọng cỡ nào. Khương bị bắt oan hay anh đã nhúng tay, hợp tác với tổ chức mà anh đã có lần kể với cụ. Nghĩ thương chàng rể lại xót xa cho con gái mình. Cụ chẳng biết nói sao, nhìn lên trần nhà, một con thạch sùng giương đôi mắt nhỏ, đen láy nhìn cụ như chia sẻ rồi tặc lưỡi, quẫy đuôi bò đi. 

Lan và Ngọc sửa soạn ra về thì cụ bà tay xách giỏ chợ bằng nilon có bó rau muống thò ra khỏi miệng giỏ, đẩy cửa bước vào đon đả: 

_ Hai chị em sang chơi hả? Các con đến lâu chưa? 

Cụ như khựng lại: 

_Sao hai đứa mắt đỏ hoe thế này? Có chuyện gì vậy con? 

Như được khơi nguồn, Ngọc khóc nức nở, cụ bà chạy vội đến ôm cô con út. Ngọc được thể gục vào lòng mẹ tức tưởi. Cu Chou giương đôi mắt tròn xoe nhìn mọi người rồi cũng bật lên khóc oà. Sau khi nghe con kể rõ nguồn cơn cụ bà thở dài: 

_ Hai chị em ở lại ăn cơm với bố mẹ, mẹ mới mua được miếng thịt thăn ngon tính làm ruốc, thôi để mẹ rim lên cả nhà ăn với rau muống luộc, nhà cũng còn lọ dưa muối. Từ từ ta tính. 

Cụ lập lại y như những lời Lan đã an ủi em, từ từ ta tính. 

Cơm nước dọn dẹp xong xuôi, con cháu ra về hết, hai cụ ngồi nhìn nhau buồn bã. Buổi sáng sau khi ghé khu chợ trời bán bớt một mớ quần áo cũ của Quân và Nga, hai người con bên Pháp, cụ bà đi ngang qua nhà Vinh, anh con trưởng. Căn nhà đã được trưng dụng, mặt tiền nhà đã là cửa hàng Hợp tác xã của phường chứa đầy cá khô. Đã gần ba tháng mà chưa có tin tức chính thức nào của con, hai cụ cũng rất nóng ruột. Cụ thương anh con trưởng hiền lành như đất, chọn nghề giáo, làm tròn bổn phận giảng dậy, uốn nắn thế hệ tương lai. Chị Vinh con nhà tử tế, bạn học với Lan, cũng nhà giáo nhưng lanh lợi hơn chồng, sanh được hai thằng con khỏe mạnh, đẹp trai, thằng lớn đã vào đại học, thằng em cũng sắp xong trung học. Cụ mừng lắm, sau khi gả chồng cho Ngọc, cô gái út cụ đã định bụng khi già yếu sẽ thu xếp về với nhà anh cả nhưng nay cớ sự thế này! Nghĩ đến Khanh, con trai Út, cụ lại thương, lấy vợ mấy năm trời, vợ còn đi học nên chả dám sanh đẻ, cô vợ vừa ra trường, mới mừng rỡ báo tin với cha mẹ là sắp được làm cha thì lại trời đất tai ương thế này, cho đến nay vẫn chưa tin tức. Cuộc sống của cụ từ ngày về nhà chồng êm ả, sanh sáu người con cứ đổi đầu, một trai rồi một gái, Vinh-Lan-Quân-Nga-Khanh-Ngọc. Nghĩ đến Ngọc cụ không ngăn được dòng nước mắt xót xa, một thân một mình với đứa con nhỏ chưa đầy hai tuổi, Ngọc làm sao chống chọi với đời. Cụ bàn với cụ ông sang bảo mẹ con Ngọc thu xếp về nhà bố mẹ mà ở, mà nương tựa với nhau. 

4-

Bước chân vào phòng khách, căn nhà nhỏ êm lặng đến rợn người. Đã hai tuần nay, kể từ đêm Khương bị bắt đem đi, ngày nào Ngọc cũng đem cu Chou sang gửi nhà chị Lan rồi đạp chiếc xe mini đi khắp nơi tìm tin tức của chồng. Nàng lên phường không có, lên quận cũng không, tìm đến chỗ trại giam Phan Đăng Lưu người ta cũng trả lời là không biết. Ngọc lên thẳng Ủy Ban Quân Quản trình bày tự sự thì cũng chỉ được câu trả lời là chị cứ yên chí về lo lao động tốt, chồng chị nếu bị giữ cũng chỉ để học tập cải tạo, khi học tập tốt sẽ về thôi. Nàng như điên lên với bao nghi vấn, không lẽ Khương đã bị họ thủ tiêu! 

Ngọc kéo tấm màn che cửa sổ nhìn ra mảnh vườn con. Sau cơn mưa, cây bông sứ đầy những nụ hoa, vài bông đã nở khoe sắc vàng thắm, giàn bông giấy chi chít những chùm hoa tím thật duyên dáng, dịu dàng. Một bên tường phía trái, dây mướp hương đã trổ hoa vàng, trên chiếc giàn bằng tre thấp, cao chưa tới đầu người, mấy dây mướp đắng, bầu, bí đang nghển cổ, ráng ngoi lên; dọc dưới đất phía bên kia, một dãy mồng tơi mới nhú ra mấy chiếc lá non. Mùa mưa nên chẳng tưới bón mà cây cối lên nhanh qúa. Ngọc nhớ như in tuần đầu tiên sau ngày 30/4, tổ dân phố đến nhà nàng để kiểm tra hộ khẩu, họ xuýt xoa khen những cây hồng, cây ngâu, những khóm cúc tím, cúc vàng, bụi thủy trúc nàng trồng viền hai bên sân. Ở giữa nàng đã thuê người lót gạch tàu để cu Chou có chỗ đạp chiếc xe đạp con con mà ông bà ngoại cho cháu ngày bé thôi nôi. Thế mà ngay tuần sau, khi đi họp tổ phụ nữ, người điều khiển đã phát động phong trào thi đua sản xuất, đất để canh tác sinh hoa lợi cải thiện bữa ăn chứ không để trồng những hoa hoét vô bổ; có đất phải trồng rau, trồng bắp, khoai, sắn...người ăn còn dư để nuôi gà, nuôi lợn. Dân Sài Gòn ngán ngẩm với những luận điệu “Lao động là vinh quang”, “Tiêu diệt tận gốc nếp sống đồi trụy”, “ Đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ”, “Tiến nhanh, tiến mạnh lên XHCN”...Sáng nào loa phóng thanh cũng oang oang những lời nói thích nhĩ về chính sách và đường lối của đảng, của chính phủ cách mạng và phát đi những bài hát “Như có bác Hồ trong ngày vui đại thắng”, “Trường Sơn đông Trường Sơn tây”, “Anh quân bưu”... 

Khương rủ Ngọc sang nhà một anh bạn ở Gia Định có hàng rào trước ngõ là bụi tre già, xin chặt một ít tre về để bắc cái giàn trồng bầu, trồng bí cho người ta khỏi nhòm ngó. Cuối tuần hai vợ chồng đào hết hai hàng cây hoa dọc hai bên sườn nhà để sửa soạn trồng rau. Ngọc nhất định giữ lại giàn hoa giấy trước cổng và cây bông sứ cho mát. Nhiều nhà đào cả vườn hoa đằng trước để trồng bắp hay trồng khoai lang. Thậm chí có những khu công viên cũng bị đào bới lung tung để canh tác. 

Trời còn sớm, sau sáu giờ chiều Ngọc mới phải sang nhà chị Lan đón thằng cu cùng con bé Nhu sang ngủ lại với Ngọc. Từ khi Khương không có nhà, ông bà ngoại cu Chou muốn Ngọc dọn về ở với các cụ nhưng vấn đề hộ khẩu không dễ chuyển, vả lại dọn đi thì mất nhà, còn đồ đạc, sách vở, tài liệu giảng dạy của Khương, biết tính sao. Đêm đầu tiên chỉ có hai mẹ con, Ngọc đã bồn chồn khó ngủ, một tiếng động mạnh cũng khiến nàng giật mình thảng thốt, cửa ra vào nàng đã kéo mấy chiếc ghế chặn lại mà vẫn chưa chắc, nàng còn để sẵn con dao to dưới nệm và cứ khấn Phật sao cho trời mau sáng. Chị Lan nghe Ngọc kể chuyện xót thương em nên cho Nhu, đứa con gái áp út mười hai tuổi của chị sang ngủ nhà dì, dù sao có thêm người cũng đỡ quạnh hiu. Ngọc cẩn thận đưa con bé sang gặp tổ trưởng xin giấy tạm trú cho cháu, vì Nhu là con gái nhỏ, lại có hộ khẩu tại Saigon nên không bị làm khó dễ. Có thêm cháu nhà ấm cúng hơn nhưng Ngọc cũng vẫn nhờ Chương sang đóng cho dì mấy cái móc hai bên khung cửa để khi đi ngủ thì nàng gài chặt then ngang. Bên ngoài cổng nàng cũng thay sợi xích lớn và đổi ống khoá to hơn. 

Bước vào phòng ngủ, Ngọc soạn lại quần áo và đồ đạc trong chiếc tủ đứng to kê ở góc phòng và những đồ dùng không cần thiết để đem bán bớt. Kể từ ngày đất nước đổi chủ Ngọc không có một nguồn lợi tức nào, Khương vẫn lên trường nhưng ngoài những lớp học chính trị để thông suốt chủ trương chính sách, đường lối giảng dạy, chàng chưa biết là có được lưu dung không và chưa có chế độ lương bổng nên chưa có tiền lương. Ngọc đứng tên cho một dược phòng ở Châu Đốc cũng bị đứt liên lạc, không biết số phận tiệm thuốc ra sao, chủ nhân của nó còn đó hay đã đi rồi. Tiền dành dụm cạn dần. Làm sao sống đây! Ngọc lại thở dài, nàng lo quá không biết phải xoay xở ra sao trong khi hàng ngày loa phóng thanh ra rả đọc chính sách và theo chỉ thị của nhà nước thì năm hạng dân thành thị phải chuyển đi vùng kinh tế mới với viễn ảnh tốt đẹp là sau một thời gian những khu đất hoang sẽ biến thành những vùng đất trù phú, hoa mầu tươi tốt, người dân mặc sức mà thâu hoạch rồi tiến nhanh, tiến mạnh đến XHCN, mọi người sẽ sung sướng làm theo khả năng và hưởng theo nhu cầu, không còn ai phải lang thang thất nghiệp. Năm hạng người đó là: Dân thất nghiệp; dân cư ngụ bất hợp pháp; dân cư ngụ trong những khu vực dành cho cán bộ, bộ đội; thương gia; đại thương gia sau khi bị kiểm kê tài sản. 

Chiều Saigon không mưa nhưng bầu trời ủ ê buồn, vài cụm mây xám lang thang. Ngọc đi đến nhà chị đón con, nàng đạp xe đi giữa hai hàng cây me mới thay lá, màu lá xanh non, nhớ Khương, nhớ thật nhiều, không biết chồng mình sống chết ra sao. Hất tung mái tóc dài, ngửa mặt nhìn trời cao, hỏi mây, hỏi gió... Khương ơi, Khương ở đâu?? Em phải làm sao, làm sao đây?? Cứ như thế, Ngọc đạp xe trên con đường vắng, cùng cực trong nỗi cô đơn.

Đỗ Dung