Người viết thú nhận đã bắt đầu viết về
nước Tầu trong nỗi sợ. Cách làm ăn và sự phát triển kinh tế của họ thay vì gây
tin tưởng thì gây lo ngại. Đúng như dự đoán của Alain Peyrefitte từ năm 1973.
Rõ ràng có tâm lý trái ngược, khi nước Mỹ giầu nhiều nước
chia sẻ niềm vui và tin tưởng. Khi Tầu khởi lên giầu có, nhiều nước từ láng
giềng đến Âu Châu, Mỹ Châu và cả Phi Châu bắt đầu dấy lên những lo ngại. Làn
sóng lo sợ ấy như một dịch truyền nhiễm. Nỗi lo ấy có tác động làm cho các nước
phòng hờ co cụm lại và cảnh giác.
<!>
Năm 2009, trong lễ nhậm chức, Obama tuyên bố:
Năm 2009, Ngoại trưởng Clinton cũng tuyên bố:
Liệu lời tuyên bố của TT Mỹ Obama và Ngoại trưởng Clinton
có còn là một phương châm hành động cho thế giới trước sự giầu mạnh của Tầu
không hay chỉ bày tỏ một lý tưởng không tưởng trước một Trung Quốc đang trỗi
dậy?
Phần nước Tầu, mặc dầu vẫn bày tỏ sự hòa hoãn với thế giới
như trong Olympic Games 2007. Nhưng hành động của họ như vẽ đường 9 đoạn trên
biển Đông, vẽ lại con đường tơ lụa cũng như xông xáo có mặt khắp nơi làm thế
giới không tin vào họ nữa.
Đó là cái bất lợi lớn nhất của Trung Quốc. Và còn xa họ mới
bắt kịp Hoa Kỳ và Tây Phương về quyền lực mềm. Hơn thế nữa 2/3 người giầu
Trung Quốc cũng lo ngại cho chính tương lai của họ nên tìm có thẻ xanh ở nước
Mỹ, hoặc thẻ thường trú nhân ở Canada, v.v..
Bàn về cái tâm lý sợ Tầu thì người Á Châu hiểu rõ hơn người
Tây Phương. Cách so sánh đơn giản nhất là người Tầu là một Do Thái Á Châu! Phải
chăng đó chỉ là thành kiến của người đời hay có chút sự thật?
Nó cho thấy tâm lý sợ Tầu về đủ mọi loại sức mạnh: sức mạnh
về dân số tại Trung Quốc với 1 tỉ 300 triệu người. Rồi sức mạnh lãnh thổ, sức
mạnh tiền bạc, sức mạnh tài nguyên, sức mạnh người tài, sức mạnh tồn tại qua
lịch sử, sức mạnh mưu kế, khôn ngoan lẫn xảo quyệt, lừa đảo, sức mạnh “quản lý”
con người.
Trong đó sức mạnh đông dân là đáng sợ hơn cả. Một thứ “lấy
thịt đè người”. Họ nhung đông như kiến, như bầy ong vỡ tổ. So sánh với
bầy ong vỡ tổ xem ra thích hợp nhất, vì vừa đông, vừa ồn ào.
Đi đâu cũng thấy khu phố Tầu họp chợ. Chỗ nào có Tầu, chỗ
đó có chợ ồn ào. Ăn uống như thể đói ăn. Trong tương lai thế kỷ 21 hai nước
đông dân nhất thế giới là Trung Quốc và Ấn Độ sẽ ở vị trí hàng đầu về GDP? Nói
chuyện kinh tế một nước là nói chuyện GDP.
GDP và dân số của Trung Quốc và Ấn Độ.
Nguồn World Bank
Trung Quốc còn vượt Ấn Độ là ở đâu cũng có Tầu! Sức mạnh di
dân Tầu trên thế giới khoảng trên dưới 50 triệu người, đa số họ ở châu Á (Xem: Overseas Chinese).
Trong đó số Hoa kiều ở Việt Nam là 823,071 người (Xem: General
Statistics Office of Vietnam. “Kết
quả toàn bộ Tổng điều tra Dân số và Nhà ở Việt Nam năm 2009–Phần I: Biểu Tổng
hợp”). Tuy vậy mà dân miền Trung các vùng Đà Nẵng, Nha Trang đã nhốn nháo
cả lên về sự đông đảo của người Tầu.
Mỹ có 5,025,817 Hoa kiều (“Asian
Alone Or In Any Combination By Selected Groups: 2016”. U.S. Census Bureau.
Retrieved 15 October 2016.) Rồi Canada chỉ với hơn 37 triệu dân cũng
có 1,769,195 Hoa Kiều (Ethnic origins, 2011 counts, for Canada, provinces and
territories – 20% sample data). Ở đâu có giá nhà lên cao là đổ cho Hoa
Kiều xâm nhập; ví dụ như ở Toronto, Vancouver.
Bất cứ nơi đất nước giầu sang như Mỹ hay nơi khỉ ho cò gáy
tận Angola, Ecuador, Kazakhstan, Iran, v.v. tưởng không có người Trung Quốc,
nhưng đâu cũng có, dù là rừng sâu, dù núi non hiểm trở, dù là sa mạc, đều có
người Tầu làm ăn.
Đọc vớ vẩn Tam Quốc Chí cũng đâm sợ từ Tào Tháo đến Khổng
Minh.
Thêm vào đó là sợ sức mạnh tàn bạo.
Như đã nói ở trên, Mỹ mạnh, người ta không có cảm
giác sợ. Nhưng Tầu mà mạnh thì tương lai thế giới không biết đi về đâu? Nhất là
Việt Nam,
Đã có hàng triệu người chết vì đói, vì bệnh tật dưới các
triều vua. Hàng chục vạn người chết dưới tay Tào Tháo. Hàng triệu người chết vì
các đợt chính sách của Mao trạch Đông như cuộc Cách Mạng Văn Hóa. Và cũng đã có
hàng triệu người chết vì các cuộc chiến tranh. Mạng người Tầu đã chẳng khác gì
như cỏ rác thì mạng người nước khác họ coi ra gì?
Nghĩ đến khối dân Tầu mà sợ cho dân mình.
Trong chính sách kinh tế toàn cầu hóa từ năm 1980, cũng vài
trăm triệu nông dân Tầu đã là vật hy sinh, bị bỏ đói, bị mất nhà mất cửa như
trường hợp xây đập Tam Hiệp.
Đâp Tam Hiệp. Nguồn:
http://primaryfacts.com
[Công trình xây đạp Tam Hiệp đã nhận chìm hơn một ngàn
thị trấn và làng mạc, do đó phải tái định cư khoảng 1,3 triệu người (hay nhiều
hơn). – Brian Handwerk, “China’s Three Gorges Dam, by the Numbers”, NatGeo,
June 9, 2006]
Cái đập ấy cho thấy sự hùng mạnh khủng khiếp đáng nể của
con người trước thiên nhiên, nhưng đồng thời nơi đó sự tàn bạo cũng không bút
nào tả hết được! Cái Vạn lý trường thành hùng vĩ với bao sức người, sức của,
nhưng đã có hàng triệu người phải bỏ làng mạc, ruộng vườn tản cư đi nơi khác?
Nhưng trong những nỗi lo sợ ấy, có nỗi sợ canh cánh bên
lòng, nỗi sợ từ thời tiền thân thời Việt Nam Cộng hòa, nỗi sợ lúc bấy giờ chưa
rõ tên, chưa có cơ hôi đọc sách đầy đủ như bây giờ. Nỗi sợ tiền thân của nước
Tầu như một con hổ đói tham lam vơ vét của “đoàn quân Tầu ô đi/Sao mà ốm
đói!” (nhại lời theo nhạc của bài Tiến quân ca).
Tỉ lệ đói nghèo ở Việt Nam 2013
Cái mặc cảm Việt Nam bị Tầu áp đảo, chèn ép đã nằm trong
cõi tiềm thức từ lâu trong những bài học lịch sử. Tôi cố nặn óc, đọc, suy nghĩ
nhận ra cái yếu, cái mạnh của nền kinh tế ấy để cố trấn an chính mình, hy vọng
điều đó không xảy ra trong tương lai..
Và cuối cùng nỗi lo sợ ấy lại trở thành một thực tế đau
lòng khi quay về với đất nước mình: Nền kinh tế của Việt Nam với bề ngoài hiện
nay có bề ngoài khá sáng sủa với xa lộ, với xe điện ngầm, bãi biển, khu du
lịch, khu nghỉ mát, nhà cao tầng, đời sống dân chúng cao, sung túc, dư ăn, dư
mặc, tiện nghi nhà cửa. Vậy mà trong tôi vẫn có một nỗi bất an thường trực
Nói cho cùng, Việt Nam chỉ là bản sao của Tầu. Tầu hay 10
thì Việt Nam theo đuôi chỉ được một hai. Tầu xấu 10, Việt Nam xấu một nửa. Việt
Nam chỉ là bản sao của nền kinh tế Trung Quốc nên có có tất cả những hệ lụy,
điểm mạnh và điểm yếu của nó.
Tìm hiểu nền kinh tế Trung Quốc là gián tiếp chỉ ra một bài
học cho Việt Nam.
Nước Tầu là tư bản hay cộng sản?
Một trong số những nhận xét đầu tiên về nước Tầu là càng
ngày họ là nước có nền kinh tế tư bản hơn là cộng sản. Tư bản theo nghĩa
làm giầu -phi thương bất phú- vốn là căn tính của người Tầu. Cho nên, ý
thức hệ cộng sản không có lý do để tồn tại ở Tầu, trước sau nó cũng phải đội
nón ra đi.
Cả cuộc đời hoạt động, tranh đấu, họ Mao chỉ mong vô
sản hóa toàn dân. Tư hữu bị xoá bỏ năm 1954. Trước đổi mới, tư hữu của người
dân Tầu là chiếc xe đạp, một vài vật dụng thường ngày và chiếc áo cán bộ làm
nên tài sản tư hữu của người dân.
Cục diện nước Tầu thay đổi khi sức khỏe của Mao bắt đầu suy
yếu. Việc khai trừ Lâm Bưu khiến không có người kế thừa. Cuộc khủng hoảng
kế thừa xẩy ra giữa Châu Ân Lai vad Đặng Tiêu Bình. Mao Trạch Đông tạo mâu
thuẫn giữa đôi bên để không bên nào đủ mạnh. Kẻ đứng giữa hai địch thủ lúc bấy
giờ là Hoa Quốc Phong trở thành kẻ kế thừa đương nhiên. Nhưng đến khi chính họ
Chu bệnh tật và chết trước cả Mao thì con đường mở ra cho tương lai không còn
ai khác hơn là họ Đặng.
Thời cơ đến kể từ cuối năm 1974-1976
Phải đợi đến sau 1980, sau khi dạy cho Việt Nam một bài
học, bắt tay với Mỹ, Đặng Tiểu Bình nắm giữ chặt quyền lực chính trị, nhưng thả
lỏng kinh tế. Ông tung ra khẩu hiệu: Hãy trở nên giầu có và vinh hưởng. Hãy để
cho một số người có khả năng làm giầu vượt trên người khác.
Jean- Francois Huchet đã dành hai ba bài báo viết về những
Les nouveaus riches (Những nhà giầu mới) để ca tụng lớp người này ở Trung Quốc.
Như họ sống trong các khu vực sang trọng dành riêng cho họ. Có sân Golf riêng,
bể bơi, những văn phòng làm việc thoáng, rộng rãi, bài trí rất mới tiện nghi,
những chiếc xe hơi đắt tiền trong lối vào biệt thự như cung điện. Con cái họ
luôn luôn có người cảnh vệ canh gác ngày đêm phòng ngừa bị bắt cóc. Cái
vấn đề giầu sang hình như là độc quyền riêng của họ.
Nhưng nguồn gốc làm giầu của họ có điều bất chính. Họ lại
có xu hướng cố tình phơi bày sự giầu có và sang trọng của họ như thể cho mọi
người thấy họ là những thành phần gần gũi và có quan hệ cấp cao với lãnh đạo,
thuộc thành phần ưu tú được gọi là “Bureaucratie céleste” tạm dịch là chế độ
quan liêu tuyệt vời. (GEO, La Chine du IIIe millénaire, số 327, tháng 5-2006.
Xem các bài viết của Jean-Francois Huchet: Les nouveaux riches, trang133-143.)
Ở Việt Nam họ được gọi một cách giản dị hơn: Đó là bọn tư
bản đỏ. Chế độ đã để lộ liễu tất cả thói quen hiếp đáp, chà đạp, cướp bóc đất
đai của nông dân mà không cần biết phải trái, luật lệ là gì. Họ thường khởi đầu
sự làm giầu bằng hai nguồn: đất đai và quyền thế.
Người viết tin rằng ngọn đuốc bùng cháy vì đất đai sẽ còn
cháy sáng.
Việc đền bù nếu có đều không thỏa đáng. Bộ trưởng bộ đất
đai và tài nguyên của Tầu nhìn nhận: từ năm 1999- 2002, hơn 1.500.000 triệu
nông dân là nạn nhân của các vụ chiếm đất bất hợp pháp.
Phải là nông dân, phải là những người có mảnh đất từ đời
xưa do cha ông họ để lại, phải là những giáo hội, mất nhà thờ, mất chùa mới
thấm thía hết nỗi đau này. Nạn chiếm ruộng đất khiến nhiều nông dân rơi vào
cảnh không nhà không cửa xảy ra khắp nơi trên đất nước Tầu. Cảnh ấy cũng bày ra
đầy rẫy ở Việt Nam. Dân chúng thôn quê tin rằng chính quyền ở Bắc Kinh còn nghe
lời cầu cứu của họ. Phần lớn, chính phủ làm như đui mù không đếm xỉa đến quyền
lợi sống còn của người dân. Cùng lắm, chính quyền tìm cách xoa dịu chẳng khác
gì như những người lính cứu hỏa đến dập tắt ngọn lửa, kỷ luật một vài lãnh đạo
địa phương để xoa dịu.
Rồi chuyện đâu vẫn còn đó. Giống như đất đai ở Thủ Thiêm và
ở tất cả nơi nào có đất. Có đất là có tiền, là có tất cả. Họ chỉ cần làm thế
nào để cho những sự chống đối không trở thành những phong trào có tổ chức có
nguy cơ lật đổ chính quyền.
Phần người viết cũng đang chờ đợi để đọc cuốn sách của LM
Nguyễn Ngọc Nam Phong tu sĩ linh mục Dòng Chúa Cứu Thế thuộc Cộng đoàn Hà Nội
Thái Hà viết kể lại tất cả: “Mười năm Thái Hà- Tòa Khâm sứ”.
Sự giầu có của họ bắt đầu từ đất đai và sự phẫn uất của
nông dân cũng từ nơi đây. Lạy trời có một ngày- một ngày không xa, họ phải trả
cái giá này!
Con cái những đại gia này cũng chẳng biết gì “quá khứ trong
rừng” của bố mẹ chúng. Có biết họ cũng cố tình quên cái quá khứ chẳng ra gì ấy.
Khoe giầu là cái mốt hiện đại tìm thấy ở bên Tầu cũng như Việt Nam.
Tư tưởng của Đăng Tiểu Bình còn được diễn tả đầy đủ mà tác
giả Martin Jacques dành hẳn một chương: The age of China. (Thời đại của nước
Tầu). Sau cái chết của họ Mao năm 1976, không ai có thể tiên đóan được nước Tầu
sẽ ra sao?
Nhưng họ Đặng đã có cái nhìn viễn kiến tin rằng phải có một
tư duy mới. Ông tuyên bố vào năm 1978:
“To make revolution and build socialism we need large
numbers of pathbreakers who dare to think, explore new ways and generate new
ideas.”
(Emancipate
the mind, seek truth from facts and unite as one in looking to the future,
From Selected Works of Deng Xiaoping, Volume II <1975-1982>) 1975-1982>
Trong câu trích dẫn trên của họ Đặng, ông còn nhắc tới việc
xây dựng chủ nghĩa xã hội. Nhưng vốn là con người có đầu óc thực tiễn và không
lệ thuộc vào lý thuyết khi nền kinh tế càng phát triển thì nhóm chữ “Chủ nghã
xã hội” càng mờ nhạt đi. Chữ nghĩa ấy chỉ còn là vết sơn phết bên ngoài còn giữ
lại mà từ kẻ nói đến người nghe đều không tin là có thật.
Nhưng trên thực tế, đó vẫn là một nước tư bản có mô
hình kiểu Trung Hoa.
Mặc dầu vậy, khó có thể nói phát triển kinh tế mà không vay
mượn, học hỏi người ngoài. Những ông thầy vỡ lòng cho nước Tầu – qua Đặng Tiểu
Bình – từ Nhật, từ các con rồng Á Châu như Đại Hàn, Đài Loan, Singapore.
Họ Đặng chỉ cần mở mắt học sự phát triển từ những nơi đó.
Điều này thật rõ rệt với một bằng chứng. Tỉnh Quảng Đông,
vốn giáp giới với Hồng Kong, gần gũi với Đài Loan và chịu ảnh hưởng những cải
cách từ nước này. Nó là một mô hình đầu tiên về sự phát triển. Sau này ai đó
đặt nước Tầu biểu tượng cho một mô hình mới về sự phát triển qua bốn con rồng Á
Châu cách đây 30 chục năm. Đó là Nam Hàn, Hồng Kông, nay đã sát nhập vào nước
Tầu, Singapore và Đài Loan.
Nhưng xem ra 4 con rồng ấy nay cũng ít còn được các tác giả
nhắc tới. Nhưng khách quan mà nói làm sao có thể có bốn rồng một lúc? Bốn rồng
kia có cộng lại về dân số bị Tầu thổi một cái cũng biến mất!
Vào năm 1993, Quảng Đông còn nửa phát triển, nửa tụt hậu.
Những con đường trong thành phố còn bụi bậm, lầy lội khi mưa. Xe cộ thì đủ
loại. Cả xe hơi, xe kéo, hoăc do súc vật, xe thồ, xe cải tiến, xe đạp của nông
dân cùng chạy ngổn ngang trên đường phố.
Vậy mà chỉ cần hai năm sau, nhiều cao ốc đang được xây dựng
dở dang, đường phố với xa lộ phẳng phiu nối đuôi nhau là các xe hơi đủ loại.
Giầu lên thì phải có triệu phú. Triệu phú đầu tiên xuất
hiện của Trung Hoa là vào năm 1992. 12 năm sau, con số lên đến 300.000 ngàn
triệu phú. Sao lại có tốc độ làm giầu nhanh đến như thế? Đến năm 2016 con số
triệu phú người Hoa lên hơn 1,6 triệu người nhưng 1/3 số triệu phú đó muốn ròi
khỏi Hoa Lục.
Hiện nay ở Trung Quốc có hai loại giới trẻ giầu có.
Loại thứ nhất là con cái các lãnh tụ chính trị cao cấp, tài
sản xây dựng dựa vào quyền lực chính trị của bố mẹ. Tiêu biểu nhất là con của
Vinh Nghị Nhân (Rong Yiren), Phó Chủ tịch nước thời 1993-1998 đi vào lãnh vực
thương mại. Larry Yung Chi-kin hay Rong Zhijian (Vinh Trí Kiện) đứng đầu CITIC
Pacific và thú giải trí là nuôi ngựa đua. Lý Tiểu Bằng (Li Xiaopeng) con của Li
Peng (Lý Bằng), thủ tướng chính phủ từ 1987- 2003 trở thành Bộ Trưởng bộ
Giao thông (2016). Con gái Lý Bằng, Lý Tiểu Lâm từng là Tổng Giám đốc
Công ty Phát triển Điện lực Trung Quốc và hiện chỉ còn là Phó Chủ tịch Tập đoàn
Đại Đường Trung Quốc. Con trai của Jiang Zemin (Giang Trạch Dân), Jiang
Mianheng (Giang Miên Hằng), Phó Chủ tịch Học viện Khoa học Trung Quốc, Hiệu
trưởng đầu tiên của Đại học Kỹ thuật Thượng Hải.
Do tham nhũng tiêu phí ngân quỹ quốc gia trị giá từ 3 đến
5% GDP, tương đương 70 tỉ Euro năm 2003.
Loại thứ hai là loại tự lập, xuất thân gia cảnh tầm thường
nhưng nhờ quyết tâm và chịu khó cũng đã làm nên chuyện như Liu Yonghao (Lưu
Vĩnh Hảo) vào năm 1980 cùng với ba em đã xây dựng thành công hãng New Hope
trong ngành thực phẩm. Tài sản được định giá là 1 ti 300 triệu. Tất cả những
thành phần đi sát với chế độ được gọi chung là “Bureaucratie céleste”, chữ dùng
của nhà báo Jean Francois Huchet như đã nói trên. (Jean-Francois Huchet, Ibid,
trang 142)
Hiện tượng “thái tử đỏ” nêu trên cũng rập khuôn lại ở Việt
Nam như trường hợp con cái của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và con cái các Bí thư
tỉnh ủy vậy.
Lạy trời có một ngày, một ngày không xa, họ phải trả cái
giá này! Việt Nam rồi cũng sẽ không tránh khỏi ngày tàn của chế độ cộng sản. Sẽ
có một ngày. Vâng sẽ có một ngày. Tôi thường lẩm nhẩm câu thơ của anh Nguyễn
Chí Thiện,
“Sẽ có một ngày con người hôm nay / Vất súng, vất cùm, vất
cờ,vất Đảng…”
Nguyễn Chí Thiện, Sẽ có một ngày.
Và đối với tôi, “Sẽ có một ngày” là bài thơ hay nhất của
anh, một giấc mơ cho tất cả chúng ta. Tôi tin như thế. Tin chắc như vậy. Nên dù
nước Tầu sau này có thể đứng đầu thế giới. Nhưng. Nhưng nó không thể có lý do
tồn tại lâu được!
Đế Quốc La Mã cũng đã qua đi. Chủ Nghĩa Phát Xít
Đức-Nhật-Ý như cái bóng thoảng qua lịch sử. Chủ nghĩa Cộng Sản cũng chỉ là cái
chớp mắt lịch sử. Phải tin là có sự khởi đầu và sự chấm dứt. Sống thì phải có
một ước mơ. Không thì sống làm gì?
Thế hệ cộng sản thứ hai là hậu duệ của bọn lãnh đạo thế hệ
cha ông chúng. Chúng tạo sự nghiệp dễ dàng với đầy tham vọng có thể – tham vọng
mà cha ông chúng không dám làm, không dám nghĩ tới. Chúng phô trương sự giầu
có, quyền thế một cách công khai, không cần dấu diếm nữa. Chúng ở những căn nhà
sang trọng nhất, đắt giá nhất. Chúng tậu nhũng xe cộ cả triệu đô la. Các phương
tiện giải trí đắt tiền như sân Golf riêng.
Nhưng liệu chúng có giữ được đến đời kế tiếp không?
Kinh tế thị trường của Trung Quốc phần chính là
được người dân quê xây dựng.
Dân quê đã từng làm nên cuộc cách mạng vô sản. Chính họ chứ
không ai khác như thợ thuyền theo lời tiên đoán của Mác. Mao Trạch Đông cũng đã
tự hào về cuộc cách mạng đến từ nông dân như thế. Nhưng cũng trớ trêu thay, dân
quê một lần nữa cũng là nồng cốt làm nên chế độ tư sản hiện nay. Họ không phải
giới thợ thuyền như ở phương Tây mà là dân quê mù chữ và không có tay nghề.
Khởi đầu của giai đoạn bùng lên phát triển là nhờ số
dân quê đông đảo. Hầu hết họ còn trẻ. Phần lớn là phụ nữ không có tay nghề.
Hàng triệu người dân quê đã bỏ quê ra tỉnh, ở các tỉnh dọc bờ biển, thuộc miền
Nam nước Tầu. Họ làm việc trong các hãng may. Buổi sáng, trong các bộ đồng
phục, trước khi bắt đầu làm việc, họ tập thể dục buổi sáng, sau đó đứng nghiêm
chỉnh chào lá cờ của hãng. (Một ngày làm việc của họ: 5 giờ 30 sáng thức dậy.
Vệ sinh. 7 giờ bắt đầu làm. 11 giờ 30 ăn trưa. 17giờ 30 nghỉ làm. Nếu làm phụ
trội thường không được trả thêm).
Họ làm việc như thể ở thời kỳ như trong film Temps
modernes của tài tử Charlie Chaplin dưới sự kiểm soát chặt chẽ của các đốc công
như một trại binh. Nhiều công nhân đã tự tử để cảnh cáo giới chủ bóc lột
công nhân. Trung bình, lương của họ là từ 3 đến 4 Euro/ngày. Nó cũng giống như
hiện nay hoàn cảnh của 1 triệu công nhân trong ngành may mặc của Việt Nam với
đồng lương chết đói không đủ sống.
Nói đúng ra, trong thời kỳ của 30 năm đầu là xưởng thợ của
thế giới, ông chủ hãng người Tầu cũng chỉ là một nhà thầu làm công cho các ông
chủ tận đâu đâu bên Mỹ, bên Tây. Họ là một trong số 350 triệu người nông dân bỏ
quê ra tỉnh.
Nếu may mắn được làm trong các cơ xưởng lớn của nhà nước
thì họ được cung cấp nhà ở, môt trợ cấp xã hội đủ sống và cũng hiếm có việc bị
sa thải. Chẳng hạn, tại các xưởng thép thuộc thanh phố Vũ Hán, thủ đô của tinh
Hồ Bắc, mướn 110.000 nhân công. Họ được mua một căn nhà giá rẻ, 2000 euro, 80%
rẻ hơn giá thị trường.
Trong nhà thường có đầy đủ tủ lạnh, tivi, DVD, tủ lạnh hai
cửa, máy giặt, máy điện toán chưa kể trường học cho trẻ nhỏ, xe chuyên chở ngay
cả cung cấp gạo, dầu ăn.
Ở trong những công ty nhỏ thuộc nhà nước quản lý thì khó
khăn hơn nhiều. Trong số 126.000 hãng nhỏ, một phần tư đóng cửa, một phần tư
khác tư nhân hóa. Và hơn 30 triệu công nhân thất nghiệp từ năm 1998-2003. Mặc
dầu tìm kiếm công việc khó khăn và bấp bênh, tiền ít, nhưng vẫn còn hơn làm
ruộng. (La Chine du IIIe millénaire. Dans les coulisses d’une société qui
bouge très vite. GEO, N. 327, tháng 5-2006, trang 128-131)
Vào những thập niên1990, hàng hóa dưới nhãn hiệu Made in
China đã tràn ngập khắp thế giới. Nhưng chữ Made in China thì không có nghĩa
rằng hàng hóa ấy được Made by China. Thật vậy, hàng hóa xuất cảng từ Trung Hoa
thực ra là do các công ty lớn ngoại quốc đã đặt hàng cho các công ty Trung Hoa
làm. Các mẫu mã sản phẩm đến các thành phần sản phẩm đều do các công ty ngoại
quốc đặt hàng và Trung Hoa chỉ là nơi lắp ráp với nhân công rẻ. Trường hợp
tiêu biểu là công ty Walmart.
Chính những công ty ngoại quốc nắm kỹ thuật cũng như dây
chuyền sản xuất bán ra nước ngoài. Và họ nắm đầu ra đầu vào của một sản
phẩm về chất lượng sản phẩm cũng như lợi nhuận. Theo các nhà chuyên môn đánh
giá 100 Euro món hàng sản xuất tại Trung Hoa, nhà thầu Trung Quôc chỉ được
hưởng từ 20-25 euro. Số tiền còn lại rơi vào tay các đại công ty ngoại quốc.
Nhìn phần lớn các đồ tiêu dùng, các dụng cụ như các máy
cưa, đục, các loại máy khoan, tiếng là Made in China, nhưng đều là thương hiệu
của Mỹ, Canada của Nhật đặt hàng. Giá rẻ gấp 4-5 lần sản phẩm chế tạo ở Canada
hay Mỹ.
Lấy một vài tỉ dụ cho rõ. Vào mua một cái mở hộp tại những
của hàng lớn đề rõ ràng Made in China. Nhưng nếu vào một cửa hàng Un dollar rất
phát đạt ở Canada, giá chỉ là 2 đô 50. Cũng cái mở hộp ấy vào cửa hàng lớn như
Canadian Tires, cái mở hộp nay đề giá 10 đô la 50. Sự chênh lệch cho thấy các
công ty tư bản Tây Phương ăn lời một cách vô tội vạ.
Không phải cứ ở Dollar store mới có dụng cụ rẻ tiền (1,99$ là giá ở
Canadian Tires). Vấn đề là ưu tiên và chọn lựa của người tiêu thụ: muốn hàng
giá thấp hay muốn có phẩm chất cao và chế tạo ở bản xứ (các nước phương Tây) —
DCVOnline
Tuy nhiên, tình trạng trên mỗi ngày, mỗi thay đổi vì Trung
Hoa đã gửi đi rất nhiếu sinh viên đi du học nước ngoài, học kỹ thuật, tạo được
nguồn vốn để tự họ chế tạo ra các sản phẩm tiêu dùng.
Các nhà chuyên môn như các kinh tế gia ngân hàng thế giới
nhận xét, trong tương lai, trình độ chuyên môn hóa sẽ thay đổi. Trung Hoa sẽ có
thể sản xuất được những hàng hóa thuộc loại cao cấp, tinh tế như các nước tư
bản theo kịp đà tiến bộ của thế giới. (Martine Bulard, Ibid, trang
40)
Bù lại thì nay nước Tầu nhận lãnh hậu quả là độ ô nhiêm
không khí cao nhất thế giới vì những loại khí thải như Carbon dioxide CO2,
Methane (CH4), Nitrous oxide (N2O), Ozone (O3),
Chlorofluorocarbons (CFCs).
Có ba loại phế thải theo Huang Hung-liang, một chuyên
viên của văn phòng xử lý chất thải tại Thượng Hải là: nước thải từ các nhà máy,
không khí ô nhiễm và các chất thải rắn.
Như thường lệ, ông Huang đề cao những cố gắng của chính
quyền Trung Quốc để giải quyết vấn đề ô nhiễm để cuối cùng phải nhìn nhận:
chúng tôi còn thiếu kinh nghiệm và tin chắc rằng sẽ tìm ra giải pháp!
Kết luận là câu hỏi về xử lý chất thải còn nguyên vẹn. Và
phải chăng nước Tầu thành công nhất trong kỹ nghệ, nhưng cũng là nước có độ ô
nhiếm báo động nhất thế giới. (Orville Schell. In the people’s Republic. Bản
dịch tiếng Pháp do Martine Wiznitzer, Les Chinois, năm 1978, các trang từ
132-139).
Một trong những lý do các nước Tây phương thẩy hàng hóa
sang cho Trung Quốc sản xuất giản dị là vì họ không muốn sản xuất những đồ tiêu
dùng ấy ở nước họ và phải tốn kém hơn để tránh gây ô nhiễm nước và không khí.
Đồ tiêu dùng ở Mỹ làm ở Trung Quốc có giá rẻ vì giá nhân
công rẻ ở Trung Quốc đồng thời nước Tầu ở trong tình trạng ô nhiễm đến báo
động.
(Jane Spencer. “China pays a steep price as textile export
boom”. The Wall Street Journal, 1er November 2007.)
Cho nên Bộ trưởng môi trường Trung Quốc đã nhận xét một
cách cay đắng:
Ô nhiễm không khí. Nguồn: The
Economist/AFP/ImageChina
“Sản phẩm làm ra thì đã được xuất cảng. Cái còn lại dành
cho Trung Quốc là tình trạng ô nhiễm. Cho nên giá thành sản phẩm được xuất khẩu
không phản ảnh trung thực giá thành sản phẩm thực sự. Sự thặng dư thương
mại đã che dấu một sự thật không bao giờ được công khai hóa. 40 % năng lượng
tiêu thụ chỉ để dành sản xuất cho việc xuất cảng.”
(Jane Spencer: “China shifts pollution fights. The Wall Street journal,
1-11-2007).
Nhưng nước Tầu cũng như Việt Nam chỉ nhìn thấy cái lợi kinh
tế trước mắt, bất kể cái hại nào khác như trường hợp của Việt Nam với Formosa.
200 km dọc bờ biển miền Trung đã bị nhiễm độc. Các ngư dân phải bỏ nghề đánh cá
đi nơi khác kiếm công việc. ¾ thành phần giới trẻ lao động đi làm ăn ở
Đại Hàn, Đài Loan hoặc lên Đà Lạt trồng rau.
Sẽ tốn kém bao nhiêu tiền và làm sạch ô nhiễm môi trường là
một bài toán chưa có lời giải đáp? Thời gian bao lâu nữa để trả lại môi trường
biển trở lại như cũ?
Vì thế chỉ một mình cái đập Tam Hiệp là một mối đe dọa trên
môi sinh, môi trường, chưa kể hơn 1 triệu người phải di dời đi nơi khác.
Vì những cái lợi trước mắt, nước Tầu phải trả giá gấp bội
lần nhiều hơn để làm sạch môi trường. Các dòng sông đều nhiễm độc. Nghẽn mạch
các dòng sông. Nước uống sạch không còn. Không khí nhiễm độc. Đến 20 thành phố
nước Tầu đều thuộc loại ô nhiễm nhất thế giới.
Một tỉ dụ điển hình là Trung Quốc đang phải đối đối đầu với
vụ bê bối y tế mới nhất sau khi một đợt huyết tương lớn dùng để điều trị bệnh
nhân bị phát giác là đã nhiễm HIV. (Laurie Chen , “12,000
Chinese blood plasma treatments contaminated with HIV”, SCMP, 6 tháng
Hai, 2019). Mhuwng gay sau đó giới hữu trách y tế đã cho hay loạt huyết tương
hơn 12.000 chai đều không bị nhiễm HIV hsy hepatitis B and C. (Michelle Wong,“
Chinese
blood plasma ‘clear’ of HIV as authorities give mixed messages”
, SCMP, 7 tháng Hai, 2019).
700 triệu dân Trung Hoa vẫn chịu cảnh đồng lương 2
euro/ngày.
1 quan (RMB) bằng 0,13 Euro. Năm 2018, lương cao nhất ở Bắc Kinh khoảng 44
euro/ngày, thấp nhất, 25 euro.ngày là lương ở Hạ Nhĩ (Harbin) thủ phủ của Tỉnh
Hắc Long Giang. Nguồn:
Zhaopin Limited
(Còn P2)
© 2019 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ
DCVOnline.net”
Nguồn: Bài
của tác giả. DCVOnline minh họa, hiệu đính và phụ chú.
‹ Một
nhóm bất đồng chính kiến muốn lật đổ Kim Jung-un đã đột kích Tòa Đại sứ Bắc Hàn
tại Tây Ban Nha
Columns
Popular Posts
- Đàn ông
Mỹ khác đàn ông Việt như thế nào?
- Trump
thích nước ‘xã hội chủ nghĩa’ Việt Nam
- Hội
nghị thượng đỉnh Trump-Kim là một câu chuyện cổ tích giả cho Việt Nam
- Alec
Baldwin trả lời Donald Trump về việc ‘trả thù’ chương trình SNL
- Trung
Cộng muốn quên đi cuộc chiến biên giới với Việt Nam
- Mạnh
Vãn Chu sẽ ra điều trần về vụ dẫn độ sang Mỹ
- Từ Đông Du
đến mặt thật của Hồ Chí Minh
- Biển Đông:
Indonesia và Việt Nam chứng minh Duterte sai
- Sông biển Việt Nam
- Thư
khố bí mật của Vatican có thể tiết lộ những gì sau nhiều chục năm tranh
luận
- ‘Trung
Hoa đã có thể là một quốc gia rất khác’
- Đồng
minh của Mỹ từ chối lời yêu cầu của Trump để ‘lấp đầy khoảng trống’ ở Syria
- Sau
khi Tòa Bạch Ốc yêu cầu, Nhật Bản đã đề cử Trump được trao giải Nobel Hòa
bình
- ‘Made
in China 2025’ là kế hoạch nói suông, phí tiền
- Câu chuyện về Cao Lâm
Bài mới
- Tham
vọng toàn cầu hóa của nước Tầu và tương lai thế giới (p1)
- Một
nhóm bất đồng chính kiến muốn lật đổ Kim Jung-un đã đột kích Tòa Đại sứ
Bắc Hàn tại Tây Ban Nha
- Running
on Empty: Canada and the Indochinese Refugees, 1975–1980
- Câu
chuyện về Cao Lâm
- Malaysia
vẫn truy tố nghi phạm Việt Nam trong vụ ám sát Kim Jong Nam dù đã phóng
thích nghi phạm Indonesia
- Đối
lập là một bức tranh biếm họa và Scheer là một diễn viên ẩm ướt
- Hướng
đạo là giáo dục và phi chính trị
- Minh
tinh truyền hình và huấn luyện viên thể thao bị buộc tội hối lộ ở đại học
- Huawei
vận động hành lang với Ottawa
- ‘Made
in China 2025’ là kế hoạch nói suông, phí tiền
- ‘Trung
Hoa đã có thể là một quốc gia rất khác’
- Từ
Đông Du đến mặt thật của Hồ Chí Minh
- Đàn
ông Mỹ khác đàn ông Việt như thế nào?
- Thư
khố bí mật của Vatican có thể tiết lộ những gì sau nhiều chục năm tranh
luận
- Trung
Cộng muốn quên đi cuộc chiến biên giới với Việt Nam
- Mạnh
Vãn Chu sẽ ra điều trần về vụ dẫn độ sang Mỹ
- Biển
Đông: Indonesia và Việt Nam chứng minh Duterte sai
- Sông biển
Việt Nam
- Trump
thích nước ‘xã hội chủ nghĩa’ Việt Nam
- Hội
nghị Thượng đỉnh giữa Trump và Kim ở Hà Nội thất bại
- Hội
nghị thượng đỉnh Trump-Kim là một câu chuyện cổ tích giả cho Việt Nam
- Đồng
minh của Mỹ từ chối lời yêu cầu của Trump để ‘lấp đầy khoảng trống’ ở
Syria
- Giám
đốc thương mại Lighthizer và Trump bất đồng về thế nào là một bản ghi nhớ
- Việt
Nam bắt giam hai cựu Bộ trưởng vì tình nghi quản lý đầu tư kém
- Slovakia
sẽ biểu tình tưởng nhớ nhà báo Jan Kuciak bị ám sát
RSS – Tin nhanh
- National
Geographic Photo of the Day
- Vietnam |
The Guardian
- Tin bài hàng
đầu - Google Tin tức
- Thông tin
24H qua-RFI
- Bagehot’s
notebook
- NYT >
Asia Pacific
Circus performers in Hanoi,
Vietnam, prepare for the show minutes before it gets under way. Nguyen T [...]
With raindrops no longer
falling, this street in Beijing, China, hums back to life under the glow of [...]
Anguilla, a British territory
in the Caribbean, is a nation of tranquility, but Sandy Island takes i [...]
Your Shot photographer Hannah
Overeem captured this shot of her dog, Badger, an Australian cattle do [...]
Forged by the wear of water
rushing over rocks, Olo Canyon in Arizona is concealed inside the Grand [...]
Bài cũ
Bài cũ
Ý kiến bạn đọc
- on “Việt
Nam, nỗi đau & niềm hy vọng”TRÍ
TUỆ VÀ VẬT CHẤT Con người thân xác rõ ràng Bởi không thân xác hẳn toàn
tiếu lâm Nhưng
- on Ôn
cố tri tânNGƯỜI GIAN NGƯỜI NGAY Con
người đứng giữa đất trời “Linh ư vạn vạn” nói ngay đâu đều Bởi người
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét