Nơi du khách đãi vàng tìm kho báu Ryan - MacDonaldBBC Travel

Bản quyền hình ảnhGARY COOK / ALAMY STOCK PHOTO Vào năm 1896, George Carmack, Dawson Charlie và Skookum Jim Mason tìm thấy vàng bên bờ dòng suối Bonanza (Bonanza Creek), một nhánh của con sông Klondike bên ngoài thành phố Dawson, Yukon. Sau khi tin tức lan ra, hàng đoàn người tìm vàng từ khắp thế giới đổ về Front Street để chia phần. Năm 1898, cư dân thị trấn từ 1.500 người đã tăng bùng lên thành 30.000 người.

<!>

Trong hơn 100 năm, Thành phố Dawson quyến rũ những linh hồn say mê thám hiểm và kẻ du mục tìm đến, với hứa hẹn sẽ tìm được vàng và chạm đến sự giàu có. Ngày nay, một cộng đồng đa dạng gồm những thợ mỏ, họa sĩ và thổ dân Canada sinh sống ở đây.

"Nơi này vẫn luôn giữ lại những con người với tính cách đặc biệt và đa dạng," Thị trưởng Wayne Potoroka của Thành phố Dawson cho biết. "Nó thêm vào chút phong vị riêng của thị trấn, không giống bất cứ nơi nào khác ở Canada."

Hành trình về phương Bắc

Bản quyền hình ảnhRYAN MACDONALD

Số phận Dawne Mitchell dường như là để gắn bó với một nơi như Thành phố Dawson. Thời trẻ, bà thường nhìn vào quả cầu Trái Đất và chỉ vào những nơi trên thế giới, rất xa những nơi bà từng đến và tưởng tượng liệu sống ở nơi đó sẽ ra sao.

Trước khi đến Dawson City vào mùa hè năm 1977, Mitchell rời trang trại gia đình trên thảo nguyên Saskatchewan để du hành đến miền tây nam Hoa Kỳ. Bà làm nhiều công việc khác thường để có thêm tiền, và coi việc khám phá thế giới là một cách học hỏi.

Khi một người họ hàng xa kể cho bà nghe về cơ hội việc làm ở Bonanza Creek dạy du khách cách đãi vàng, bà thu xếp hành lý và đi về miền Bắc. Mặc dù biết không nhiều về vùng này cũng như hoạt động khai thác vàng, nhưng sự phiêu lưu đã dẫn dắt bà đi.

"Tôi thậm chí chưa bao giờ nghe nói nhiều về Dawson," bà nói đùa. "Chúng tôi, người Canada, không biết nhiều về miền bắc lắm."

Đường đến Dawson

Bản quyền hình ảnhGARY COOK / ALAMY STOCK PHOTO

Ẩn mình giữa đoạn hợp lưu của hai con sông Yukon và Klondike ở khu vực tây bắc của vùng, Dawson City được che chở bởi Rặng núi Ogilvie, một dãy núi hoang sơ trải dài 2.000 km2 và bảo vệ đa dạng nhiều loài động vật hoang dã, như tuần lộc Bắc Cực, gấu xám Bắc Mỹ và nai sừng tấm.

Phải mất đến bảy giờ lái xe dọc theo Cao tốc Klondike để đến Dawson City, một con đường dài 533km bắt đầu ở Whitehorse, thành phố trung tâm của vùng. Con đường đi theo dấu vết những người đào vàng đã đi từ Cuộc đổ xô đi tìm vàng Klondike và đi qua rất nhiều loại địa hình.

Giáp ranh Alaska, British Columbia và vùng tây bắc, Yukon là tỉnh có dân số ít nhất trong vùng với đa số cư dân đều sinh sống ở Whitehorse.

Cơn lốc tìm vàng

Những kẻ lữ hành gan dạ và những công nhân thời vụ tìm đến Dawson City mỗi năm, một số du khách đơn thuần chỉ muốn lánh xa đời sống hiện đại và khám phá cảnh quan xung quanh, trong khi số khác hi vọng tìm được sự giàu có trong bãi vàng địa phương, nơi những người tìm vàng nhiều thập kỷ qua đã xới cát lên hàng xô, nhúng chảo đãi vàng vào làn nước lạnh như đá và cầu xin tìm được vàng.

Trong một thế kỷ qua, giá vàng đã biến động nhiều. Ngày nay, vàng được bán với giá khoảng 1.300 đô la Mỹ một ounce, số lượng vàng này tương đương với kích cỡ một muỗng trà. Vàng đã được tìm ra từ sông Yukon và nhánh Bonanza có đủ hình dạng và thể, như vàng bụi, vàng mảnh và dạng thỏi.

Ở khu vực đất công dọc theo Đường Bonanza Creek, bất cứ ai cũng có thể đào dưới đáy sông và trên mặt đất để tìm vàng. Một số du khách tham vọng đã đi xa hơn thế. "Họ thực sự đã mua quyền khai thác và công cụ để đào vàng," Mitchell nói. "Bạn có thể học rất nhanh và vàng luôn sẵn có ở đây."

"Nơi đây là nhà"

Bản quyền hình ảnhRYAN MACDONALD

Suốt ba mùa hè cuối thập niên 1970, Mitchell dạy du khách cách đãi vàng trong một công ty nhỏ. Bà sống trong phòng của một mỏ vàng, sơ sài, gần với tự nhiên, và nấu ăn bằng nước từ con suối gần đó. Trước khi đến Dawson City, bà chưa có kinh nghiệm đãi vàng gì nhưng đã học rất nhanh cách lọc qua sỏi mịn, vốn mịn như cát biển. Ngay sau đó, bà thành thục kỹ năng xoay và nghiêng chiếc chảo kim loại để vàng có thể chìm xuống khe chảo, và bà dạy du khách làm tương tự.

Đó là khoảng thời gian đơn giản trong đời, khi bà đi bộ đi làm và lái xe máy vào thị trấn. Trong ngày nghỉ, bà đi dạo qua những rặng núi gần đó, nơi đã tạo cảm hứng cho tác giả ưa thích của bà, Jack London.

"Đó là một nơi thật sự rất đặc biệt để gọi là nhà trong vài mùa hè," bà nói, mặc dù bà phải sống cách xa bạn bè và gia đình hàng ngàn km. "Một nơi có thể giữ bạn lại, và bạn đơn giản là cảm thấy mình thuộc về nó. Bạn cảm thấy như 'ồ, đây chính là nhà'."

Gắn bó với cộng đồng

Bản quyền hình ảnhRYAN MACDONALD

Mitchell chưa bao giờ có cảm giác "ghiền vàng" (cơn phấn khích theo cuộc đãi vàng), nhưng sự hấp dẫn của vàng vẫn luôn mời gọi bà. Những người thợ mỏ bị giới hạn chỉ được đào ở một số khu vực mỗi năm, và những vị trí mỏ mới chỉ được mở khi người chủ mỏ ban đầu qua đời hoặc chấp nhận không gia hạn sở hữu trên danh sách của văn phòng thợ mỏ. Khi một mỏ mới được mở, thợ mỏ và người tìm vàng sẽ xếp hàng và lao vào cuộc đua hoang dại như thể ở trên sân đấu Olympic hay ở các sân bãi hoang. Bạn bè của Mitchell thường nhờ cô dẫn họ đến đó đầu tiên.

"Đó là một cuộc đua tuyệt vời," Mitchell nói về cuộc chạy đua lao vào bụi giữa hàng chục thợ mỏ khác. "Giống hệt như cuộc đổ xô đi tìm vàng thời xưa theo cách nào đó."

Năm 1981, bà nhận một công việc tại một trong những khu vực mỏ vàng. Bà trở thành một phần của cộng đồng.

Bản quyền hình ảnhKERRICK JAMES PHTOG / GETTY IMAGES

Một thợ mỏ già từng nói: "Dawne, đây là nơi bạn tìm thấy vàng," Mitchell kể lại.

Trở thành nhà vô địch

Vào năm 1984, Cúp vô địch Thế giới Phụ nữ Đãi vàng đến với thành phố Dawson City, và một người bạn đề nghị Mitchell nên tham gia cuộc thi. Bà đã quá sành sỏi kỹ thuật đãi vàng trong những ngày làm việc với du khách, nên bà tham gia không chút chần chừ. Sự kiện thu hút những người có sở thích đãi vàng từ khắp nơi trên thế giới, và luật chơi cũng đòi hỏi thí sinh dự thi đãi ra một số mảnh có màu vàng được trộn trong một xô nặng 5 pound toàn sỏi và cát.

Trong vòng ba phút rưỡi, Mitchell không phải là người đãi vàng nhanh nhất, nhưng trong môn thể thao này, tốc độ không phải là yếu tố quyết định. Các đối thủ dự thi sẽ bị trừ điểm cho mỗi mảnh vàng mà họ không tìm thấy trong xô của mình, và tìm ra các mảnh lại là sở trường của Mitchell. Bà giành giải nhất.

"Trở thành nhà vô địch thế giới cũng khá thú vị. Ý tôi là không phải ai cũng có thể tự nhận vậy," Mitchell nói.

Vài năm sau đó tại Giải Yukon Open, một sự kiện thi đãi vàng hàng năm tổ chức ở Dawson City mỗi Tháng Bảy, Mitchell thi đấu với đối thủ của bà, những cựu binh đào vàng mà Mitchell quen biết từ khi còn làm việc ở các khu mỏ. Một vài người trong số họ nổi tiếng về tốc độ đãi rất nhanh và kỹ thuật chuyên nghiệp. Mitchell là phụ nữ duy nhất tham gia cuộc tranh tài. Trước sự ngạc nhiên của chính mình, bà lại giành chiến thắng lần nữa khi điểm số được công bố, đưa bà trở thành người phụ nữ đầu tiên thắng giải đào vàng Yukon Open.

Kinh nghiệm đáng giá

Bản quyền hình ảnhRYAN MACDONALD

Với sự tôn trọng và mến mộ sâu sắc dành cho môn thể thao này, Mitchell tiếp tục tranh tài ở cấp quốc tế trong vài năm sau chiến thắng đầu tiên ở Dawson City, và bà thậm chí còn huấn luyện các đồng nghiệp nữ khác tranh tài. Đôi khi bà vẫn thỉnh thoảng đến Bonanza Creek với chiếc chảo đãi vàng, nhưng giờ đây Mitchell dành thời gian làm phiên dịch tại Bảo tàng Jack London, kể câu chuyện về thời gian nhà văn sống ở Yukon và nơi này đã tạo cảm hứng cho ông viết "Tiếng gọi nơi hoang dã" ra sao và làm mọi thứ ngày qua ngày, suy ngẫm về tương lai của mình dưới ánh mặt trời nửa đêm.

"Đây là điều tôi yêu," bà nói trong ánh mặt trời sáng suốt ngày đêm. "Ngày dài đêm ngắn, nơi ta có thể làm vườn đến tận một giờ sáng."

Mitchell mong muốn vàng vẫn đóng vai trò chủ đạo trong cuộc đời bà. Gần đây bà phát hiện một đơn xin đào vàng trong kho lưu trữ địa phương do ông cậu của ông nội bà đã đến Dawson City từ năm 1903 ngay sau thời gian đỉnh cao của cuộc đi tìm vàng Klondike. Vì thế, dù cuộc đời dù có kéo bà đi đâu, bà nói: "Lịch sử vẫn luôn ở đây."

Luôn là thành phố thợ mỏ

Đào vàng vẫn là ngành công nghiệp lớn nhất ở Dawson City, với 124 trong 196 khu mỏ hiện vẫn đang hoạt động trong thị trấn. Quận Bonanza Creek, nơi đầu tiên diễn ra cuộc đổ xô đi tìm vàng, vẫn còn đa số các khu mỏ, với đủ các kích cỡ từ quy mô lớn và vận hành công nghiệp đến quy mô nhỏ và những chuyến lùng sục dưới ngọn cỏ. "Nơi này tiếp tục kéo mọi người đến, và đó là cảm giác khai thác vàng vẫn sẽ tiếp tục hiện diện ở nơi đây còn lâu," Mitchell nói.

Nhưng nếu bạn đến và định chỉ ở đây một mùa hè, đừng ngạc nhiên nếu bạn sẽ sống tiếp cả đời ở đây.

Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.