Thưa Nam phần là vùng đất mới!… Nói là vùng đất mới, so với vùng đất khác là trẻ, nhưng Nam phần đã trọng tuổi, cũng khoảng 5,000 năm rồi đó.Nam phần là Út cưng của dòng Cửu Long hùng vĩ. Gọi là Út cưng vì bao nhiêu phù sa mà dòng sông nầy ky cỏm mang theo từ thượng nguồn, tuốt bên Tây Tạng, năm dài chày tháng đều cho Út cưng hưởng hết ráo: bằng cách bồi đắp vùng hạ lưu nầy.<!>
Ðược vỗ béo, miền Nam trở nên màu mỡ, phởn phơ lớn như con gái tới tuổi dậy thì, cứ từ từ mỗi năm dài thêm một chút, lấn dần ra phía Biển Ðông.
Mùa nước nổi, nước dâng, tràn mênh mông. Mùa nước kiệt, nước rút đi, cạn quéo. Chỉ còn phù sa, con tôm, con cá ở lại trong những ao, bàu, xẻo, lung để dâng hiến cho người.
Xắn quần em lội qua lung
Quần em tuột xuống anh hun chỗ nào?
Mỹ Tho, cửa ngõ của miền Nam, phù sa con sông Tiền bồi đắp vào chỗ trũng nên bà con từ từ biến ao, bàu, xẻo, lung thành ruộng rẫy.
Ruộng rẫy thì cần nước vào mùa khô nên ông bà mình đào kinh dẫn nước. Vào mùa mưa, nước tràn bờ gây sạt lở để kinh biến thành sông. Để ông bà mình chèo xuồng ba lá qua nhà anh chị sui ăn đám giỗ.
Để dọc theo hai bờ sông, rạch… dừa nước ken dày cho bà con mình chằm lá lợp nhà. Thiệt là nhứt cử tam tứ tiện!
Để tui nhớ hồi 7, 8 tuổi có lần theo anh về trong Ngoại rọc lá dừa khô về cho Má nhóm bếp. Mùa mưa đường đất sình lầy nhão nhẹt. Về tới nhà chưn cẳng sình bùn lấm lem!
Má kêu ra cầu ao sau nhà rửa cẳng; rồi vô má lột cam cho ăn. Tui lọ mọ xuống chiếc cầu ao. Phần gỗ chìm xuống nước lưu niên, nên rong nó mọc đầy, làm trơn trợt và tui đi luôn.
Không biết bao lâu sau, tui tỉnh dậy khi thấy mình được dượng Tư Hí, bà con lối xóm, nắm hai cái cẳng, dốc ngược đầu tui, nhẩy tưng tưng xốc nước. Nước tràn ra lỗ mũi, tui tỉnh. “Thôi cho con xuống đi!”.
“Con té ao mùa nước nổi! Má la làng cô bác cứu con tôi. Môi tím ngắt bà con đem xốc nước. Trễ chút thôi là con đã đi rồi!” Con nhớ má! Má ơi!
Sau lần chết hụt đó, về Ngoại, tui ôm bập dừa tập lội, quậy nước đùng đùng, sình nổi lên đục ngầu, mặt đứa nào cũng mọc râu hết ráo; để ông Ngoại nổi sùng, vác cây roi đánh ngựa, rượt mấy thằng cháu trai khỉ khọn, chạy té khói luôn, trong tiếng la rầy ỏm tỏi vọng theo sau: “Tao đố tụi bây đó nhe!”
Chữ rằng: Một công rẫy bảy công ruộng! Làm rẫy cực gấp bảy lần làm ruộng! Làm ruộng mới mặt nám da nhăn chớ làm vườn con gái má trắng nõn hồng hồng như trái mận hồng đào; anh chàng nào thấy cũng đòi cho tui chén nước mắm đường có dằm thêm trái ớt hiểm, ăn cho nó đã… cái thèm!
Còn con trai miệt vườn, phè cánh nhạn như công tử con quan vậy, vì chỉ cực mùa nắng do phải tiếp ông già Tía mình xúc sình bồi liếp cây ăn trái!
Xong chờ cho cây ra hoa đậu quả, xách lồng hái, đóng vào mấy cái tụng đệm, chở ra chợ Hàng Bông ngoài Mỹ Tho hay chợ An Đông trong Chợ Lớn bán; rồi đếm tiền, giấy bộ lư, vậy thôi!
Do đó mới có câu ca dao là:“Mẹ mong gả thiếp về vườn. Ăn bông bí luộc dưa hường nấu canh!”
Vậy mà cách đây gần nửa thế kỷ, đi Sài Gòn học, mới xáp xáp vô ‘ve’ mấy tiểu thơ khuê các của cái đất Sài Thành; mặc quần ‘xì cớt’ (skirt), mặt rất ‘xì trum’, bên chứng chỉ SPCN (Lý Hóa Vạn Vật) của Đại học Khoa học Sài Gòn mà hổng em nào chịu tui, còn xì xầm sau lưng, gọi tui là dân ‘vưỡn’ tức dân miệt vườn.
“Ê miệt vườn có gì tệ đâu em? Nó còn có cái văn minh miệt vườn đó nhe! Hổng nghe nhà văn Sơn Nam ổng ca tụng quê tui lên tới chín tầng mây sao? “
Dẫu vậy hổng có em nào chịu nghe tui thuyết phục hết ráo… để tui đưa nàng về vườn ăn bông bí luộc, dưa hường nấu canh mới chết!
Thưa! Rồi đêm nay xa quê đã chừng ấy năm, bịnh lẫn của tuổi già đã bò tới bên song cửa, kỷ niệm xưa tui quên gần hết trơn hết trọi rồi!
Vậy mà thầy Nguyễn văn Nghĩa không thông cảm dùm, lại kêu tui viết một bài cho mấy em Lê Ngọc Hân, nhân sinh nhựt trường được 60 năm, tức ăn đáo tuế.
Thầy biểu tui nào dám cãi, làm tui đêm nằm không ngủ được, cứ trằn trọc miết!
Quê người lưu lạc đã lâu không về khi còn VC, vậy mà ai nhắc một cái tới Mỹ Tho làm tui nhảy mũi vì tui nhớ cái quê xưa, quê cũ của mình quá đỗi.
Tui nhớ cái đất Mỹ Tho! Có những điều mà hồi xưa tui thấy tự nhiên như cơm mình ăn, nước mình uống… giờ gẫm lại… mới thấy lạ!
Chẳng hạn như: Cái đất Mỹ Tho của tui sao có quá nhiều làng, xã có tên bắt đầu bằng chữ Tân, nghĩa là mới! Như: Tân An, Tân Hương, Tân Lý Ðông, Tân Lý Tây, Tân Hòa Ðông, Tân Hòa Tây, Tân Hội Ðông, Tân Hội Tây, Tân Ðức Ðông, Tân Ðức Tây, Tân Phú Ðông, Tân Phú Tây… và biết bao là Tân nữa.
Tại sao ông bà mình xưa khoái cái Tân quá vậy Trời?
Nghĩ ra rồi! Ông bà mình khoái đặt tên vùng đất mới là Tân vì trong tận cùng thâm tâm của những người lưu lạc, vì thời cuộc hay vì chén cơm manh áo, phải bỏ quê cha đất tổ mà đi nhưng trong lòng bao giờ cũng dàu dàu nhớ thương về quê cũ.
“Mỹ Tho đại phố”, trở thành một trong hai trung tâm thương mại sầm uất Miền Nam lúc bấy giờ (trung tâm còn lại là Cù lao Phố, Biên Hòa).
Khi “Mỹ Tho đại phố” ì xèo thì Bến Nghé chỉ mới là một khu chợ nhỏ, còn Cần Thơ hầu như chưa có gì. (Hãnh diện nhe!)
Mà vùng đất nào giàu, trù phú là thường hay bị ăn cướp. Mỹ Tho đại phố đã hai lần chịu cảnh tang thương như thế!
Lần đầu vào năm 1785, quân Xiêm theo Nguyễn Ánh tràn sang. Phố xá bị tàn phá, của cải bị cướp bóc nên Mỹ Tho đại phố trở nên tiêu điều, chỉ còn lại một đống tro tàn. Thương nhân ở đây bỏ đi gần hết, chuyển lên làm ăn ở Sài Gòn – Bến Nghé…
Lần thứ hai vào năm 1968, Mỹ Tho đại phố lại bị tàn phá là Tết Mậu Thân.
Ðã gần 50 năm rồi mà tưởng chừng như mới hôm qua. Năm ấy, trường Trung học Nguyễn Ðình Chiểu cuối năm trước khi học trò về nghỉ ăn Tết, mấy Thầy có cho chút đỉnh tiền “còm” để mấy “trò” viết Giai phẩm Xuân cho trường mua thèo lèo cứt chuột và xá xị con cọp BGI để liên hoan.
Tui có góp một bài…Viết về cái gì lâu quá nên quên mất tiêu rồi?
Chiều liên hoan, có mấy “em” bên trường Nữ Trung học Lê Ngọc Hân qua tham dự. Ôi! Con gái 17 bẻ gãy sừng trâu; huống hồ gì một chàng trai mới vừa bể tiếng, râu măng lún phún vài cọng trên cằm như tui là em bẻ niềm rạo rực của tui gãy nghe cái rốp!
Ngồi kế một em mặc áo dài trắng, tay raglan, vải tetron mỏng dính như cánh con chuồn chuồn mà tim mình đập thùng thình như cái trống đình hôm lễ cúng kỳ yên…(Ôi người em muôn năm cũ! Giờ em phiêu bạt đến phương nào?)
Chỉ mười ngày sau buổi liên hoan đó là tui phải chui xuống hầm trốn; vì VC dùng cối 82 của Trung Cộng pháo kích vào trung tâm Mỹ Tho đại phố để bắt đầu trận đánh Tết Mậu Thân, dù đã hứa hẹn sẽ 3 ngày hưu chiến.
Từ Cầu Vĩ hoặc Hốc Ðùn, chỉ cách trung tâm Mỹ Tho, chừng hai cây số đường chim bay, đạn súng cối 82 ly, sau tiếng “đề pa” cái bụp, là bay vo vo vào!
Trước khi tiếp đất, kêu xè xè, rồi nổ ùng oàng, phang miểng bay rào rào trên mái ngói của nhà tui số 31 đường Gia Long tức Ty Bưu Điện Mỹ Tho!
Cả nhà co rúm lại trong hầm năm, ba lớp cát, chìm sâu dưới mặt đất mà cầu Trời khẩn Phật cho đạn pháo không rớt ngay hầm…
Sáng hôm sau, con nhỏ học Lê Ngọc Hân mà tui thầm yêu trộm nhớ, đến tìm tui, mếu máo khóc hu hu, nói: “Vậy mà em tưởng Thu chết rồi chớ!”
Con gái Mỹ Tho, dễ yêu như vậy đó! Nhưng có đứa dám nói vì em là dân Lê Ngọc Hân nên có huông! Ai yêu em đều chết bất đắc kỳ tử như Hoàng đế Quang Trung Nguyễn Huệ vậy!
Đời tui có quá nhiều lỗi lầm. Tui ngu nhiều thứ lắm nhưng cái ngu nhứt là tui không có cưới được em nào thuộc cái đất Mỹ Tho, của cái trường Lê Ngọc Hân nức tiếng!
Mỹ Tho, tiếng Khmer, nghĩa là nàng tiên, nghĩa là người con gái đẹp. Nhứt là con gái vừa đẹp vừa học giỏi như con gái trường Nữ Trung học Lê Ngọc Hân. Con gái đẹp thì anh nào không khoái chứ?
Nhưng nào phải lỗi tại tui! Chẳng qua không có em nào Lê Ngọc Hân chịu đèn tui mới chết.
Sầu đời! Có lần tui tính bắt chước Trương Chi học thổi sáo, để tối tối đến bên khung cửa sổ nhà em mà thổi véo von coi có làm rung động trái tim son của em không? Dù anh lỡ sanh ra Trời bắt xấu; nhưng chỉ cần em mến tài thổi sáo của tui, nhỏ xuống vài giọt nước “cá sấu” buồn thương làm chén ngọc vỡ tan thì lòng tui cũng hả dạ lắm rồi.
Có lúc tui lại tính bắt chước Chữ Đồng Tử, ra bờ sông Mỹ Tho, nằm tồng ngồng lấy cát phủ lên để hôm nào em ‘quởn’, ra sông tắm! Nước sẽ trôi đi. Tui thấy em tô hô; em cũng thấy tui tồng ngồng (không còn trong trắng nữa) và đôi ta phải vầy duyên can lệ…
Sau cùng, tuyệt vọng quá, tui đi lấy vợ. Bởi biết rằng em đã có chồng; anh về lấy vợ thế là xong. Vợ anh không đẹp bằng em lắm. Anh lấy cho anh đỡ lạnh lòng.
Thiệt là trong cơn giận dỗi vì hỏng được em Lê Ngọc Hân nào để mắt tới, tui quyết định rất sai lầm là: “Cưới em xứ Chắc Cà Đao. Cưới rồi mới biết như dao cắt lòng!” Hu hu!
Ôi nữ sinh trường Lê Ngọc Hân đã làm dang dở đời tui! Đã làm tình tui như xe lửa Mỹ bung vành như Tàu Tây kia liệt máy!
Nhưng tui không giận hờn gì em cả. Chẳng qua mình số con rệp!
Nên năm nay mấy em xúm lại mừng sinh nhựt trường 60 tuổi. Ăn lễ “60th Diamond” (Lễ Kim Cương) thì cứ vui đi đừng bận lòng đến một người còn lăn lóc gió sương như tui nhé!
Thưa xa quê đã quá xá là lâu! Ðêm nay đốt lò hương cũ, ly rượu buồn của kẻ tha hương nhìn về phía bên kia biển, tui vẫn còn hy vọng đất nước mình ngày nào đó sẽ có tự do, hy vọng hão huyền nào đó có người con gái Mỹ Tho, con gái Lê Ngọc Hân, ngồi bên song cửa chờ chàng về dẫu mà hóp da nhăn, răng đà rụng ráo!
“Mỹ Tho! Em đón anh về/ Trăm thương, ngàn nhớ tư bề Mỹ Tho!”
Đoàn xuân thu
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét