Bà Nhìn 146 Phụ Nữ Chết Cháy Vì Chủ Nhà Máy Khóa Cửa. 12 Năm Sau, Bà Trở Thành Người Phụ Nữ Quyền Lực Nhất Nước Mỹ. Khi còn nhỏ, Frances Perkins không thể hiểu tại sao những người tốt lại phải sống trong nghèo khó. Cha bà nói rằng người nghèo là những kẻ lười biếng hoặc yếu đuối. Frances, ngay cả khi đó, đã biết điều đó không đúng. Tại trường đại học Mount Holyoke, bà học vật lý — một lựa chọn an toàn, đáng kính, phù hợp với một phụ nữ trẻ. Cho đến một chuyến đi thực tế đã thay đổi tất cả.Giáo sư đưa sinh viên đến thăm các nhà máy bên bờ sông Connecticut.
Frances nhìn thấy những cô gái trẻ hơn mình, kiệt sức, cúi mình bên máy móc trong những căn phòng không cửa sổ, không thông gió, không lối thoát hiểm.
Làm việc 12 tiếng một ngày. Sáu ngày một tuần.
Ngón tay bị máy xé toạc.
Phổi bị phá hủy bởi bụi bông.
Bà hiểu rằng kiến thức chẳng có ý nghĩa gì nếu nó không dùng để bảo vệ phẩm giá con người.
Bà từ bỏ con đường "an toàn" — kết hôn với một người đàn ông tử tế, dạy piano cho con nhà giàu.
Thay vào đó, bà lấy bằng Thạc sĩ Kinh tế và Xã hội học tại Columbia, viết luận văn về tình trạng suy dinh dưỡng ở khu Hell's Kitchen.
Gia đình bà kinh hoàng. "Những cô gái đoan trang" không nghiên cứu về nghèo đói. Chắc chắn họ không sống trong các khu nhà cộng đồng với người nhập cư.
Frances mặc kệ những gì "những cô gái đoan trang" làm.
Năm 1910, bà trở thành thư ký điều hành của Liên đoàn Người tiêu dùng New York, điều tra các nhà máy, ghi lại các vi phạm, thúc đẩy cải cách: lò bánh mì sạch sẽ, lối thoát hiểm, giới hạn thời gian làm việc tối đa.
Bà ra làm chứng trước các ủy ban lập pháp: một phụ nữ trẻ trong bộ đồ vest, giải thích cho những người đàn ông quyền lực rằng nhà máy của họ đang giết người.
Họ ghét bà. Bà vẫn tiếp tục.
Rồi đến ngày 25 tháng 3 năm 1911.
Frances đang uống trà tại Quảng trường Washington thì nghe thấy tiếng còi báo động.
Bà lần theo làn khói đến Nhà máy Áo sơ mi Triangle — mười tầng lửa và tiếng la hét.
Bà đứng đó, bất lực, nhìn những phụ nữ trẻ nhảy từ tầng chín xuống vì các cửa đã bị khóa để ngăn ngừa "trộm cắp" và "nghỉ giải lao trái phép".
Những cơ thể của họ va xuống đất như tiếng sấm. Lặp đi lặp lại.
146 công nhân thiệt mạng.
Hầu hết là người nhập cư, một số là thanh thiếu niên — một số chỉ mới 14 tuổi.
Họ làm ra những chiếc áo sơ mi mà những phụ nữ giàu có mặc để thể hiện sự hiện đại và độc lập của mình.
Frances nhìn họ bị thiêu cháy để những phụ nữ khá giả có thể trông có vẻ tiến bộ.
Bà tự hứa: Cái chết của họ sẽ không vô ích.
Vài tuần sau, Frances được bổ nhiệm vào ủy ban điều tra vụ hỏa hoạn.
Bà không chỉ dừng lại ở một bản báo cáo.
Bà viết lại luật lao động của tiểu bang New York.
Lối thoát hiểm — phải mở khóa, dễ tiếp cận, chỉ dẫn rõ ràng.
Giới hạn số người trong một phòng.
Hệ thống phun nước tự động.
Tối đa 54 giờ làm việc mỗi tuần.
Một ngày nghỉ mỗi tuần.
Các nhà công nghiệp đấu tranh chống lại từng điều khoản.
Họ nói về "sự can thiệp quá mức của chính phủ", một thảm họa cho kinh doanh, công nhân "muốn được hưởng lợi mà không phải làm gì".
Frances đáp lại bằng những bức ảnh nạn nhân. Bằng lời khai. Bằng dữ liệu kinh tế cho thấy nơi làm việc an toàn hơn sẽ làm việc hiệu quả hơn.
Các luật đó đã được thông qua.
Các tiểu bang khác làm theo.
Trong một thập kỷ, nơi làm việc ở Mỹ đã thay đổi — không hoàn hảo, nhưng không thể đảo ngược được.
Và Frances Perkins trở thành người phụ nữ bị ghét nhất trong ngành công nghiệp Mỹ.
Họ gọi bà là cộng sản.
Các tờ báo chế giễu bà là "gái già" xen vào công việc của đàn ông.
(Bà kết hôn muộn với một nhà kinh tế học mắc bệnh tâm thần — một bí mật mà bà giữ kín để bảo vệ chồng khỏi bị đưa vào trại tâm thần.)
Bà chịu đựng sự căm ghét và tiếp tục.
Năm 1933, Franklin D. Roosevelt — mới đắc cử, đối mặt với Đại Suy thoái — đề nghị bà giữ chức Bộ trưởng Lao động.
Bà 53 tuổi.
Chưa từng có phụ nữ nào ngồi trong Nội các tổng thống.
Ý tưởng này gây sốc, có vẻ như là vi hiến, và chắc chắn là tai tiếng.
Frances chấp nhận — nhưng đặt ra các điều kiện.
Bà đưa cho Roosevelt một danh sách:
Tuần làm việc 40 giờ
Mức lương tối thiểu
Bãi bỏ lao động trẻ em
Bảo hiểm thất nghiệp
Lương hưu cho người già
Roosevelt nói: "Bà biết điều đó là không thể mà."
Bà trả lời: "Vậy thì tìm người khác đi."
Ông vẫn bổ nhiệm bà.
Trong mười hai năm — lâu hơn bất kỳ Bộ trưởng Lao động nào khác — Frances Perkins đã chiến đấu cho những mục tiêu "không thể" đó.
Và bà đã thực hiện được hầu hết chúng.
Luật Tiêu chuẩn Lao động Công bằng (1938): tuần 40 giờ, lương tối thiểu, hạn chế lao động trẻ em.
Luật An sinh Xã hội (1935): lương hưu, thất nghiệp, trợ cấp cho gia đình.
Các luật này khi đó loại trừ công nhân nông nghiệp và người giúp việc gia đình — một sự thỏa hiệp mà bà căm ghét nhưng buộc phải chấp nhận, điều này đã tước đi phúc lợi của phần lớn người lao động da đen, một sự bất công phải được sửa chữa rất lâu sau này.
Nhưng hàng triệu người lao động đã nhận được sự bảo vệ chưa từng có.
Frances không bao giờ hài lòng.
Bà đấu tranh cho bảo hiểm y tế toàn dân (thất bại), mở rộng quyền lợi (thành công một phần).
Bà đối đầu với mọi nhà lập pháp tìm cách làm suy yếu các biện pháp bảo vệ.
Họ gọi bà là người độc đoán, khó tính, không nữ tính.
Bà luôn mặc chiếc váy đen và đội chiếc mũ ba góc quen thuộc — để tuyên bố:
Tôi không ở đây để làm cảnh. Tôi ở đây để làm việc.
Khi Roosevelt qua đời năm 1945, bà từ chức.
Mười hai năm phục vụ — kỷ lục tuyệt đối.
Bà có thể sống giàu có và được tôn vinh.
Thay vào đó, bà dạy học tại Cornell, viết lách và diễn thuyết cho đến khi qua đời vào năm 1965, ở tuổi 85.
Ít người biết tên bà.
Nhưng mỗi khi bạn nhận được tiền làm thêm giờ, đó là nhờ Frances Perkins.
Mỗi lối thoát hiểm được chỉ dẫn rõ ràng — Frances Perkins.
Mỗi khoản lương hưu, mỗi khoản trợ cấp thất nghiệp — Frances Perkins.
Mỗi cuối tuần bạn có — Frances Perkins.
Bà đã nhìn thấy 146 phụ nữ chết vì lợi nhuận được đánh giá cao hơn mạng sống.
Và bà đã dành 50 năm tiếp theo để đảm bảo rằng điều đó không thể xảy ra lần nữa — ít nhất là không hợp pháp, không phải không có hậu quả, không phải không có ai đấu tranh.
Bà không chỉ là nhân chứng của bất công.
Bà đã xây dựng kiến trúc làm cho công lý trở nên khả thi.
Cha bà nói người nghèo là lười biếng hoặc yếu đuối.
Frances chứng minh rằng nghèo đói là một lựa chọn chính trị — và chính sách có thể thay đổi.
Bà là người phụ nữ đầu tiên trong Nội các. Đó không phải là lý do bà được ghi nhớ.
Bà được ghi nhớ vì bà đã nhìn những người phụ nữ cháy rụi và nói không bao giờ nữa — rồi dành cả đời để giữ lời hứa đó.
Rất ít người biết tên bà.
Nhưng mỗi người từng được nhận tiền làm thêm giờ, mỗi đứa trẻ được đến trường thay vì vào nhà máy, mỗi người già có thể nghỉ hưu trong phẩm giá — đều đang sống trong thế giới mà bà đã xây dựng.
Một vụ hỏa hoạn.
146 người chết.
50 năm đấu tranh.
Và một đất nước, chậm rãi, không hoàn hảo, nhưng không thể đảo ngược, đã học được rằng công nhân là những con người xứng đáng được sống.
St
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét