Nhìn Ra Bốn Phương : Hiểu biết thêm với GS Huỳnh Chiếu Đẳng

Tìm bài viết

Vì Bài viết và hình ảnh quá nhiều,nên Quí Vị và Các Bạn có thể xem phần Lưu trử Blog bên tay phải, chữ màu xanh (giống như mục lục) để tỉm tiêu đề, xong bấm vào đó để xem. Muốn xem bài cũ hơn, xin bấm vào (tháng....) năm... (vì blog Free nên có thể nhiều hình ảnh bị mất, hoặc không load kịp, xin Quí Bạn thông cảm)

Nhìn lên trên, có chữ Suối Nguồn Tươi Trẻ là phần dành cho Thơ, bấm vào đó để sang trang Thơ. Khi mở Youtube nhớ bấm vào ô vuông góc dưới bên phải để mở rộng màn hình xem cho đẹp.

Cám ơn Quí Vị

Thứ Sáu, 5 tháng 12, 2025

Hiểu biết thêm với GS Huỳnh Chiếu Đẳng

Kính thưa quí bạn

Hôm nay xin đến bàn cà phê cùng các bạn với vài chuyện đời thường

1. Bản tin Thịt nuôi cấy (cultivated / lab-grown meat) và các protein nuôi trong phòng thí nghiệm đang tiến nhanh và có khả năng thay đổi sâu sắc ngành nông-nghiệp và ngư nghiệp vì các lý do môi trường, đạo đức và an ninh lương thực

2. Kỷ sư phát giác ra: Nhiều xe buýt điện do Trung Quốc sản xuất (đặc biệt là hãng Yutong) đang chạy ở Na Uy, Đan Mạch, Anh có thể chứa một kill switch (công tắc giết chết hệ thống) bí mật.

3. Tin khác: Các nhà khoa học đang phát triển máy tính sinh học làm từ tế bào thần kinh và organoid não người, thay cho chip silicon truyền thống.

4. Góc đố vui và lời giải

HCD 5-Dec-2025./

Nếu các bạn không thấy hình chỉ thấy cái khung trống không hình, thì nên dọc Microsoft Word attached.

Chữ nhỏ khó đọcm các bạn giữ key Ctrl cùng lúc lăn bánh xe trên mouse để zoom cho chữ và hình to ra.

-----===<oOo>===-----

Kính chuyển đến quí bạn một tin buồn

From: hai vu <haivu1@

Date: 12/1/25 1:27 PM (GMT-08:00)

Subject: Re: BS Dinh Dai Kha o Vancouver Canada da ra di hom 15 thang 9 2025

Hello Anh HCD,

Khong biet la anh co biet tin BS Dinh Dai Kha o Vancouver Canada da ra di hom 15 thang 9 2025.

Anh Kha la 1 nguoi anh rat than va dang kinh cua toi.

Regards,

Vu Hai

HCD: Cám ơn anh Hai đã báo tin

-----===<oOo>===-----

Nguồn tin và chi tiết: https://geographical.co.uk/news/why-lab-grown-protein-might-transform-farming-as-we-know-it

HCD : Tóm tắt nội dung bài báo (có thể bản dịch nguyên văn nằm dưới phần tóm tắt)

Tóm tắt bài báo — Why lab-grown protein might transform farming as we know it

Thịt nuôi cấy (cultivated / lab-grown meat) và các protein nuôi trong phòng thí nghiệm đang tiến nhanh và có khả năng thay đổi sâu sắc ngành nông-nghiệp và ngư nghiệp vì các lý do môi trường, đạo đức và an ninh lương thực.

Những điểm chính: Định nghĩa & công nghệ: Nuôi cấy thịt bằng cách lấy một vài tế bào gốc từ động vật rồi nuôi trong bể sinh học (bioreactor) đến khi hình thành mô cơ, mỡ… Kết quả là thịt “thật” về cấu trúc và hương vị, khác với sản phẩm thực vật giả thịt.

Tiến bộ & trạng thái pháp lý: Từ chiếc hamburger tổng hợp đầu tiên (2013, giá 250.000 USD) tới nay chi phí đã giảm mạnh; khoảng 200 công ty đang nghiên cứu. Một số nơi đã cấp phép hoặc cho bán (Singapore, Australia, Israel, Phần Lan, Hà Lan, một số bang/địa phương ở Mỹ); Anh đã cho phép dùng trong thức ăn thú cưng và đang tiến tới cho người ăn. Ngược lại có nơi cấm (ví dụ Italy, các bang Florida và Alabama ở Mỹ).

Lợi ích môi trường & xã hội: Có thể giảm phá rừng, hủy hoại đáy biển (do đánh bắt tận đáy), giảm khí thải liên quan thực phẩm (hiện ~1/3 CO₂ toàn cầu từ sản xuất thực phẩm; ~1/2 trong đó từ chăn nuôi). Giúp bảo tồn nguồn tự nhiên, tạo điều kiện cho nông nghiệp tái tạo và phục hồi ngư trường.

An ninh lương thực: Sản phẩm nuôi cấy có thể là nguồn protein dễ vận chuyển, giàu dinh dưỡng — hữu ích cho cứu trợ và giảm thiếu ăn (hiện ~10% dân số thế giới đối mặt với mất an toàn lương thực).

Vấn đề & rủi ro: Nhu cầu năng lượng lớn cho quá trình nuôi cấy; nếu nguồn năng lượng vẫn từ nhiên liệu hóa thạch thì lợi ích giảm đáng kể. Nguy cơ tập trung kinh doanh: vài tập đoàn lớn kiểm soát công nghệ/nguồn cung — gây rủi ro độc quyền và giá thực phẩm cao. (Dẫn chứng: Bezos Earth Fund đầu tư 100 triệu USD — vừa là khích lệ vừa gợi lo ngại.)

Tâm lý & chấp nhận: Ở phương Tây còn phản cảm với ý tưởng ăn “côn trùng” hoặc thực phẩm nuôi trong phòng thí nghiệm, nhưng tác giả cho rằng nếu sản phẩm rẻ, ngon và khó phân biệt với thịt truyền thống, người tiêu dùng sẽ dần chấp nhận (ví dụ: hamburger, fish-fingers, nuggets).

Tương lai pha trộn: Dự đoán tồn tại cả thịt nuôi cấy giá rẻ và thịt “thật” giá cao (chăn thả, cá hoang) — người tiêu dùng lựa chọn theo mức giá và sở thích.

Kết luận của tác giả

Thịt và protein nuôi cấy có tiềm năng lớn để giảm thiểu tác động môi trường của sản xuất lương thực, giải quyết vấn đề đạo đức về ngược đãi động vật, và cải thiện an ninh lương thực — nếu ta giải quyết được bài toán năng lượng sạch và tránh để ngành này rơi vào tay vài tập đoàn độc quyền. Tác giả kêu gọi tưởng tượng và sẵn sàng chấp nhận thay đổi.

HCD: Thịt nuôi cấy đang mở ra một hướng đi mới thay đổi toàn bộ cách chúng ta sản xuất protein. Nếu làm đúng, đây có thể là bước ngoặt lớn giúp giảm tàn phá và nuôi sống thế giới bền vững hơn. Khía cạnh đạo dức cũng là điều đáng nói.

Nguồn tin và chi tiết: https://www.zmescience.com/science/news-science/european-engineers-keep-finding-a-secret-kill-switch-in-chinese-buses/

HCD: Tóm tắt nội dung bài báo về “kill switch bí mật trong xe buýt điện Trung Quốc ở châu Âu”:

TÓM TẮT BÀI BÁO

1. Vấn đề chính:

Nhiều xe buýt điện do Trung Quốc sản xuất (đặc biệt là hãng Yutong) đang chạy ở Na Uy, Đan Mạch, Anh có thể chứa một kill switch (công tắc giết chết hệ thống) bí mật.

Kill switch này cho phép nhà sản xuất ở Trung Quốc có khả năng tắt xe buýt từ xa.

Lý do: bên trong xe có SIM kết nối về Trung Quốc, cho phép truy cập vào hệ thống quản lý pin (BMS) – bộ phận quan trọng nhất của xe điện. Nếu tắt BMS, xe sẽ dừng hoạt động ngay lập tức.

2. Cách người Na Uy phát hiện ra “kill switch”

Cơ quan giao thông Oslo (Ruter) nghi ngờ rằng xe buýt Yutong kết nối về Trung Quốc nhiều hơn so với thông báo chính thức.

Họ đưa xe buýt vào một hầm mỏ sâu ở Franzefoss, nơi hoạt động như một lồng Faraday – tức là không có tín hiệu GPS, 4G, 5G. Mục đích: xem xe có cố gắng gửi dữ liệu ra ngoài không.

Xe buýt vẫn cố “gọi về nhà”.

Họ Thấy ra:

Một SIM Roaming Romania gắn sẵn trong xe. SIM này liên tục truyền dữ liệu. SIM có thể nhận lệnh hai chiều từ xa (OTA update). Đặc biệt, kết nối này không chỉ vào hệ thống giải trí, mà vào Battery Management System (BMS).→ Kiểm soát BMS = kiểm soát sự sống chết của xe.

Ruter nói

“Về mặt lý thuyết, nhà sản xuất có thể khiến xe bất hoạt hoặc dừng hoạt động.”

CEO Ruter nói rằng kết quả thử nghiệm đưa họ từ nghi ngờ sang xác nhận có thật.

3. Tại sao đây là vấn đề an ninh –

Đúng là OTA update (cập nhật software từ xa) là kỷ thuật tiêu chuẩn của xe điện ngày nay

Nhưng hai điểm khác biệt:

(1) Mức độ quyền truy cập quá sâu Các hãng sản xuất phương Tây thường không cho phép truy cập từ xa tới: BMS, hệ thống nguồn, hệ thống điều khiển an toàn Trong khi đó, xe Trung Quốc có thể truy cập tới trái tim của xe.

(2) Rủi ro địa chính trị

Dù kỹ thuật không sai, nhưng: Dữ liệu được gửi về Trung Quốc Trung Quốc và châu Âu đang cạnh tranh/đối đầu về an ninh – công nghệ BMS có thể bị tắt từ xa trong thời khắc nhạy cảm (khủng hoảng, xung đột)→ Đây không còn là vấn đề kỹ thuật, mà là an ninh quốc gia.

KẾT LUẬN

Xe buýt điện Trung Quốc ở châu Âu có kết nối bí mật về Trung Quốc. Kết nối này có thể được dùng để tắt hệ thống pin, khiến xe buýt dừng hoạt động. Na Uy đã xác nhận tình trạng này trong các thử nghiệm cách ly tín hiệu. Dù đây là công nghệ tiêu chuẩn, nhưng mức độ truy cập quá sâu và rủi ro an ninh khiến châu Âu lo ngại.

HCD: Ma dè in chi na

-----===<oOo>===-----

From: 'Dzung Pham' via QYHQVNCH

Subject: QYHQVNCH Fw: VÌ SAO CON KHÓC ?

PhDZ

----- Forwarded Message -

VÌ SAO CON KHÓC ?

Thấy một thanh niên đang khóc lu bù, bụt hiện ra hỏi :

- Vì sao con khóc ?

- Dạ thưa bụt, con khóc vì con bị lừa !

- Thế nào ? Con hãy kể cho bụt nghe coi !

- Dạ con nấu cơm thì bị gạo nhựa rợ Hán ; luộc hột gà thì bị hột gà giả cũng của rợ Hán ; nhậu với khô mực thì bị khô mực bằng thứ gì đó nướng lên khét nghẹt như cao su, rượu cũng mua nhằm rượu giả ; khi bị bịnh thì mua nhằm thuốc giả.. … hu hu… Ra đường thì thấy thầy chùa giả đi khất thực ; Buồn quá đi nghe nhạc cũng bị hát giả (hát nhép) ; mua mỹ phẩm thoa cho đẹp trai hơn thì cũng bị mỹ phẩm giả ; xài hàng tiêu dùng thì cũng gặp đồ giả (nhái thương hiệu) ; buồn tình con đi uống cà phê để thư giản thì cũng bị cà phê giả ! huhu… hu hu… hu hu

- Có gì từ từ con nói, sao mà khóc ngất vậy ?

- Dạ thưa bụt, không ngất sao được vì con vừa cưới nhằm con vợ cũng giả luôn ! Huhu

Bụt cười :

- Con khéo khôi hài : Vợ làm sao giả được ?

- Có đó bụt ! Vợ con mặt mày, môi miệng đều giả : cái zú của nó giả, cái mông của nó giả ; « cái đó » của nó cũng giả !... huhu

- Trời ? sao có chuyện lạ vậy ?

- Tại bụt ở Tây Thiên nên bụt không hiểu đó thôi : Vợ con nó qua Thái Lạn đổi giới tính mà con đâu biết! huhu

Bây giờ bụt mới thở dài :

- Thì ra trần gian nầy cái gì cũng có thể giả ; chỉ có cái ĐỂU GIẢ là có thật thôi ! Ta cũng hết ý kiến. Ta xin lỗi vì không giúp gì được cho con !

Nói xong quay lưng bước lẹ.. Gã thanh niên nói vói :

- Bụt ơi bụt ! Bụt là bụt giả hay bụt thiệt vậy ?

Bụt không thèm quay lại:

- Kha kha.. ngu sao thiệt, mậy?

Kha Tiệm Ly

(lượm trên FB.TN)

-----===<oOo>===-----

Nguồn tin và chi tiết : https://www.sciencealert.com/computers-made-from-human-brain-tissue-are-coming-are-we-prepared?utm_source=flipboard&utm_content=topic/science

HCD : Tóm tắt nội dung bài báo (có thể bản dịch nguyên văn nằm dưới phần tóm tắt)

Các nhà khoa học đang phát triển: máy tính sinh học làm từ tế bào thần kinh và organoid não người, thay cho chip silicon truyền thống. Lĩnh vực này được thúc đẩy bởi ba yếu tố: vốn đầu tư tăng mạnh vào AI, kỹ thuật nuôi cấy mô não ngày càng hoàn thiện, và sự tiến bộ của giao diện não–máy tính.

Về lịch sử, nghiên cứu bắt đầu từ việc nuôi tế bào thần kinh trên điện cực từ 50 năm trước; đến giai đoạn đầu 2000 thử nghiệm giao tiếp hai chiều; và bước ngoặt là năm 2013 khi organoid não 3D ra đời. Hiện organoid đã phổ biến trong nghiên cứu y sinh, dù hoạt động thần kinh vẫn còn đơn giản, chưa có dấu hiệu ý thức.

Những tiến bộ gần đây gồm organoid học chơi Pong (2022) và khái niệm “trí tuệ organoid” (2023). Tuy nhiên, khả năng hiện tại chỉ giới hạn ở tác vụ rất cơ bản như phản ứng – thích nghi đơn giản, nhận dạng giọng nói sơ cấp; chưa có trí thông minh hay nhận thức cao.

Về mặt thương mại, nhiều công ty đang chạy đua: FinalSpark (Thụy Sĩ) cho truy cập từ xa vào organoid thần kinh, Cortical Labs (Úc) chuẩn bị ra mắt máy tính sinh học để bàn CL1. Một số nhóm nghiên cứu còn đề xuất dùng organoid để mô phỏng dự đoán môi trường, như quỹ đạo dầu tràn.

Ứng dụng thực tế tiềm năng hiện nay: thay thế thử nghiệm động vật, nghiên cứu độc chất – phát triển não, và hỗ trợ dự đoán y khoa (ví dụ trong động kinh). Tuy nhiên, lĩnh vực này đối mặt với nhiều câu hỏi đạo đức và quản lý, đặc biệt về ranh giới giữa công cụ sinh học và hệ thống có khả năng giống trí tuệ, cũng như vai trò của con người khi mô sống được dùng như CPU của máy tính.

Kết luận: Công nghệ còn rất sớm nhưng có tiềm năng lớn. Những năm tới sẽ quyết định liệu trí tuệ organoid sẽ trở thành hướng tính toán đột phá hay chỉ là thử nghiệm mang tính tò mò. Thách thức lớn nhất nằm ở khả năng mở rộng hệ thống, độ ổn định, và đặc biệt là khung đạo đức phù hợp cho việc kết hợp mô người với máy móc.

-----===<oOo>===-----