<!>
Thông tín viên Guillaume Naudin từ Washington tường trình :
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump chỉ trích Tòa án Hình sự Quốc tế về « những hành động bất hợp pháp, không có căn cứ chống lại Hoa Kỳ và Israel, đồng minh thân cận của nước này ». Tổng thống cũng đề cập đến việc lạm dụng quyền lực. Ông Trump chỉ trích Tòa án về những cuộc điều tra sơ bộ chống lại các nhân viên của Hoa Kỳ, ám chỉ cuộc điều tra nhắm vào các binh lính Hoa Kỳ về tội ác chiến tranh ở Afghanistan.
Nhưng trên hết, ông Trump lên án các lệnh bắt giữ mà tòa đưa ra đối với thủ tướng Israel Benjamin Netanyahou và cựu bộ trưởng Quốc Phòng Yoav Gallant, những người chỉ đạo phần lớn cuộc chiến của Nhà nước Do Thái tại dải Gaza, để trả đũa Hamas về vụ tấn công ngày 07/10/2023. Tổng thống Hoa Kỳ nhấn mạnh rằng cả Hoa Kỳ và Israel đều không phải là thành viên của Tòa án Hình sự Quốc tế và cả hai nước đều nằm ngoài thẩm quyền của cơ quan này.
Các lệnh trừng phạt mà Hoa Kỳ bao gồm : hạn chế cấp thị thực cho những thành viên của Tòa phụ trách các vụ tố tụng, hay gia đình của họ, cũng như là đóng băng tài sản của những người này tại Hoa Kỳ. Donald Trump ký sắc lệnh này, trong lúc thủ tướng Benjamin Netayahou vẫn đang ở Washington trong chuyến thăm đến Mỹ.
Chuyến công du này, Donald Trump đã đưa ra những phát biểu gây sốc, đề xuất sơ tán những người Palestine khỏi dải Gaza, và đưa ra ý tưởng biến khu vực này trở thành một địa điểm du lịch. »
Trước quyết định của chính quyền của Donald Trump, Tòa án Hình sự Quốc tế đã ra thông cáo, khẳng định hoàn toàn ủng hộ các nhân viên của mình và cam kết « tiếp tục mang lại công lý, hy vọng cho hàng triệu nạn nhân vô tội trên toàn thế giới ».
Bà Ravina Shamdasani, phát ngôn viên của Phủ Cao Ủy Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc hôm nay, đã đề nghị Hoa Kỳ xem xét lại các trừng phạt được đưa ra đối với CPI.
Về phần mình, chủ tịch Hội Đồng Châu Âu, Antonio Costa, trên mạng xã hội X, cho rằng sắc lệnh của Hoa Kỳ là « mối đe dọa » đối với tính độc lập của định chế tư pháp quốc tế, và việc trừng phạt cơ quan này « làm suy yếu toàn bộ hệ thống tư pháp quốc tế ».
Mỹ trừng phạt mạng lưới vận chuyển dầu Iran sang Trung Quốc
Hoa Kỳ, hôm qua 06/02/2025, đã công bố các biện pháp trừng phạt tài chính nhắm vào một "mạng lưới quốc tế", bị cáo buộc chuyên vận chuyển dầu của Iran sang Trung Quốc, để tài trợ cho các hoạt động quân sự của Teheran.
Dầu lửa : Một nguồn thu nhập chính của Iran. © Reuters / Dado Ruvic
Minh Phương
Trong tuyên bố, bộ Tài Chính Mỹ khẳng định mạng lưới quốc tế này "tạo điều kiện cho việc vận chuyển hàng triệu thùng dầu thô của Iran, trị giá hàng trăm triệu đô la, sang Trung Quốc", qua đó "tạo ra nguồn thu bất hợp pháp cho quân đội Iran", cũng như "tài trợ cho các nhóm khủng bố như Hamas và Hezbollah".
Theo hãng tin AFP, các lệnh trừng phạt này bao gồm việc đóng băng tài sản tại Mỹ của các thực thể bị nhắm đến. Ngoài ra, các công ty có trụ sở tại Mỹ hoặc công dân Mỹ bị cấm giao dịch với các đối tượng bị trừng phạt, nếu vi phạm có thể sẽ phải chịu sự trừng phạt tương tự. Các biện pháp này cũng khiến hoạt động thương mại của các công ty bị trừng phạt gặp nhiều khó khăn hơn, đặc biệt là trong việc sử dụng đồng đô la Mỹ cho các giao dịch. Trong danh sách các thực thể và cá nhân bị nhắm tới có doanh nghiệp Sepehr Energy, mà Washington cáo buộc là một "công ty bình phong", hoạt động cho quân đội Iran. Ngoài ra, nhiều tàu chở dầu và các công ty thuê tàu cũng nằm trong danh sách này.
Đáp lại, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Iran Esmaeil Baqaei hôm nay đã tố cáo Mỹ muốn gây áp lực với Iran "bằng cách ngăn cản thương mại hợp pháp của Iran với các đối tác kinh tế" và khẳng định điều này "hoàn toàn vô lý và trái với luật pháp quốc tế".
Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei cũng cảnh báo rằng Iran sẽ đáp trả nếu Hoa Kỳ đe dọa hoặc thực hiện các hành động chống lại nước mình. Tại cuộc họp với các chỉ huy quân đội ngày hôm nay, ông Khamenei nhấn mạnh : "Nếu họ đe dọa chúng ta, chúng ta sẽ đe dọa lại họ. Nếu họ tấn công an ninh quốc gia của chúng ta, chúng ta cũng sẽ không do dự tấn công an ninh của họ".
Trước đó, tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một bản ghi nhớ hôm thứ Ba, 04/02, ra lệnh chuẩn bị các biện pháp trừng phạt đối với Iran, giống như ông đã làm trong nhiệm kỳ đầu tiên (2017-2021). Ông chủ Nhà Trắng tuyên bố sẽ theo đuổi chính sách "gây áp lực tối đa" đối với Teheran, đặc biệt nhắm vào chương trình hạt nhân của nước này.
Ukraina : Nga « cần kiên nhẫn » với chính quyền Trump
Phát ngôn viên phủ tổng thống Nga, Dmitri Peskov sáng nay 07/02/2025 cho biết Matxcơva « sẵn sàng » đối thoại với chính quyền mới ở Washington về hồ sơ Ukraina nhưng trước mắt « vẫn chưa có thêm những yếu tố cụ thể » và với Mỹ, Nga cần « kiên nhẫn ». Tin này trái ngược với thông tin được đài truyền hình Mỹ CNN loan báo trước đó.
Người phát ngôn điện Kremlin Dmitry Peskov trong cuộc họp báo trực tuyến cuối năm thường niên của tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow, Nga, ngày 19 tháng 12 năm 2024. REUTERS - Maxim Shemetov
Thanh Hà
Theo hãng tin Anh Reuters, trong cuộc họp báo trưa nay, ông Dmitri Peskov từ chối tiết lộ thêm thông tin sau những trao đổi đầu tiên với ông Keith Kellogs đặc sứ Mỹ về Nga và Ukraina, đặc biệt là về kế hoạch đàm phán trực tiếp giữa tổng thống Donald Trump và Vladimir Putin. Phát ngôn viên của điện Kremlin nhìn nhận là Washington và Matxcơva « đã xúc tiến một số thủ tục nhưng chưa có gì cụ thể hơn để loan báo ». Trong khi đó, hãng thông tấn Nga TASS đưa tin, Nga và Mỹ đã có nhiều cuộc trao đổi ở các cấp khác nhau (..) nhưng tất cả vẫn trong vòng trù bị (…) và Nga sẵn sàng đàm phán »
Vài giờ trước đó, truyền hình Mỹ CNN đưa tin, ông Peskov cho biết tổng thống Nga và Mỹ « đã bắt đầu thảo luận về khả năng một cuộc họp ». Nhiều cuộc trao đổi ở cấp chuyên gia giữa đôi bên đang « gia tăng cường độ »
.
Ukraina sẵn sàng mở hành lang nhân đạo để sơ tán thường dân Nga tại vùng Kursk
Văn phòng tổng thống Ukraina cho biết sẵn sàng mở một hành lang nhân đạo để giúp sơ tán thường dân Nga sống tại các khu vực mà Ukraina hiện đang kiểm soát ở vùng biên giới Kursk của Nga, nếu Matxcơva yêu cầu.
Ảnh minh họa: Binh sĩ Ukraina tuần tra tại thị xã Sudzha, tỉnh Kursk, tháng 8/2024. REUTERS - Yan Dobronosov
Minh Phương
Trả lời phỏng vấn của hãng tin Pháp AFP, văn phòng tổng thống Ukraina hôm qua, 06/02/2025, khẳng định : “Chúng tôi sẵn sàng mở hành lang nhân đạo ở vùng Kursk nếu Liên bang Nga đưa ra yêu cầu chính thức”. Theo cơ quan quân quản Ukraina tại Kursk, hiện còn hơn 1.500 dân thường vẫn sống trong các khu vực thuộc vùng Kursk, miền tây Nga, mà quân đội Kiev đã chiếm giữ từ sau cuộc tấn công bất ngờ hồi tháng 08/2024. Mặc dù quân đội Nga đã giành lại phần lớn các địa điểm này, nhưng vẫn không thể đẩy hoàn toàn các lực lượng Ukraina ra ngoài biên giới.
Đề xuất của Kiev được đưa ra trong bối cảnh Nga hôm thứ Năm, 06/02, tuyên bố đã đẩy lùi một cuộc tấn công mới của quân đội Ukraina trong khu vực này. Theo Matxcơva, quân đội Ukraina đã thực hiện “tám đợt tấn công với lực lượng lên đến hai tiểu đoàn cơ giới” tức là hàng trăm binh lính với các phương tiện bọc thép.
Về phần mình, Ukraina không công bố thông tin về cuộc phản công tại vùng Kursk hôm qua, nhưng cho biết đã bắt giữ tổng cộng 909 lính Nga kể từ khi chiến dịch tại nơi đây bắt đầu cách đây sáu tháng. Theo Kiev, mục tiêu của họ là bắt giữ binh lính Nga để trao đổi với các tù nhân chiến tranh Ukraina.
Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky cũng đồng thời ca ngợi các chiến binh Ukraina vẫn kiên cường kiểm soát các phần lãnh thổ của Nga trong suốt sáu tháng qua.
500 triệu trẻ em Đông Á và Thái Bình Dương phải hít thở không khí ô nhiễm hàng ngày
Theo một báo cáo của Quỹ Nhi Đồng Quốc Tế (UNICEF), công bố hôm qua, 06/02/2025, mỗi ngày, 100 trẻ em tử vong vì ô nhiễm không khí tại khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, trong đó, có Việt Nam, Thái Lan. Hơn 500 triệu trẻ em phải hít thở không khí với mức độ ô nhiễm đáng báo động.
Trên một đường phố Hà Nội, Việt Nam, người đi đường hầu hết đều mang khẩu trang để tránh bụi. Ảnh chụp tháng 11/2024. AP - Hau Dinh
Chi Phương
Tại Hà Nội, chỉ số ô nhiễm không khí của thủ đô Việt Nam với hơn 9 triệu cư dân, thường xuyên lên tới hơn 200 microgam trên mét khối (theo đo lường của IQAir), gấp 15 lần mức phơi nhiễm trung bình hàng ngày tối đa do WHO khuyến nghị.
Bác sĩ Lê Thị Hồng Hanh, giám đốc trung tâm hô hấp của bệnh viện Nhi Trung Ương tại Hà Nội, trả lời UNICEF trong một video đăng trên mạng xã hội X, cho biết : « Số lượng bệnh nhân đến khám vì bệnh lý hô hấp, cũng như là bệnh nhân nhập viện vì bệnh lý hô hấp chiếm tỷ lệ cao nhất so với bệnh lý khác của trẻ thường gặp. Nếu trẻ sinh non, ít cân, môi trường lại có khói bụi, cũng có thể là những yếu tố, nguy cơ gây ra những bệnh lý về đường hô hấp. »
Còn tại nước láng giềng Thái Lan, hồi tháng Một, hơn 352 trong số 437 trường học ở thủ đô Bangkok đã phải đóng cửa, ô nhiễm bụi mịn PM2.5 của nước này thường ở mức báo động đỏ.
Thông tín viên Valentin Cebron từ Bangkok cho biết thêm thông tin :
« Từ nhiều tuần qua, Bangkok ngay từ sáng sớm đã bị bao phủ bởi một lớp sương mù dày đặc độc hại. Trên các đường phố sôi động của thủ đô Thái Lan, gần như tất cả mọi người đều đeo khẩu trang để tự bảo vệ khỏi không khí độc hại, nhất là trẻ em, đối tượng đặc biệt dễ gặp rủi ro.
Trong một hội thảo được tổ chức ở Bangkok, Nicholas Rees, chuyên gia về vấn đề môi trường ở UNICEF tại khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, nhấn mạnh rằng mỗi ngày trong khu vực này, ô nhiễm không khí lấy đi sinh mạng của hơn 100 trẻ em dưới năm tuổi :
« Đây là điều đặc biệt đáng lo ngại. Hàng triệu trẻ em trong khu vực bị nhiễm không khí độc hại, gây ra cái chết của 38 000 người mỗi năm. Thông thường, đây là những đứa trẻ sơ sinh không sống nổi đến sinh nhật đầu tiên của mình, hoặc những em bé vốn đã mắc các chứng bệnh đường hô hấp ».
Lãnh đạo bộ phận bảo vệ quyền trẻ em của UNICEF tại khu vực, Eliane Luthi, giải thích rằng ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến những người nghèo nhất trước hết : « Những đứa trẻ có gia đình sống trong cảnh nghèo đói, không đủ tiền mua loại bếp sạch, khẩu trang hay máy lọc không khí, và họ phải trả giá bằng sức khỏe, nền giáo dục và tương lai của mình.»
Tổng cộng, gần 25 % trẻ em tử vong trong khu vực này có liên quan đến ô nhiễm không khí. Đây là yếu tố rủi ro gây tử vong đứng thứ hai, ở trẻ sơ sinh dưới năm tuổi, chỉ sau suy dinh dưỡng. »
Báo cáo của UNICEF cũng chỉ ra rằng 373 triệu trẻ em sống ở những khu vực có nồng độ nitơ dioxide ở mức nguy hiểm. Loại khí thải này đến từ phương tiện giao thông và các công trình công nghiệp.
Gần một nửa lượng ô nhiễm bụi mịn PM2.5 ở các quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong khu vực là đến từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch, sinh khối và chất thải nông nghiệp. Đây cũng là những tác nhân chính gây ra biến đổi khí hậu.
UNICEF cảnh báo rằng các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt cực đoan ngày càng trở nên tồi tệ hơn do biến đổi khí hậu, và ô nhiễm không khí dự kiến sẽ trở thành mối đe dọa lớn hơn nữa.
Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất sẽ xây dựng trung tâm dữ liệu lớn nhất châu Âu tại Pháp
Hôm qua, 06/02/2025, ngày đầu tiên khởi động các sinh hoạt liên quan đến Hội nghị Quốc tế về trí tuệ nhân tạo (AI) tại Paris, điện Elysée thông báo Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống nhất sẽ xây dựng một trung tâm dữ liệu khổng lồ ở Pháp. Từ lâu, Pháp đã đặt mục tiêu trở thành cường quốc châu Âu trong lĩnh vực này.
Một trung tâm dữ liệu Trí tuệ nhân tạo ở Dublin, Ireland. Ảnh chụp ngày 16/10/2024. AP - Bram Janssen
Minh Phương
Theo thông báo, trung tâm dữ liệu này có công suất tính toán lên tới 1 gigawatt (tương đương 1 triệu kw) và sẽ là trung tâm lớn nhất ở châu Âu. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và người đồng cấp Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất Mohamed ben Zayed đã tham dự lễ ký kết thỏa thuận đầu tư “từ 30 đến 50 tỷ euro”. Hai nhà lãnh đạo cũng bày tỏ “mong muốn tạo dựng quan hệ đối tác chiến lược” và cam kết “hợp tác trong các dự án phát triển AI”. Bộ trưởng Pháp chịu trách nhiệm về AI, Clara Chappaz, thông báo rằng 35 địa điểm đã “sẵn sàng được sử dụng” để đặt các trung tâm dữ liệu mới trên lãnh thổ Pháp, và dự kiến vị trí của các địa điểm này sẽ được tiết lộ vào đầu tuần tới.
Hãng tin AFP nhắc lại, quyết định này được đưa ra trong bối cảnh Thượng đỉnh về trí tuệ nhân tạo, do Pháp và Ấn Độ đồng chủ trì, sẽ diễn ra vào ngày 10 và 11/02 tới đây tại Paris. Theo bà Anne Bouverot, đặc phái viên của tổng thống Pháp tại hội nghị, các cuộc trao đổi này sẽ đi tới những cam kết thể hiện “mong muốn chia sẻ tiến bộ (trong lĩnh vực AI)". Đại diện của khoảng một trăm quốc gia sẽ tham dự Thượng đỉnh, trong đó có phó tổng thống Mỹ J.D. Vance, phó thủ tướng Trung Quốc Trương Quốc Thanh (Zhang Guoqing), chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen và thủ tướng Đức Olaf Scholz. Bên cạnh đó, cũng có nhiều đồn đoán về sự góp mặt của tỷ phú Elon Musk và doanh nhân Lương Văn Phong (Liang Wenfeng), người sáng lập công ty trí tuệ nhân tạo DeepSeek.
Cũng trong ngày hôm qua, công ty Mỹ OpenAI, nhà sáng lập phần mềm ChatGPT, thông báo sẽ cho phép khách hàng ở châu Âu lưu trữ dữ liệu từ các cuộc trò chuyện của họ với các chatbot ngay tại Liên Hiệp Châu Âu, thay vì ở Hoa Kỳ hoặc nơi khác. Theo OpenAI, biện pháp này sẽ giúp các tổ chức hoạt động ở châu Âu kiểm soát các thông tin của mình và bảo đảm tuân thủ các nguyên tắc của EU về chủ quyền dữ liệu. Giới quan sát nhận định, doanh nghiệp này làm vậy để được tham gia vào lĩnh vực công ở châu Âu. OpenAI cũng đã ưu tiên thành lập văn phòng tại châu Âu, ở các thành phố như Paris, Bruxelles và Dublin.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét