Từ trái sang: Lê Minh Khái, Đặng Quốc Khánh, Chẩu Văn Lâm, Nguyễn Xuân Ký
Đảng Cộng sản Việt Nam đã cho thôi chức 4 đương kim ủy viên trung ương cùng một lúc, trong đó có một phó thủ tướng, một bộ trưởng nội các và hai bí thư tỉnh ủy hôm 3/8 trong cùng ngày ông Tô Lâm lên làm lãnh đạo tối cao của Đảng. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Đảng có đến 4 ủy viên đương chức bị loại khỏi ban Chấp hành Trung ương trong lúc tân Tổng bí thư Tô Lâm cam kết sẽ tiếp tục cuộc chiến chống tham nhũng của người tiền nhiệm Nguyễn Phú Trọng.
Theo đó, các ủy viên Trung ương phải ra đi bao gồm Phó thủ tướng Lê Minh Khái, Bộ trưởng Tài nguyên-Môi trường Đặng Quốc Khánh, Bí thư Quảng Ninh Nguyễn Xuân Ký và Bí thư Tuyên Quang Chẩu Văn Lâm, theo thông cáo của Hội nghị Trung ương Đảng phát đi hôm 3/8 được trang mạng VnExpress dẫn lại. Ông Lê Minh Khái đồng thời cũng là bí thư Trung ương Đảng.
Trung ương Đảng cho biết các vị này ‘có một số vi phạm’ theo báo cáo của Ủy ban Kiểm tra Trung ương và đề nghị của Ban Tổ chức Trung ương.
Tuy nhiên, Đảng không nói rõ là vi phạm gì mà chỉ nói chung chung là ‘vi phạm các quy định của Đảng trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, vi phạm quy định những điều đảng viên không được làm, trách nhiệm nêu gương và các quy định về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực’ – cũng cùng một câu chữ y như trong các trường hợp bị Đảng kỷ luật khác.
Cũng giống như các trường hợp bị kỷ luật gần đây, các ủy viên trung ương này được cho là đã ‘tự đệ đơn xin nghỉ’ vì ‘nhận thức rõ trách nhiệm trước Đảng và nhân dân’.
Ông Lê Minh Khái, 60 tuổi, là một trong 4 phó thủ tướng Chính phủ. Ông từng là Bí thư Bạc Liêu, sau đó được điều ra Trung ương làm Tổng Thanh tra Chính phủ và lên phó Thủ tướng từ tháng 4 năm 2021, phụ trách mảng kinh tế-tài chính.
Năm nay 48 tuổi, Bộ trưởng Tài nguyên-Môi trường Đặng Quốc Khánh là một trong những bộ trưởng trẻ nhất Việt Nam và được cho là được quy hoạch cho các chức vụ cao hơn trong tương lai. Xuất thân ở huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, ông từng Khánh lên làm chủ tịch Hà Tĩnh vào năm 2016 ở tuổi 40 và là chủ tịch tỉnh trẻ nhất nước khi đó. Sau đó ông được điều chuyển làm Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang trước khi được gọi vào nội các của Thủ tướng Phạm Minh Chính hồi năm 2023.
Hai ông Nguyễn Xuân Ký, 52 tuổi, và Chẩu Văn Lâm, 57 tuổi, đã kinh qua các chức vụ từ thấp lên ở các tỉnh Quảng Ninh và Tuyên Quang trước khi trở thành lãnh đạo cao nhất các địa phương này.
Tại cuộc họp báo hôm 3/8 sau khi được bầu làm Tổng bí thư, ông Tô Lâm đã khẳng định rằng ông sẽ tiếp tục công tác phòng, chống tham nhũng một cách mạnh mẽ với phương châm như cũ là ‘không ngừng, không nghỉ, không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai, xử lý một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực’, theo tường thuật của VnExpress.
Ông chỉ ra việc ông từng là Bộ trưởng Công an, phó ban chỉ đạo Trung ương phòng chống tham nhũng, tiêu cực vốn làm việc gần gũi bên cạnh ông Trọng trong công tác chống tham nhũng để cho thấy ông có kinh nghiệm và quyết tâm thực hiện công việc này.
Như vậy, với sự ra đi của ông Lê Minh Khái, nội các của Thủ tướng Phạm Minh Chính đã mất toàn bộ 4 phó thủ tướng đầu tiên được bầu lên hồi năm 2021. Trước đó, các phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh và phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng bị kỷ luật và mất chức hồi đầu năm 2023. Tiếp đó, đến tháng 8 năm 2023 phó Thủ tướng Lê Văn Thành cũng qua đời đột ngột. Hiện giờ chỉ còn ba phó thủ tướng được bầu bổ sung sau này là các ông Trần Lưu Quang, Trần Hồng Hà và Lê Thanh Long.
Bốn vị vừa bị mất chức này đã kéo dài danh sách ủy viên Trung ương khóa 13 bị mất chức lên 25 trong tổng số 200 ủy viên Trung ương được bầu lên hồi đầu năm 2021, trong đó có 8 người bị khởi tố. Trong khi đó, toàn bộ 7 ủy viên Bộ Chính trị trong số này không có ai bị khởi tố mà đều được cho về nghỉ.
