XUÂN - Song Thao

Xuân là chuyện của trời đất nhưng cũng là chuyện của con người. Trời phải hơn người nên năm nào trời cũng vào xuân, trời quang, mây trắng, hoa muôn sắc. Người thì chỉ có một mùa xuân. Xuân đi là đi một đường thẳng không hẹn ngày quay lại. Vậy nên cụ Nguyễn Công Trứ mới xúi chơi xuân kẻo hết xuân đi / cái già xồng xộc nó thì theo sau.<!>

Cụ Tản Đà Nguyễn Khắc Hiếu, phụ họa theo bậc tiền bối, xúi bạo hơn nữa:

Người ta sống đủ trăm năm thời có trăm lần xuân

Nhưng xuân thời xuân, nhưng người không xuân

Vì thế cho nên

Chị em ơi, người ta bảo rằng:

“Chơi xuân kẻo hết xuân đi”

Nhời nói ấy ý nhị lắm.

Nhà thơ khét tiếng vì “đức tính” hưởng thụ cuộc sống dễ chi mà dừng xúi người ta được. Ý nhị như thế nào? Cụ Tản Đà xúi tiếp:

Mỗi năm một tuổi

Như đuổi xuân đi

Măng mọc có lứa

Đôi ta có thì

Chơi đi thôi!

Chơi mau đi thôi!

Cho trống thủng

Cho chiêng long

Cho cờ quấn ngược

Kẻo cái già xồng xộc nó thì theo sau.

Tôi vốn trọng tài hai cụ Nguyễn nên hai cụ phán thế nào cứ thế mà làm. Nói vậy cho oai chứ theo chân được hai cụ có mà khướt! Lũ hậu sinh ngày nay coi bộ khôn hơn. Coi lời phán của hai cụ như pha. Họ tạo nên một thế hệ lười “chơi”. Xuân đến xuân đi, thây kệ nó!

Cuối tháng 8 vừa qua, đài truyền hình CNN đưa ra kết quả một cuộc khảo sát của tạp chí Archives of Sexual Behavior, theo đó thì 15% số người trong độ tuổi từ 20 đến 24 chưa hề biết xuân tình. Vẫn cứ khi đó em còn thơ ngây. Thế hệ trước đó, con số này chỉ có 6%. Người cầm đầu cuộc khảo sát này, Giáo sư Jean Twenge của Đại Học San Diego State, vạch ra những nguyên nhân của tình trạng chay tịnh này. Thủ phạm chính phải kể tới là internet. Bà Jean lý giải: “Mạng ảo đã chiếm hết thời gian của con người trong thời đại này. Giới trẻ dành nhiều thời giờ nhắn tin với bạn bè mà it gặp gỡ, ít có thời gian để gần gũi người bạn đời hay người yêu của mình. Điều này có nghĩa rằng thời nay người ta có nhiều lựa chọn hơn để giải trí, và việc quan hệ tình dục trở thành thứ yếu”. Việc lười yêu này xảy ra ở nữ giới nhiều hơn nam giới, da trắng nhiều hơn da đen, trình độ trung học nhiều hơn trình độ đại học. Theo dữ liệu của Trung Tâm Phòng Chống Bệnh Tật Mỹ thì giới trẻ ở độ tuổi trung học có quan hệ tình dục giảm từ 54% trong năm 1991 xuống còn 41% trong năm 2015. Bà Jean Twenge bình: “Số liệu giảm xuống rất nhiều theo thời gian. Giới trẻ ngày nay coi tình dục có cũng được mà không cũng chẳng sao!”.

Giới trẻ Mỹ như vậy, giới trẻ Mỹ gốc Việt có như rứa không? Nhà báo Đằng Giao của Người Việt ở Cali đã có cuộc phỏng vấn nhiều nam thanh nữ tú ở Cali. Anh Bean Ngô, 31 tuổi, cư dân Westminster, có bạn gái là cô Phoebe Trần, 25 tuổi. Họ quen nhau từ lâu nhưng nhín lại chuyện chung sống. Họ mới góp gạo nấu chung được một năm nay. Được hỏi sao không vội vã trong vấn đề tình dục, anh trả lời: “Lúc mới quen nhau, chúng tôi ai cũng lo chuyện học hành, chỉ mong ra trường có điểm cao, tìm được việc làm tốt. Bây giờ thì, nói thật, đi làm về, cả hai chúng tôi đều mệt nhoài nên cũng không ai đoái hoài đến chuyện ấy cả. Thương nhau là chính”.

Cô Anh Trần, 27 tuổi, sinh sống tại Fountain Valley, làm việc tại một công ty quảng cáo của Mỹ, tâm sự: “Tôi và bạn trai dọn về ở chung gần hai năm và chúng tôi rất hạnh phúc. Chúng tôi không đặt nặng chuyện phải thường xuyên ân ái vì chúng tôi có rất nhiều thứ để làm cùng nhau như nấu ăn, xem phim, leo núi. Nhiều khi chỉ đơn giản là sau khi đi làm về, mỗi tối nằm trên ghế salon cùng nhau coi một chương trình TV là đủ lắm rồi”.

Chuyện vất vả làm ăn hình như là nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng lười…xuân. Cô Jasmine Hoàng công nhận như vậy: “Thử nghỉ đi, cả tôi và chồng đều đi làm từ sáng đến tối mới về, nhiều khi anh ấy còn phải làm phụ trội, có khi khuya mới xong. Về đến nhà là đã mệt rã rời rồi, vội ăn uống rối đi ngủ để sáng mai còn tiếp tục đi làm, còn hơi sức đâu mà làm chuyện kia. Đôi khi những việc bên ngoài đã chiếm hết thời gian của vợ chồng tôi nên chúng tôi phải ráng chờ tới cuối tuần mới có thời gian bên nhau”. Thực trạng xã hội đã đánh bạt chuyện xuân tình bồ bịch, chồng vợ. Chung quanh chúng ta nhan nhản những cặp chung sống nhưng đi làm trái ca nhau. Người này về thì người kia đi. Cứ như mặt trăng mặt trời. Có trường hợp khi người này về được nhìn thấy người kia ngủ đã là may mắn. Ít nhất cũng nghe được tiếng ngáy của nhau cho thêm phần thân mật. Một tuần có bảy ngày. Đi đứt mất năm ngày mặt trăng mặt trời. Chỉ cùng chung quỹ đạo có hai ngày. Chuyện nhà cửa, chợ búa, con cái, chuyện ngủ bù, chuyện mệt mỏi vì bị công việc hành suốt tuần đã mất đứt đi một khoảng thời gian dài của hai ngày nghỉ. Còn chút xíu giờ giấc, vui thì cờ người bày ra, bã quá thì phớt lờ cho…phẻ! Anh Quang Thái, 34 tuổi, thổ lộ: “Quan hệ tình dục là bản năng của con người nhưng nó phải phát xuất từ tình yêu và từ tâm trạng thoải mái của cả hai phía. Chúng tôi có quá nhiều thứ để quan tâm đến nên chuyện này lâu lâu có cũng được, không có cũng chẳng sao. Miễn sao chúng tôi có trách nhiệm và luôn thương yêu nhau”.

Anh Larry Bùi, cũng ngụ tại Westminster, nói về chuyện xuân tình một cách chán chường: “Tôi không có quan hệ tình dục cho tới năm 27 tuổi. Trước đó tôi không nghĩ tới việc này có lẽ vì tôi không thấy sự lôi cuốn, thôi thúc của tình dục như thường được mô phỏng trong sách vở hay phim ảnh. Ý tôi nói là tôi có nghĩ tới chuyện này, nhưng nó không phải là ‘chuyện phải làm’”. Anh bông đùa tiếp: “Hay là vì điện thoại di động có phát ra chất phóng xạ hủy diệt hết sức sống của chúng tôi rồi? Không, chúng tôi không quan tâm tới chuyện này vì cho rằng còn con nít mà đã tay cắp nách mang là một căn bệnh xã hội đáng tởm: bệnh ngu!”.

Ngu chi mà trai gái sớm cà khịa với nhau, thế hệ trẻ hôm nay coi bộ chững chạc hơn các bậc tiền bối. Nói gì ngay, thế hệ chúng tôi, để chuyện làm người lớn tới cái tuổi “băm” là chuyện hiếm hoi. Hay là vì thời chúng tôi, chiến tranh triền miên, cuộc sống vội vàng hơn, Tuổi 18 hay 20 là cuộc chiến đã khoác cho chúng tôi bộ đồ lính, sống nay chết mai, sự bấp bênh của cuộc sống làm chúng tôi vào đời sớm hơn. Cũng có thể là thời đó, các cụ là những người thiếu nhẫn nại luôn giục giã chúng tôi sớm yên bề gia thất. Yên rồi các cụ cũng chưa hài lòng, tiến thêm một bước, giục giã chúng tôi sản xuất cháu cho các cụ, hầu bàn tay ưa bế bồng của các cụ không còn trống trải. Chúng tôi không có cái thảnh thơi của thời gian như thế hệ thanh niên thiếu nữ bây giờ. Cô Monique Nguyễn vừa cười vừa nói: “Thực ra chúng tôi thường xuyên nói chuyện có liên quan đến tình dục hàng ngày nhưng chỉ là để nói cho vui chứ không ai làm gì hơn cả. Với chúng tôi, tình dục là một đề tài bàn cãi chứ không phải là ‘công việc’ hay ‘hành động’”.

Chuyện xuân tình leo tuốt lên đầu thành một chuyện nói cho vui thì còn nước non chi nữa. Nhưng nếu nhìn qua giới trẻ Nhật, giới được coi là “tinh khiết” nhất thế giới, mới…hỡi ôi! Thế hệ trẻ Nhật ngày nay được đặt tên là thế hệ “thanh niên ăn cỏ”. Một thế hệ chay tịnh: không yêu, không tình dục, không hôn nhân.

Chúng ta nhìn vào những con số thống kê trước. Một cuộc khảo sát của Viện Nghiên Cứu Quốc Gia về Dân Số và An Sinh Xã Hội Nhật Bản (NIPSSR) vào tháng 6 năm 2015 cho thấy có tới 42% thanh niên Nhật Bổn và 44,2% nữ giới từ 18 tới 34 tuổi chưa từng biết chuyện mây mưa là cái chi chi. Con số này đã tăng một cách dữ dội. Trong cuộc khảo sát tương tự vào năm 2010, tỷ lệ chỉ là 36,2% cho nam giới và 38,7% cho nữ giới. Có 8754 người độc thân và 6598 cặp vợ chồng trên khắp nước Nhật trả lời cuộc khảo sát này.

Nhận định về những con số trên, ông Futoshi Ishii, người cầm đầu cuộc khảo sát lo ngại về hậu quả của chuyện lười biếng của thanh niên Nhật: dân số Nhật sẽ giảm một cách đáng kể. Số thống kê chính thức cho biết dân số Nhật hiện nay là 127 triệu 100 ngàn người, giảm đi tới 0,7% trong thời gian từ năm 2010 đến năm 2015. Trong khi đó, số sinh của những cặp vợ chồng đã kết hôn từ 15 đến 19 năm chỉ là 1,94. Mặt khác, theo khảo sát của Ủy Ban Kế Hoạch Hóa Gia Đình Nhật (JFPA) thì tỷ lệ các thanh niên không muốn con cái chi phiền phức là 15,8%. Nếu so với tỷ lệ 8,6% trong cuộc khảo sát năm 2002 thì con số này gia tăng khá nhiều. Tương tự, bên nữ giới tỷ số là 11,6% so với 7,2% của năm 2002.

Lý do của sự sa sút xuân tình này trước hết là sự mệt mỏi của cuộc sống hiện tại. Tháng 4 vừa qua, tôi đã tận mắt nhìn thấy sự mệt mỏi này. Trên xe lửa, métro, xe buýt, thanh niên thiếu nữ thi nhau ngủ. Ngủ đứng ngủ ngồi. Họ quá mệt mỏi với công việc. Họ phải làm việc bốn năm chục tiếng một tuần, làm đêm làm ngày. Ngay chuyện ăn uống họ cũng chỉ qua loa cho xong. Cảnh tôi thường mục kích là một thanh niên tan sở làm, vội vàng vào một quán ăn đứng, húp vội tô mì, trả tiền và hối hả ra cửa. Tất cả chỉ khoảng không đầy chục phút. Ăn còn vậy huống chi đánh cờ người!

Một lý do khác là internet. Sa vào chốn…điện tử này thì còn biết trời đất chi nữa. Như cậu sinh viên 18 tuổi Nakamura của Đại học Tokyo. Chẳng bồ bịch, chưa hề biết chuyện gối chăn, nhưng có hề chi. Cứ ôm cái computer chơi game, tán dóc với bạn bè là đủ hết thời giờ một cách thích thú rồi. Cần chi phải bồ bịch, cần chi phải ôm một thân hình đàn bà. Cậu chỉ mê các nhân vật nữ trong các phim hoạt hình: “Trong phim hoạt hình, tất cả mọi thứ đều hoàn hảo. Con gái thì xinh xắn yêu kiều, con trai thì bô trai và mạnh mẽ. Đời thực làm chi có những con người như thế!”.

Suy giảm kinh tế kéo dài cũng làm thối chí thanh niên trong việc bồ bịch. Muốn đi chơi với bồ phải có tiền trong khi lương tiền chỉ vừa đủ sống. Điển hình là Yosuke Hiwatashi, 23 tuổi, ở Kagoshima, làm việc cho một hãng bắt cáp truyền hình. Lương tháng của anh chỉ 150 ngàn yen. Tiền ăn ở đã nuốt mất gần hết số tiền này khiến anh chỉ còn từ 20 ngàn tới 50 ngàn tiền tiêu vặt. Anh than thở: “Với số tiền kiếm được, tôi phải dành dụm từng đồng. Giờ đến mua một bộ quần áo cũng phải cân nhắc thì ma nào thèm ngó ngàng tới tôi!”.

Nói chuyện xuân với các anh chị tre trẻ ngày nay thật chán mớ đời. Xuân của trời đất năm nào cũng tới nhưng xuân của đời người chỉ tới một lần. Sau đó sẽ thu tàn, đông tạ, tiếc nuối thời thanh xuân đến phát khóc. Tiếc nên nếu nghe được câu nói nào hợp ý thì bắt quàng ngay. Câu nói mới bắt được từ một bài viết của Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc làm tôi ưa ý bắt chết. Đó là: không có cái gọi là già, khi người ta 20-30 tuổi, người ta còn quá trẻ; 30-40 tuổi, đang trẻ; 40-50 hãy còn trẻ; 50-60 trẻ không ngờ; 60-70 trẻ lạ lùng; và trên 70 người ta trẻ vĩnh viễn!

Lứa tuổi chúng tôi đang trẻ vĩnh viễn. Ngày nay những xuân thì ở Mỹ, ở Nhật và cả những người trẻ Việt Nam ở Mỹ đều xuống cấp. Họ mất xuân ngay từ độ đương xuân. Thua xa cả ca dao xưa.

Cô Thỉ cô Thi

Cô đang đương thì, cô kẹo với ai ?

Cô tú kẽo kẹt cô cai

Vợ chồng thuyền chài kẽo kẹt dưới sông

Mâm cốm kẹo với mâm hồng

Bát bịt, mâm đồng kẽo kẹt một nơi

Mâm thịt kẹo với mâm xôi

Thịt bùi xôi dẻo kẹo nơi bà già

Cùi dừa kẹo với bánh đa

Cái đĩa thịt gà kẹo với lá chanh

Nồi cơm kẹo với nồi canh

Quả bí trên cành kẹo với tôm he

Bánh rán kẹo với nước chè

Cô kia cò kè kẹo với ai đây ?

Bà cốt kẹo với ông thầy

Con chim loan phượng kẹo cây ngô đồng.

Vạn vật đua nhau kẽo kẹt vì sẽ không có xuân thứ hai. Đời…trời mỗi năm một xuân, đời người cả đời mới có một xuân. Vậy nên con người mới tiếc nuối. Thế hệ chúng tôi bây giờ tiếc hùi hụi những ngày tháng xuân thì xưa. Xuân mất hút từ khuya. Như xuân của Xuân Diệu.

Xuân đang tới, nghĩa là xuân đang qua,

Xuân đang non, nghĩa là xuân sẽ già,

Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất.

Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật,

Không cho dài thời trẻ của nhân gian,

Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,

Nếu đến nữa không phải rằng gặp lại.

Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi,

Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời.