Điểm Tin Thứ Hai 20/07/2020 - Anh Tuấn Phạm

• Biển Đông: Công ty nhà nước TQ có thể phải đối mặt với lệnh trừng phạt của Mỹ (BBC) - Phụ tá Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ David Stilwell nhận định rằng các công ty nhà nước Trung Quốc bị buộc tội giúp Bắc Kinh bắt nạt các quốc gia trong khu vực Biển Đông, sẽ có thể phải đối mặt với các lệnh trừng phạt.

• Về khả năng khởi kiện Trung Quốc theo nguyên tắc “actio popularis” (BoxitVN) - Nguyễn Quốc Tấn - Việc Hoa Kỳ chính thức đưa ra lập trường của mình về các tuyên bố pháp lý của Trung Quốc tại biển Đông đã mở ra rất nhiều cánh cửa cho Việt Nam theo luật quốc tế. Theo một số ý kiến hiện nay, chẳng hạn như ý kiến của nhà nghiên cứu Trương Nhân Tuấn, bất kỳ quốc gia nào cũng có thể dựa vào nguyên tắc actio popularis để đưa vụ việc ra một cơ quan tài phán quốc tế, từ đó tạo ra một phán quyết có giá trị phổ quát hoàn cầu (tạm dịch từ việc các học giả sử dụng thuật ngữ “erga omnes” – “toward all”). Đây là một góc nhìn lý thú, đáng xem xét và phản biện để chuẩn bị cho các thảo luận trong tương lai<!>

• Trung Quốc chuẩn bị đưa thêm tàu khảo sát hải dương cỡ lớn ra Biển Đông (RFA) - Trung Quốc hôm 18/7 đã xuất xưởng thêm một tàu khảo sát hải dương có tên Shiyan 6 ở tỉnh Quảng Đông nhằm thực hiện công tác khảo sát hải dương và bảo vệ chủ quyền và lợi ích của nước này tại Biển Đông. Tờ Hoàn Cầu Thời Báo (Global Times), tiếng nói của Đảng Cộng sản Trung Quốc, loan tin này hôm 19/7. Theo Global Times, tàu được đóng có vốn đầu tư là 74 triệu đô la, chiều dài là 90,6 mét, rộng 17 mét, cao là 8 mét và có thể mang theo 60 thuyền viên.

• Nghề kinh doanh dân chủ (VNTB) - Pham Doan Trang - Tôi chưa bao giờ phải viết bài nào khó như bài này, bởi lý do: Từ trước đến nay, tôi luôn quan niệm rằng mình chỉ có một kẻ thù, đó là chế độ độc tài (độc đảng, công an trị) ở Việt Nam, mà đại diện là bè lũ độc tài và những kẻ ủng hộ chúng vì tư lợi. Ngoài việc vạch trần những cái xấu, cái ác của chế độ, tôi không động đến cá nhân/ tổ chức/ thế lực nào khác. Phía công an rất khó chịu với quan niệm này của tôi. Vài nhân viên an ninh từng nói với tôi: “Chị chỉ chửi đảng và nhà nước thôi, còn dân, còn phe dân chủ của chị, sai trái đầy ra đấy, vô đạo đức, tham nhũng đầy ra đấy, thì chị lờ đi, bao che, không nhắc đến”. Quả thật đúng như vậy. Từ trước đến nay, tôi chọn lối viết như vậy.

• Tôi mong tất cả các bạn tiếp tục con đường dù tôi có chết đi (BoxitVN) - Nguyễn Ngọc Chu - Ngày 14/7/2019, GS Hoàng Tụy – cây đại thụ của Toán học Việt Nam, đã trút hơi thở cuối cùng ở tuổi 92. Phải dừng lại trên con đường chưa kết thúc, GS Hoàng Tụy gửi lại hậu thế lời kêu gọi thiết tha “TÔI MONG TẤT CẢ CÁC BẠN TIẾP TỤC CON ĐƯỜNG DÙ TÔI CÓ CHẾT ĐI”. I. Cả cuộc đời dâng hiến cho khoa học và giáo dục. Về cống hiến của GS Hoàng Tụy đã có nhiều người đề cập. Dù nhìn ở khía cạnh nào, dù là ai đánh giá, tất cả cùng hội tụ về một điểm, rằng cả cuộc đời GS Hoàng Tụy đã dâng hiến trọn cho khoa học và giáo dục. Hơn 170 công trình khoa học – phần lớn đăng trên các tạp chí quốc tế hàng đầu, 3 chuyên khảo nổi tiếng, đồng sáng lập 3 tạp chí khoa học uy tín, hàng chục giáo trình Đại học và Phổ thông…

• Mê hồn trận trong việc tiếp xúc thân chủ (BoxitVN) - LS Ngô Anh Tuấn - Sáng nay, luật sư Lê Văn Hoà và tôi, luật sư Ngô Anh Tuấn vào Trại giam số 2, Công an thành phố Hà Nội để thăm gặp các bị can trong vụ án “Giết người” và “Chống người thi hành công vụ” xảy ra tại Đồng Tâm, Mỹ Đức, Hà Nội ngày 09/01/2020. Vẫn như các lần trước, lần này yêu cầu thăm gặp thân chủ của chúng tôi bị từ chối với lý do “Toà thông báo tất cả các luật sư muốn vào thăm gặp phải có Giấy thông báo bào chữa do toà cấp”. Tôi đã ý kiến ngay rằng yêu cầu này của Toà là trái luật vì thủ tục luật sư của chúng tôi từ giai đoạn điều tra tới nay vẫn còn nguyên giá trị và có giá trị suốt quá trình tố tụng. Sau khi tranh luận không lại thì cô cán bộ xinh đẹp tên Hương nói với chúng tôi đây là chỉ đạo của sếp, có gì các anh lên hỏi sếp. Không hài lòng với giải thích nêu trên tôi tiếp tục hỏi rằng có văn bản gì không, bạn ấy bảo nói miệng. Tôi hỏi thêm, toà chỉ đạo tới trại giam cũng bằng miệng nốt? Cô cho biết rằng điều đó có không chắc, các luật sư có thể lên hỏi sếp của cô!

• Đôi điều về mục tiêu đưa Hà Nội trở thành “Trung tâm khoa học công nghệ hàng đầu Đông Nam Á” của Bí thư Thành ủy Vương Đình Huệ (BoxitVN) - Nguyễn Ngọc Chu - 1. MỘT NGUYÊN TẮC QUAN TRỌNG CỦA TIẾP NHẬN THÔNG TIN. Trong tiếp nhận thông tin, có một nguyên tắc rất quan trọng: Tiếp nhận cái có lợi, bỏ qua cái không lợi; Tiếp nhận cái đúng, bỏ qua cái chưa đúng. Bởi thế, không nhất thiết luôn luôn phải phê phán hay tranh luận đúng sai ở mọi thông tin đưa ra. 2. VỀ MỤC TIÊU “TRUNG TÂM KHOA HỌC CÔNG NGHỆ HÀNG ĐẦU ĐÔNG NAM Á” Chiều ngày14/7/2020, Bí thư Thành uỷ Hà Nội Vương Đình Huệ chủ trì cuộc làm việc với Ban cán sự Đảng bộ KH&CN với sự tham dự của ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch UBND TP và Bộ trưởng bộ KH&CN Chu Ngọc Anh, cùng lãnh đạo các bộ, sở, vụ của hai đơn vị. Mục đích nghe thấy của buổi làm việc là đưa Hà Nội trở thành “Trung tâm khoa học công nghệ hàng đầu Đông Nam Á”. Hà Nội không thể trở thành “Trung tâm khoa học công nghệ hàng đầu Đông Nam Á” chỉ sau một buổi làm việc

• VNTB – Đặt Trung tâm công nghệ cao Bến Tre ở đâu? (VNTB) - Xuân Minh (VNTB) – Nhắc lại câu chuyện về một thành phố từng rất nghèo ở Thụy Sĩ (*), nhưng được cả thế giới biết đến nhờ dám ứng dụng công nghệ blockchain, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng gợi ý, Bến Tre có thể phát triển theo thành một thung lũng Silicon về ứng dụng công nghệ. Sáng 17/7, Bộ Thông tin & Truyền thông (Bộ TT&TT) đã có buổi làm việc trực tuyến với Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bến Tre. Lãnh đạo tỉnh Bến Tre nói rằng họ đang mong mỏi là xây dựng Khu Công nghệ thông tin tập trung (Bến Tre – Innotech) và tham gia vào Chuỗi Công viên phần mềm Quang Trung.

• 15 công ty Nhật sắp rời Trung Quốc sang Việt Nam (RFA) - 15 doanh nghiệp Nhật Bản sắp sửa rời hoạt động của họ từ Trung Quốc sang Việt Nam với sự hỗ trợ chi phí từ chính phủ Nhật Bản, theo danh sách được Tổ chức xúc tiến mậu dịch Nhật Bản (Jetro) công bố mới đây. 15 doanh nghiệp này nằm trong số 30 doanh nghiệp Nhật Bản chuẩn bị di dời hoạt động từ Trung quốc sang các nước Đông Nam Á bao gồm Việt Nam, Philippines, Malaysia, Thái Lan, và Lào

• Khu cách ly Đồng Tháp: Sản phụ sinh ‘thai nhi đã chết’ (BBC) - Sản phụ sinh non ngay khi từ Philippines về nước đang được cấp cứu trong khi có bức xúc với Đại sứ quán VN ở Manila.

• Mất cân bằng trong kinh tế toàn cầu: Dân chủ Xã hội và Xã hội Chủ nghĩa (Bài 25) (BoxitVN) - Đoàn Hưng Quốc - Người viết vốn dị ứng với xã hội chủ nghĩa và cảnh nhà nước lạm dụng quyền lực cho nên nghe đòi mở rộng vai trò của chính quyền để phục vụ xã hội là dán nhãn Mác-Xít theo cách nhìn nhà nước chẳng những không giải quyết mà còn tạo thêm vấn nạn (Government is not the solution to our problem, government is the problem – như Tổng Thống Ronald Reagan phát biểu). Tuy nhiên nghĩ lại thì oan uổng cho thành phần cấp tiến (progressive) khi một số đông trong đó vừa chống tư bản bất công lại chống độc tài cộng sản. Cho nên thiết tưởng cần phân biệt giữa hai mô hình Dân chủ Xã hội và Xã hội Chủ nghĩa, cộng thêm một khuôn mẫu mới là Xã hội Chủ nghĩa theo màu sắc Trung Quốc.

• Anh cáo buộc TQ ngược đãi thô bạo người Uighurs ở Tân Cương (BBC) - Ngoại trưởng Dominic Raab cáo buộc có sự vi phạm nhân quyền "kinh tởm và quá đáng" với người Uighur ở Tân Cương, và nói không loại trừ việc Anh áp lệnh trừng phạt quan chức TQ.

• Lũ lụt TQ: Nâng mức báo động sông Hoài vì mưa lớn (BBC) - Trung Quốc đã nâng mức báo động lũ lụt cho một con sông ở phía đông sau nhiều ngày mưa lớn.

• Tiểu bang Oregon đệ đơn kiện chính phủ liên bang Hoa Kỳ (BBC) - Bộ trưởng Tư pháp tiểu bang Oregon cáo buộc chính phủ liên bang vi phạm quyền công dân trong các cuộc biểu tình.

• Đức, Pháp, Ý dọa trừng phạt hành động nước ngoài can thiệp vào Libya (RFI) - Trọng Nghĩa - Ngày 18/07/2020, lãnh đạo ba nước Đức, Pháp và Ý chính thức ra tuyên bố sẵn sàng áp đặt trừng phạt nhắm vào các thế lực nước ngoài vi phạm lệnh cấm vận vũ khí ở Libya. Trong một thông cáo chung, tổng thống Pháp Emmanuel Macron, thủ tướng Đức Angela Merkel và thủ tướng Ý Giuseppe Conte tuyên bố: « Chúng tôi kêu gọi tất cả các tác nhân nước ngoài hãy ngưng can thiệp và tôn trọng lệnh cấm vận vũ khí mà Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc đã đưa ra ». Lãnh đạo ba nước châu Âu khẳng định « sẵn sàng sử dụng đến biện pháp trừng phạt nếu các vụ vi phạm trên biển, trên bộ và trên không tiếp tục xảy ra »

• Thượng đỉnh tái thiết Liên Âu : Rủi ro thất bại vẫn « tồn tại » (RFI) - Thanh Hà - Viễn cảnh Liên Âu cho ra đời kết hoạch tái thiết kinh tế 750 tỷ euro còn xa vời. Thượng đỉnh kéo dài hơn dự kiến. Chiều ngày 19/07/2020, lãnh đạo 27 thành viên Liên Hiệp Châu Âu họp lại để đàm phán tiếp. Trong cương vị chủ tịch luân phiên thủ tướng Đức tuyên bố « có khả năng các bên không đạt được kết quả » mong muốn. Sau hai ngày họp, các vòng đàm phán ráo riết và thương lượng thâu đêm, Liên Hiệp Châu Âu cho đến trưa ngày 19/7 vẫn không đạt được đồng thuận về kế hoạch tái thiết kinh tế chung sau khủng hoảng Covid-19. Chủ tịch Hội Đồng Châu Âu, Charles Michel thậm chí đề xuất giảm tỷ lệ các khoản trợ cấp dành cho các thành viên bị tác động nghiêm trọng nhất, hoán chuyển một phần khoản này thành tín dụng được Liên Âu bảo trợ. Trước mắt giải pháp thỏa hiệp này vẫn chưa thuyết phục được nhóm 4 quốc gia nghiêm ngặt trong việc chi tiêu, đứng đầu là Hà Lan.

• Tàu cao tốc Paris – Berlin 4 giờ: Điều kiện thành công của kế hoạch hậu Covid ? (RFI) - Trọng Thành - Trước thềm thượng đỉnh Liên Âu bàn về ngân sách cho kế hoạch chấn hưng hậu Covid, một cơ quan nghiên cứu độc lập về kinh tế của Pháp vừa công bố một kế hoạch chấn hưng châu Âu cụ thể. Nội dung chính là dự án 4 tuyến đường sắt cao tốc xuyên châu Âu, trong đó chặng Paris – Berlin rút xuống còn 4 giờ. Tàu cao tốc xuyên châu Âu được coi là điều kiện cho thành công của kế hoạch chấn hưng. Observatoire français des conjonctures économiques - OFCE (Đài quan sát các cơ hội kinh tế Pháp), cùng hai viện nghiên cứu Đức (IMK) và Áo (WIIW), khẳng định giao thông phải là nền tảng của chấn hưng. Trong kế hoạch trị giá 2.000 tỉ euro cho đầu tư trong 10 năm, 75% sẽ dành cho phát triển các dự án xuyên châu Âu lớn, trong đó có các tuyến đường sắt cao tốc

• Virus corona: WHO báo cáo số ca nhiễm toàn cầu trong ngày tăng kỷ lục (BBC) - Số ca nhiễm virus corona mới tăng gần 260.000 trong 24 giờ - mức tăng lớn nhất trong một ngày kể từ khi đại dịch bắt đầu, WHO cho biết hôm thứ Bảy. Gia tăng lớn nhất đến từ Mỹ, Brazil, Ấn Độ và Nam Phi.

• Dịch Covid-19 tăng tốc trên thế giới, đẩy số tử vong vượt ngưỡng 600.000 người (RFI) - Trọng Nghĩa | Thanh Hà - Đại dịch Covid-19 càng lúc càng có dấu hiệu lan mạnh trở lại trên thế giới, đặc biệt tại các ổ dịch lớn hiện nay. Ngày 18/07/2020, Tổ chức Y tế Thế giới WHO/OMS báo động về số ca nhiễm toàn cầu trong ngày tiếp tục tăng kỷ lục. Trong khi đó, theo hãng tin Pháp AFP, tính đến 01 giờ GMT sáng ngày 19/07, dịch bệnh do virus corona chủng mới gây ra đã giết chết hơn 600.000 người trên thế giới kể từ khi bùng lên tại Trung Quốc vào cuối năm 2019

• Hong Kong: số ca nhiễm Covid-19 trong một ngày tăng cao kỷ lục (BBC) - Đặc khu hành chính sẽ áp dụng trở lại các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt sau khi có hơn 100 ca nhiễm mới chỉ trong vòng một ngày.

• Covid-19: Trung Quốc mở chiến dịch xét nghiệm quy mô tại Tân Cương (RFI) - Từ ngày 18/07/2020, Trung Quốc cho tiến hành một chiến dịch xét nghiệm tầm soát rộng lớn tại thành phố Urumqi, thủ phủ vùng tự trị Tân Cương, viễn tây đất nước, sau khi phát hiện một ổ dịch Covid-19 mới. Từ Thượng Hải, thông tín viên đài RFI, Angélique Forget tường thuật: « Từ hôm thứ Sáu, 17/7, tầu điện ngầm và tầu lửa đều ngừng hoạt động. Nhiều chuyến bay đến và đi từ khu đô thị này đã bị hủy. Sau 149 ngày không có một ca nhiễm Covid-19 nào, một người bị phát hiện dương tính hôm thứ Tư 15/7 và giờ thì có đến 39 người mang mầm bệnh trong thành phố.

• Thái Lan: Hàng ngàn người biểu tình chống chính phủ (RFI) - Thanh Hà - Chiều ngày 18/07/2020, hàng ngàn người dân Thái Lan tập hợp về tượng đài Dân Chủ tại thủ đô Thái Lan đòi chính phủ thủ tướng Prayut Chan O Cha "chấm dứt chính sách đàn áp", đòi một bản Hiến Pháp mới và tổ chức bầu cử. Đoàn người tuần hành mặc trang phục mầu đen, lấy cảm hứng từ phong trào dân chủ Hồng Kông. Đụng độ xảy ra giữa cảnh sát và người biểu tình. Theo giới quan sát đây là làn sóng phản kháng quy mô nhất kể từ khi tướng Prayut Chan O Cha tiến hành cuộc đảo chính hồi năm 2014 và ông đã liên tục nắm quyền từ đó tới nay.

• Lý do khiến người Phần Lan luôn trung thực (BBC) - Dân Phần Lan không bao giờ lấy đồ không phải của mình và họ thật thà đến mức tin vào tất cả những gì người khác nói không chút nghi ngờ. Tại sao vậy?

• Tại sao nhiều người bất tài lại được làm sếp người khác? (BBC) - Việc cất nhắc dựa trên thành tích hiện tại mà không tính đến việc họ có năng lực phù hợp cho vị trí cao hơn không khiến nhiều người trở thành bất tài trong cương vị mới.