Hình cô Myra Lavigne, bà Sharon Lavignne, Bà Diane Wilson và bà Nancy Bùi tại Đài Loan,
Mưa dầm thấm lâu
Tàn Phá Môi Trường Vi Phạm Nhân Quyền
Cổ Phiếu Của Formosa Rớt Thảm Hại
· Chủ tịch Formosa Jason Lin đã khóc tại Đại Hội cổ đông trong tháng 6 vừa qua
· Đầu tháng 8, 2024 sẽ có biểu tình tại bản doanh của Formosa tại New Jersey
· Các tổ chức tranh đấu cho môi trường và nhân quyền kêu gọi Formosa đối thoại
*Triều Giang
<!>
Những vi phạm trầm trọng về môi trường và nhân quyền tại các nhà máy của Formosa tại Nam Texas, Hoa Kỳ, Yulin, Đài Loan, và tại Vũng Áng, Việt Nam đã bị các tổ chức tranh đấu cho môi trường và nhân quyền tại Hoa Kỳ và trên toàn thế giới vạch trần và lên án mạnh mẽ. Thay vì sửa đổi, đền bù cho các nạn nhân và giải quyết triệt để để chấm dứt tệ trạng Formosa đã gây ra trong nhiều năm và có nơi đã nhiều thập kỷ thì họ lại chối quanh, che dấu, hoặc làm cho qua loa mà không thực sự cải thiện vấn đề, nên liên tiếp có những cuộc vận động trước Quốc hội, Hành pháp, bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, Đài Loan, Liên Hiệp Quốc và nhiều cơ quan bảo vệ môi trường và nhân quyền trên toàn thế giới. Những nỗ lực này đã dần có những kết quả đáng khích lệ. Cổ phiếu của Formosa trong một năm qua đã xuống giá thảm hại; từ $94 xuống $56 một cổ phiếu. Biểu đồ của cổ phiếu Formosa trên sàn chứng khoán là một đường tuột dốc đáng quan ngại. Xin xem biểu đồ qua link dưới đây:
Ngoài ra, bảng xắp hạng của Formosa cũng bị đánh rớt từ A-, xuống B+, vì từ đầu năm 2024 cho đến nay, công ty đang bị thua lỗ nặng. Ảnh hưởng của sự xếp hạng này có thể đẫn đến sự tồn vong của một công ty. Nếu bị xếp hạng xuống B-, thì các ngân hàng và các trung tâm đầu tư và tài chánh có thể sẽ không cấp tín dụng hoặc rút vốn đồng loạt.
Trong buổi Đại hội cổ đông hàng năm tại Đài Bắc vào ngày 20 tháng 6 vừa qua, chủ tịch tập đoàn Formosa, ông Jason Lin đã khóc trước cử tọa vì những kết quả tiêu cực này . Link: https://www.youtube.com/watch?v=tPfNkfFqdO0.
Hình trái: Biểu đồ của cổ phiếu của Formosa trong một năm qua. Hình phải: Chủ tịch Jason Lin khóc tại Đại hội cổ đông (Hình internet)
Những vấn đề chưa dược giải quyết
Vụ kiện không có kết luận tại Đài Loan.
Cuộc đấu tranh của các tổ chức phi chính phủ trong nhiều năm qua đã không được đáp ứng; tại Đài Loan, những cư dân tại làng Yulin đã phải gánh chịu ô nhiễm đến mức được mệnh danh là làng Ung Thư, nơi đây từng có trên 1,500 ngư phủ và nông dân, họ đã từng có đời sống bình an và tươm tất nhờ đất đai phì nhiêu, sông biển là nguồn hải sản dồi dào, cho đến khi Formosa đến lập nhà máy nhựa và hóa chất tại đây, làm ô nhiễm đất đai, những con sông nước trong, đầy cá trở thành những con lạch đen ngòm, đặc quoánh, xông mùi hóa chất nồng nặc.
Sông chết, đất ô nhiễm khiến việc trồng trọt không đem lại huê lợi, biển chết, tôm cá không còn, không khí ô nhiễm hoàn toàn vì những nhà máy điện nhả khói đen mù mịt suốt ngày đêm khiến người dân ở đây nếu không chết vì tai nạn, họ đều chết vì ung thư đường hô hấp. Tài sản của họ bỗng dưng trở thành số không vì không ai muốn mua để đến sinh sống tại ngôi làng đầy chết chóc này. Người dân đã biểu tình nhiều năm và đưa sự vụ ra tòa nhưng nhờ có dồi dào tài chánh, và thế lực – tổng sản sản lượng hàng năm của Formosa chiếm 10% GDP của Đài Loan- Formosa mướn những công ty luật nổi tiếng để biện hộ cho họ. Các luật sư của Formosa lý luận rằng nhà máy Formosa không phải là nhà máy duy nhất trong vùng có những chất thải gây ung thư nên không thể quy trách nhiệm cho họ.
Có những giáo sư, nhà nghiên cứu đã chứng minh rằng những chất thải của Formosa chính là nguyên nhân gây ung thư, đã bị Formosa kiện trước tòa án về tội phỉ báng. Nhờ có sự can thiệp của hàng trăm giáo sư, nhà khoa học trên toàn thế giới, trong đó có nhiều người từng đoạt giải Nobel về hóa học đã đứng lên bênh vực nên vụ kiện bịt miệng của Formosa đã không có kết quả. Tuy nhiên, vụ kiện của các nạn nhân của làng Yulin đòi Formosa đền bù cũng đã trở thành vụ kiện không có kết luận.
Số người dân còn lại trong làng hiện chỉ còn hơn 400 người. Khi thử máu kể cả trẻ em, máu của họ có chất sắt rất cao, đó là mầm mống của ung thư. Những người có khả năng đều đã dọn nhà đi chỗ khác. Ngôi làng thật hoang vắng, khoảng ¾ nhà bỏ hoang nằm chung quanh một con lạch đen ngòm hôi thối. Hiện Formosa không đề bù, nhưng giúp tiền cho những người còn ở lại một tháng khoảng 3 trăm Mỹ Kim và chịu tiền phí tổn cho việc khám bệnh.
Tại Nam Texas ô nhiễm cũ chưa được dọn sạch, ô nhiễm mới lại chồng chất
Formosa đang chuẩn bị mở rộng nhà máy lên gấp đôi
Tại Nam Texas, nhà máy nhựa tại quận Point Comfort đã xả những viên và bột nhựa vào đường nước khiến cả hệ thống kinh rạch ô nhiễm hoàn toàn. Nhờ sự tranh đấu quyết liệt và bền bỉ của tổ chức San Antonio Waterkeepers, đặc biệt là bà Diane Wilson, năm 2019 Formosa đã thua kiện và phải đền $50 triệu Mỹ kim kèm theo lệnh tòa phải làm sạch vùng bị ô nhiễm và cấm không được tiếp tục xả dù là một viên nhựa, nếu không sẽ bị phạt. Tính đến cuối tháng 6, 2024, Formosa đã vi phạm 639 lần và tiền phạt đã lên tới trên 19 triệu Mỹ Kim.
Nhưng nguy hại của vấn đề là những viên nhựa được thải ra trong nhiều thập niên đã chất dầy lên 3-4 bộ Anh, Formosa mới bắt đầu việc thu dọn nhưng vì số lượng quá nhiều việc thu dọn sẽ đòi hỏi nhiều năm trong khi đó Formosa tiếp tục xả các viên nhựa vào đường nước. Trong khi đó, nhà máy tại đây bắt đầu chương trình xây dựng cho phần mở rộng gấp đôi nhà máy cũ. Cư dân tại Nam Texas dù thắng kiện nhưng vẫn phải đấu tranh đòi hỏi Formosa phải giải quyết vấn đề ô nhiễm một cách đúng đắn và triệt để.
Hình trái: Bảng tổng kết tổng số tiền phạt tính tới cuối tháng 6/2024. Hình phải: bà Diane Wilson chụp hình chung với các thân hữu trong dịp bà tuyệt thực 30 ngày trước nhà máy Formosa tại Point Comfort vào cuối năm 2023
Tại Việt Nam, Formosa cấu kết với chính quyền độc tài ngăn chận công lý.
Sau thảm họa môi trường 2016 do Formosa gây nên cho bốn tỉnh miền trung, khiến gần 200,000 người mất việc, cả một vùng biển và đất Formosa cấu kết với nhà nước Việt Nam, không đền bù hoặc đền bù không đủ cho người dân. Khi người dân đi khiếu kiện trong nước thì bị đánh đập bỏ tù cùng với những người đứng lên bênh vực cho họ. Khi vụ kiện được đưa sang Đài Loan và được Tối Cao Pháp Viện Đài Loan cho phép các nạn nhân được kiện tại Đài Loan để đòi đền bù thì cả hai tìm mọi cách để ngăn chận khiến vụ án kéo dài, cốt ý để làm nản lòng và sợ hãi của các nạn nhân. Hiện vụ kiện đã được các tổ chức tranh đấu cho môi trường và nhân quyền trên toàn thế giới sát cánh với cộng đồng người Mỹ gốc Việt tranh đấu đòi hỏi công bằng cho nạn nhân, dọn sạch vùng biển bị ô nhiễm và làm việc với nhà nước VN thả các tù nhân lương tâm ngay lập tức và vô điều kiện.
Formosa vẫn quyết tâm xây nhà máy nhựa tại “hành lang ung thư” tại làng Saint James, Louisiana
Mặc dù những nơi đây cư dân sống trong khu kỹ nghệ, môi trường sống của họ bị ô nhiễm quá tải, tổ chức Rise Saint James đã tranh đấu trong nhiều năm qua để chống lại việc xây dựng này. Formosa đã thua kiện tại tòa sơ thẩm, nhưng Formosa vừa được tòa Thượng Thẩm Louisiana hủy bỏ bản án của tòa Sơ Thẩm khiến dân cư Saint James phải tiếp tục tranh đấu chống lại phán quyết trên.
Hình trái: cô Myra Lavigne, bà Sharon Lavignne, Bà Diane Wilson và bà Nancy Bùi tại Đài Loan, Hình phải: buổi vận động tại Quốc hội Hoa Kỳ của Liên minh IMFPA tháng 9/ 2023
Liên Minh Quốc tế Giám Sát Formosa IMFPA chuẩn bị biểu tình trước bản doanh của Formosa tại New Jersey
Cùng đối đầu với một đại công ty đa quốc gia, với số vốn hàng nhiều trăm tỷ với chủ trương làm ăn cho lợi nhuận bất kể, các tổ chức tranh đấu đã liên kết với nhau để trao đổi kinh nghiệm và thông tin cũng như hỗ trợ và liên kết những chương trình tranh đấu nhịp nhàng và hữu hiệu, Liên minh IMFPA (International Monitor Formosa Plastic Alliance) gồm các tổ chức San Antonio Waterkeepers do bà Diane Wilson, người lãnh giải Goldman Environmental Prize năm 2023 , hội Công Lý Cho Nạn Nhân Formosa, hội trưởng là ông John Hòa Nguyễn, và Rise St. James do bà Sharon Lavigne đứng dầu với sự hỗ trợ đông đảo của các tổ chức tranh đấu cho môi trường và nhân quyền quốc tế như Friends of the Earth, Texas Environmental Campaign, Earthworks, Break Free From Plastics và đặc biệt là phong trào Summer Heat đang có những buổi biểu tình rầm rộ tại New York để chống đối các ngân hàng và quỹ tiền tệ tiếp tục cấp ngân khoản cho các nhà máy lộc dầu khiến khí hậu của địa cầu ngày càng thêm nóng, từ đầu tháng 5 và sẽ kéo dài hết cuối tháng 8 năm nay để kêu gọi các ngành kỹ nghệ nên chuyển dần sang những nguồn năng lượng tái tạo để bảo vệ địa cầu, sẽ hỗ trợ buổi biểu tình trước trụ sở chính của công ty Formosa tại số: 9 Peach Tree Hill Road Livingston, NJ 07039-5702. thì những cuộc đâu tranh sẽ tiếp tục cho tới khi nào những đòi hỏi chính đáng mà các tổ chức đã kiên trì đấu tranh nhiều năm qua cho những nạn nhân thấp cổ bé miệng.
Bà Diane Wilson tuyên bố: Những đòi hỏ này không có gì là mới mẻ. Chúng tôi đã nói thẳng với chủ tịch Jason Lin tại Đại Hội cổ đông năm ngoái khi cả ba chúng tôi là Sharon La Vigne, Nancy Bùi và cá nhân tôi đã nói với ông ta trước gần 500 cổ đông và hai lá thư tôi đã gửi cho ông ta vào cuối năm ngoái khi tôi đã tuyệt thực 30 ngày và chiếm đóng tại cổng số 3 của nhà máy tại Point Comfort thêm 45 ngày nữa.
Mục đích chính của cuộc biểu tình là để yêu cầu Formosa phải gặp gỡ với đại diện của Liên minh IMFPA để giải quyết những vấn đề nêu trên một cách rốt ráo, để Formosa có cơ hội lấy lại uy tín trên thương trường và những nạn nhân của Formosa và những vấn đề còn tồn đọng được giải quyết thỏa đáng và công bằng, nhưng ông ấy đã không quan tâm”.
Bà Sharon Lavign phát biểu: “Gia đình tôi và bạn tôi đã chết vì ung thư, bản thân tôi cũng đang mang bệnh, tôi không còn có gì ngoài đấu tranh đòi quyền sống cho tôi và những người thân của tôi hôm nay và cho con cháu của chúng tôi tại Saint Jaimes.”
Bà Nancy Bùi, nhà Sáng lập và là phó hội JFFV đặc trách ngoại giao chia sẻ: “Khi nhận lời Đức Giám Mục Phaolo Nguyễn Thái Hợp, tôi nghĩ rằng vụ kiện có kéo dài lắm cũng là 4-5 năm.. Hôm nay đây đã là hơn 8 năm. Tôi còn đây với các anh chị em trong hội vì tình thương dành cho các nạn nhân và sự nâng đỡ và hỗ trợ nhiệt tình của cộng đồng người Việt hải ngoại. Chúng tôi sẽ cùng đi với nạn nhân cho tới cùng”.
Bản doanh của Formosa Plastics USA
Lời Kêu Gọi
Cuộc biểu tình sẽ diễn ra hai ngày; thứ sáu 2 tháng 8 và thứ bảy 3 tháng 8, 2024 tại trước bản doanh của Formosa Plastics USA Corporation, số 9 Peach Tree Hill Road Livingston, NJ 07039-5702
Cuộc tranh đấu gian khổ bắt đầu có những dấu hiệu tích cực. Hội JFFV và Ban Tổ chức thiết tha kêu gọi quý đồng hương dành chút thì giờ tham gia để cùng với các tố chức bạn đòi hỏi công lý cho đồng bào đau khổ tại miền trung của chúng ta. Đặc biệt là quý đồng hương đang sinh sống tại các tiểu bang kế New York. Sẽ có xe bus đón quý vị đi và về từ New York.
Chúng tôi sẽ gửi thêm thông tin về cuộc biểu tình vào những ngày sắp tới.
Mọi chi tiết, xin liên lạc với: Anh John Hòa Nguyễn: ĐT: (504) 583-5294. Hoặc anh Văn Ngô: ĐT: (816) 585-4983
Triều Giang
(7/2024)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét