MƯU SINH THOÁT HIỂM - Nguyễn Thừa Bình

Lâu gần nửa đời người ở quân trường hồi đó, bài học mưu sinh thoát hiểm đã dạy người chiến binh phải biết đường tìm sống trong tử sinh mong manh vì đói khát, địch thù, thú dữ, bẫy giăng, rừng thiêng nước độc…Chinh chiến đã tàn, người chiến binh thua trận bị cầm tù bỏ đói có chết chẳng ai màng.Họ phải tự tìm lối thoát vì bản năng sinh tồn của một con người có suy nghĩ mà cũng vì phải sống cho một lý tưởng thiêng liêng chưa từ bỏ. Danh từ mưu sinh thoát hiểm của một người tù mang danh “học tập cải tạo” trong chế độ bạo ngược Cộng Sản Việt Nam được gom trọn mấy chữ đầy nhẹ hều là “cải thiện linh tinh”. 

<!>

Chữ cải của mấy anh, mấy chị “đốt đuốt soi rừng” có người tìm không ra một chữ học hành nên lạ đời, tréo ngoe. Ai đời, Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa biết gì kinh tế mà làm cuộc cải tạo công thương nghiệp cho công thương nghiệp đang phát triển của Miền Nam Việt Nam tàn tạ, tan tành theo mây khói một sớm một chiều! Ủy Ban Quân Quản bắt “Ngụy Quân, Ngụy Quyền” Sài Gòn đi cải tạo là tẩy não để tuân phục, nhưng 5 năm, 10 năm, 15 năm hay lâu hơn nữa ai cải tạo được ai mà thù hận thì càng chất ngất!? Trong tù ở Trại An Dưỡng Biên Hòa, những miếng ván lượm mót ghép lại trên 4 bánh xe là 4 khúc gỗ cao su mới cưa ra thì gọi là xe cải tiến. Nhìn lại cải cách ruộng đất ở Bắc giữa các năm 1953 đến năm 1956 chết vài chục ngàn người vàđi tù vài trăm ngàn người mà ruộng đồng xơ xác, nông dân nghèo tận mạng! Tôi đọc những truyện sách kể về đời sống những “Ngụy Quân, Ngụy Quyền” Sài Gòn đi tù Việt Cộng bị đối xử phi nhân, vô đạo như thế nào nhưng ít được nghe kể nhiều về nỗi “đoạn trường” mưu sinh thoát hiểm đầy nỗi xót xa, thê thảm biết chừng nào của họ. Mưu sinh thoát hiểm ở đây xin được hiểu theo nghĩa là người ta đói không chịu nổi phải đi tìm một thứ gì đó ăn vào bao tử để nuôi sự sống mỏi mòn không biết ngày nào chết.

Tôi từ TrạiTù Tân Hiệp Biên Hòa đến Trại Tù An Dưỡng cũng trong Biên Hòa vào một đêm tối trời cuối tháng 7 năm 1975. Ở đây gồm những nhà vòm tiền chế mái lợp tôle của Quân Ðội Hoa Kỳ nằm ngoài vòng đai Phi Trường Biên Hòa, có khu ướp xác chết lính Mỹ. Gọi là Trại Tù An Dưỡng Biên Hòa nghe nói là vì nơi đây đã chăm sóc sức khỏe, “an dưỡng” những quân nhân Việt Nam Cộng Hòa được Bắc Việt trao trả năm 1973 trước khi họ trở về nhà đoàn tụ với gia đình. Mới 1 tháng xa nhà chịu đựng những sỉ nhục, “lao đông là vinh quang” và đói ăn từng ngày mà thân xác đã thấy mỏi mòn từng thớ thịt. Bữa ăn ít xỉn như cách hành hạ cho ăn đó để sống mà chết đói dần dần, ai cũng thấy mình đi những bước đi nhẹ tênh, thất thểu. Những bao gạo Trường Sơn giấu kín trong rừng lâu nhiều năm đã bị mục, nát, mọt, mối... cho tù ăn, làm ai ai cũng bị phù thũng đi muốn không nổi. Các anh bạn có sức vóc lực sĩ là Thanh, Hy, Lượng, Dũng thường xách “cuối” và cuốc đi bắt chuột. Một hôm nhóm “Tứ Hùng” nầy xông khói, đào xới... bắt được 3 con chuột cống nhum to lớn. Một bữa cơm thịnh soạn, các anh ăn ngon lành trước mắt thèm thuồng cũng có mà ngao ngán cũng có của nhiều người bạn tù ôm cái bụng lỏng le đi tới đi lui.Vào tù dẫu chưa được bao lâu, nhưng ai ai cũng đói meo và nghĩ rằng “cái gì nhúc nhích” đều ăn được để có “calorie” mà sống và cho khỏi cồn cào ruột gan. Suy nghĩ nầy không phải chỉ những người vu vơ y khoa như chúng tôi đâu có học y dược ngày nào mà ngay những người anh em bạn tù của tôi là những Bác Sĩ Quân Y,Bác Sĩ Cảnh Sát Quốc Gia, Bác Sĩ Bộ Y Tế hay Bác Sĩ dân sự... Tôi nhớ anh Phạm Ngọc Jean, anh của thằng bạn học tôi Phạm Ngọc Phi nói “con gì ăn cũng được, nhớ bỏ ruột gan và nấu chín”. Anh Jean , Ðại Úy Quân Y nay không còn vì vượt biên đường biển đã ra người thiên cổ từ lâu! Việc anh em hiếm hoi bắt được mấy con chuột là may, là mừng! Còn hơn bác Nhờ một đêm ngồi rình chuột nơi hố rác tối om om đã không đánh được một con nhắt nào mà còn một chút nữa bị 2 người bạn trẻ sớn sác đái lên đầu.

Một sáng đi loanh quanh ngoài đámcỏ tìm hà thủ ô đào, tôi bắt được 1 con thỏ rừng bị lọt dưới một hố nhỏ. Người ta nói sướng như “chó táp nhằm ruồi” và khoái như “buồn ngủ gặp chiếu manh”, nhưng chắc không vui mừng như tôi lúc bấy giờ. Cầm thiệt chắc hai chân sau và thiệt chặt hai tai dài của nó còn sợ bị sẫy, tôi ôm cứng con thỏ vào bụng đi nhanh về “lán”. Những người bạn xúm lại coi có vẻ ao ước, có người tiếc mà rằng: “tao ra ngoải hoài, không gặp”. Anh Hy làm thịt con thỏ hồi đó, bây giờ có ăn có mặc nghĩ lại, mình con người sao dã man quá vậy cà! Ảnh lột da, kéo tới đâu con thỏ la hét tới đó và máu me chảy ròng ròng. Và “hóng nắng để cho da thịt nó săng cứng lại”, Hy nói như vậy. Con thỏ, trời ơi đau đớn biết chừng nào, có ai lúc hồi đó xót xa!? Nhưng “đoạn trường ai có qua cầu mới hay”, lúc bấy giờ ai ai cũng đói xác đói xơ có ai tội với nghiệp một con vật như con thỏ rừng vô phước đó đâu? Dù thịt được nấu với 1 cục đường tán vuông, 1 muỗng nhỏ chút xíu muối, vài trái ớt tươi, nước... nấu món gì nhỉ mà mấy anh em ăn ai cũng khen “tuyệt”. Ở đây, những ngày quanh quẩn dưới khu rừng nhỏ phía Nam của Phi Trường Biên Hòa đào ao nuôi cá, tôi bắt đầu biết rau tàu bay, anh em chỉ cho và bảo “ăn không sao đâu. “Ăn không sao đâu” mà độn cho no bụng thì “tao đâu có ngán”. Mấy đứa bạn tôi tù ở đây, đứa nào lại không hái rau tàu bay làm món rau sống, món rau luộc, món canh với nước muối, ngay cả món kho với vài con nhái bầu? Rau tàu bay, một loại thảo mộc nơi vùng hoang địa nầy ăn cũng không đến nỗi nào. Mùi thơm thơm theo tôi, nhưng có người chê là khó chịu. Nghe anh em bảo với nhau rằng “ăn nhiều sẽ bị mất máu và sốt rét”.

Mấy tên Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam trẻ con mang “đôi dép râu dẫm nát đời trai trẻ” và đội “nón tai bèo che khuất nẻo tương lai”cũng xía vô mấy lời “thời chống Mỹ cứu nước, trong rừng chúng tôi cũng sống nhờ những rau tàu bay nầy”. Dĩ nhiên ngoài rau tàu bay ra, anh em mưu sinh thoát hiểm còn tìm tòi ra những loại rau rừng khác nữa. Một loại dây leo mà tôi biết từ hồi nhỏ là cây chùm bao. Hồi đó, chúng tôi mấy đứa nhỏ cầm ná thun đi bắn chim thường tìm trái chín vàng của nó mà ăn. Bây giờ, bạn bè tôi đây hái đọt non luộc ăn và bứt cả dây, lá về phơi khô làm thuốc uống. Cây chùm bao có người gọi là cây lạc tiên, là cây nhãn lồng. “Chim quyên ăn trái nhãn lồng. Lia thia quen chậu, vợ chồng quen hơi” có dính dáng gì không với cây chùm bao?

Những loại cây cỏ anh em bứt ăn có thứ tôi biết được mà cũng có thứ lần đầu tiên mới nghe tên.Cây bùm bụp mà chúng tôi hồi nhỏ ở Phan Thiết thường gọi là cây lồng đèn hay cây thù lù thường ăn những trái chín màu đỏ hay màu đen treo tòn teng trên cành bên bờ ruộng hay trong vườn tược nhưng chưa bao giờ đụng tới thân và lá của nó. Có mấy anh em tỏ ra hiểu biết về Ðông Y nói là nó tốt cho lợi tiểu, tiêu đàm và đau nhức. Cây me đất “chua như me” mảnh khảnh có lá hình ba trái tim xanh xanh chụm lại, có nhiều bông vàng năm cánh mọc quanh bờ mương, bấy giờ mới biết và chưa từng ăn. Cây rau trai lá thuông dài, có lông tơ, cọng mềm nhiều nước và bông màu tím tím nhạt, tôi biết được từ thời ở nhà quê vùng Hàm Thuận, Bình Thuận. Tôi thường nghe ba má tôi nói, nó giải nhiệt được, kháng viêm được. Nghe thì nghe vậy nhưng chưa bao giờ ăn thử, nói gì ăn thiệt. Chưa nói những loại như rau dền không có gai mọc hoang từng đám nơi nầy, nơi kia ven rừng, ven ao nước ngay chỗ hằng ngày chúng tôi “lao động là vinh quang”. Những loại rau sam có cọng mềm màu đỏ, lá màu xanh và bông màu vàng, ăn hơi chua chua, nhớt nhớt cũng không thiếu mọc quanh con suối chúng tôi tắm mỗi chiều.

Nhà tôi hồi đó ở thôn quê thường ăn hoặc rau dền hoặc rau sam nầy bằng cách luộc chín chấm với nước mắm ruốc bình dân, không phải Mắm Ruốc Bà Giáo Thảo, trộn với một chút đường và nhiều ớt thật cay. Cây rau dừa nước có lá xanh xanh đậm mọc so le, hơi giống rau sam có điều nhiều rễ hơn và nổi lềnh bềnh trên mặt nước, ăn có vị nhạt nhạt ngọt. Người Miền Nam Sông Nước ai lại không biết, không quen, không một lần ăn ngọn rau dừa nước dân dã nầy? Một loại cây mà hồi nhỏ chúng tôi thường hái trái còn xanh hay đã chín đỏ chia phe quăng nhau là cây bát bát. Cây bát bát hồi đó chúng tôi có thấy ai ăn lá và trái của nó bao giờ. Bây giờ vào đây đất trời tù đày, tôi mới thấy anh em tranh nhau hái lá và trái mà ăn ngon lành còn nói nó là vị thuốc nầy vị thuốc nọ nữa. Nói gì những thứ như rau má, lá khoai lang, đọt khoai mì... chạy đâu cho khỏi hai con mắt tìm tòi, lục lọi ăn thêm vào cái bụng lúc nào cũng cảm thấy không có thứ gì ở trỏng. Việc đi hái những rau trời cải đất đối với người tù đâu được tự do, thường bị những cai tù là kẻ thắng cuộc cấm cản, bảo rằng như vậy là “cải thiện linh tinh” không được phép, có khi còn lên đạn hăm he đòi bắn bỏ; chưa nói bị cỏ may đan đầy áo quần châm vào người chịu không nỗi hay bị xước bởi những cây gai rừng, nhiều nhứt vẫn là những cây mắc cỡ đau biết chừng nào!! Ông bà mình nói đúng “muốn ăn thì lăn vô bếp” hay “khi đói đầu gối phải bò, cái chân hay chạy, cái giò hay đi” là vậy.

Sắp sửa ngày 2 tháng 9 thì anh bạn Nhạc Sĩ Minh Kỳ với anh Lê tôi quên họ của ảnh là gì bị quăng lựu đạn chết với ông anh bạn cùng quê của tôi cụt một giò. Những người tù từ Ka Tum chuyển về cứ nghe mìn nổ và cứ nghe bị chết, bị thương hoài! Thời gian đã mấy tháng qua trong tù, đói thì đã quá đói và áo quần cứ rách chỗ nầy lại rách chỗ kia nát tươm! May ở đây là vòng đai an ninh của Phi Trường Biên Hòa ngày xưa còn để lại nhiều “tàn dư của Mỹ Ngụy” mà anh em moi móc ra nhiều hầm hố chôn đầy bao cát còn mới. Có bao cát, những người tù khổ hạnh “sáng tạo”, “cải tiến” ra những cái áo đủ kiểu, những cái quần đủ mốt, nếu không, lấy gì đâu mà che thân? Rồi còn phải làm ra những cái khăn lau mồ hôi, lau mặt những ngày lao động dưới trời nắng nóng như thiêu như đốt da thịt. Và đây đã gần Tết Nguyên Ðáng Bính Thìn 1976, anh em phải làm ra những cái mền đắp Mùa Ðông năm đó sao lạnh dữ.Và nơi nầy vùng đất hoang dã anh em còn phải làm ra những cái mùng chống những con muỗi rừng đói ăn, hút máu một cách tham lam táo tợn. Và còn phải nghĩ tới mà làm ra những tấm chắn hay những mái che trời mưa trời nắng và gió bụi thốc từng cơn từng cơn làm thân còm cõi người tù chịu không thấu.

Năm sau,những người tù chúng tôi ở đây được chuyển ra Xã Việt Hồng thâm sơn cùng cốc bên kia Sông Hồng trùng trùng núi rừng đèo heo chướng khí của Huyện Trấn Yên, Tỉnh Yên Bái. Chúng tôi tất cả đồng cấp Ðại Úy bị lùa vào 2 dẫy nhà dài tranh nứa ọp ẹp mới cất thô sơ nói là Trại 6 của Liên Trại 1 thuộc Ðoàn 776. Trong Nam dù gì thì dù cũng quen phong thổ, trời đất và nhất là con người. Ở đây, tất cả sao lạ hoắc lạ huơ. Ðàn bà nào cũng chỉ cái quần dài màu đen phơn phớt đỏ vì cũ, cái áo cụt màu nâu sồng sờn vai rách gấu và trên đầu cứ vải cuốn tròn mấy lọn tóc như con rắn gọi nhau là khăn mỏ quạ. Ðàn ông nào cũng chỉ một bộ đồ tây màu olive bạc thếch vải Kaki Nam Ðịnh may vụng về, chân đi trần và đầu đội nón cối bung viền, rách vải. Tứ bề trông nghèo đói, rách nát, xơ xác... Ðói người ngoài đời xã hội làm sao no người trong tù “học tập cải tạo” và có trách gì đất đai, sông suối có gì, còn gì mà “cải thiện linh tinh”? Mới được thả đi chặt nứa ngày đầu, một anh to con lớn xác đã vác về một buồng chuối rừng nhiều nải, trái no tròn đầy đặn, ai thấy cũng thèm thuồng. Ảnh treo lên chờ chín. Anh em theo dõi chờ xem. Nhưng mấy ngày, chuối rừng là chuối rừng không ăn được, ảnh là Ðại Úy Tuyên Úy Phật Giáo của Thủy Quân Lục Chiến phải mất công “đem quăng đi cho rồi”. Anh bạn Huỳnh Ngọc Thuận của tôi từ Học Viện Cảnh Sát Quốc Gia, từ Trường Bộ Binh Thủ Ðức cũng ra đây, một hôm cây dừa bên hông “láng” của tôi được 1 cán bộ trại bảo “phải đào gốc bỏ đi”, Thuận đã cuốc, bới và lấy được một củ hủ to bằng vành tròn miệng “cái chén tàu”. Bửa, chẻ thân cây dừa ra, Thuận cười hì hì và la to “có một con đuông to tổ bố”. Con đuông, Thuận vừa bốc ra vừa nói “nó chính là con của con kiến dương, ăn đã ngon lại còn béo còn bổ nữa các bạn ạ”. Tôi cũng như Thiện nhìn thấy anh ta hí hững cũng vui lây, nhưng dòm con đuông hình thù như một con sâu to lớn lại sợ thì nói gì ăn uống, huống gì chỉ có một con chớ mấy mà 3 miệng ăn thì còn gì cho Thuận “ùm một miếng ngon lành”. Thuận,người Bình Ðiền Chợ Ðệm nhà trồng nhiều dừa, việc rành tàu hủ dừa và đuông dừa là nghề của chàng nhà quê, chúng tôi người thành thị Phan Thiết thì xin chịu thua những cái gì nơi đồng áng, miệt vườn..Ở đây, chúng tôi không có gì, thôi thì cứ bẻ một,hai đọt non tre, giang, nứa..những thứ có ai ăn bao giờ đâu, rồi xắt dọc xắt ngang kho với nước mắm, tôi cắc ca cắc củm bưng từ Biên Hòa ra. Nước mắm nầy chúng tôi cứ gọi là nước mắm cho có tên tuổi một chút, thực ra là hỗn hợp của mang cá ngừ, ruột cá ngừ, máu cá ngừ nhà bếp quăng đi, tôi lượm lại trộn trong muối, đậy kín lâu cũng cả 2 tháng rồi. Loại nước mắm nầy chỉ có trong tù “học tập cải tạo” của tôi mà thôi, ăn mặn là cái chắc nhưng cũng có chút mùi nước mắm thum thũm. Chắc dân ở đây quá cơ cực nên cái gì ăn được trời đất ban cho người trần gian thì tìm rát con mắt may ra còn sót lại mà thấy. Ðã mấy tháng ở đây rồi, có cái gì để “mưu sinh thoát hiểm”, để “cải thiện linh tinh”? Hương đồng cỏ nội, trời ơi? Rau tàu bay, rau dền, rau sam, rau dừa, rau má, dây bát bát, dây chùm bao, lá me đất, rau chua lẻ, rau trai... không thấy đâu. Những con chim, con cá, con rắn, con ếch, con cóc, con nhái, con cua đồng, con ốc bu, con ốc leng... không tìm ra bóng dáng!

“Chó táp nhầm ruồi”, một hôm Thuận chụp đâu được 1 con ễnh ương mén đem về mà Thiện bảo là con ếch, nhưng 1 cán bộ già tên Tuấn nhìn thấy, nói là con chẫu chuộc. “Chẫu chuộc”, cái tên lạ lùng tôi mới nghe lần đầu. Lửa đang cháy, Thuận bỏ con ễnh ương vào nướng. Lấy ra, móc ruột bỏ, phủi tro bụi, thổi phì phà cho nguội một chút rồi bỏ cả con ễnh ương chín đen vào miệng “ùm một miếng ngon lành” và cười hả hê! Trong “mưu sinh thoát hiểm” ở đây, ngoài “cải thiện linh tinh” anh em bạn tù còn giao tiếp bí mật với dân làng để mua bán, đổi chác mà bọn cai tù là Quân Ðội Nhân Dân của cái gọi là Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam thời bấy giờ thêm mắm thêm muối cho ra mấy chữ “quan hệ linh tinh” mà cấm đoán những người tù khổ sai biệt xứ. Dân Xã Việt Cường nầy nghe nói thời Cải Cách Ruộng Ðất, Nhân Văn Giai Phẩm..bị tống khứ lên đây mà đong đưa ngày tháng đói nghèo đến bây giờ. Họ thiếu ăn lại thiếu mặc nên thèm thuồng biết chừng nào “quần xi”, “áo lon” của người tù Miền Nam đem ra. “Quần xi”, “áo lon” là thứ quần áo anh em Người Miền Nam mặc thường ngày từ Vĩ Tuyến 17 trở vào, có gì đâu lạ. Một cái quần tây dài với một cái áo chemise dài tay đổi một con gà mái luộc, xôi nấu 2, 3 cân gạo nếp với muối vừng và 1 bidon rượu. Ðói, cái mạng còn đổi được huống gì áo với quần, anh em ai không đổi!? Thỉnh thoảng bạn bè tôi mất cả chài lẫn chì vì đang lén lút bày gà ra, bày xôi ra, bày rượu ra chuẩn bị hưởng thụ thì bị mấy “bộ đội” là thứ cháu ngoan lưu manh của Bác Hồ quỷ quái nhào vô chụp ăn. Chạy thoát là may nói gì kiện cáo ai! Chỉ tội mấy anh tù đói mất quần áo, mất cái ăn thì không gì buồn hơn!? Mấy tháng sau, chúng tôi “chuyển trại” tới Trại 9 nằm cạnh bên Dốc Bá Thở, dưới Cây Ða, đường vào Trại 12 và các Trại 13, Trại 14 phía bên trong. Bây giờ, đã có khoai mì, khoai lang của trại trồng và của hợp tác xã. Ðói quá, anh em liều “mưu sinh thoát hiểm” là lén ăn cắp từng phen mà luộc ăn, mà nướng ăn, mà cũng có thể ăn sống cho êm cái bụng cồn cào có chịu nổi đâu. Chia từng bộ phận “cảnh giác”, “quan sát”, “nhiên liệu”, “hành động”, “báo động”... nhưng cứ bị “bể ổ” hoài bởi mấy thằng nhóc bộ đội, mấy xã viên hợp tác xã, có khi còn một chút nữa là bị bắt tại trận là toi mạng sống. Toi mạng sống ở đây là, nếu bị bắt sẽ bị “đấu tố” mà bị đánh cho tới chết một cách dã man như cầm thú. Nghĩ cho cùng, con người có khi không hơn một con vật. Tôi có một lần làm gan tham gia với 7, 8 anh em trên đồi “sắn” nằm sát Trại 9, “phi vụ” trót lọt, chúng tôi được một bữa ăn phủ phê. Ðêm đó, tôi với anh bạn Hùng, Ðại Úy An Ninh Quân Ðội bị “say sắn”, đau bụng quá trời. Hai đứa phải đi đại tiện mỗi đứa một đống to như của mấy con voi ngay trong “láng” anh em đang ngủ làm họ phải thức suốt đêm tránh sao không cằn nhằn cẳng nhẳng! Một buổi sáng, có 3, 4 anh em cũng tù với nhau vừa đi vừa la ơi ới. Tôi nhìn thấy người đi trước 2 tay cầm 2 chân 1 con vật giống như 1 con chuột đã bị đánh chết, nhưng lớn gấp 3,4 lần con chuột cống nhum trong Nam. Mấy đứa nhỏ “quân đội nhân dân” của Bác và Ðảng nói là con cúi. “Con cúi” thì biết là con cúi vậy thôi, ai biết “con cúi” là con gì? Tới gần, tôi xem “con cúi” như thế nào, thì thấy nó có khác về kích thước, nhưng giống giống như con bọ, con chuột, con heo con. Hèn gì ở đây, trên những đồi hoang còn để lại nhiều hố hầm người ta đào bắt “con cúi”. Gì gì, mấy anh em bắt được “con cúi” nặng cũng có 3, 4 ký lô, trưa đó cùng nhau đã có một bữa có thịt ăn với mấy khúc khoai mì là “sắn” của trại phát cho!

Năm 1977, một số tù ở đây bị chuyển lên một nơi còn “thâm sơn cùng cốc” hơn Huyện Trấn Yên củaTỉnh Yên Bái nữa. Chúng tôi tới Xã Dương Quỳ, Huyện Văn Bàn, Tỉnh Lào Cai một chiều hè, mưa rừng xối xả không thấy đất trời mà không có được một mái lều, một nóc nhà để đụt, anh em ai nấy ướt như chuột lội nước. Tôi không còn nhớ một vài anh bạn nào đó ngay ngày hôm sau đã vác về mỗi người 1 mụt măng “đấy là măng vầu”, theo Người Tày ở đây nói cho biết, đắng quá không ăn được dù có tiếc cũng đành phải bỏ đi. Vầu, một loại tre, nứa nhưng rất cao, rất to và dầy ruột hơn cho nên măng của nó có những mụt to như cái bắp vế của một người đàn ông mập mạp. Văn Bàn, Trấn Yên, Lào Cai hay Yên Bái cũng là đất của cái gọi là Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam thì giống nhau là “có gì đâu mà cải thiện”.Trại tôi đang bị giam giữ chắc là Phân Trại 4 nằm kế Trụ Sở Xã Văn Bàn có cây cầu treo bắc qua bên kia Làng Người Mán ở lưng chừng núi và phía dưới cầu nước chảy là con Suối Nậm Chăn? Ở đây, mình đã đói khổ, đã nhức nhối nỗi đau buồn phiền biết chừng nào mà cứ phải nghe thánh thót đâu đó tiếng con chim rõ ràng như tiếng người kêu la “bắt cô trói cột”, “bắt cô trói cột”. Cứ như vậy, người tù thì “hết khoai tới bột”, “hết bột tới bo bo” mà nhìn trời hiu quạnh với núi rừng đìu hiu trùng trùng! Cái đói của người tù “học tập cải tạo” là cái đói triền miên ngày 6 khắc, đêm 5 canh. Tìm cái ăn là tìm bất cứ “con gì nhúc nhích” và cây trái gì hoang dã rừng rú..để nhét vào cái bao tử réo gọi từng tích tắc kim đồnghồ rằng “chắc chết đói quá” và thân xác tàn tạ như bóng ma trơi vất vưởng chờ ngày vềvới ông bà ông vải! May cho tôi một lần chặt nứa, bắt gặp được 1 cây Vả Rừng có vài trái chín đỏ tươm mật ngọt. Tôi hái và ăn 1 trái ngay tại chỗ, còn lại 2, 3 trái giấu kín mang về trại. Vả chín ngon ngọt biết chừng nào, có điều ăn cỡ 2 trái là bỏ bữa ăn luôn 1 ngày, chắc vì chất đường trái cây fructose của nó chăng? Ông bạn Ðại Úy Tiên của tôi cũng ăn trái cây rừng nhưng không phải trái vả rừng to như miệng cái chén mà là trái vải rừng nhỏ như ngón chưn người ta. Còn một chút nữa là ảnh đã về âm ty địa phủ mà ngàn năm vĩnh biệt trần gian.

Vài tháng sau không biết vì lẻ gì, chúng tôi lại 1 lần nữa lên Cổng Trời trên Rặng Hoàng Liên Sơn về lại Liên Trại 1 ở Xã Việt Hồng của Huyện Trấn Yên, Tỉnh Yên Bái của năm ngoái 1976 mới ra Bắc. Chúng tôi ở Trại 13 gần Hang Dơi, bên kia là Trại 14 thường gọi là Trại Hạ Sĩ Quan nhốt những Xã Trưởng, Hạ Sĩ Quan Quân Ðội, Hạ Sĩ Quan Cảnh Sát... Chính sách của cái gọi là Ðảng Cộng Sản Việt Nam đến giờ phút nầy vẫn chưa cho “thăm nuôi” nên cái đói đã vắt khô sự sống mõi mòn của người tù “học tập cải tạo” cùng kiệt đến mức nào! Ăn thì tới lui cũng mấy củ khoai lang, mấy khúc sắn, 1 cục bột mì, 1 chén bo bo, thỉnh thoảng lưng nửa chén cơm gạo rẻ tiền với vài cọng rau nấu canh nước muối và 2, 3 con vịt hay gà bệnh ốm tong teo cho cả trại gần 1 ngàn người ăn.Ăn lúc nào cũng như chưa ăn. Cái bụng bao giờ cũng trống trơn. Thần thánh cũng phải kêu la đói, cũng có thể chết bất cứ lúc nào, nói gì “ngụy quân, ngụy quyền” chưa bao giờ trải qua cảnh đời “xuống chó” bi thảm cùng khốn đến như vậy!

Một hôm đi chặt cây nhỏ về ủ làm “phân xanh”, vào rừng tôi gặp anh bạn Huỳnh Văn Thiện đang lom khom trong rẫy dong riềng đi ra với dáng vẻ vui tươi, hăng hái. Thiện nói:

- Tao ăn một bữa ăn dong riềng no nê. No nê cho nên tao vo, tao vọc, tao vung tứ tung như một tiềm thức trổi dậy xúc xiểm tao hành động một cách ác cảm vu vơ có ý thức sai khiến.

Cuối năm 1977, chúng tôi bị còng tay 2 người lại 1 lên xe molotova chở lên Trại Trung Ương Số 1 Lào Cai ở Phố Lu trong Huyện Bảo Thắng nằm phía Bắc của Yên Bái và giáp ranh với Tàu. Từ đây, chúng tôi không còn “đi diện rộng” như ở những “láng trại” do bộ đội “quản lý” nữa mà sự giam giữ nghiêm ngặt hơn do cái gọi là Công An Nhân Dân “bò vàng” làm cai tù đảm nhiệm toàn bộ. Nơi đây, anh em giang hồ tứ chiếng đời tù bốn phương gặp nhau. Họ tù từ những Trại Cần Thơ, Long Giao, An Dưỡng, từ Cốc đến Thác Bà, từ Nghĩa Lộ qua Việt Hồng... gặp nhau đây biết kẻ còn người mất rồi lại tiếp tục “lao động là vinh quang”, “học tập tốt, lao động tốt sớm đoàn tụ với gia đình” mà cái chết đã cận kề dũa mòn, trù ẻo sự sống hắt hiu. Ở đây chẳng có vết chân người lai vãng ngoài cô liêu mây rừng gió núi vi vu với người tù “học tập cải tạo”. Ði một vòng xa ngàn dặm từ Việt Cường, Trấn Yên, Yên Bái đến Dương Quỳ, Văn Bàn, Lào Cai rồi Phố Lu, Bảo Thắng, Lào Cai, anh em tù thì thầm “sinh Nam tử Bắc” là cái chắc. Cũng như những trại đã đi qua, ở đây “có gì đâu” mà “cải thiện linh tinh”, “có gì đâu” mà mưu sinh thoát hiểm!? Một màu trời âm u, xám xịt! Mùa “thu hoạch” bắp đầu tiên ở đây, anh em bảo nhau “ăn bắp sống vừa ngon lại vừa bổ”, thật ra chỉ là bất đắc dĩ. Ai cũng ăn thử và ăn thiệt no một bao tử đói thức ăn bên trong. Ðã ăn cành hông anh em còn khuyến khích nhau giấu đem về buồng. Chắc đói, ăn cái gì không chết là ăn hết và ăn ngon vô cùng. “Ăn bắp sống vừa ngon lại vừa bổ” thật, ngày mai ngủ dậy khỏe re, có ai bị gì đâu? Tết Mậu Ngọ năm 1978 ở đây, trại phát cho mỗi tù “học tập cải tạo” 1 gói Thuốc Lá Ðiện Biên. Có người để lại phì phà với Xuân, nhưng đa số nhứt định “quan hệ linh tinh” với tù hình sự bên kia hàng rào “đổi chác” lấy cái bánh chưng tết hay vài lon gạo hay vài “bò lạc” để sống bớt cơ cầu. Tôi mau chưn lấy được cái bánh chưng còn nóng hổi. Bạn bè tôi người thì có vài “bò lạc” là vài lon sữa bò đậu phụng; người thì có 1 bọc gạo chừng 1, 2 ký lô. “Phi vụ” mần ăn với mấy tay tổ gian manh hình sự, thật thà dễ bị trắng tay tay trắng là thường. Mấy anh bạn tôi, có anh nhận gạo là 1 bịch sạn, cát, vữa của thợ hồ; có anh nhận bịch đậu phụng toàn là vỏ trộn trạo với gạch, đá vụn; có anh bị “bò vàng” bắt tại trận đang “quan hệ” thì mất hết đã đành còn bị “dũa” nặng lời và bị “ăn tiêu chuẩn 13 kí lô gam” trong 1 tháng trời. Tôi trong Ðội Gạch chuyên đạp đất, đóng gạch, nấu gạch... với các ông bạn Ðại Úy Chánh, 101, Cảnh, An Ninh Quân Ðội, Nhả, Phòng 2, Thuận, Cảnh Sát Dã Chiến, Ðiển, Quân Pháp, vân...vân... rủ nhau ăn từ ngày nầy qua ngày kia, ăn hết rể lớn tới rể nhỏ của 1 cây rừng không biết tên là gì cho tới một ngày nó ngã đổ xuống giòng suối trôi đi. Mùa Ðông rừng núi Vùng Việt Bắc lạnh thấu xương tủy, chúng tôi đốt lửa ngồi cho ấm, ông bạn Ðiển với ông bạn Sơn nướng 2 con trùn đất ăn. Có gì con trùn đất ngoài cái miệng của 2 ông dính toàn tro than đen thui với bùn đất dơ dấy! Ðói, con gì, cái gì người ta cũng có thể ăn!

Cuối tháng 12 năm 1978 chúng lại “chuyển trại”, đưa chúng tôi về K5, Trại Tân Lập Vĩnh Phú. 2 tháng sau, ngày 27 tháng 2 năm 1979, bọn Tàu đánh 6 tỉnh Miền Bắc nói là “dạy Việt Nam một bài học”. Năm đó Mùng 1 Tết Kỷ Mùi nhằm ngày 28 tháng 1 năm 1979 trời không Xuân chút nào mà lạnh quá lạnh làm trâu, bò, dê, ngựa chết nhiều và tù “học tập cải tạo” cũng chết không thua gì vì đói rét, vì bệnh hoạn và vì nỗi đau moi ruột moi gan! Một buổi sáng mưa dầm gió Bấc, “Chánh 101” là người bạn tù thân thiết với tôi bắt đâu được 1 con cóc vàng rất to, bảo “thịt cóc ăn bổ lắm mầy, ăn mát lắm mầy”. Tôi ừ hữ! Chánh lột da, móc bỏ ruột gan, con cóc trắng phêu thịt như con ếch. Vậy là lần đầu tiên trong đời tôi ăn lưng lưng 1 chén nhỏ nhỏ cháo cóc, cảm thấy ngon chi lạ.Mấy hôm sau,anh Lê Văn Rự là 1 Nghị Viên Hội Ðồng Tỉnh cũng chộp được 1 con cóc tía cái nhỏ hơn. Ảnh chỉ bỏ mỗi cái túi mật, còn hết thẩy da, gan, trứng, phèo phổi... nướng hết mà ăn, cũng chẳng chết thằng Tây nào.Một đêm gần sáng có nhiều tiếng cải lộn cách chỗ tôi nằm khoảng 4, 5 người. Thì ra, anh Khánh chỉ tay qua phía anh Dũng nói: “nó ăn cắp đồ ăn của tôi”. Anh Dũng đưa hai tay ra phân trần: “trời ơi, mình đói thấy mẹ, nửa đêm ổng cứ nhai nhai, nuốt nuốt làm sao mình chịu nỗi”. Anh em chê ông Khánh: “ăn kín kín chút cha” và trách ông Dũng: “đói ráng chịu ông nội”. Con người cũng là 1 động vật có bản năng sinh tồn nên việc mưu sinh là tất nhiên nhưng có suy nghĩ trước khi hành động. “Ðoạn trường ai có qua cầu mới hay” thì sự trách móc, chê bai cũng xin châm chước cho. Ai đời tháng nầy qua tháng kia cái bụng lúc nào thấy cũng trống trơn như không có một thứ gì ở trỏng thì sự liêm sỉ có người cũng khó giữ. Thức ăn phân phát cho tù “học tập cải tạo” họa chăng chỉ đủ cho sống để chờ chết đói. Sự chi li “cân, đong, đo, đếm” đối với anh em là mẫu số chung cho sự công bằng không ai phiền hà ai. Người ta làm ra những cái cân tiểu ly sơ sài để “cân” đồ ăn cho không ai bị thiệt hơn ai.Người ta làm ra 1 hột tào cáo, có người cãi là hột xí ngầu, có người nói là hột xúc xắc để “đổ” ra “nhứt, nhì, tam, tứ, ngũ, lục” đố ai làm sao cho mình thủ lợi được. Người ta làm ra những cái “thẻ xin xăm” lắc tới lắc lui ra 1 con số cho công bằng không ai nhiều hơn ai mà cũng không ai ít hơn ai. Người ta “xin số” từ ai đó cho không để tự mình chọn cho mình phần to nhất, nhiều nhất, ngon nhất”... Tại K5 Tân Lập Vĩnh Phú trước những tháng giữa năm 1979 được thân nhân trong Nam ra “thăm nuôi”,những người tù “học tập cải tạo” đã sức cùng lực kiệt thèm ăn từng cục kẹo, miếng đường, muỗng bột, củ khoai, khúc sắn, con ếch, con nhái, con rắn, con rít, con chuột, con cào cào, con châu chấu... bất cứ cái gì, vật gì, con gì ăn được! Một hôm “thu hoạch” khoai lang, dĩ nhiên chẳng thằng tù nào lại chẳng vừa phủi bụi cát lại chẳng vừa kín đáo cắn rào rào những củ khoai lang sống còn nóng đất mới đào lên. Tôi và vài người bạn đào gặp những con sùng đất to bằng ngón tay cái, anh em bảo nhau: “ăn không chết đâu mà sợ”, còn “béo, bổ lắm đó”. Nghe lời, ngắt bỏ khúc đuôi đen đen, chùi sạch sẻ đất đai, tôi nhắm mắt bỏ vào miệng nhai mau mau mà “ực” một cái xuống cuống họng. Ớn thiệt! Ðằng kia Lắm, Dũng, Keng, Hưng cũng đang nhai sống ngon lành mấy con châu chấu, cào cào vừa mới chộp được.

Tháng 12 năm 1980, chúng tôi bị lùa vào Thanh Phong rồi Thanh Lâm thuộc Huyện Như Xuân của Tỉnh Thanh Hóa. Thời gian ngắn ở Thanh Phong, Ðại Úy Anh, Trưởng Cuộc Cảnh Sát Quốc Gia đơn thương độc mã, một mình mở màn “phi vụ” mưu sinh thoát hiểm đầu tiên ở đây. Ảnh đi xa quá xa vùng đất mới lạ để tìm rẫy khoai lang mà đào, tộn cho đầy “túi ba gang”, nhưng về thì không biết đường đâu mà mò. Quẫn trí, ảnh quỳ mọp xuống đất vừa dáo dác vừa van vái “Lạy Bà Chúa Rừng chỉ đường cho con về. Con thề không dám làm một lần nữa”. Và “linh thiêng thật mậy, con đường trước mắt chớ đâu”. Anh nửa buồn nửa vui kể lại. “Con thề không dám làm một lần nữa”, ảnh đã không giữ lời thề với Bà Chúa Rừng mà cứ phi vụ nầy tới phi vụ khác. Rồi tôi đi, không biết ảnh ở lại có bị “bắn rơi” lần nào không? Bọn Việt Cộng cố ý “chỉ định cư trú” tù “học tập cải tạo” chúng tôi tại Thanh Lâm để trở thành những “công nhân tù” cho hết 1 đời “ngụy quân ngụy quyền”? Ở đây, rừng gỗ lim, núi đá vôi, dã thú, hoang vu,cô liêu, mịt mù sương khói hờm sẳn, chờ chôn người tù sa cơ lạc bước. Tù “học tập cải tạo” đi đâu gần như có những công việc như nhau là chặt cây, phá rừng, trồng ngô, sắn, khoai lang, rau cải, làm rẫy, trồng lúa nương, làm gạch, đập đá, xây dựng nhà cửa... nặng nề, khốn khổ hơn trâu. Và ăn thì đâu đâu cũng ít có cơm mà ăn, thường quanh đi quẩn lại chỉ khoai mì, khoai lang, “sắn dui”, “bo bo”, bột... cũng không bao giờ lưng được cái bụng. May, bây giờ một số anh em có vợ con, cha mẹ, thân nhân “thăm nuôi” cũng kha khá miếng ăn nên không đến nỗi tàn tạ chờ chết như trước nữa. Những anh em “con bà sơ” thì đói meo vẫn đói meo nhìn anh em được “thăm nuôi” mà thèm khát, mà buồn tủi thân phận bơ vơ lạc loài.

Một hôm tôi bẫy được 1 con chim mỏ nhác lớn gần bằng con gà ri. Mừng quá, chúng tôi những Ðặng Vân Anh, Bùi Hữu Bằng, Trần Nhật Sô, Lê Mậu Minh và tôi “chấm mút” với nhau 1-2 miếng thịt chim trong tù với 2 khúc sắn gần 1 gang tay mà hả hê nụ cười. Xã Thanh Lâm từ Xã Bãi Trành trên Ðường Mòn Hồ Chí Minh đi vào là vùng rừng sâu núi thẩm tứ bề không thấy ánh sáng tương lai đường về. Ai ai cũng bảo nhau chắc mình bỏ xác nơi đây rồi mà bi quan lời than thở “cũng đành nhắm mắt đưa chân, thử xem con Tạo xoay vần đến đâu”? Một vài con rít rừng to lớn màu vàng long lánh, chưn cẳng râu ria tùm lum thấy mà sợ, nhưng không, “đó là con ngô công, bách túc trùng, thiên long, bách cước... là thuốc quý “tức phong chỉ kinh”, “thông lạc chỉ thống” đó mấy ngài”. 1 anh bạn làm thầy thuốc Bắc nói. “Là thuốc quý” hay không là thuốc quý, đã 5, 6 năm tù rồi, anh em đố ai mà bỏ con rít to lớn quá như vậy bao giờ? Gặp nó là cứ đập, cứ bỏ vào lửa, cứ bỏ vô miệng nhóp nhép ngon lành. Một hôm đang cuốc đất lên luống khoai lang, 1 con “ếch bà” vô phước nhảy vào vòng tử địa của những người tù đói khát. Một tiếng hô “ếch bà” thì đồng loạt 5 người rồi 10 người và có đến cả 20 người nhảy vào chụp. Con ếch bị xé mủn xé mụn ra và người chụp ếch, có kẻ chảy máu tay, có kẻ u cái đầu, nặng nhứt có người vẹo chưn đi không được cả tháng trời, than trời thở đất “ếch ơi là ếch”. Một hôm dọn kho gạo nhà tù Trại Thanh Lâm, chúng tôi nhiều người mà bây giờ chỉ nhớ có một mình Thiện chắc giống tên họ với nhà thơ Nguyễn Chí Thiện? Nhiều con chuột cha, chuột mẹ, chuột con ăn gạo nhà kho mập thù lù bị mấy anh tù “học tập cải tạo” vây bắt gần hết. Thiện người miệt dưới Cà Mau, việc bắt chuột là “nghề của chàng” nên anh ta “chốp” được nhiều, tôi chỉ vài con. Vài con, tôi giao cho Thiện làm thịt và nấu nướng thiệt là ngon. Chúng tôi 6 người, 3 con chuột nướng chia nhau mỗi người nửa con. Lần đầu tiên trong đời, tôi ăn thịt chuột cũng như thịt cóc, thịt ễnh ương, thịt sùng đất, thịt rít... và các loại rau rừng hoang dã.

Hè năm 1982 chúng tôi rời Thanh Lâm tưởng chừng chôn xác nơi đây mà xuôi Nam theo xe lửa “Tàu Thống Nhất 3” về Gia Ray rồi molotova vào Z.30C Hàm Tân, gần Căn Cứ 6 ngày xưa thời Việt Nam Cộng Hòa. Ðây cách quê tôi Phan Thiết độ chừng vài chục cây số. Ngày xưa con đường Quốc Lộ 1, khu nầy rừng lá là ổ phục kích, đào đường, đắp mô, gài mìn của mấy tên du kích Việt Cộng. Ở đây trong Nam, anh em được thân nhân “thăm nuôi” nhiều hơn, đều đặn hơn nên ai nấy nhìn có vẻ “phương phi” một chút. Nếu không có gia đình nuôi sống từ lâu thì những người tù đã “ra đi” từ những năm 1979, 1980, đâu còn phải “ăn báo cô” đến bấy giờ! Ở đây có nhiều thứ “cải thiện linh tinh” hơn ngoài Bắc đâu có gì. Núi Mây Tào ở đây nhiều rắn, cá, chim, chuột, lươn, ếch... nhưng có 1 loại đặc sản chỉ có nhiều ở các tỉnh Ninh Thuận,Bình Thuận và Bình Tuy là con dong. Dong dễ bắt, dễ làm thịt và ăn ngon. Nhưng thật tình, tôi chưa bao giờ ăn thịt con dong nầy một lần, ngay trong thời gian ở tù 2 năm nơi đây, có lẻ lúc đó đã được bà vợ sắp cưới của tôi “thăm nuôi” đều đặn mỗi 2 tháng 1 lần. Nếu không thì mấy con dong nầy chạy đâu cho khỏi tay tôi lột da chặt đầu, moi ruột gan mà nướng ăn ngon lành. Một hôm anh em đang làm cỏ ruộng lúa nương bìa rừng, 1 con nưa dài gần 2 thước trườn qua. Ai nấy sợ hãi! Tên Thiếu Úy Công An Nhân Dân là Tuấn làm “Cán Bộ Giáo Dục” của Ðội Trồng Trọt thậm thò thậm thụt rút súng lục ra bắn mấy phát, nưa cứ từ từ bò, trườn như thường. Tôi lấy cây cuốc, búa 1 “cuốc” xuống, con nưa bị thương nặng, giãy dụa. Vài anh bạn dùng những thanh cây to tiếp theo “phạng” mạnh vào đầu vào mình làm con nưa không còn con đường sống. Chiều phải mất 2 người cột vào cây khiêng về. Mấy anh em nấu cháo mỗi người được 1 tô với 1 khúc thịt thân con nưa bằng 1/4 gang tay. Ngày xưa nghe ba má tôi nói ăn thịt con nưa có 7 lỗ mũi sẽ chết, nên tôi đã ngần ngừ, chờ anh em ăn sao đã rồi tôi mới ăn. Một số anh em ở đây làm bẫy bắt thỏ rừng, chim quành quạch, bìm bịp, cu, sáo, cưởng, le le, vịt trời...thỉnh thoảng cũng bắt được con nầy, con kia. Cũng như những con dong, những con chuột đồng hay ngay cả những con rắn nhiều loại anh em bắt được, vì đã có gia vị nên nướng, xào, chiêng hay cả nấu canh, nấu cháo..thấy cũng ngon vô cùng. Thỉnh thoảng tôi cũng bắt được những con rắn mối to trong những đống rơm rạ, hốc cây, bụi chuối hay 1, 2 con cắc kè da sần sùi màu xanh đỏ trong bọng cây, khe đá..nướng ăn, thịt vừa thơm lại vừa dai như thịt “gà đi bộ”. Tôi cố bắt cho được 2 loại con nầy vì nghe nói thịt của chúng trị được bệnh hen suyễn của tôi. Rắn ở đây cũng nhiều, anh em bắt được nay thứ nầy mai thứ khác: rắn lục, rắn chàm quạp, rắn nước, rắn bông súng, rắn ri cá, rắn hổ hành, rắn hổ đất, rắn lục, rắn roi, rắn rồng, rắn mai gầm... đều lột da bằm nấu cháo hay để nguyên con nướng hoặc cắt khúc chiên, xào, kho, nấu canh... không chừa thứ nào, chưa nói lấy cái mật xanh đắng nghét nuốt sống với chút nước nóng “là thuốc đại bổ đó nghen”, anh em thường cười cười nói nói với nhau như vậy và thêm rằng “rắn, thức ăn cao cấp”, thì có bao giờ bỏ lỡ cơ hội mà khen chê rắn nầy rắn kia ngon dỡ, độc hiền!

Tháng 4 năm 1984 chúng tôi đưọc lệnh thả ra, nhưng phải ở lại trại đến nửa tháng trời để “trả nợ cô hồn, quỷ thần”. Vài anh em rủ nhau xuống suối câu cá, bắt tôm hay vào rừng tìm tổ ong, bẫy chim. Tôi khoái “cải thiện linh tinh” nên cũng xuống bờ suối mò bắt hến. “Hến ở đây vỏ đen rất to, thịt nhiều, ngon ngọt”, chúng tôi làm món bông so đũa xào tép mỡ với mấy con hến mới bắt được, ăn lạ miệng thấy cũng ngon ngon. Cây so đũa ở K2 của Z30C Hàm Tân tôi đang ở, từ thời nào trước khi tôi về, người ta đã trồng chung quanh trại rất nhiều, tới mùa bông nở màu trắng phếu mà mỗi sáng, thấy lấp lánh những giọt sương mai và thoang thoảng hương thơm dìu dịu trong đêm trường tịch mịch núi rừng.

Vậy là 6 năm tù ngoài Bắc và gần 3 năm tù trong Nam, tính ra mất hết 8 năm, 9 tháng, 27 ngày cộng thêm 5 tiếng đồng hồ tập trung “học tập cải tạo”, tôi may mắn sống sót được trở về gặp cha mẹ già còn sống đợi con với 3 đứa con dại bây giờ mới biết ba là ai; được từ giã núi rừng âm u trùng trùng lầm lũi mà đi, không còn tháng ngày chênh vênh nơi đất khách quê người đói khát, lạnh lẽo, sầu đau! Nhưng còn sống với Việt Cộng ngày nào trong tù hay ngoài tù có khác nhau cảnh khổ nhưng giống nhau cái oan nghiệt, cảnh bần cùng, đời khốn nạn.

Từ sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, đánh chiếm Miền Nam Việt Nam bắt người dân gọi là Ngày Giải Phóng, bọn Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa rồi Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam đã làm băng hoại truyền thống gia đình và xã hội tốt đẹp của dân tộc. Họ đã gieo rắc tai ương kinh hoàng lên đầu lên cổ đồng bào. Họ đã làm cho lảnh thổ tan hoang, đất cũng mất, biển cũng mất, đảo cũng mất và thụt lùi tiến bộ hằng nhiều chục năm. Họ bám trụ giai cấp lãnh đạo để hút máu, hút mủ của người dân đến tận cùng xương tủy. Họ gieo máu lửa hận thù vào lòng người anh em đồng tộc Con Rồng Cháu Tiên với nhau. Họ mang giòng máu loài quỷ sứ, yêu tinh dưới Âm Ty, Ðịa Ngục u u minh minh lên trần gian Nước Việt Nam của chúng ta mà gây bể dâu khốn cùng!Mượn lời Bình Ngô Ðại Cáo của Ðại Thần Nguyễn Trãi mà nói lên nỗi thống thiết: “Bọn gian tà bán nước cầu vinh. Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn. Vùi con đỏ dưới hầm tai vạ. Dối trời lừa dân đủ muôn ngàn kế. Gây thù oán trải mấy mươi năm. Bại nhân nghĩa nát cả đất trời”. Tội vạ đó hiển nhiên: “Ðộc ác thay, Trúc Nam Sơn không ghi hết tội. Dơ bẩn thay, Nước Ðông Hải không rửa sạch mùi. Lòng người đều căm giận. Trời đất chẳng dung tha”. Trời đất bao la; thiên địa đổi dời; vạn vật chuyển dịch “cùng tắc biến, biến tắc thông” thì thói phi nhân, nghịch thiên lý của hết thảy bọn người mang quái thai kỳ quái,tanh tưởi Chủ Nghĩa Xã Hội hay Chủ Nghĩa Cộng Sản không tưởng sẽ bị chôn vùi vĩnh viễn trong Xã Hội Loài Người. Bây giờ ngồi đây tính đi tính lại, chỉ còn hơn 2 tuần lễ nữa là thêm một cái Tết sống tha huơng! Ngoài trời tuyết đang rơi, rơi nhiều hơn và trong lòng không khỏi ngậm ngùi nỗi buồn mơ hồ, mang mang, chơi vơi… ./.

Nguyễn Thừa Bình

Kansas City