CHARLES CHAPLIN - TỪ VŨ (VietVanMoi)

(1889-1977)

I - CUỘC ĐỜI :

Sir Charles Spencer tức Charles Chaplin sinh ngày 16 tháng 4 năm 1889 (4 ngày trước Hitler, theo nhận định của một ký giả) tại East Lane - Walwort, Luân Đôn một khu cư trú của những người nghèo khó. Nhưng theo những chuyên gia về Chaplin, "không một giấy khai sanh, không một chứng cớ về ngày lễ rửa tội" chứng nhận điều mà Chaplin đã nói. Một bí mật bao trùm trên gốc gác của ông... Về sau này, trong phim về quá trình hoạt động của mình, Chaplin đã tuyên bố rằng ông được sinh ra tại Fontainebleau, Pháp

<!>

Cha ông, Charles Senior, một ca sĩ , đã được biết tới qua giọng baryton (giọng nam trung). Một người uống rượu như hũ chìm, qua đời vào năm mới chỉ được 37 tuổi vì chứng bệnh xơ gan. Đề cập tới người cha, Chaplin đã nó rằng ông cũng gần như không biết gì mà chỉ còn nhớ đến được rằng cha ông rất thầm lặng và u sầu.

Người mẹ, bà Hannah Hill, cũng đam mê sân khấu. Một vũ nữ, diễn viên trong nhạc kịch nhẹ , với tên gọi là Lily Harley .

 

 Lần xuất hiện đầu tiên trên sân khấu của Chaplin là lúc mới được 5 tuổi khi mẹ cậu bị mất giọng trong một buổi trình diễn. Dưới sự la ó của khán giả, Charlie quyết định thay thế mẹ cậu, tuy thế điều này cũng không tránh khỏi được việc người mẹ bị cho thôi việc.

Charles rất yêu thương mẹ. Ông kể lại trong cuốn tiểu sử của ông rằng vào buổi tối đó, Hannad bị mất giọng trong khi bà đang hát. Khán giả la ó phản đối và Charles khi chứng kiến sự kiện này đã quyết định thay mẹ tiếp tục cuốc trình diễn. Cậu bé chỉ mới được 5 tuổi và đó là lần xuất hiện đầu tiên của cậu trên sân khấu và cũng là lần cuối cùng của mẹ cậu. Bị đuổi việc, không một nguồn lợi để sống với hai đứa trẻ trên tay (Charles và Sydney) thêm nữa sức khoẻ đang suy sút "bà đã phải nhập viện vào tháng 6 năm 1894 và hai đứa trẻ phải giao cho cơ quan cứu tế để sau đó gởi đến trường học Hanwell...". Sau này, khi Chaplin công thành danh toại đã đón bà mẹ về ở gần ông trong vùng California cho đến lúc bà trút hơi thở cuối cùng .

Hannah có tất cả 3 người con trai nhưng không cùng cha. Người con trai đầu lòng, Sydney, mà người ta không biết được rõ rệt cha ruột là ai, và Charles (người thứ 2) đã cùng sống gần như trong những biến cố giống nhau : tại trường học Hanwell, di chuyển chỗ ở thường xuyên, phải làm việc để sống ngay lúc còn nhỏ và cùng ở trong nhóm đóng kịch của Fred Karno. Sinh ngày 6 tháng 8 năm 1885, Sydney sau này đã trở thành "cánh tay phải " hay trong vai cố vấn cho cậu em . Người con trai thứ ba của Hannah không chung sống với họ. Sáu tháng sau khi chào đời, Wheeler Dryden sinh ngày 31 tháng 8 năm 1892, đã do người cha nuôi nấng. Vào năm 1917, cậu này cũng trở thành một nhân viên thường trực tại xưởng phim của Chaplin.

Lúc Hannah bị mất việc, Chaplin buộc lòng phải chấp nhận số phận mình dầu rằng cảm thấy xấu hổ khi phải đến nhà tế bần mặc dù lúc này Chaplin còn nhỏ tuổi. Đây là một sự thử thách lớn lao cho cậu khi phải rời xa người mẹ mà cậu vô cùng quyến luyến khắn khít.

 

 Vài tuần lễ sau khi ở nhà tế bần, Chaplin bị chuyển đến trường học Hanwell dành cho những trẻ mờ côi hay những đứa trẻ bị bỏ hoang. Chaplin ở tại đây khoảng một năm trước khi mẹ cậu trở lại tìm cậu và Sydney. Chaplin tiếp tục học mặc dù trong hoàn cảnh thực vô cùng khó khăn cho đến khi gia nhập đoàn múa nhẩy claquette (nhẩy claket): Jacksons Eight Lancashire Lads. Chaplin làm việc tại đây một thời gian. Lúc người mẹ lại phải quay trở lại bệnh viện để Charlie một mình bơ vơ vì lúc này Sydney đã tình nguyện gia nhập hải quân. Buộc lòng phải tự lo liệu lấy để mưu sinh.

Năm 1908, Charles ký bản hợp đồng đầu tiên với Fred Karno để làm việc trong nhóm kịch của ông này. Sự kiện này xảy ra cũng là nhờ vào Sydney, người anh đầu lòng. Sau nhiều việc làm và nhiều nhóm kịch nghệ mà Chaplin đã làm việc, Fred Karno, một cái tên được biết đến không chỉ ở Anh mà còn tại nhiều quốc gia khác, đã tạo cho Chaplin cơ hội để trở thành một ngôi sao sân khấu vào lúc mới chỉ được 19 tuổi qua nhiều vở kịch được trình diễn dưới sự chỉ đạo của ông chủ đoàn kịch này.

Sau lần trình diễn đầu tiên tại Hoa Kỳ vào năm 1910-1911, Chaplin ở lại đây vào năm 1912 và xuất hiện lần đầu tiên trên màn ảnh vào năm 1913 trong một phim sản xuất bởi hãng Keystone Film Compagny dưới sự chỉ huy của Mack Sennett với thù lao là 150 dollars /1 tuần (gấp 2 lần thù lao do Fred Karno trả).

Chaplin đã tạo ra nhân vật mà toàn thế giới biết đến : Charlot (xem phần II) trong phim Kid Auto Races at Venice vào năm 1914 do Henry Lehrman thực hiện.

 

 Thật nhanh sau đó, Chaplin trở thành người thực hiện phim và lấy lại nhân vật Charlot cho hơn 70 phim trong đó có The Tramp năm 1915. Liên tục hợp tác với rất nhiều công ty sản xuất điện ảnh khác như The Essanay Film Company, The Mutual Film Company et The First National Film Company... để sau cùng tạo lập riêng cho mình một phim trường tại Hollywood vào năm 1918.

Chaplin dần dần khai triển nhân vật của mình, đi từ nhân vật máy móc lập đi lập lại và hài hước sang nhân vật càng ngày càng phức tạp hơn nhưng vẫn luôn giữ tính chất hài kịch để dẫn tới tầm vóc lâm ly .

Ngày 23 tháng 10 năm 1918 Charles Chaplin cưới Mildred Harris .

 

 Ngày 17 tháng 4 năm 1919, Chaplin thành lập chung với D.W. Griffith, Douglas Fairbanks và Mary Pickford công ty sản xuất United Artists Corporation và trở thành thành viên của công ty này cho đến năm 1952.

Ngày 07 tháng 7 Norman Spencer Chaplin, con trai đầu tiên của Charles Chaplin chào đời nhưng đứa bé trai này chỉ sống được đúng 3 ngày. Trong số rất nhiều những phim của ông, người ta có thể kể đến The Kid (1921), The Pilgrim (1923), The Gold Rush (1925), The Circus (1928), City Lights (1931), Modern Times (1936), The Great Dictator (1940), Monsieur Verdoux (1947), Limelight (1952) và A King in New York (1957).

Phim cuối cùng của ông A Countess from Hong Kong vào năm 1967 bằng màu không được nhiều người biết đến. Ngoài ra Chaplin còn sáng tác nhạc cho hầu hết những phim của ông trong số đó bản nhạc Limelight rất nổi tiếng.

Chaplin tinh luyện thường trực vai trò diễn viên của mình bằng cách tự lấy nguồn từ vai trò diễn viên kịch câm và một anh hề liên kết với một vẻ duyên dáng kỳ tài, những cử chỉ ý vị và bộc lộ một sức thuyết phục lớn lao. Trong vai trò Charlot, biểu tượng của một sự chiến thắng cá nhân chống lại sự bất hạnh và truy hại đã làm cho ông trở thành một loại diễn viên-bi kịch. Sự đăng quang của phim ảnh nói đối kháng lại với phong cách diễn xuất, hiệu qủa của nghệ thuật câm tùy thuộc vào sự sáng tạo bằng tưởng tượng của ông nên có thể chính vì thể mà Chaplin đã sản xuất ít những phim nói.

Những phim của Chaplin dần dà nằm trong tầm vóc chính trị! Với sự thiếu vắng của City Lights, bộc lộ trong Modern Times trong đó ông diễn tả quyết liệt sự làm việc dây chuyền. Trong hai phim nói đầu tiên, Charlot giữ im lặng. Sau đó bỏ rơi nhân vật lang thang, Chaplin nhận trách nhiệm trong nhiều vai trò khác nhau.

Đánh dầu sự chuyển tiếp này là Dictator (1940) một bài đả kích thực sự kịch liệt chống lại chủ nghĩa quốc xã của Hitler, khi xử dụng tất cả khả năng của phim nói. Chaplin xử lý những đề tài của ông bằng cách trộn lẫn sự châm biếm với sự thống thiết cùng lúc nâng cao nhân tính và sự tự do cá nhân.

Ngày 13 tháng 11 năm 1920 Charles Chaplin và Mildred Harris ly dị.

Ngày 26 tháng 11 năm 1924, Charles Chaplin cưới nữ tài tử Lita Grey ở Mexique và có được với người này hai cậu con trai, Charles Spencer Jr và Sidney Earle Chaplin rồi sau đó hai người ly dị vào năm 1927.

Ngày 28 tháng 8 năm 1928 bà Hannah Chaplin, mẹ Charles Chaplin qua đời tại California.

Ngày 13 tháng 2 năm 1931, Charles khởi sự một chuyến trình diễn vòng quanh thế giới và đã nhận được sự chào đón vinh hạnh tại Paris. Charlie gặp Paulette Goddard vào thàng 7 năm 1932 và ký kết với cô này một hợp đồng. Năm 1936, Charles và P.Goddard bay đến Nhật, trong chuyến du hành này cả hai cưới nhau (cuộc hôn nhân vẫn bí mật cho đến khi họ ly dị nhau vào ngày 4 tháng 6 năm 1942).

Vào tháng 10 năm 1942, Charlie gặp Oona O'Neil và lấy cô này vào ngày 16.10 năm sau. Trong cuộc hôn nhân lần này Charles có được với Oona O'Neil hai người con , một trai sinh năm 1944 và một gái chào đời năm 19465.

 

 Ngày 12 tháng 6 năm 1947, Charles Chaplin bị cáo buộc tội thân thiện với Cộng Sản bởi Uỷ Ban điều tra về những hoạt động chống lại Hoa Kỳ (House Un-American Activities Committee, HUAC) .

Sự thù nghịch ông tiếp tục , vào năm 1952, Chaplin rời khỏi nước Mỹ trở về Âu châu vào ngày 17 tháng 9 năm 1952 và đúng hai ngày sau chính quyền Hoa Kỳ đã xóa bỏ hộ chiếu của ông . A King in New York quay vào năm 1957 tại Anh quốc chứa đựng một sự lên án dữ dội chính sách ngu dân của chủ nghĩa Mac Carthy. Chaplin đến cư ngụ tại Thụy Sĩ và chỉ trở lại Hoa Kỳ 1 lần duy nhất vào năm 1972 trong dịp ông được tặng thưởng giải Oscar về sự cống hiến của ông trong kỹ nghệ điện ảnh.

Ngày 05 tháng Giêng năm 1953, gia đình Charles Chaplin đến cư ngụ tại Ban, vùng Corsier-sur-Vevey Thụy Sĩ.

Ngày 23 tháng 8 cùng năm, Oona cho ra đời người con thứ 5 của ông, một em bé trai .

Năm 1954, Oona từ bỏ quốc tịch Mỹ . Liên tiếp trong năm 1956 và 1959 , Oona sanh thêm được 2 cô con gái và một con trai vào năm 1962.

Ngày 16 tháng 4 năm 1965 Sydney Chaplin , người anh cùng mẹ khác cha của Charles Chaplin từ trần.

Ngày 20 tháng 3 năm 1968, Charles Chaplin Jr, người con trai đầu lòng của Charles Chaplin và Lita Grey mất.

Chaplin được nữ hoàng Anh phong tước vị vào năm 1975 và qua đời thật êm đềm trong khi đang ngủ vào ngày 25 tháng 12 năm 1977 tại Corsier-sur-Vevey - Thụy Sĩ hưởng thọ 88 tuổi.

Cùng lúc với sự nghiệp ngoại lệ về điện ảnh, kịch nghệ trong vị trí người viết kịch bản, nhà sản xuất, thực hiện, diễn viên...Charles Chaplin còn viết nhiều sách như « My Trip Abroad », « A Comedian Sees the World », « My Autobiography » và « My Life in Pictures ». Ông cũng là một nhạc sĩ tự học biết xử dụng nhiều nhạc cụ trong đó có violon và violoncelle.

Không một người nào có thể chối cãi được rằng Charles Chaplin là một trong những tinh anh lớn lao của nhân loại trong thế kỷ thứ XX.

II- SỰ RA ĐỜI CỦA NHÂN VẬT CHARLOT :

Tại phim trường của hãng phim Keystone vào tháng Giêng năm 1914, trước khi khởi quay phim Kid Auto Races at Venice , đạo diễn Henry Lehrman đã hỏi Mark Sennett, người sản xuất :

- Tôi phải cho anh ta ăn mặc như thế nào bây giờ ?

- Nó là người Anh, cứ đưa cho nó một bộc y phục của một ông huân tước và thêm vào một bộ râu mép". Marck Senneth trả lời.

Thế là , sau khi được hoá trang , ăn mặc Chaplin trở lại trường quay trong chiếc quần phùng phình dài thượt, chiếc áo veste chật bó, trên đầu một chiếc nón quá nhỏ, thêm vào một bộ râu chổi và một chiếc gạy tre : Charlot đã được ra đời.

III - PHIM ĐÃ THỦ DIỄN & THỰC HIỆN

Tổng cộng hơn 80 phim :

3.1- Hãng Keystone Film Company (1914) : Making a Living - Kid Auto Races at Venice - Mabel's strange Predicament - Between Showers - A Film Jonnie- Tango Tangles - His Favourite Pastime - Cruel Cruel Love - The Star Boarder - Mabel at the Wheel - Twenty Minutes of Love - Caught in a Cabaret - Caught in the Rain - A Busy Day - The Fatal Mallet - Her Friend the Bandit - The Knockout - Mabel's Busy Day - Mabel's Married Life - Laughing Gas - The Property Man - The Face on the Bar-room Floor - Recreation - The Masquerader - His New Profession - The Rounders - The New Janitor - Those Love Pangs - Dough and Dynamite - Gentlemen of Nerve - His Musical Career - His Trysting Place - Tillie's Punctured Romance - Getting Acquainted - His Prehistoric Past trong số này có 23 phim do Charles Chaplin điều khiển.

3.2- Hãng Essanay Company (1915- 1916) : do chính Charles Chaplin điều khiển : His New Job- His Night Out- The Champion - In the Park - The Jitney Elopement - The Tramp - By the Sea - Work - A Woman - The Bank - Shanghaied - A Night in the Show - Carmen - Police - Triple Trouble .

3.3- Hãng Mutual Company (1916- 1917) : do chính Charles Chaplin điều khiển : Foster.- The Floorwalker - The Fireman - The Vagabond - One a.m. - The Court - The Pawnshop - Behind the Screen - The Rink - Easy Street - The Cure - The Immigrant - The Adventurer .

3.4- Hãng First National Film Company (1918- 1922) : A Dog's Life (1918) - The Bond (1918) - Shoulder Arms (1918)- Sunnyside (1919) -A Day's Pleasure (1919)- The Kid (1921) -The Idle Class (1921)- Pay Day (1922) - The Pilgrim (1923) .

3.5- Hãng United Artists Company (1923- 1952) : do chính Charles Chaplin điều khiển : A Woman of Paris (1923) - The Gold Rush (1925)- The Circus (1928) - City Lights (1931)- Modern Times (1936) -The Great Dictator (1940) -Monsieur Verdoux (1947) - Limelight (1952)

3.6- Hai sản xuất độc lập (1957-1967) : A King in New York (1957)- A Countess from Hong Kong (1967)

TỪ VŨ