Tìm bài viết

Vì Bài viết và hình ảnh quá nhiều,nên Quí Vị và Các Bạn có thể xem phần Lưu trử Blog bên tay phải, chữ màu xanh (giống như mục lục) để tỉm tiêu đề, xong bấm vào đó để xem. Muốn xem bài cũ hơn, xin bấm vào (tháng....) năm... (vì blog Free nên có thể nhiều hình ảnh bị mất, hoặc không load kịp, xin Quí Bạn thông cảm)
Nhìn lên trên, có chữ Suối Nguồn Tươi Trẻ là phần dành cho Thơ, bấm vào đó để sang trang Thơ. Khi mở Youtube nhớ bấm vào ô vuông góc dưới bên phải để mở rộng màn hình xem cho đẹp.
Cám ơn Quí Vị

Nhìn Ra Bốn Phương

Thứ Hai, 27 tháng 5, 2019

Ngày chiến sĩ trận vong 2019 . - Giao Chỉ, San Jose

alt
( Viết cho Trùng Dương, nhớ thời báo Sống đi chôn người trên đại lộ Kinh Hoàng)
Cách đây 156 năm, giữa khi cuộc nội chiến Hoa Kỳ đang diễn ra, tổng thống Lincoln trong bài diễn văn tại Gettyburg đã nói những tư tưởng đi trước thời đại. Ông nói đại ý rằng những người lính bên này hay bên kia đều là những người yêu nước. Mới đây, tôi có dịp xem trên mạng hình ảnh buổi họp mặt của các gia đình tử sĩ miền Bắc VN hy sinh trong trận Quảng Trị năm 1972. Diễn giả cho chương trình tưởng niệm là đại tá Nguyễn Quý Hải, thời gian đánh Quảng Trị ông là sĩ quan chỉ huy pháo đội Bông Lau. Một diễn giả khác là bác sĩ Lê văn An của Bắc Quân. Ông là bác sĩ duy nhất đã có mặt trong Thành Cổ Quảng Trị và là một trong 11 chiến binh còn sống. Vị bác sĩ này đã tả lại những giây phút đau thương oan nghiệt cuối cùng trong vòng vây thị xã. 
<!>
Câu chuyện nhắc đến các chiến binh còn sống dưới hầm sâu của tòa tỉnh trưởng bị bom đánh xập nhưng không có phương tiện để cấp cứu. Hôm nay, giữa không khí vui tươi trong dịp lễ cuối tuần Hoa Kỳ, dù tưởng niệm chiến sĩ trận vong nhưng với dân Mỹ vẫn là ngày Lễ Hội, tôi xin mở lại câu chuyện cũ về cuộc chiến Quảng Trị. Nửa thế kỷ trước, chúng tôi có dịp ra thăm Quảng Trị sau khi Miền Nam lấy lại được Cổ Thành. Sau 81 ngày ác mộng đã trôi qua. Hàng ngàn chiến binh 2 bên đã chết trong một thị xã bé nhỏ ở miền hỏa tuyến. Hà Nội gọi là Thành Cổ. Sài Gòn gọi là Cổ Thành. Khi miền Bắc có lệnh rút quân, chỉ có 11 chiến binh còn sống để trở về. Chúng tôi có dịp gặp một vài chiến binh cộng sản bị bắt tù binh. Trong số này có em nhỏ vượt qua bờ Nam sông Thạch Hãn nhưng không lọt vào trong Thành Cổ. Em thuộc toán quân bơi lạc vào đơn vị TQLC. Ông bạn tôi, đại tá Cao Tiêu của tổng cục chiến tranh chính trị buồn bã nhìn thằng bé quân đội thù nghịch mà hỏi rằng. Con quê ở đâu. Bao nhiêu tuổi. Thưa ông con quê Thái Bình, 16 tuổi. Sao 16 tuổi đã phải đi bộ đội. Con đi thay cho anh con. Anh con bị què chân. Nhưng nhà nào cũng phải đi. Ông Tiêu thở dài mà nói rằng. Để ông sẽ thu xếp cho con. Quê ông cũng ở Thái Bình. Chúng tôi không bao giờ quên được câu chuyện thẩm vấn tù binh ngày hôm đó. Vì vậy, nhân ngày Chiến Sĩ Trận Vong với không khí lễ hội tưng bừng tại Hoa Kỳ, xin kể lại những chuyện không vui của hai miền Nam Bắc trong chiến tranh. Chuyện từ Đại Lộ kinh Hoàng cho đến 81 ngày trận chiến Quảng Trị. Như vị tổng thống thứ 16 của Hoa Kỳ đã nói. Trong chiến tranh, những chiến binh của hai bên đã hy sinh đều là những người yêu nước. Từ Hà Nội, anh Ba Lê Duẩn ra lệnh phải giữ Thành Cổ bằng mọi giá. Từ Sài Gòn, Tổng Thống Ng Văn Thiệu ra lệnh phải lấy lại Cổ Thành bằng mọi giá. Quảng Trị là con bài trong canh bạc chính trị tại Paris. Chiến binh hai miền Nam Bắc chết trong thị xã Quảng Trị ai là phe thắng ai là phe bại. Xin bằng hữu cùng tôi đọc lại các tác phẩm viết về Đại Lộ Kinh Hoàng và Mùa hè đỏ lửa của miền Nam. Xin đọc qua Mùa hè Cháy, Mãi mãi tuổi 20 và Một thời hoa lửa của miền Bắc. Những mẩu chuyện như sau:
(1)Ngày Chiến sĩ Trận Vong  Người Mỹ tưởng niệm những quân nhân đã hy sinh vì đất nước trong ngày lễ Chiến Sĩ Trận Vong. Ngày quốc lễ này năm nay là Thứ hai 27 tháng 5-2019. Trên khp nước tổ chức tưởng nim các t sĩ vi nhng cuc din hành, các bui hoà nhc nói lên tinh thn yêu nước. Có các cng đng khác sđánh du ngày này bng nhng giây phút suy ngm trong tĩnh lng v nhng người đã ngã xuống trong khi đang phc v trong quân đi. Ngày lễ này tng được gi là Ngày Vinh Danh được t chc ti nghĩa trang Arlington vào năm 1868. Ba năm sau cuc ni chiến đm máu  Hoa Kỳ gây thit mng cho trên 600.000 người. Nhiều trường hc được ngh lễ vào 3 ngày cui tun này và được xem như ngày khi đu không chính thc ca mùa ngh hè. Nhiu gia đình t chc các bui ăn ngoài tri hay đi đến vùng bin, công viên hoc cm tri. Nhân dịp đặc biệt này, năm trước chúng tôi đã phổ biến loạt bài về tổn thất trong chiến tranh. Năm nay xin gửi đến tài liệu ghi nhận được về trận Quảng Trị năm 72 để quý vị đọc trong những ngày nghỉ lễ.                               
(2) Năm 72 Ở Quảng Trị  Ghi Chú: Một phần bài này viết năm 1990 ph biến khp nơi. Bng có mt cu pháo th Bc quân thuc đoàn pháo Bông Lau gi email cho tôi báo tin rng không phi pháo Bông Lau của cộng sản bn trên Đi L Kinh Hoàng. Tôi hỏi li, nếu Bông Lau không bn thì pháo nào. Không thy tr li. Sách ca Dương Phc và Thanh Thy phát hành có đon t v Đi L Kinh Hoàng.  

Thi kỳ trước 1975, khi tôi có dp ph trách về binh thư ti b Tng Tham Mưu, thường qua bên Phòng Nhì hoc Trung ương tình báo tìm đc các sách báo ca min Bc. Đc và ghi chép li, thêm 1 chút nhn xét, nhưng không phê phán. Đôi khi phi tóm lược li đ trình lên hay ph biến ni b nhưng tuyt đi không viết thêm nhng li tuyên truyn hay lên án.
Ngày nay trên đướng đi tìm tài liu cho trn Qung Tr, chúng tôi gi các nguyên tc đó. Bây giờ xin quý v cùng chúng tôi tìm hiu v min Bc Vit Nam thi kỳ đu thp niên 70.
Để chun b cho trmùa hè 72, Hà Nội bt lính t năm 1970. Sau khi vét hết nông dân, qua năm 1971 tng đng viên toàn b nhân lc thành th. Các hc sinh và sinh viên trên 18 tui chun b nhp ngũ hết. Cũng trong thời gian này, Nga và Tàu hoàn toàn đng ý vin tr cho Hà Ni đánh M. Trong lúc Hoa Kỳ rút quân, bên ta Vit Nam hóa chiến tranh thì Nga Sô vin tr ti đa cho min Bc qua Trung Cng.
(3) Sau trận mùa hè  Phan nht Nam viết cun “Mùa hè đ la” thì 33 năm sau Hà Ni mi cho ra đi 2 cun sách viết v Qung Tr. Đi tá pháo binh quân đi nhân dân Nguyễn Quý Hải ra đi cun “Mùa Hè Cháy” ghi li con đường nhn pháo Nga Sô t biên gii Tàu đem v Hà Nội đưa vào đến Qung Bình, ri qua Qung Tr trong trn mùa hè. Vi s lượng pháo đ loi và ha tin, 5 sư đoàn Bc quân đã được ym tr ti đa đ tn công min Nam trc tiếp qua Bến Hi.
Tất c đu ghi rõ trong tác phm “Mùa Hè Cháy” và chính t tác phm này tôi có th đi chiếu vi tài liu còn lưu gi đ có được nhng trang s gn chính xác v phía Vit Nam Cng Hòa. Cũng vào năm 2005 mt tác phm khác của phe cộng sản ta đ “Mt Thi Hoa La” đã ra đi, cũng nói v đ tài Qung Tr. Bài viết này sghi li rt nhiu chi tiết t Hoa La do các tác gi min Bc sáng tác.
(4) “Mãi mãi tuổi 20” Tp hi ký được Hà Ni nhc nh đến nhiu nht là: “Mãi mãi tui 20,” hi ký ca 1 thanh niên tên Nguyn văn Thc. Anh là Sinh Viên đi hc Tng hp Hà Nội. Đi lính binh nhì truyn tin ngày 6-9-1971 và hy sinh ti chiến trường Qung Tr ngày 30-7-1972, lúc chưa đy 20 tui và chưa đ 1 năm lính. Anh bị pháo ct ngang đùi trái, mt máu nhiu quá nên đã chết. Chôn ngay ti mt trn Qung Tr. Thc đ li cunnhật ký 260 trang, viết lời cui vào ngày 27-7-1972. Ba ngày sau t trn. Tháng 5-1973 tc là gn 1 năm sau, gia đình chưa có tin tc t đơn v, nhưng được đng đi v báo tin. Sau tháng 4-1975 gia đình không có phương tin đi tìm xác. Phi ch đến cuối năm 1976 mới có điu kin đi tìm. Ci táng t qun Triu Phong v huyn TLiêm, gn Hà ni vào dp tết 1977. Tôi đã đọc 2 ln 260 trang sách nhưng không tìm được nhng d kin v trn Qung Tr. Hi ký ghi li 10 tháng trong quân ngũ ca 1 thanh niên miền Bc, nhưng mi vào trn đã b thương ri chết. Nội dung là li l chân thành đơn gin nhưng không có tình tiết hp dn. Tác phm này được gii trmiếm Bắc tìm đc vì đã nhc đi nhc li đến tình yêu tui hc trò vi cô bn hc Như Anh. Cô này hin nay là di dân sống ti Đc quc. Vì tác phm nng v tình yêu và thiếu quyết tâm nên đã không được ph biến sut 33 năm. Phi ch đi đến cuối thế k th 20, nhc vàng min Nam chinh phc hoàn toàn nn văn hóa vô sn thì hi ký tình yêu ca Nguyn văn Thc mi được ph biến và qung bá mnh m.
(5) “Một Thi Hoa La” Đây là tên 1 tác phm, đng thi cũng là tên 1 chương trình do đài truyn hình Vit Nam ti Hà Ni và công ty vin thông quân đi nhân dân phi hp t chc vào ngày 31 tháng 10 năm 2005. Ban t chc mi tt c bộ đội đã tham d trn Qung Tr trên 1.000 người v li Thành C đ d 1 chương trình văn ngh. Cùng 1 lúc h tp hp li 5.000 sinh viên Hà Ni ti sân trường đi hc Khoa hc, Xã hi, Nhân văn cùng tham d. Báo Nhân dân đã ghi li là vào ngày 6 tháng 9 năm 1971 tại 30 sân trường đi hc và cao đng, tng cng 10.000 sinh viên lên đường nhp ngũ.
Như vy là 34 năm trước đng cng sn đã đng viên hu hết các sinh viên min Bc đ tn công min Nam. Có nhiu trường đi hc sau đó đóng ca, các giáo sư cũng đi lính với hc trò. Hu hết có được 4 tháng hun luyn và đu năm 1972 tt c lên đường vào Nam tham d vào 3 mt trn. An Lc, Kontum, và Qung tr. 70% b đi hy sinh hoc b thương. Trn Mu Thân 68 Vit Cng hy sinh toàn b các đơn v thuc Mt trn giải phóng min Nam và b đi tp kết.
Qua đến trn Mùa hè 72 đng cng sn Vit Nam hy sinh khi nhân lc trí thc tương lai ca min Bc. Người có quyết đnh st máu đó là Lê Dun.
(6) 81 ngày lịch sử. Lúc 10 gi 30 sáng ngày 30/3/72 trung đoàn pháo Bông Lau khai hỏa trn đa pháo vào căn c Carroll, Ái t và Mai Lc. Ngày 2/4/1972 căn c Carroll tht th. Sau đó Ái T, Mai Lc ri Qung Tr đu rút quân. Mt tháng sau, ngày 1 tháng 5-1972 Bc quân chiếm đóng trên tnh Qung Tr t sông Bến Hi đến sôngMỹ Chánh. Sau khi miền Nam rút quân, xác người và di sn chiến tranh vn còn trên quc l s 1. Báo chí Sài Gòn ghi lại con đường đã tr thành đi l Kinh Hoàng.
Hội ngh hòa đàm Paris bước vào năm th 4. Hoa kỳ đơn phương rút quân. Khi cng sn Nga Sô và Trung Cng đ chiến c và tiếp vin ti đa vào min Bc.
Mở đu cho giai đon th thách Vit Nam hóa chiến tranh, quân lc Vit Nam Cng Hòa hành quân Lam Sơn 72. Nam quân vượt sông M Chánh ngày 28 tháng 6-1972 và kết thúc vic chiếm li C Thành Qung Tr ngày 16 tháng 9-1972. Sau 81 ngày ti mt chiến trường khốc lit nht trong chiến tranh Vit Nam. Báo chí miền Bc gi là Cuc đng đu ca lch s. Hơn 30 năm qua và cho đến ngày nay, Hà Ni luôn luôn nhc đến chiến tích đã cm c được 81 ngày.
Tại vin bo tàng lch s Thành Cổ hin nay có bng tưởng nim vi 81 t lch ghi du 81 ngày trong cuc chiến mùa hè 72. Thêm vào đó có 11 tm phù điêu tiu s 11 chiến binh đã có mt trong C Thành và còn sng đến ngày nay. Mi người đu ghi li cuc đi sinh viên, nhp ngũ, chiến đu và tr v. Phù điêu gi là Dương bn. Còn Âm bn là m bia tưởng nim chung trên 10.000 b đi đã hy sinh.
Trong đêm văn nghệ Hoa La 31/10/2005 h đã dùng 81 nhc công trong ban hòa tu đ nhc li ý nghĩa ca 81 ngày lch s.
 (7) Cổ Thành gian kh.   Cũng theo tài liệu ca min Bc, tuyn tp Hoa La ghi li bút ký, bài viết và li phát biu ca gn 100 nhân vt v trn mùa hè 72. Sách xut bn năm 2005 ngôn ng Hà Ni đã có khác bit vi tài liu tuyên truyn ph biến trước và sau 1975. Không còn nhng li mit th min Nam. H gi quân lc Vit Nam Cng Hòa, tng thng Nguyn văn Thiu, trung tướng Ngô quang Trưởng. Đng thi qua tài liu vi ni dung m rng đã có đ cp đến s tn tht, thương vong khng khiếp, ni s hãi, vic đào ngũ ca chiến binh.
Đặc bit có nhng ch ghi rõ tui tân binh có nhiu em dưới 18 tui. Các chú lính mi chưa được hun luyn và cán b quân s đã dy bn hay ném lu đn lúc còn  dưới hm trong C Thành. H lùa tt c đám lính mi qua sông ri s hun luyn sau. Cuộc sng của hàng ngàn b đi dưới hm là mt thế gii cc kỳ gian kh. Các hm đu ngp nước. Không đ nước ung. Không đ ăn. Điu kin v sinh hết sc khn nn. Người sng chung vi thương binh và người chết. Trên 20% thương vong khi vượt sông Thch Hãn. Sau đây là 1 đoạn nguyên văn ca cán b quân s viết li: “Trong 81 ngày đêm đó, trung bình hàng đêm có 1 đi đi tăng cường hơn 100 người vượt sông và cũng tng đó con người đã ra đi không tr v. Máu tht hòa vào nước sông trôi ra ca Vit.”
Một chiến binh khác viết v nhng ngày sau cùng:                           Đêm 13/9/1972 H Tú Bo là sinh viên đi hc toán, làm trinh sát cho sư đoàn 325 được lnh qua sông vào tiếp vin. Sut 2 ngày 13 và 14 tháng 9 không vượt được sông Thch Hãn, Ngày 15 tháng 9-72 chun b vượt sông nhưng bến đáp c 2 b Bc Nam không còn na. Trong thành vn có súng n. Đến ngày 16/9/72 thì C Thành Qung Tr đã hoàn toàn im tiếng. Ch còn nhng ngn khói bc lên.
Đơn v được lnh rút v và hin nay anh lính trinh sát sư đoàn 325 tr thành giáo sư tin htại đi hc Hà ni.
(8) Cờ bay trên Thành Cổ.    Phía Vit Nam Cng Hòa rt hiu rõ ý nghĩa ca vic tái chiếm C Thành đ dành thng li trên bàn hi ngh. Phía Hà ni cũng ghi nhn đây là đim quan trng nht. Hòa đàm Paris d trù tái nhóm ngày 13 tháng 7-1972. Tài liệu ca min Bc ghi li rng: “Tướng Ngô quang Trưởng đôn đc nhy dù phi chiếm bng được nhà th Tri Bưu ngày 12 và sau đó ch còn 500 thước đến C Thành thì phi cm c vào ngày 13/7/72. Kết qu quân Dù ca VNCH chiếm được Tri Bưu nhưng quân y trung ương Hà Ni ra lnh trung đoàn 48 và 2 tiu đoàn đa phương, trung đoàn 95 ca sư đoàn 325 phi sn sàng đ chng v cm c bng mi giá.
Một trang báo dài ca đi tá Nguyn Hi Như, tham mưu trưởng trung đoàn Thch Hãn đã mô t v trn quân Dù đánh xong Tri Bưu nhưng tht bi trong vic treo c C Thành ngày 13/7/72. Sau trn đánh đm máu mà lính mũ đ hy sinh rt nhiu. Tài liệu ca cng sn cũng ghi rõ cách đánh rt dũng mãnh ca c 2 binh đoàn nhy dù và thy quân lc chiến trong trn C Thành. Bên Việt Nam Cng Hòa có li thế thay quân. Đánh ri ra ngh. Đưa thương binh t sĩ ra khi trn đa. Trong khi phía min Bc không có điu kin thun tin vì thay quân là phi qua sông và thương vong trên sông Thch Hãn rt cao.
(9) Sau cuộc chiến.   Cũng t tài liệu ca min Bc ghi li, trên toàn th Vit Nam, Qung Tr là nơi có 2 nghĩa trang lit sĩ ln nht. Nghĩa trang Trường Sơn và nghĩa trang Qung Tr. Phn ln chiến binh cng sn t trn được gom li chôn ti Qung Tr. Mt s ln còn tht lc. Các cựu quân nhân Vit Nam Cng Hòa khi qua Mđược hi v di hài lính M cũng đã tiết l thêm v các m phn ca b đi ti min Nam do bên ta chôn ct. Phía Hoa Kỳ có chuyn tin tc này cho Hà ni. Tuy nhiên v vic tìm kiếm m phn ca phía Vit Nam Cng Hòatrước 75 bao gm thêm di hài tù tp trung “ci to“ hin vn chưa được chính quyn Hà Ni lưu tâm. Gần 45 năm sau tháng 4-1975 dân Vit t nn đã có c triu ln tr v cùng vi hàng t m kim gi quà hàng năm, nhưng vết thương chính tr vn còn là gánh nặng nên chưa gii ta được con đường vào chn tâm linh.
 Thuần túy trên lãnh vc tâm linh, nghĩa tử nghĩa tn, ch có chính quyn Hà Ni mi có thm quyn và trách nhim ti thiu đi vi di hài chiến sĩ min Nam.
Với danh nghĩa người M gc Vit, vi s cng tác mnh m ca tòa đi s M ti Vit Nam, vic tìm kiếm to m di hài chiến binh miền Nam đưa v nguyên quán hay chôn ti Nghĩa trang Biên Hòa vi s bo qun ti thiu, không có gì khó khăn.
Hà Nội đã bước vào k nguyên mi, phi ý thc được nhng điu phi làm trong trách nhim vi lch s dân tc, theo trào lưu tiến hóa ca nn văn minh nhân loại.
(10) Hàn gắn thương đau.  Năm 1992, hai mươi năm sau mùa hè 72, Hi VMA (Vietnam Memorial Association) gm các cu chiến binh Hoa Kỳ mun hàn gn thương đau ca Vit Nam hu chiến. VMA dự trù xây trường hc ti các nơi ho lánh c 2 min Nam Bc. Ban qun tr hp đ tìm 1 đa đim đu tiên. 8 ông bà Hoa Kỳ bàn vcác đa đim. Ý kiến rất khác bit, Cô Kiu Chinh là người Vit duy nht, đng sáng lp viên ca VMA đã đ nghngôi trường đu tiên sẽ xây ti Qung Tr. Nơi mang vết thương ln nht ca chiến tranh Vit Nam. Nơi chia ct 2 min sut 21 năm. Toàn th VMA đu đng ý chn đt cho ngôi trường ti Đông Hà coi như món quà ca người ph n Vit Nam t nn cng sn gi li quê hương. Bức thông đip đp đ biết dường nào. Năm 1954, cha ca cô Kiều Chinh b Vit cng b tù không bn án và chết trong tù. Thêm mt ngôi trường được xây ct ti làng Mc, quê hương ca ông Nguyn Cu, thân ph ca cô Nguyn th Chinh, tên tht ca tài t Kiu Chinh. Cô ra đi lúc còn nhỏ 1954 và t đó không bao gi thy được mt cha. Trong phim “Người tình không chân dung” có đon Kiu Chinh quay ti nghĩa trang Biên Hòa cũng vào năm 1972. Mt ngày nào đó, cô s lên thăm li nghĩa trang quân đi min Nam, nơi có rt nhiu chiến sĩ Vit Nam Cng Hòa đã hy sinh ti chiến trường Qung Tr mùa hè 72. Không thiếu bt c 1 quân binh chng nào, không thiếu bt c màu c sc áo nào. K clính Dù chết dưới chiến hào vi c vàng pha máu và lính thy quân lc chiến hy sinh trong thành nội 10 ngày sau cùng, chưa thy được lá c bay trên tri xanh ca C Thành Qung Tr. Phía bên kia Bến Hi mt thi, có câu chuyn ca h. Bây gi đến lượt chúng ta phi k li câu chuyn ca mình. Nếu anh không nói, ai nói. Bây gikhông nói, bao gi.                                             

(11) Tổn thất chiến tranh. Vì vậy sau khi nghe chuyn bên kia, chúng ta hãy nói chuyn bên này. Rồi mai đây, vào năm 2025, na thế k sau cuc chiến, s Vit s ghi rng chiến tranh Vit Nam đã làm chết 2 triu dân trên khp các min đt nước. Riêng ti Qung Tr, mùa hè năm 1972 cuộc chiến dng xé điên cung đã giết chết 50 ngàn thanh niên ca c hai min Nam Bc. Lch s s không cn ghi phn tn tht hay thng bi ca các đơn v.Sau này những đóa hoa tưởng nim th xung dòng Thch Hãn hay con sông Bến Hi s cùng trôi ra bin Đông. Th hin tm lòng ca thế h tương lai gi chung cho tt c linh hn các chiến binh đã hy sinh cho cuc chiến tương tàn cui thế k th 20 ti Vit Nam.




(12) NHÂN CHNG TRÊN ĐẠI L KINH HOÀNG

Khi đi tìm nhân chứng ca 1 chiến trường hết sc oan nghit và thê lương, hết sc dũng mãnh và hào hùng, tôi vn không quên đon đường đy xác người trên quc l s 1. Ngay khi chiến trường còn vương khói súng, cây bút nhẩy dù, đi úy Phan nht Nam đã viết “Mùa hè đ la.” Tác phm đem vinh quang cho tác gi đng thi cũng làm kh ông sau 1975. Nhưng trước sau “Mùa hè đ la” đã gn lin vào tên tui Phan nht Nam.
Phải ch đến 32 năm sau, Hà Ni mi xut bn cun “Mùa hè cháy“ ca đi tá pháo binh “Quân đi Nhân dân” viết v trn pháo kích ca trung đoàn pháo Bông Lau, trn pháo dã man trên đường di tn ca dân Qung Tr, giết chết hàng ngàn người và làm đon đường trên 2 cây s gia con sông Thch Hãn và Mỹ Chánh tr thành Đi l Kinh Hoàng.
Chúng tôi vn đi tìm xem ai là người đt tên cho đon đường ca trn thm sát mùa hè năm 72. Có l ch trong chiến tranh Vit Nam mi có cái đi l mang tước hiu kinh hoàng.
Anh phóng viên của b Thông Tin có mt tại Qung Tr nói rng bác đi hi ông Lê Thip trên DC. Khi quân ta phn công  M Chánh, ông nhà báo Lê Thip có đi theo trên quc l 1 qua li này. Năm 2005 nhân dp gp ông Thip ti DC, ông nói rng không biết tay nào đt cái tên Đi l Kinh Hoàng thật hay. Câu chuyện dng ti đó.
Một ln khác, chúng tôi rao lên là mun tìm gp nhng ai đã chy trên con đường ác đc vào đúng lúc đch pháo kích. Tôi biết có trung tá Lê huy Linh Vũ ca Tng cc Chiến tranh Chính tr là người đã tri qua và đã viết li thành cuốn sách. Con gái ca trung tá Vũ là ha sĩ Hương Alaska có cho phép chúng tôi in li cun này đtng các bn. Nhưng ông Vũ nay không còn na. Đi tá Hà Mai Vit, tnh trưởng Qung tr thi kỳ 72 đã nói rng: “Ti ông không lưu tâm đc sách ca tôi. Mở trang này ra mà xem, nhân chng sng là ông Phan văn Châu. Tôi đã viết rõ tng trường hp ca trn Qung Tr trong tác phm Thép và Máu. Ông nhân chứng này không nhng chu đng trc tiếp trn pháo trên quc l mà còn nm li 1 đêm gia các xác chết.
Sau cùng nhờ ông Hà mai Vit, chúng tôi đã gp nhân chng sng. Trung sĩ Phan văn Châu năm nay 68 tui qu thc là 1 người dân tiêu biu ca min đt Qung. Qua máy đin thoi, dường như c mt tri tâm s tuôn tràn. Nhng hình nh quê hương, chiến tranh, loạn lc, pháo kích, khói la, ln ln gia trn 72 và trn 75.
Nói đến chuyn đt nước biết bao nhiêu đa danh nào là Nhan Biu, Cu Ga, Ái T, Mai Lĩnh, Cu Dài. Ri đến biết bao nhiêu con sông, bao nhiêu rch nước. Âm thanh đt Qung ca người dân chân chỉ ht bt, vòng qua quay li đ sau cùng tr v vi cái ngày c gia đình b Nhan Biu mà đi.
Ông Châu nói rằng, lúc đó dường như mi người đã chy hết. Phan văn Châu là trung sĩ thông dch viên cho ngành tình báo ti Đà Nng đang đi công tác v Ái t.
Đến khi thiên h b chy hết, thy thông ngôn tr tui mc đ dân s cùng 1 đa cháu, dn v có bu vi 3 đa con nh, năm mt, sáu, by, tám tui. Tt c vi vàng ra đi b li phía sau căn nhà mi ct ti Nhan Biu bên b Bc ca sông Thch Hãn.
Vợ con đi trước 1 đon vi gia đình bà ch. Thng cháu và ông Châu đi xe gn máy kéo theo 1 chiếc xe g 2 bánh. Hành trang cht đy, người kéo, người đy chiếc xe qua khi cu Ga, đi được mt đon dài đến 9 gisáng thì pháo n ngay trên đường. Con đường đy người chy lon. C dân c lính vi đ mi th xe. Đa s đi b vì đường tc nghn nên không th đi nhanh. Đn rơi ch nào cũng có người chết. Xác bn tung lên tri. Khói la mù mt. Mnh ai ny chy. V con tht lc ngay t lúc đó. Ông Châu nghĩ rng v con có thể đang  phía trước. Nhưng phía trước hay phía sau thì cũng b pháo. Khi pháo tm ngưng thì có người li tràn ra đi ti. Nhưng phn ln nm yên chu trn. Có nhiu người không chế đt pháo đu nhưng ri b chế các đt pháo sau. Nhiu xác chết trên đường b pháo đi pháo li nhiu ln. B thương ri li b pháo ri cũng chết. Biết bao nhiu người c chy cho thoát b li c gia đình v con. Nhng đa nh nm khóc bên xác m. Nhng em bé sơ sinh bú vú m đã lnh khô. Có người còn sng thy đó mà phi b đi. Ông Châu và đa cháu chy v phía đông quc l, vùi thây xung cát mà chu đng 1 ngày pháo kích. Đ loi pháo ca cng sn thay phiên bn phá sut mt ngày dài. Pháo 122, pháo 130 và pháo 155. Ch khi nào có B52 đến th bom mi thy đch im tiếng súng được 1 lúc.Toàn thân ông tê lit dưới tri nng gt. Phi bò đến các vũng nước có c phân trâu và máu người đ ung. Khi trời ti dn, tt c đu im lng và ghê s. Ông Châu và đa cháu bt đu bò quanh lt các xác chết đàn bà và tr em lên xem có phải v con. Lt mt xác ph n mà ông nghĩ rng người v, đu óc ông mê mui. Thng cháu còn tnh táo nói rng không phi m. M có bng mà cu. My người khác còn sng cũng làm như vy. Tt c đi tìm xác thân nhân. Nhưng ri tri ti hn, b đi Vit Cng bắt đu xut hin. Chúng tìm đến các xe nhà binh và tìm các quân nhân mc quân phc bt đi hết. Cu cháu ông Châu khai là dân thường nên được lnh phi nm yên ti ch. Đêm hôm đó, ông Châu thc trng trên bãi cát đm máu ca Đi l Kinh Hoàng. Hình như có đôi lúc ông cũng thiếp đi. Cũng chng còn nh rõ. Chung quanh toàn xác chết. Người chết nhiu hơn người sng. Nhng xác chết cháy như than ci. Ông nghĩ rng chc xác v con cũng quanh đây. Sáng hôm sau, t sm mai nhng người còn sng đành phi b l1 cánh đồng xác  đng sau đchy v min Nam. Đi đến cu Dài gn sông M Chánh thì gp toán tin sát ca thy quân lc chiến Vit Nam chn li. Khi biết chc là không phi quân đch, ông trung úy thy quân lc chiến pht tay cho qua. Va đi khi mt đon đường thì thy ông sĩ quan b du kích phía sau bn s chết ngay ti ch. Đó là cái chết cui cùng ông chng kiến ti Qung Tr. Tìm xe quá giang v Huế vi tâm trng hết sc não n. Nhưng ri phép l đu tiên đến vi cuc đi ông. Ngay ti khu vc tm cư Phú văn Lâu, thuộc thành ph Huế, ông gp li đy đ v con. Bà v bu đã dn 3 đa con nh đi xung đường ven bin theo dân đa phương. Đoàn người đi xa quc l nên tránh được pháo kích.
Vợ con dt díu nhau đi sut 1 ngày 1 đêm v đến M Chánh ri được xe cho bà bầu quá giang v Huế. Hai năm sau người v đu tiên ca ông Châu qua đi, sau khi sinh cho ông thêm 3 ngưới con na. Cô gái còn nm trong bng m trên đi l kinh hoàng năm nay đúng 37 tui, tt nghip đi hc và có gia đình cư ng ti min đông Hoa kỳ.
Những bước chân trn ai trên bãi cát Qung Tr mùa hè năm 72 ca bà m mang bu không biết có còn vương vn chút nào trong lòng cô bé nghe pháo kích t lúc chưa ra đi. Ông Châu nói rng: Ti nh chng biết gì đâu. Ch có đa ln nht năm nay ngoài 40 tuổi là còn nh đôi chút. Hi rng thế ông có được bao nhiêu con tt c. Ông tính nhm ri nói rng tt c 10 con. Bà đu tiên 6 con. Bà th hai 3 con. Bà này b tôi đi ly chng nên bây gi vn còn  Vit Nam. Tôi đưa c 3 cháu đoàn t bên này. Bà hiện nay ở vi tôi có 1 cháu. Năm nay cháu cũng 24 tui ri. Bà sau này có 1 con riêng. Như vy là chúng tôi có 11 con. Thế bác có hnh phúc không. Hnh phúc ch. Tt c là s tri. Ông Châu nói rng, cái đêm n đi l kinh hoàng, ung nước máu người và phân trâu tôi không bao giờ gi nghĩ đến có ngày đi M như bây gi. Tôi nghĩ rng bây gi v con chết hết thì mình s ra sao. Làm sao tìm xác. Ri chôn  đâu. Hàng trăm xác người chung quanh, biết bao nhiêu xác tr con, vcon tôi đu trong s đó. Không hiu nó bắn pháo đn gì quá ác. Tt c xác chết như than ci chng làm sao biết được người nào là người nào.
“Năm 1973 tôi có trở li, đi qua con đường thy có đài tưởng nim, ri có các m chôn tp th, có m chôn riêng r. Lòng tôi hết sc xúc đng. Cho đến bây giờ tôi vn còn xúc đng. Con cháu tôi thì nhiu nhưng mà làm sao các con hiu được nhng gì tôi đã tri qua. Trn 72 quân ta mi ly li mt na Qung Tr. Đng bên này dòng Thch Hãn, bên kia là Nhan Biu, nơi tôi ra đi còn c ngôi nhà thân yêu. Bên ta đã bị đch chiếm bBc, ch gi được b Nam, đến 75 thì b Nam cũng chng còn.”
“Vâng thưa bác, năm nay em 67 tui,” ông Châu nói tiếp, “quê  Nhan Biu, b Bc sông Thch Hãn, ngay dưới cu Ga. Nhà em thi vào làm trung sĩ thông dch viên năm 1966 khóa 11 tại quân đoàn I. Sau 75 em trn được. Nếu khai tht chc là b buc ti CIA.
Bờ sông M Chánh và cây cu mi năm 2009. Mùa hè năm 1972, Nam quân và thường dân đã chy qua "Đi lKinh hoàng" đ rút v phía Nam sông này.
Sau đó em vượt biên ri đoàn tụ. Trước sau 3 v, 11 người con. Bà sau này là bà bn cht nht đã sng vi nhau 25 năm. Vâng, thưa bác đây chc chn là bà sau cùng. Gia đình em rt hnh phúc. Phn em, dù có b kinh hoàng nhưng cũng ch có 1 ngày 1 đêm. So vi người ta có người c đi kinh hoàng thì nỗi kh ca chúng em có thm vào đâu.”
Đó là câu chuyện ca ông Châu, nhân chng s 1 ca chúng tôi. Tôi hi ông Châu câu cui cùng. “Ông có biết ai đt tên Đi l kinh hoàng.” “Không đâu,” bây gi ông gi tôi là c. “C vi c Hà Mai Vit không biết thì ai mà biết. Nhưng qu thc là kinh hoàng thc đy các c .”
Tuy hỏi vy, nhưng tôi đã tìm ra. S là vào mùa hè năm 72 đó, có anh phóng viên tr tui bút hiu Ngy Thanh cũng ra chiến trường Qung Tr. Anh đã b ra c 1 ngày dài trên đon đường oan nghit. Chp hình các xe cháy, các xác chết và có được 1 b hình hết sc đc bit. Khi v li Saigon viết lot bài phóng s, anh có đt tên là Đi l Kinh Hoàng. Câu chuyn làm xúc đng đc gi ti th đô. Ch nhim là ch Trùng Dương bèn cùng anh chịem quyên góp tin bc ra Trung t chc nht xác và chôn ct. Câu chuyên ngày đó có l ai cũng biết, nhưng ngày nay ai cũng quên hết c ri. Hành đng ca báo chí và đng bào t nguyn đng lên lo vic chung s cho nn nhân ca đi l kinh hoàng là 1 câu chuyện ý nghĩa nht trong phn nhân bn ca trn Qung Tr mùa hè 72.
Hai tháng sau đêm kinh hoàng của ông Phan văn Châu, quân min Nam vượt sông M Chánh, phn công tái chiếm Qung Tr.  Cuộc chiến nào mà không có thảm sát, chiến tranh nào mà chng có nn nhân. Nhưng hìnhnh ca 1 đa bé ngi khóc bên xác m gia 1 chiến trường thm khc đy xác thường dân như  đi l kinh hoàng vn là 1 hình nh đau thương nht mà chúng ta không th nào quên được.
Vì vậy tôi c tìm cho được câu chuyn ca 1 nhân chng đích thc, còn sng đ k li hu quý v và riêng tng cho đi tá Nguyn Vit Hi ch huy trung đoàn pháo Bông Lau ca quân đi Nhân dân, nước Cng hòa Xã hi ch nghĩa Vit Nam.
Trong tác phẩm “Mùa hè cháy” xut bnăm 2005 tác giả đã viết tht rõ ràng là đơn v ca ông khai ha tp trung pháo 122 pháo 130, pháo 155 mà ông gi là trn đa pháo cường tp trên quc l s 1 vào đám ngy quân trên đường b chy.
Ông đại tá pháo binh tác gi ca tác phm “Mùa hè cháy” đã đích thân quan sát trong vai trò tiền sát viên đtrc tiếp ch huy bn.
Bài báo ngắn ngi và khiêm nhường hôm nay hy vng s đến tay các pháo th min Bc ngày xưa đ h nh li thành qu vào ngày 1 tháng 5 trong chiến dch Nguyn Hu 1972.
Định mnh nào đã dành cho ông Phan văn Châu còn sng đ đnh cư ti Hoa Kỳ vi 11 người con thành đt, hàng năm vn gi tin v giúp cho min quê nghèo kh x Nhan Biu. Bây gi, nhng m phn tp th ca dân oan chết vì trn mưa pháo Bông Lau năm 72 đã chng còn du vết. Nhng đa bé đói sa nm bên xác m ri cũng đã chết hết trên đi l kinh hoàng 37 năm v trước.
Nhưng mà sao tiếng khóc ca em vn còn nghe văng vng đâu đây…
Giao Chỉ, San Jose 

Không có nhận xét nào: