ĐIỂM TIN 30/06/2023 - Long Đỗ

Chính phủ Pháp họp khẩn sau đêm thứ ba bạo động bùng phát tại nhiều nơi

Thủ tướng Pháp Elisabeth Borne sáng nay, 30/06/2023, đã triệu tập một cuộc họp với nhiều bộ trưởng để xem xét tình hình sau đêm thứ ba liên tiếp bạo động bùng phát tại nhiều thành phố, do vụ cảnh sát bắn chết một thiếu niên tại thành phố Nanterre ngoại ô Paris. Tổng thống Emmanuel Macron đã rút ngắn chuyến đi Bruxelles dự thượng đỉnh Liên Hiệp Châu Âu trở về Paris chủ trì một cuộc họp khẩn để xử lý khủng hoảng.

<!>

Lính cứu hỏa dập các đám cháy sau vụ bạo loạn ở Alma, Roubaix, phía bắc nước Pháp, ngày 30/06/2023. REUTERS - PASCAL ROSSIGNOL

Thanh Phương

Trong đêm qua, tại nhiều thành phố vùng ngoại ô Paris cũng như ở các tỉnh, nhiều công thự đã bị đốt phá, nhiều vụ cướp bóc đã xảy ra cùng với những vụ đụng độ với cảnh sát. Tại Seine-Saint-Denis, ngoại ô Paris, hầu như thành phố nào cũng bị đốt phá, nhiều công thự bị tấn công, trong đó có một số tòa thị chính. Một số thành phố gần thủ đô Pháp đã quyết định ban hành lệnh giới nghiêm ban đêm. Trong vùng Paris, từ 9 giờ tối qua, hệ thống xe bus và tramway đã phải ngừng lưu thông. Ngay cả trong Paris, tại khu Les Halles và đường Rivoli, một số cửa hàng đã bị cướp phá, thậm chí bị đốt cháy.

Các vụ bạo động cũng đã tiếp diễn trong đêm qua tại nhiều thành phố khác như Marseille, Pau, Lille, v.v…

Để đối phó với bạo loạn, tối qua chính phủ Pháp đã huy động đến 40.000 cảnh sát và hiến binh, trong đó có 5.000 cảnh sát và hiến binh ở Paris. Hiện giờ chính phủ chưa tính đến việc ban hành tình trạng khẩn cấp, như yêu cầu của đảng cánh hữu.

Theo tổng kết mới nhất của bộ Nội Vụ, trên toàn quốc tổng cộng đã có 875 người bị câu lưu trong các vụ bạo động tối qua, đa số là thanh thiếu niên từ 14 đến 18 tuổi. Bộ Nội Vụ Pháp cũng cho biết đã có 249 cảnh sát và hiến binh bị thương khi trấn áp các vụ bạo loạn, nhưng không ai bị thương nặng.

Trả lời phỏng vấn trên kênh truyền hình France 5 hôm qua, bà Mounia M., mẹ của thiếu niên Nahel bị cảnh sát bắn chết, nói rằng bà không lên án toàn bộ lực lượng cảnh sát mà chỉ lên án « người đã lấy mạng sống » của con bà. Trên kênh truyền hình BFMTV hôm qua, luật sư của cảnh sát bắn chết Nahel cho biết thân chủ của ông đã ngỏ lời xin lỗi gia đình nạn nhân, khẳng định là không hề có ý định giết người. Theo thông báo của viện công tố, cảnh sát này đã bị tạm giam và bị truy tố về tội “cố sát”.

Pháp: Thêm một đêm bạo động tại Nanterre, ngoại ô Paris

Tại thành phố Nanterre, ngoại ô phía tây Paris, nơi Nahel bị cảnh sát bắn chết hôm Thứ Ba 27/06/2023, bạo động tiếp tục diễn ra đêm qua 29/06 với những cảnh đối phá, hôi của và người biểu tình bắn pháo hoa vào nhân viên an ninh.

Những người biểu tình đeo khăn che mặt giữa hơi cay mù mịt trong các vụ xô xát bên lề cuộc tuần hành ngày 29/06/2023 tại Nanterre, ngoại ô Paris, Pháp. REUTERS - SARAH MEYSSONNIER

Thanh Hà

Thông tín viên RFI Pierre Olivier có mặt tại chỗ gửi về phóng sự :

Khoảng 1 giờ sáng nay, cảnh tượng như một trận chiến diễn ra tại khu chung cư Pablo Picasso ở Nanterre. Trong tiếng nổ của hỏa châu tự tạo, các đoàn xe bọc thép của lực lượng can thiệp BRI cố gắng tiến vào trong khu chung cư này. Trời tối đen như mực do tắt điện. Một chiếc trực thăng bay tại chỗ rọi đèn xuống mặt đất. Hàng trăm thanh niên mặc đồ đen đốt xe. Một người nói "Chính phủ không muốn ban hành tình trạng khẩn cấp nhưng rồi cũng sẽ phải làm như vậy thôi, giống như hồi năm 2005". Năm ấy bạo động đã kéo dài trong nhiều tuần lễ liên tiếp.

Tại Nanterre tối hôm qua, hơn bao giờ hết người biểu tình nhắm vào nhân viên an ninh sau cái chết của Nahel. Một người trong đám đông lên án cảnh sát giết chết một trẻ vị thành niên. Đương nhiên, mọi người ở khắp nơi tức giận. Dùng một chiếc khăn che mặt để tránh hít phải hơi cay, một thanh niên nói "sẵn sàng đi đến cùng, tấn công vào Saint Denis, Sarcelles, … ở mọi nơi : đêm này sẽ dài lắm, tôi sẵn sàng tham gia". Đến khoảng 2 giờ sáng, trong tiếng nổ của hỏa châu, cảnh sát thuộc lực lượng BRI rời khỏi khu vực.

Chiều tối qua, gần khu vực sát cạnh tòa tỉnh trưởng vùng Haut de Seine, thành phố Nanterre, một chi nhánh ngân hàng bị cướp và đốt phá. Một thanh niên xông vào để lấy cắp một cái máy tính anh ta đang cần. Cảnh sát đã phải hộ tống lính cứu hỏa để dập tắt đám cháy. Khói đen dầyđặc bao phủ khu đi dạo Charles de Gaulle. Bạo động tại Nanterre diễn ra trong ba đêm liền. Một thiếu nữ 15 tuổi nói thẳng : "đập phá như vậy là cách duy nhất để cảnh sát phải lắng nghe, để họ phải hiểu rằng không còn có thể hành xử như vậy nữa".

Một tuần lễ trước kỳ nghỉ hè, giới trẻ báo trước là tháng 7 sắp tới sẽ rất căng thẳng ở khắp mọi nơi trên đất Pháp.

Liên Âu lo ngại về những nguy cơ do việc tổng thống Nga Putin bị suy yếu

Hợp thượng đỉnh tại Bruxelles, Bỉ, hôm qua, 29/06/2023, các lãnh đạo Liên Hiệp Châu Âu đã bày tỏ quan ngại về những nguy cơ do việc tổng thống Nga Vladimir Putin bị suy yếu sau vụ nổi loạn của tập đoàn lính thuê Wagner.

Lãnh đạo Ngoại Giao Liên Hiệp Châu Âu Josep Borrell nói chuyện với giới truyền thông khi ông đến dự thượng đỉnh EU tại Bruxelles, ngày 29/06/2023. AP - Virginia Mayo

Thanh Phương

Theo hãng tin AFP, phát biểu khi vừa đến Bruxelles, lãnh đạo ngoại giao của Liên Âu, ông Josep Borrel, nhận định, bị suy yếu bởi cuộc nổi loạn của Wagner, tổng thống Nga trở thành “một mối nguy hiểm lớn hơn”. Ông Borrel nói: “Cho tới nay, chúng ta xem Nga là một mối đe dọa do việc lực lượng của họ được triển khai ở Ukraina. Nhưng nay chúng ta xem Nga là một nguy cơ do bất ổn nội bộ của nước này”.

Về phần mình, chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen cho rằng, vụ binh biến đã phản ánh “những rạn nứt sâu rộng” trong hệ thống do Putin lập ra và đều này “sẽ có những hậu quả đối với với chúng ta”.

Ukraina đã là tâm điểm của các cuộc thảo luận tại thượng đỉnh Bruxelles hôm qua. Các lãnh đạo Liên Âu đã tái khẳng định cam kết yểm trợ lâu dài Kiev chống lại Nga. Chủ tịch Ủy Ban Châu Âu cho rằng Liên Âu cần tăng gấp đôi các khoản trợ giúp Ukraina về khả năng quân sự và về tài chính. Hôm 20/06 vừa qua, bà Ursula von der Leyen đã đề nghị các nước thành viên Liên Âu thông qua gói viện trợ 50 tỷ euro để hỗ trợ Ukraina cho đến 2027.

Trong khi đó, chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Charles Michel nhấn mạnh là Liên Âu phải chuẩn bị cho việc thâu nhận Ukraina và thảo luận về một vấn đề nhạy cảm, đó là các cải tổ mà Kiev phải thi hành để có thể được gia nhập Liên Âu. Tổng thống Volodymyr Zelensky đã yêu cầu là ngay từ cuối năm nay phải mở đàm phán về gia nhập Liên Âu. Nhưng quyết định này phải được toàn bộ 27 nước thành viên thông qua.

Hungary và Ba Lan phản đối một thỏa thuận về di dân tại thượng đỉnh Liên Âu

Chính sách di dân, giúp đỡ Ukraina và hỗ trợ công nghiệp, là những chủ đề nghị sự tại thượng đỉnh Liên Hiệp Châu Âu diễn ra trong hai ngày 29 và 30/06/2023 tại Bruxelles, Bỉ. Tuy nhiên, Liên Âu lại bế tắc về hồ sơ di dân trong cuộc họp ngày 29/06 khi Hungary và Ba Lan đòi xem xét lại thỏa thuận đã được các bộ trưởng Nội Vụ Liên Âu thông qua ngày 08/06, nhằm thúc đẩy hiệp ước về di dân và tị nạn, bị đình trệ từ nhiều năm qua.

Chủ tịch Nghị Viện Châu Âu Roberta Metsola trong cuộc họp báo tại Bruxelles, Bỉ, ngày 29/06/2023. AP - Geert Vanden Wijngaert

Thu Hằng

Đặc phái viên RFI Juliette Gheerbrant tường trình từ Bruxelles :

Một nguồn tin thân cận với điện Elysée tỏ ra bực bội : « Người ta không thể phản đối một văn bản đã được thông qua ». Thế nhưng, đó lại là điều mà Hungary và Ba Lan muốn. Vào đầu tháng 06/2023, 27 nước thành viên Liên Âu đã đạt được một thỏa thuận, được đánh giá là mang tính lịch sử, để cải cách thủ tục xét duyệt tị nạn và bảo đảm tính liên đới trong việc phân bổ 30.000 người xin tị nạn.

Thỏa thuận được thông qua với đa số kép (55% số phiếu đại diện cho 65% dân số Liên Âu), giống như 80% các văn bản của châu Âu. Lúc đó Hungary và Ba Lan đã bỏ phiếu chống và hiện giờ lại đòi văn bản phải được toàn bộ các nước thông qua, đồng thời bác bỏ cơ chế đoàn kết, buộc hai nước này phải chi một khoản tiền, nếu từ chối tiếp nhận những người nhập cư đến từ miền nam châu Âu.

Hai thủ tướng Victor Orban và Mateus Morawiecki đã không thành công trong việc yêu cầu ghi những đề nghị của họ trong văn bản kết luận của Hội Đồng Châu Âu. Các cuộc thảo luận tiếp tục vào sáng nay (30/06). Các nước sẽ đề cập đến các dự thảo thỏa thuận với một số nước thứ ba nhằm ngăn chặn di dân xuất phát, như thỏa thuận được chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen đề xuất với Tunisia đi kèm với khoản hỗ trợ tài chính gần 1 tỉ euro. Để làm được việc này thì cần đến nỗ lực tài chính mà thủ tướng Victor Orban lại phản đối Ủy Ban Châu Âu.

Trung Quốc ra luật mới về "quan hệ đối ngoại" đề chống trừng phạt quốc tế

Vào lúc Hoa Kỳ siết chặt các biện pháp trừng phạt nhắm vào nhiều tập đoàn Trung Quốc, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ, cách nay hai ngày, hôm 28/09/2023 Quốc Hội Trung Quốc thông qua một bộ luật mới tăng cường khả năng đối phó trước các áp lực của « nước ngoài ». Văn bản sẽ chính thức có hiệu lực kể từ ngày mai 01/07/2023.

Ảnh minh họa: Chủ nhiệm Văn phòng Ủy Ban Công Tác Đối Ngoại Trung Ương Đảng Cộng Sản Trung Quốc Vương Nghị tham dự cuộc gặp với tổng thống Nga tại Điện Kremlin, Matxcơva, ngày 22/02/2023. © Anton Novoderezkhin / AFP

Thanh Hà

Chủ Nhiệm Văn Phòng Ủy Ban Công Tác Đối Ngoại Trung Ương Đảng Cộng Sản Trung Quốc, Vương Nghị, được hãng tin Pháp AFP trích dẫn, giải thích bộ luật mới về quan hệ đối ngoại là một « khung pháp lý cần thiết nhằm đáp ứng nhu cầu cấp bách bảo vệ chủ quyền quốc gia, an ninh và lợi ích phát triển » của Trung Quốc. Văn bản bao gồm 6 chương và hơn 40 điều khoản này cho phép Bắc Kinh « triển khai, đề xướng » những biện pháp để chống lại những hành vi mà chính quyền nước nàycoi là nhằm « kềm tỏa, can thiệp hay trừng phạt (của nước ngoài) làm phương hại đến quyền lợi » của Trung Quốc.

Luật gia Moritz Rudolf đại học Yale, Hoa Kỳ đánh giá, ngoài mục đích đối phó với các biện pháp trừng phạt của quốc tế, bộ luật mới của Trung Quốc còn có một lợi thế khác, do văn bản này có nội dung « khá mơ hồ » nên có thể được sử dụng để « bảo vệ quan điểm của Bắc Kinh khi cần ». Thí dụ như trong trường hợp bị chỉ trích không tuân thủ, hay thực thi luật pháp quốc tế, Trung Quốc có thể giải thích không tuân thủ luật pháp quốc tế vì « quyền chủ quyền, vì an ninh và lợi ích quốc gia ».

Nói cách khác, văn bản này cho phép Bắc Kinh áp dụng luật pháp của Trung Quốc ngoài phạm vi lãnh thổ quốc gia. Hơn thế nữa luật về quan hệ quốc tế mới của Trung Quốc là nhằm đáp trả Hoa Kỳ. Mỹ luôn viện lý do « an ninh quốc gia » để trừng phạt các doanh nghiệp Trung Quốc nhất là trong lĩnh vực công nghệ cao.

Tháng 10/2022 chính quyền Biden đã cấm các tập đoàn Mỹ xuất khẩu hay mua một số trang thiết bị của Trung Quốc, đặc biệt là chip điện tử cao cấp cũng có thể sử dụng trong lĩnh vực quân sự.

Kinh Coran bị đốt tại Thụy Điển: Biểu tình ở Irak và phẫn nộ trong thế giới Hồi Giáo

Phẫn nộ chưa nguôi trong thế giới Hồi Giáo sau vụ một người Irak tại Thụy ĐiểN đốt kinh Coran cách nay hai ngày. Hôm qua, 29/06/2023, hàng chục người biểu tình đã chiếm đóng tòa đại sứ Thụy Điển tại Bagdad trong vài phút để phản đối.

Ảnh minh họa: Người biểu tình tập trung trước đại sứ quán Thụy Điển ở Bagdad, Irak, ngày 29/06/2023. REUTERS - AHMED SAAD

Thanh Hà

Một ngày trước đó Salwan Momika, một người Irak tị nạn tại Thụy Điển đã đốt kinh Coran tại thủ đô Stockholm. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã nhanh chóng lên án hành vi nói trên. Từ Ả Rập Xê Út, đến Iran, tất cả đều lên án một cử chỉ « bỉ ổi », mang tính « phỉ báng », xúc phạm đạo Hồi. Chính quyền Maroc, Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất triệu đại sứ Thụy Điển lên để phản đối. Một số quốc gia Hồi Giáo chỉ trích chính quyền Thụy Điển im lặng trước hành vi nói trên và tố cáo Stockholm nhân danh quyền tự do ngôn luận để cho những người như Momika xúc phạm Hồi Giáo.

Từ thủ đô Bagdad thông tín viên Marie Charlotte Roupie cho biết thêm về lập trường của chính quyền Irak :

Người biểu tình chỉ tập hợp vài phút bên trong tòa đại sứ Thụy Điển ở Bagdad trước khi giải tán một cách ôn hòa, khi lực lượng cảnh sát tới nơi. Họ đã hưởng ứng kêu gọi của Moqtada el-Sadr, một lãnh đạo Hồi giáo theo hệ phái Shia rất có uy tín. Trong một thông cáo ông này huy động đám đông và đòi trục xuất đại sứ Thụy Điển tại Irak, đồng thời rút quyền công dân Irak của kẻ đã đốt kinh Coranhôm Thứ Tư vừa qua tại Stockholm.

Ngay từ Thứ Tư, chính quyền Irak đã lên án hành vi mang tính "kỳ thị"nói trên, một hành động khơi dậy bạo động và hận thù. Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Irak đã yêu cầu Thụy Điển trao trả công dân người Irak này cho Bagdad xét xử.

Nhân dịp lễ Aïd el Kébir của người Hồi Giáo, phẫn nộ không nguôi. Một cuộc tập hợp khác được dự trù diễn ra vào chiều nay, vẫn theo lời kêu gọi của Moqtada el-Sadr. Trong một thông cáo ông này chủ trương không tấn công tòa đại sứ Thụy Điển.

Thủ tướng Cam Bốt Hun Sen dọa chặn truy cập Facebook

Theo hãng tin AFP, thủ tướng Hun Sen hôm nay, 30/06/2023, tuyên bố có thể ông sẽ ra lệnh ngăn chận truy cập Facebook ở Cam Bốt sau khi mạng xã hội này thông báo ý định dỡ bỏ một những video mà trong đó ông dọa sẽ đánh các nhà đối lập.

Ảnh tư liệu: Thủ tướng Cam Bốt Hun Sen xem điện thoại trong lễ kỷ niệm 65 năm ngày thành lập Đảng Nhân Dân Cam Bốt, tại Phnom Penh, Cam Bốt, ngày 28/06/2016. AP - Heng Sinith

Thanh Phương

Hôm qua, hội đồng giám sát của Meta, công ty mẹ của Facebook, đã khuyến cáo tạm ngưng trong 6 tháng các tài khoản của ông Hun Sen trên mạng Facebook và Instagram do một video được quay vào tháng Giêng. Trong video này, thủ tướng Cam Bốt đã tuyên bố là các nhà đối lập sẽ hoặc là bị truy tố, hoặc là bị đánh bằng gậy, nếu họ cáo buộc đảng ông gian lận trong cuộc bầu cử vào tháng 7.

Vài giờ sau, công ty Meta ra thông cáo cho biết sẽ tuân thủ quyết định gỡ bỏ video nói trên.

Trong một thời gian dài, là người khai thác Facebook rất nhiều, tối qua, thủ tướng Hun Sen cho biết ông đã ngưng sử dụng mạng xã hội này và dường như đã xóa tài khoản của ông.

Phát biểu hôm nay khi đến thăm các công nhân ở tỉnh Pouthisat, miền tây Cam Bốt, ông Hun Sen đã dọa chặn truy cập Facebook “trong một thời gian ngắn hoặc chặn vĩnh viễn”, để đại diện của phe đối lập sống lưu vong không có thể phổ biến thông tin đến người dân trong nước.

Lãnh đạo chính phủ Cam Bốt còn cáo buộc Facebook đã nhắm mắt làm ngơ trước những tuyên bố của các đối thủ chính trị “nhục mạ” vợ ông và con trai trưởng của ông, Hun Manet, nay được xem sẽ là người kế nhiệm cha làm thủ tướng.

Nhưng ông Hun Sen lại kêu gọi người dân Cam Bốt cài đặt và sử dụng các mạng xã hội khác, như Telegram, TikTok, Viber và WhatsApp (cũng là của Meta nhưng nội dung khó bị kiểm soát hơn).

Ông Hun Sen dọa chặn Facebook trong bối cảnh người dân Cam Bốt sẽ đi bỏ phiếu ngày 23/07 để bầu Quốc Hội mới, bị xem là bầu cử giả hiệu, vì chính quyền Phnom Penh đã từ chối cho đảng Ánh Nến, đảng đối lập chính, tham gia tranh cử.