Mẹ qua thơ nhạc - Hoa Tâm Tư

(*) Muốn nghe nhạc, xin Ctrl-clic vào các tựa hiển thị có gạch dướ

Mẹ là nguồn cảm hứng bất tận trong giới văn nghệ sĩ từ xưa tới nay, tiêu biểu nhứt là trong thơ và nhạc:

Những vần thơ cho Mẹ,

Trải dài mấy sông trăng,

Những vần thơ cho Mẹ,

Trong tim con thường hằng.

(Sông trăng tình Mẹ -Tuệ Nga, Nguyên Nhu phổ nhạc)

<!>

Tùy cảm hứng của mỗi người, hình ảnh người mẹ thể hiện thật đa dạng và phong phú, mẹ thường được ví như giòng suối ngọt ngào, như nước trong nguồn chảy ra, nhưng nhiều khi cũng có những câu ví rất lạ, mẹ là lọn mía ngọt ngào, mẹ là nãi chuối buồng cao, là ánh mắt đêm thâu, …nghĩ dầu có diễn dịch hay thế mấy chắc cũng không bằng mặc cho tưởng tượng thăng hoa, từ những hình ảnh người mẹ còn in đậm từ thuở ấu thơ (ru con) đến các cảnh mẹ con bắt buộc phải ly cách như con gái phải về nhà chồng, con trai phải lên đường nhập ngũ tòng chinh hay đơn giản là con cái lớn phải lìa xa tổ ấm lập nghiệp xứ xa, mỗi người con mỗi nỗi niềm khác nhau khi lìa xa mẹ, và dĩ nhiên nỗi đau khổ tột cùng là mất mẹ.

Hình ảnh tiêu biểu về người Mẹ cũng chiếm một vị trí trang trọng trong các tôn giáo, đạo Thiên Chúa có Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp, đạo Phật có Đức Đại Bi Quán Thế Âm, cả hai đều mang ý nghĩa về mặt tâm linh là sẵn sàng mở rộng vòng tay cứu giúp mọi người cần đến khi gặp nguy biến, niềm tin là một sức mạnh vô biên giúp nhiều người vượt qua khổ nạn, những chuyện có tin có thành không hiếm xảy ra cho số người việt nam vượt biên tìm tự do.

Cũng nên nhắc lại là ngày xưa, ít ra là từ trước giữa nửa thế kỷ trước, người mẹ dễ dàng mất mạng khi sanh con, ở thôn quê ít có nhà bảo sanh, phương tiện đi lại rất khó khăn, đâu dễ gì chở các bà mẹ chuyển bụng đến gặp các nữ hộ sanh được đào tạo đúng chuyên môn, việc sanh nở thường trông cậy vào các bà mụ vườn, gặp các trường hợp khó khăn thì tánh mạng như chỉ mành treo chuông, tỷ lệ tử vong rất cao, nỗi mang nặng đẻ đau chỉ một mình người phụ nữ gánh chịu nên chi có câu:

Đàn ông đi biển có đôi,

Đàn bà đi biển mồ côi một mình.

Khi nhìn được đứa con chào đời suông sẻ thì mọi đau khổ hầu như tan biến:

Đêm khuya trăng tà

Mẹ ru con ngủ

À à ơi ! À à ơi!

Ngoan ngoan con nhoẻn miệng cười,

Trông con mẹ tưởng như đời nở hoa.

Nhạc phẩm Ru con – Phạm Duy

từ đó không quản vô vàn khổ nhọc, chăm sóc nuôi con tới ngày lớn khôn:

Bà bà mẹ quê! Đêm sớm không nề hà chi,

Bà bà mẹ quê! Ngày tháng không ao ước gì,

Nhỏ giọt mồ hôi, vì đời trẻ vui.

Nhạc phẩm Bà mẹ quê -Phạm Duy

Với điệu nhạc êm đềm, nhạc sĩ Y Vân lại dùng nhiều biểu tượng cụ thể hóa khá trọn vẹn tấm lòng của mẹ qua nhạc phẩm Lòng Mẹ:

Lòng Mẹ bao la như biển Thái Bình dạt dào,

Tình Mẹ tha thiết như giòng suối hiền ngọt ngào,

Lời Mẹ êm ái như đồng lúa chiều rì rào.

Tiếng ru bên thềm trăng tà soi bóng Mẹ yêu.

Lòng Mẹ thương con như vầng trăng tròn mùa thu.

Tình Mẹ yêu mến như làn gió đùa mặt hồ.

Lời ru man mác êm như sáo diều dật dờ.

Nắng mưa sớm chiều vui cùng tiếng hát trẻ thơ.

Thương con thao thức bao đêm trường,

Con đà yên giấc Mẹ hiền vui sướng biết bao.

Thương con khuya sớm bao tháng ngày.

Lặn lội gieo neo nuôi con tới ngày lớn khôn.

Dù cho mưa gió không quản thân gầy Mẹ hiền.

Một sương hai nắng cho bạc mái đầu buồn phiền.

Ngày đêm sớm tối vui cùng con nhỏ một niềm.

Tiếng ru êm đềm mẹ hiền năm tháng triền miên.

Không ít người mẹ hy sinh hạnh phúc riêng, chồng mất sớm vẫn ở vậy nuôi con:

Tôi mồ côi cha năm hai tuổi,

Mẹ tôi thương con không lấy chồng.

Trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải,

Nuôi tôi đến ngày lớn khôn.

Thi phẩm Lời mẹ dặn của Phùng Quán được Phạm Duy phổ nhạc.

hay:

MỘT mình mẹ chăm đàn con dại

ĐỜI phận nghèo chẳng ngại gian nan

DÃI dầu số kiếp nặng mang

NẮNG mưa sớm tối nào than nửa lời.

DẦM suốt buổi ngoài trời giá rét

SƯƠNG phủ mờ gió thét đồng xa

NUÔI con cạn sức thân già

CON thời nhỏ dại thiếu cha, mẹ gồng.

Châu Lê -Tình mẹ

hay:

Mẹ tôi tóc xanh nhuộm bạc tháng ngày

Mẹ tôi đau buồn nặng trĩu đôi vai

Bao năm nuôi đàn trẻ thơ nhỏ dại

Cầu mong con mình có một ngày mai

…

Mẹ tôi nắng mưa chẳng ngại nhọc nhằn

Mẹ tôi mỉm cười nhìn bóng con ngoan

Không than không phiền dù lâm hoạn nạn

Lòng tin con mình xứng thành người dân

Nhị Hà -nhạc phẩm Mẹ tôi

Nuôi con tới ngày lớn khôn để rồi nhìn các con lần lượt rời xa mái ấm gia đình như chim đủ lông đủ cánh phải lìa xa tổ:

Ly khách! Ly khách! Con đường nhỏ

Chí nhớn chưa về bàn tay không

Thì không bao giờ nói trở lại!

Ba năm mẹ già cũng đừng mong!

…

Người đi? Ừ nhỉ, người đi thực!

Mẹ thà coi như chiếc lá bay.

Thâm Tâm –Tống biệt hành, được nhạc sĩ Trầm Tử Thiêng phổ nhạc, cũng có thể nghe nghệ sĩ Hồng Vân kể dài dòng về Trầm Tử Thiêng hay qua giọng ngâm của Tô Kiều Ngân

Nhớ lại trong truyện Kiều có câu:

Liệu đem tất cỏ đáp đền ba xuân.

xuất phát từ bài thơ Du tử ngâm của Mạnh Giao đời Đường:

Từ mẫu thủ trung tuyến,

Du tử thân thượng y,

Lâm hành mật mật phùng,

Ý khủng trì trì quy

Thùy ngôn thốn thảo (tất cỏ) tâm

Báo đắc tam xuân (ba xuân) huy.

Ý nghĩa: Chiếc áo đang mặc của đứa con sắp đi xa được bà mẹ hiền chăm sóc từ đường kim mũi chỉ, người con lo ngại không biết ngày nào trở lại để đáp đền công ơn sanh dưỡng.

Cảnh tiển đưa con gái về nhà chồng, Nguyễn Bính đã lột tả tâm trạng ngổn ngang mâu thuẫn của người mẹ, bề ngoài thì tỏ ra cứng cỏi:

Gái lớn ai không phải lấy chồng,

Can gì mà khóc, nín đi không!

Nín đi, mặc áo ra chào họ

Rõ quý con tôi, các chị trông!

nhưng trong lòng thì rệu rã nát tan:

Ðưa con ra đến cửa buồng thôi,

Mẹ phải xa con, khổ mấy mươi!

Con ạ! đêm nay mình mẹ khóc,

Ðêm đêm mình mẹ lại đưa thoi.

Nguyễn Bính -Lòng mẹ

Thời xưa, phương tiện đi lại vô vàn khó khăn, phương tiện truyền thông thư tín không quá dễ dàng như bây giờ, nên mỗi lần chia tay là coi như bặt vô âm tín nên chi mới có cảnh:

Chiều chiều ra đứng ngỏ sau,

Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều.

Chiều chiều chim vịt kêu chiều…

Bâng khuâng nhớ mẹ chín chiều ruột đau.

Biết bao thi sĩ, nhạc sĩ thể hiện tâm trạng của người con nghĩ về mẹ, như Hoài Sơn trong bài thơ Lòng mẹ:

Mẹ yêu con như nước đổ trên nguồn,

Rào rạt chảy xuôi dòng không trở lại.

Lòng con trẻ hững hờ như sóng bãi,

Dạt qua bờ rồi vội rút ra khơi

…

Mẹ ơi!

Đất trời còn có hạn,

Mà lòng thương con của mẹ thật khôn cùng.

– Thích Tín Nghĩa trong bài thơ Mẹ tôi được Võ Tá Hân phổ nhạc:

Mẹ tôi lưng còng tuổi hạc xương mai,

Mẹ tôi kiên trì nhọc nhằn đôi vai,

Tảo tần xuôi ngược sớm hôm,

Chẳng nề vất vả gió sương.

…

Tình mẹ như ngọc lưu ly, rạng ngời khắp cả thế gian,

Lung linh soi sáng tâm con đời đời.

– Hàn Mặc Tử trong thi phẩm Giang hồ nhớ mẹ:

Lưu lạc quê người mới khổ cho

Nước chảy thương thân bèo bọt nổi

Mây bay nhớ mẹ sớm hôm chờ

Thằng con bất hiếu đi đành đoạn

Trời đất vô tình lại đắn đo.

– Trần Tiến trong nhạc phẩm Mẹ Tôi:

Mẹ ơi con đã già rồi con ngồi nhớ mẹ khóc như trẻ con

Mẹ ơi con đã già rồi con ngồi ngớ ngẩn nhớ ngôi nhà xưa.

Nhưng có lẽ một nỗi nhớ mẹ khá lạ là “Nhớ lằn roi của mẹ” của Trần Kiêu Bạc:

Lớn rồi con vẫn nhớ lằn roi

Mẹ dắt con qua ngưỡng cửa đời

Roi đau im lặng con không khóc

Chỉ thấy Mẹ buồn nước mắt rơi.

Nhớ lại đòn roi, lại nhớ Người

Chợ đời trăm cảnh có gì vui

Thế nhân quất lằn roi cay nghiệt

Đâu có roi mềm như Mẹ tôi.

Phải chi lại có lằn roi Mẹ

Roi đời không quất đến tả tơi

Thèm Mẹ, thèm cây roi thơ ấu

Roi vẫn còn đây Mẹ vắng rồi.

Nhìn lên ảnh Mẹ những ngậm ngùi

Nhớ lằn roi nhẹ nhớ không nguôi

Con vẫn đi theo đường mẹ dẫn

Tạ ơn roi Mẹ giúp nên người.

Thật ra là chỉ lạ đối với tuổi trẻ hiện nay, đối với xã hội bây giờ, trái lại thì rất bình thường đối với lớp tuổi cha chú, không ít người đã bị những trận đòn răn dạy (ăn roi mây) theo khuôn nếp xưa:

Thương cho roi cho vọt,

Ghét cho ngọt cho bùi.

Dầu yêu thương thế mấy, các con rồi phải lần lượt rời xa mái ấm gia đình, con gái phải lập gia đình theo chồng, con trai nhứt là trong thời ly loạn phải sớm lên đường nhập ngũ tòng chinh, rày đây mai đó trên khắp nẻo đường đất nước, tâm trạng thể hiện trong nhạc phẩm Quê Mẹ của Thu Hồ:

Đêm khuya trăng mơ mắt trông về trong cõi xa mờ

Nơi xa xăm kia tôi say nhìn quê cũ dấu yêu

Ôi tình quê hương nới chốn xưa có người mẹ hiền

Tóc màu hoa bạc chiều chiều mắt ngấn lệ vì con.

…

Ra đi con dâng đời cho gió mưa

Quê người ngồi nhớ đến ngày vui qua

Gió chiều thường nhắc khúc ca biệt ly

Cố nhìn quê cũ lẩn trong sương mờ.

…

Mẹ ơi ra đi đời con sá chi

Mơ ngày ngồi dưới ánh đèn lâm ly

Bên mẹ thường hát khúc ca ngày đi

Ai ngờ rồi cũng đến khúc phân ly

Mẹ ơi, Mẹ ơi, Mẹ ơi, Mẹ ơi…!

trong thi phẩm Lá thư gửi mẹ của Thái Thủy, Nguyễn Hiền phổ nhạc:

Mẹ ơi thôi đừng khóc nữa

Cho lòng già nặng sầu thương,

Con đi say tình viễn xứ

Đâu có quên tình cố hương.

…

Thương ngóng về quê cũ,

Gót thù gieo thảm thê,

Bầy trai thầm rơi lệ,

Súng gươm hẹn mai về.

…

hay trong nhạc phẩm Xuân này con không về của Trịnh Lâm Ngân:

Con biết bây giờ mẹ chờ tin con

khi thấy mai đào nở vàng bên nương

Năm trước con hẹn đầu xuân sẽ về

nay én bay đầy trước ngõ

mà tin con vẫn xa ngàn xa.

…

Con biết bây giờ mẹ chờ em trông

nhưng nếu con về bạn bè thương mong

bao lứa trai cùng chào xuân chiến trường

không lẽ riêng mình êm ấm

Mẹ ơi con xuân này vắng nhà

Mẹ thương con xin đợi ngày mai…

Tuy vậy lòng luôn hướng về người mẹ (trong nhạc phẩm Mùa Xuân của Mẹ):

Ngàу đi, con hứɑ xuân sɑu sẽ νề…

Mà nɑу, đã bɑo xuân rồi trôi quɑ…?

Giờ đâу tóc mẹ già chắc bạc nhiều

Ѕớm chiều νườn rɑu νườn cà

Mẹ biết nhờ cậу νào tɑу ɑi…

…

Hồi tưởng:

Khi xưɑ, những ngàу binh lửɑ chưɑ sɑng

Bếρ hồng quâу quần bên nhɑu…

Nghe mẹ.. kể chuуện đời xưɑ…?

…

Rồi tự ước hẹn:

Mẹ ơi! Ϲon hứɑ con sẽ trở νề…!

Ɗù cho! Ɗù cho xuân đã đi quɑ…

Ɗù cho! Én từng bầу bɑу νề ngàn…

Dẫu gì rồi con cũng νề…!

Ϲhỉ bên mẹ là mùɑ xuân thôi….!!!

Đó cũng là tâm trạng của Phượng Trắng thể hiện trong bài thơ Đêm trăng nhớ Mẹ:

Đêm xuân nhìn ánh trăng hồng,

Người con xa xứ chạnh lòng nhớ quê.

Má ơi!con sẽ quay về,

Vui trong kỷ niệm hẹn thề ngày xưa…

Góp phần làm thăng hoa tình mẫu tử, dễ đi vào lòng người, phải kể đến nhiều bài bản cổ nhạc bắc nam chuyển tải sống động nỗi niềm nhớ mẹ như điệu văn Nhớ mẹ ta xưa do nghệ sĩ Đình Cương trình bày:

…

Ta đi trọn kiếp con người

Cũng không đi hết mấy lời mẹ ru

…

Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa

Miệng nhai cơm búng lưỡi lừa cá xương

Trọn đời nhớ mẹ ta xưa!

hay bản vọng cổ Nhớ mẹ của soạn giả Viễn Châu qua giọng ca ngọt ngào truyền cảm của nghệ sĩ Thanh Sang nhứt là với mấy lời kết thật cảm động:

Năm nay con lớn khôn rồi

Trở về quê cũ mẹ thời còn đâu

Mẹ đà khuất bóng ngàn dâu

Biết ai lau hộ dòng châu thâm tình!?

Đặc biệt sau ngày miền Nam sụp đổ, với chính sách trả thù trả oán của chế độ cộng sản miền Bắc, nhiều đứa con lâm cảnh tội tù khổ sai, biệt xứ ở tận các vùng rừng sâu núi thẩm từ Nam chí Bắc, nỗi lòng được trang trải trong nhạc phẩm Nhớ mẹ của tướng Lê Minh Đảo:

Những chiều buồn trên đất Bắc, con hướng về Nam con nhớ mẹ nhiều, mẹ ơi! bao nhiêu năm tháng cứ trôi cứ trôi cho bạc mái đầu, không gian rưng rưng như sấp nứt, gió về nghẹn ngào như tiếng nấc, còn đâu quê hương hoa gấm thơm làn tóc. ..

Tôi nhớ người Bạn đồng cảnh trong trại tù ở miền thượng du sông Mã Thanh Hóa cũng là người thầy dạy hán văn, Vạn Lam trong bài thơ Mẫu hoài (nhớ mẹ):

Mỗi nhật sơn đầu vọng bạc vân,

Thần châu hồi cố bội tư thân.

…

Ỷ môn cực mục hoài cô tử,

Lưỡng xứ thăng sầu lệ mãn cân.

đại ý: Ngày ngày nhìn mây trắng đầu núi, nhớ về người mẹ ở Huế (Thần châu). … tựa cửa mỏi mắt trông con cách biệt đôi nơi mà lệ trào thấm khăn.

Khi được thả ra thì:

Con về xơ xác hình hài

Mẹ không khóc được như ngày cách xa!

Mẹ tôi nay đã quá già

Nước mắt đã cạn, xót xa lại đầy!… »

Nhà thơ Phương Triều – Đã Cạn

hoặc không bao giờ gặp lại mẹ hiền xưa:

Ngày mẹ đi con không hề gặp mặt

Bởi vì con đang còn ở trong tù

Con xa mẹ hai mươi hai mùa thu

Ngồi ôn lại sương mù còn đọng mắt.

Hương Việt – Nhớ mẹ

Lắm đứa thì cao chạy xa bay nơi xứ lạ quê người, ngày trùng phùng mẹ con thật là xa xăm diệu vợi như tâm trạng Võ Đình Tiên trong bài Nhớ mẹ xiết bao:

Đêm qua gió tạt mưa chan,

Mắt con đẫm lệ miên man giọt sầu

Bây giờ Mẹ ở nơi đâu?

Xin nghe được tiếng con cầu, hiển linh

Bao năm lăn lóc nhục vinh,

Trong tâm con vẫn in hình Mẹ yêu.

…

Quê người một mảnh trăng treo,

Ánh vàng hiu hắt, gió theo biển về.

Mẹ ơi! Nắng ấm tình quê,

Con đang lạc lõng bốn bề tuyết rơi!

Dùng dằng hai cảnh hai nơi,

Nơi con cắt rốn, nơi đời tạm dung.

-Nhớ mẹ hiền –Không rõ tác giả:

Buồn lắm mẹ ơi! Đêm trường viễn xứ,

Con nhớ nhung hoài tiếng mẹ hiền ru.

Thương mẹ lắm, giờ đây xa cách mãi,

Chuyện tao phùng biền biệt cõi thiên thu.

…

Con lưu lạc nửa đời xa cách mẹ,

Như trùng dương thuyền mất dấu hải đăng.

Ôi mờ mịt giữa đêm trường cô lẻ,

Càng hải hùng chợt thấy ánh sao băng!

– Nguyễn Hữu Nhật trong tập thơ Hoa sen:

Mẹ ơi nhớ mẹ muốn về,

Cúi hôn mặt đất tái tê mỗi chiều

Tuyết trời đổ lạnh bao nhiêu

Cũng đâu buốt giá lòng nhiều bằng con.

– Trần Trung Đạo trong thi phẩm Đổi Cả Thiên Thu Tiếng Mẹ Cười được Võ Tá Hân phổ nhạc:

Nhắc chiếc phone lên bỗng lặng người

Tiếng ai như tiếng lá thu rơi

Mười năm Mẹ nhỉ, mười năm lẻ

Chỉ biết âm thầm thương nhớ thôi

…

Tiếng Mẹ nghe như tiếng nghẹn ngào

Tiếng Người hay chỉ tiếng chiêm bao?

Ví mà tôi đổi thời gian được

Đổi cả thiên thu tiếng mẹ cười.

– Đỗ Bình – Mẹ:

Viễn xứ mây chiều vương dáng mẹ,

Mắt buồn u uẩn mấy hàng tre

Tuyết rơi tê tái hồn vong quốc,

Mẹ xá cho con tội muộn về!

– Sương Mai – Bài thơ dâng mẹ:

Chiều nhung nhớ mây buồn giăng mắc

Vọng quê nghèo ruột thắt từng cơn

Thương về bóng mẹ cô đơn

Chiều chiều tựa cửa mong con mỏi mòn

…

Quê hương đợi ngày về chưa thấy

Để mẹ buồn lau sậy xót xa

Mẹ ơi nước mắt chan hòa

Lời ru của mẹ ngân nga một đời

Con buồn nhớ mẹ, mẹ ơi!

– Lam Phương trong nhạc phẩm Tạ ơn mẹ:

Ðêm nay đường xa đất lạ, gió về ôm ấp biển khơi, quê hương ở tận phương trời, lời nào thương nhớ cho nguôi, những lời nồng nàn trong nôi… sẽ theo con đến cuối đời, ơn mẹ ngàn kiếp… chưa… vơi…

Đặc biệt nhà thơ tranh đấu Ngô Minh Hằng nhớ mẹ với tình nước nặng mang trong Xuân diễm mộng

Mẹ ơi, đất khách, Xuân đang đến

Lại một mùa Xuân nữa vắng nhà

Lại một mùa Xuân con khất Mẹ

Xin cho con chậm một mùa hoa

Cho con chậm lại vì con sẽ

Về với mùa Xuân của Đống Đa

Với vạn con tim ngời đuốc lửa

Với lòng dũng cảm của Ông Cha

Góp tay triệu triệu người trong nước

Lấy lại từng phân biển đất nhà

Sông núi phải đòi, dâng tổ quốc

Nam Quan, Bản Giốc, đảo Hoàng Sa.

Nhưng oái oăm thay, ngay giờ phút này, hàng trăm người dân trong nước phải vào tù chỉ vì tội công khai bày tỏ nỗi quan ngại thảm họa mất nước trước âm mưu thôn tính của Tàu như Ông Trần Huỳnh Duy Thức, Bà Trần Thị Nga, các nhà báo Phạm Chí Dũng, Phạm Đoan Trang, …, họ vì sự sống còn của dân tộc dám hy sinh cuộc sống cá nhân và gia đình, chịu cảnh xa lìa cha mẹ già, đàn con dại, tình nghĩa vợ chồng, tiêu biểu như nỗi niềm của Ông Trần Huỳnh Duy Thức trong bản nhạc Má tôi:

Má tôi tất tả một đời,

Nuôi đàn con lớn biển trời yêu thương,

…

Nhớ năm nào má giả từ dương gian,

Vì đời trái ngang nên con chưa về nhà.

Má ơi má ở nơi xa,

Xin tha thứ lỗi, con bất hiếu rồi.

Nhưng luật tự nhiên không ngoại lệ, tâm trạng lo âu của người con thể hiện trong nhạc phẩm Mừng tuổi mẹ của Trần Long Ẩn:

Mỗi mùa xuân sang mẹ tôi già thêm một tuổi, mỗi mùa xuân sang ngày tôi xa mẹ càng gần. Rồi mùa xuân ấy, tóc trắng mẹ bay, như gió, như mây bay qua đời con, như gió, như mây bay qua thời gian.

Một khi cánh hạc bay xa, việc gặp lại mẹ chỉ có trong giấc mơ như Minh Đức Hoài Trinh “Mơ thấy mẹ về”:

Đêm qua mơ thấy mẹ về

Nụ cười, ánh mắt tràn trề yêu thương

Từ ngày xa cách quê hương

Là ngày mộ mẹ khói hương lạnh lùng

Sương chiều nhẹ tỏa linh lung

Nơi đây cô quạnh mịt mùng xót xa.

…

như Trần Kiêu Bạc (bút danh) –Mẹ về được Nguyễn Văn Sanh phổ nhạc, hai người đều xuất thân đồng khóa từ trường Quốc gia hành chánh trước 1975:

Khuya mơ màng thấy mẹ

Ngồi bật dậy, giật mình!

Mẹ gọi con rất khẽ

Mở cửa, trời buồn tênh

Thẩn thờ sau cánh cửa

Vẳng tiếng mẹ gọi con

Đèn bàn thờ không tỏ

Bạch lạp rơi nỗi buồn.

hay Ở ngả tư nhớ Mẹ qua giọng ngâm Hồng Vân:

Chờ đèn xanh cuối góc ngã tư

Bỗng dưng nhớ Mẹ mình quá đỗi

Mẹ hiện ra bồng bềnh sương khói

Mắt ngóng chờ từng cánh chim xa

Ngã tư quen mỗi ngày con qua

Không đếm hết bao lần đèn đỏ

Đợi đèn xanh lắm khi con nhớ

Đường gập ghềnh Mẹ dắt con đi

…

Nên những người con còn mẹ, gần mẹ phải biết trân trọng những khoảnh khắc diễm phúc trời ban như lời nhắn nhủ trong bài thơ Bông hồng cài áo của Thiền sư Nhất Hạnh, Phạm Thế Mỹ phổ nhạc:

Một bông hồng cho em, một bông hồng cho anh, và một bông Hồng cho những ai, cho những ai đang còn mẹ, đang còn mẹ để lòng vui sướng hơn. Rủi mai này mẹ hiền có mất đi,như đóa hoa không mặt trời, như trẻ thơ không nụ cười, ngỡ đời mình không lớn khôn thêm, như bầu trời thiếu ánh sao đêm

…

Rồi một chiều nào đó anh về nhìn mẹ yêu, nhìn thật lâu, rồi nói, nói với mẹ rằng « Mẹ ơi, mẹ ơi, mẹ có biết hay không? »

-Biết gì? « Biết là, biết là con thương Mẹ không? »

hay theo lời khuyên ngọt ngào của nhà thơ Khuyết danh trong bài Đi khắp thế gian không ai tốt bằng mẹ:

Ai còn mẹ xin đừng làm mẹ khóc,

Đừng để buồn lên mắt mẹ nghe không!

hầu vơi phần nào niềm hối tiếc khi mẹ khuất bóng như tâm trạng Lê Du Miên trong thi phẩm Lễ mẹ, khóc;

Thui thủi mình con giữa chợ đời

Chiều nay nhớ mẹ quá đi thôi

…

Bao người Lễ Mẹ mừng vui chúc

Thơ thẩn con ngồi khóc mẹ thôi.

hay nỗi lòng của Nhị Hà trong nhạc phẩm Mẹ tôi:

Nhưng nay con đã nên người thì nay còn đâu bà mẹ hiền xưa. Chiều nay đốt hương tưởng niệm trước mồ, nhìn khói đau lòng tưởng nhớ năm xưa, công ơn sinh thành ngày nao đền trả, mẹ ơi con nguyền nhớ lời mẹ khuyên.

Để kết thúc bài này, xin lặp lại lời nhà thơ Khuyết danh:

Ai còn mẹ xin đừng làm mẹ khóc,

Đừng để buồn lên mắt mẹ nghe không!

htt