Mục tiêu thượng đỉnh Mỹ - Trung : Duy trì đối thoại tránh dẫn đến xung đột
Trước khi khai mạc thượng đỉnh quy tụ lãnh đạo 21 thành viên Diễn Đàn Hợp Tác Kinh Tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tại thành phố San Francisco, bang California, tổng thống Mỹ Joe Biden hội đàm với chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, hôm nay 15/11/2023. Ảnh tư liệu: Tổng thống Mỹ Joe Biden (P) gặp chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề thượng đỉnh G20, Bali, Indonesia, ngày 14/11/2023. © Alex Brandon / AP Thanh Hà Lãnh đạo Nhà Trắng đề ra mục tiêu duy trì kênh liên lạc với Bắc Kinh và hai cường quốc kinh tế của thế giới, tuy là trong thế cạnh tranh với nhau về nhiều mặt, nhưng cần tránh dẫn đến xung đột.
<!>
Đặc phái viên của RFI từ San Francisco, Guillaume Nadin cho biết thêm về tầm mức quan trọng thượng đỉnh Mỹ-Trung lần thứ hai kể từ khi Joe Biden đắc cử tổng thống.
« Từ nhiều tháng qua, quan hệ Mỹ - Trung căng thẳng. Chính quyền Biden xem Trung Quốc là một đối thủ cạnh tranh thực thụ, thậm chí coi đó là một điều tốt. Thế nhưng Washington muốn tránh để sự cạnh tranh đó lại dẫn đến một cuộc chiến tranh lạnh, hay tệ hơn nữa là một cuộc xung đột.
Một sự cố vẫn có thể xảy ra và kịch bản ấy đã từng được ghi nhận qua vụ khinh khí cầu dọ thám của Trung Quốc bay qua không phận Hoa Kỳ trước khi bị bắn hạ vào tháng 2/2023. Trung Quốc càng lúc càng hiện diện ở Biển Đông. Mỹ khẳng định vai trò của một quốc gia bảo vệ các quyền tự do lưu thông trên biển trong vùng Ấn Độ -Thái Bình Dương. Do vậy cuộc gặp hôm nay nhằm duy trì các kênh đối thoại ở cấp cao nhất, đồng thời đây cũng là dịp để nối lại các đối thoại về quân sự chẳng hạn.
Cạnh tranh Mỹ -Trung cũng được ghi nhận về phương diện kinh tế. Theo các quan chức trong chính quyền Biden, thượng đỉnh lần này diễn ra trong bối cảnh thuận lợi cho Hoa Kỳ : kinh tế Mỹ đang vững mạnh. Washington ngụ ý tăng trưởng của Trung Quốc không được bằng. Kinh tế Trung Quốc đã không bật dậy như mong đợi sau giai đoạn Covid và Bắc Kinh khó đạt được mực tiêu tăng trưởng đã đề ra.
Cũng chính vì thế mà ông Tập Cận Bình đến San Francisco. Diễn Đàn Hợp Kinh Tế Châu Á - Thái Bình Dương quy tụ hơn 20 thành viên. APEC muốn trông thấy quan hệ giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ nếu không được nồng thắm, thì ít ra cũng phải được điều tiết trong một khuôn khổ nhất định nào đó ».
Khả năng nối lại đối thoại quân sự
Theo các giới chức Hoa Kỳ được hãng tin AP trích dẫn, hai nhà lãnh đạo Joe Biden và Tập Cận Bình gặp nhau tại bảo tàng Filoli Estate, cách trung tâm thành phố San Francisco tầm 40 km về phía nam. Trên nguyên tắc Washington và Bắc Kinh sẽ thông báo một thỏa thuận tái lập lại những trao đổi về quân sự, đặc biệt liên quan đến thỏa thuận MMCA (Military Maritime Consultative Agreement) giảm thiểu rủi ro xảy ra sự cố trên biển và trên không giữa quân đội hai nước. MMCA có hiệu lực từ 1998 và đã bị tạm đình chỉ từ 2020.
Hợp tác chống biến đổi khí hậu
Hoa Kỳ và Trung Quốc cũng đã đạt đồng thuận trước khi lãnh đạo hai nước chính thức họp thượng đỉnh, đó là về khí hậu. Trong một thông cáo chung hôm nay 15/11/2023, Washington và Bắc Kinh cùng cam kết đóng góp hết sức mình để hội nghị khí hậu COP28 « thành công ».
COP28 mở ra tại Dubai từ ngày 30/11-12/12/2023. Giới quan sát đồng loạt cho rằng thành công hay thất bại của hội nghị, phần lớn tùy thuộc vào mức độ hợp tác giữa hai quốc gia thải khí các-bon nhiều nhất trên thế giới là Trung Quốc và Hoa Kỳ.
Quân đội Israel tấn công vào lực lượng Hamas trong một bệnh viện ở Gaza
Quân đội Israel hôm nay, 15/11/2023, thông báo đã tiến vào bệnh viện Al-Chifa, bệnh viện lớn nhất ở dải Gaza để mở một chiến dịch nhắm vào lực lượng Hamas, bị Israel và Hoa Kỳ cáo buộc đặt tại đây một cơ sở quân sự chiến lược.
Nhân viên y tế di chuyển một bệnh nhân trong hành lang bệnh viện Al - Chifa vào lúc Israel bao vây khu vực bệnh viện, Gaza ngày 15/11/2023. via REUTERS - GAZA MINISTRY OF HEALTH
Thanh Hà | Thanh Phương
Theo một phóng viên cộng tác với hãng tin Pháp AFP có mặt tại chỗ, binh lính Israel đang thẩm vấn các bệnh nhân và nhân viên y tế trong bệnh viện, trong khi các xe tăng và quân xa bao vây bệnh viện. Quân đội Israel khẳng định trong chiến dịch này, họ đã huy động các đội y tế nói tiếng Ả Rập và được huấn luyện để hoạt động trong một môi trường « phức tạp ». Mục tiêu là không gây thương vong nào cho những thường dân bị Hamas sử dụng như là bia đỡ đạn.
Một thứ trưởng Y Tế của chính quyền Hamas có mặt trong bệnh viện thì cho hãng tin AFP biết hàng chục lính Israel đang có mặt tại khu cấp cứu và tiếp tân của bệnh viện, còn xe tăng đã tiến vào trong khu vực bệnh viện.
Hàng ngàn người, bao gồm cả bệnh nhân, nhân viên y tế và thường dân tản cư, đang bị kẹt trong bệnh viện Al-Chifa. Theo các bác sĩ và các tổ chức phi chính phủ quốc tế, không ai có thể ra ngoài do các trận giao tranh đang diễn ra ác liệt giữa quân Israel và các chiến binh Palestine của Hamas.
Quân đội Israel vẫn cho rằng bệnh viện Al-Chifa là nơi đặt các cơ sở hạ tầng chiến lược của Hamas. Hôm qua, Nhà Trắng cũng khẳng định Hamas và đồng minh Thánh chiến Hồi Giáo có « một trung tâm chỉ huy và kiểm soát » ngay tại bệnh viện này. Tổ chức Hamas cũng như bộ Y Tế của chính quyền Hamas đều đã bác bỏ các cáo buộc đó và đã nhiều lần đòi « các ủy ban điều tra quốc tế » đến tận nơi để tìm hiểu tình hình.
Tổ chức Hamas hôm nay cho rằng cáo buộc nói trên của Hoa Kỳ coi như là bật đèn xanh cho Israel « tiến hành thêm các vụ thảm sát thường dân ».
Trong khi đó, phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ hôm qua nhắc lại rằng các bệnh viện và các bệnh nhân « phải được bảo vệ » và Washington « không ủng hộ việc oanh kích vào một bệnh viện và giao tranh trong bệnh viện, khiến bệnh nhân bị kẹt giữa hai lằn đạn ».
Tấn công hay sử dụng bệnh viện vì mục tiêu quân sự là « tội ác chiến tranh »
Liên Hiệp Quốc và Hội Chữ Thập Đỏ « hết sức quan ngại » sau vụ quân đội Israel tấn công vào bệnh viện Al-Chifa tại Gaza. Theo quan điểm của luật sư Clémence Bectarte thuộc Liên Đoàn Quốc Tế Nhân Quyền FIDH, chiểu theo luật quốc tế về nhân đạo, đánh vào bệnh viện hay đặt trang thiết bị quân sự tại một bệnh viện đều là những « tội ác chiến tranh ».
Trả lời đài RFI Pháp ngữ, luật sư Clémence Bectarte giải thích :
« Bệnh viện là nơi, theo luật quốc tế về nhân đạo, về cơ bản là một cơ sở hạ tầng dân sự và phải được tăng cường bảo đảm mức độ an toàn. Những trường hợp duy nhất có thể cho phép đánh vào một bệnh viện là khi bên quyết định tấn công phải chứng minh được rằng bệnh viện mà họ nhắm tới bị sử dụng vì mục đích quân sự.
Ngay cả trong trường hợp đó, thì cũng cần thận trọng để cho nhân viên và bệnh nhân sơ tán đồng thời cũng cần chứng minh rằng tấn công là một điều cần thiết và không hành động quá đáng gây thương vong cho những người không liên quan đến các cuộc giao tranh.
Nếu không hội đủ những điều khoản vừa nêu, thì tấn công vào một bệnh viện bị coi là một tội ác chiến tranh. Tương tự như vậy nếu đem cất giấu vũ khí tại bệnh viện hay dùng bệnh viện làm căn cứ để từ đó khởi động một cuộc tấn công đều bị coi là phạm pháp chiểu theo luật quốc tế về nhân quyền. Đó cũng là một tội ác chiến tranh. »
Hạ Viện Pháp chấn động khi xem video về vụ thảm sát 07/10 của Hamas tại Israel
Các dân biểu Pháp hôm qua 14/11/2023 bị chấn động mạnh khi xem một bộ phim dài 40 phút do Nhà nước Israel dựng từ các video quay cảnh lực lượng Palestine Hamas tiến hành thảm sát ở Israel hôm 07/10. Các nghị sĩ xem đó là « vụ tấn công vào toàn thể nhân loại », « đầy bạo lực », « kinh hoàng », « hãi hùng ».
Hình ảnh "một chiến binh Hamas tại một khu dân cư ở miền nam Israel" chụp từ video của một chiến binh Hamas bị Israel bắn hạ. AP
Thùy Dương
Bộ phim cho thấy hình ảnh dân thường bị truy lùng, giết hại ở cự ly gần, thi thể trẻ em và người lớn bị tra tấn, bị vứt vào bụi rậm và cả những thi thể trẻ sơ sinh trong túi đựng xác. Các hình ảnh cũng cho thấy những kẻ tấn công đang ăn mừng thắng lợi của họ.
Dân biểu Mathieu Lefèvre của đảng Phục Hưng (Renaissance) phát biểu : « Tôi tin rằng, trong cả thời gian dài tới đây, những ai đã xem video này sẽ không thể nào còn có thể ngủ ngon giấc », đồng thời mô tả những sự thật được kể lại trong bộ phim này là « một vụ tấn công toàn nhân loại ».
Ông Lefèvre chính là người đề xuất chiếu ở Hạ Viện Pháp bộ phim vốn dành cho các thành viên của nhóm hữu nghị Pháp-Israel của Hạ Viện, nhóm do ông làm chủ tịch. Bộ phim được chiếu sau cánh cửa phòng đóng kín, không có các cộng tác viên của các dân biểu, không có điện thoại để không ai có thể thu âm ghi hình.
AFP nhắc lại là bộ phim đã được chiếu cho các nhà báo và nhà ngoại giao ở Israel và tại một số nước khác, được dựng từ những đoạn trích từ máy ảnh và điện thoại của những thành viên Hamas tham gia vụ tấn công hôm 07/10, đã bị giết hoặc bị bắt làm tù binh, cũng như những hình ảnh do các nạn nhân và nhân viên cứu hộ ghi lại. Theo phát ngôn viên đại sứ quán Israel ở Paris, phim đã được chiếu ở Israel, Liên Hiệp Quốc và ở khoảng 30 quốc gia.
Sau khi xem phim, các dân biểu đã chia sẻ nỗi xúc động với báo giới ngay tại điện Bourbon. Dân biểu Meyer Habib (đảng Những Người Cộng Hòa - LR), đã khóc và phải cố gắng mới lấy lại được hơi thở. Dân biểu Éric Ciotti, cũng của đảng LR, cho biết ông « đã phải quay mặt đi » vì sự kinh hoàng ở một số đoạn phim.
Tuy nhiên, việc chiếu bộ phim cũng gây tranh cãi trong các dân diểu. Đa số dân biểu đảng Xã Hội phản đối việc xem phim. Chủ tịch đảng Xã Hội, Olivier Faure, cho biết ông không muốn « tham gia vào điều ban đầu Hamas định dùng để tuyên truyền », bởi có những hình ảnh do chính Hamas ghi lại.
Về phía Thượng Viện, khi được AFP hỏi, thượng nghị sĩ đảng LR, Roger Karoutchi, chủ tịch nhóm hữu nghị Pháp - Israel tại Thượng Viện, cho biết ông cũng có ý định tổ chức một buổi chiếu phim như vậy, nhưng chưa ấn định ngày.
Hội nghị Bộ trưởng Quốc Phòng ASEAN diễn ra tại Jakarta với chủ đề Hòa bình, Thịnh vượng và An ninh
Hội nghị Bộ trưởng Quốc Phòng Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á, ADMM lần thứ 17, hôm nay 15/11/2023 đã khai mạc tại Jakarta, Indonesia và kéo dài đến ngày mai 16/11. Cũng trong ngày hôm nay, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Lloyd Austin tham dự cuộc gặp không chính thức các bộ trưởng Quốc Phòng ASEAN-Hoa Kỳ.
Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Lloyd Austin (P) trong cuộc gặp đồng nhiệm Indonesia Prabowo Subianto, Jakarta, Indonesia, ngày 15/11/2023. AP - Dita Alangkara
Thùy Dương
Tổng thư ký ASEAN, Kao Kim Hourn, đã đến dự Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN do Indonesia chủ trì. Phái đoàn Việt Nam do đại tướng Phan Văn Giang, bộ trưởng Quốc phòng dẫn đầu.
Theo trang tin của ASEAN, Hội nghị đã thông qua một số tài liệu, trong đó có Chương trình công tác ADMM 2023-2026, Tài liệu Khái niệm các triển vọng của ASEAN về Ấn Độ - Thái Bình Dương từ góc độ quốc phòng, Tài liệu khái niệm về hài hòa các sáng kiến của ADMM và ADMM+, cũng như Tuyên bố chung ADMM Jakarta vì Hòa bình, Thịnh vượng và An ninh.
Theo AFP, ngày mai 16/11 các bộ trưởng Quốc Phòng khối ASEAN sẽ có cuộc thảo luận chung về châu Á - Thái Bình Dương, khu vực mà Mỹ và Trung Quốc đang cạnh tranh gay gắt. Đại diện của Trung Quốc, Mỹ, Nhật, Hàn Quốc, Ấn Độ, Úc và Nga ngày mai cũng sẽ tham gia cuộc thảo luận này.
Ngoài ra, hội nghị cũng bàn về rất nhiều chủ đề khác, như chiến tranh Gaza, cuộc khủng hoảng chính trị - kinh tế ở Miến Điện, việc Trung Quốc đòi hỏi chủ quyền lãnh thổ ở Biển Đông…
Riêng về Mỹ - Trung, Nhà Trắng chưa xác nhận về cuộc gặp giữa bộ trưởng Quốc Phòng Lloyd Austin và đại diện của Bắc Kinh.
TT Zelensky : Nga đẩy mạnh các cuộc tấn công ở miền đông Ukraina
Tổng thống Volodymyr Zelensky hôm thứ Ba 14/11/2023 cho biết quân đội Ukraina đang phải đối phó với « sự gia tăng số vụ tấn công của Nga » tại miền đông, nhất là quanh thành phố công nghiệp Avdiïvka.
Ảnh minh họa: Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky trong một cuộc họp báo với chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen tại Kiev, ngày 04/11/2023. AP - Efrem Lukatsky
Thùy Dương
Theo AFP, quân đội Nga từ một tháng qua tìm cách bao vây thành phố công nghiệp Avdiïvka của Ukraina, nơi đã trở thành một trong những điểm nóng trong cuộc xung đột. Nỗ lực tấn công, bao vây của Nga diễn ra trong bối cảnh các lực lượng Ukraina phản công trong nhiều tháng nhưng không giải phóng được các vùng lãnh thổ bị quân Nga chiếm đóng. Các chiến tuyến dường như không suy suyển cho dù cả điện Kremlin và chính quyền Zelensky đều khẳng định chiến tranh không đi vào ngõ cụt.
Trên mạng Telegram, tổng thống Zelensky cho biết : « Quân đội đã báo cáo là có sự gia tăng số các cuộc tấn công của kẻ thù » như Avdiivka, Koupiansk và Donetsk ở miền đông Ukraina. Tuy nhiên, tổng thống Zelensky bảo đảm rằng binh sĩ Ukraina vẫn « giữ vững vị trí » và cũng đang tiến hành « các cuộc tấn công ».
Trước đó một hôm, trong báo cáo mới nhất, Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), một trung tâm phân tích đặt trụ sở tại Mỹ, cho biết « các lực lượng Nga hôm 13/11 đã tiếp tục các cuộc tấn công gần Avdiivka và đạt được một số thắng lợi ».
Trong khi đó, theo báo Pháp Le Monde, chỉ huy các đội quân trên bộ của quân đội Ukraina hôm qua nhận định quân đội Nga sử dụng ngày càng nhiều drone tự sát, đang tấn công về phía miền đông Ukraina và phản công ở phía bắc và nam của Bakhmout.
Về phía tình báo quân đội Ukraina, lãnh đạo Kyrylo Boudanov cho rằng rất có thể là sẽ không bao giờ có hiệp định hòa bình ký với Nga. Ông tuyên bố, trong lịch sử, có những trường hợp chiến tranh giữa các nước không được giải quyết bằng một hiệp định.
Vụ ám sát nhà báo Politkovskaïa : Tổng thống Nga ân xá cho một tòng phạm
Nhờ cầm súng chiến đấu tại Ukraina, Sergueï Khadjikurbanov từng bị Tư Pháp Nga kết án 20 năm tù trong vụ sát hại nhà báo Anna Politkovskaïa năm 2006, đã được tổng thống Vladimir Putin ân xá. Tin trên được luật sư của Khadjikurbanov cho biết vào hôm qua 14/11/2023.
Người dân đặt hoa tưởng niệm trước bức chân dung của nhà báo Nga Anna Politkovskaya, bị ám sát 07/10/2006. AP - Pavel Golovkin
Thanh Hà
Là một nhà báo điều tra về tội ác của chính quyền Chechnya, bà Anna Politkovskaïa bị sát hại ngay trước cửa nhà hôm 07/10/2006. Kẻ chủ mưu đằng sau vụ án nói trên tới nay vẫn chưa được nêu đích danh, nhưng giới bảo vệ nhân quyền và các nhà đối lập Nga đồng loạt cho rằng nghi can chính là Ramzan Kadyrov, lãnh đạo Chechnya hiện nay và là một cánh tay đắc lực của tổng thống Putin.
Từ thủ đô Matxcơva, thông tín viên Anissa El Jabri giải thích thêm :
« Bị kết án tù cho đến năm 2032, Sergueï Khadjikurbanov trở thành một người hùng của nước Nga trong chiến dịch quân sự đặc biệt nhắm vào Ukraina. Một tờ báo nổi tiếng thân cận với cơ quan an ninh Baza thuật lại công trạng của Khadjikurbanov như sau : "Nhập ngũ tham gia chiến dịch quân sự đặc biệt từ cuối 2022, chỉ huy một đơn vị tình báo, rồi đã nhanh chóng được đề cử làm chỉ huy tiểu đoàn. Để thăng tiến như vậy trong vài tháng, Khadjikurbanov phải thực sự là một dạng Rambo", từ trong nguyên văn.
Không ai biết viên cựu cảnh sát này đã chiến đấu cùng với ai và đã chiến đấu ở khu vực nào. Điện Kremlin công khai chủ trương ân xá cho các cựu tù nhân bởi, xin trích, "ngay cả những tù nhân phạm những tội nghiêm trọng nhất, thì họ cũng đã trả giá bằng xương máu trên trận địa".
Phát ngôn viên phủ tổng thống Nga, ông Dmitri Peskov đã tuyên bố như trên hôm thứ Sáu tuần trước (10/11) khi được hỏi về quyết định ân xá cho một tù nhân tên là Vladislav Kaniouss. Người này bị kết án tù vì tội tra tấn tàn bạo cho đến chết trong 3 tiếng rưỡi người bạn gái và vụ án đó năm 2020 đã khiến công luận Nga rúng động ».
Liên Hiệp Quốc : Thế giới chỉ giảm 2% lượng khí phát thải so với mục tiêu 43%
Chỉ còn hai tuần nữa là khai mạc hội nghị khí hậu quan trọng nhất kể từ khi đạt được thỏa thuận Paris, Liên Hiệp Quốc báo động những cam kết hiện nay của các quốc gia chỉ dẫn đến việc giảm 2% lượng khí phát thải, trong khi mục tiêu phải đạt được là 43% để có thể kềm chế mức tăng nhiệt độ Trái đất không quá 1,5%.
Ảnh minh họa: Buổi sáng đầy khói mù tại Mumbai, Ấn Độ, ngày 13/11/2023. REUTERS - FRANCIS MASCARENHAS
Thanh Phương
Theo AFP, báo cáo của Liên Hiệp Quốc được công bố hôm qua, 14/11/2023, là bản tổng hợp thường niên các cam kết mới nhất về cắt giảm khí phát thải của 195 quốc gia đã ký kết thỏa thuận Paris 2015. Văn bản này đề ra mục tiêu hạn chế mức tăng nhiệt độ của trái đất dưới 2% so với thời kỳ tiền công nghiệp và nếu có thể là dưới 1,5%. Nhưng để có được 50% cơ may kềm chế mức tăng nhiệt độ dưới 1,5%, từ đây đến 2030, lượng khí phát thải của cả thế giới phải giảm 43% so với mức của năm 2019.
Theo các tác giả báo cáo, kết luận nói trên cho thấy, thay vì đi « những bước nhỏ », các chính phủ phải đi « những bước khổng lồ » tại hội nghị Liên Hiệp Quốc về khí hậu lần thứ 28 (COP28). Cuộc họp này sẽ diễn ra từ ngày 30/11 đến 12/12/2023 tại Dubai và đây sẽ là dịp để đưa ra bản tổng kết chính thức đầu tiên về thực hiện cam kết cắt giảm khí phát thải của thế giới.
Trong một thông báo, tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres cũng đã thúc giục thế giới rằng đã đến lúc phải có « một supernova » (siêu tân tinh) về tham vọng khí hậu ở mỗi nước, mỗi thành phố.
Về phần tổng thống Mỹ Joe Biden, hôm qua ông nhấn mạnh: « Bất cứ ai chối bỏ những tác động của biến đổi khí hậu đều sẽ đẩy dân Mỹ đến một tương lai cực kỳ nguy hiểm ».
Cũng về khí hậu, Liên Hiệp Quốc hôm nay báo động về sự gia tăng « rất đáng quan ngại » các cơn bão cát và bão bụi trên thế giới, nhất là tại vùng Trung Á. Theo Liên Hiệp Quốc, đây là một mối đe dọa cho sức khỏe của nhân loại và là cũng hậu quả của biến đổi khí hậu do những hoạt động của con người gây ra.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét