TIN THẾ GIỚI CẬP NHẬT :14/08/2023 - NxDuc

Ukraina loan báo bắn hạ toàn bộ tên lửa và drone Nga tấn công Odessa

Trong đêm hôm qua rạng sáng nay, 14/08/2023, lực lượng phòng không Ukraina bắn hạ tổng cộng 8 tên lửa Kalibr và 15 drone tấn công vùng Odessa, miền nam Ukraina. Ảnh tư liệu : Một tên lửa Kalibr được Hải quân Nga phóng ở phía đông Địa Trung Hải, ngày 19/08/2016. AP - Trọng Thành AFP dẫn lại thông tin của bộ tư lệnh miền nam Ukraina, trên Telegram, theo đó ‘‘kẻ thù đã tấn công vùng Odessa ba lần trong đêm, trong đó có hai đợt bằng drone’’, và lực lượng phòng không đã bắn hạ toàn bộ các tên lửa và drone Nga. 

<!>

Theo quân đội Ukraina, các mảnh vỡ của tên lửa ‘‘nhắm tới trung tâm thành phố Odessa’’, khi rớt xuống đã làm hư hại một khu nhà ở sinh viên và một siêu thị, khiến ít nhất 3 nhân viên bị thương.

Trong những ngày gần đây, quân đội Nga liên tục tấn công thành phố cảng Odessa và hai cảng sông Izmail và Reni, nhằm ngăn chặn các hoạt động xuất khẩu của Ukraina, theo chính quyền Kiev.

Hôm qua, Pháp ‘‘cực lực’’ lên án đợt tấn công mới của Nga nhắm vào thường dân vùng Kherson, đông nam Ukraina, khiến ít nhất 7 người chết, trong đó có hai trẻ nhỏ, một bé sơ sinh 23 ngày và một thiếu niên 12 tuổi. Bộ Ngoại Giao Pháp ra thông báo khẳng định ‘‘các vụ tấn công mới nhắm vào thường dân một lần nữa cho thấy sự khinh thường của Nga đối với tất cả các nguyên tắc của luật pháp quốc tế về nhân đạo, mà Matxcơva thường xuyên chà đạp’’.

Phát ngôn viên của bộ Ngoại Giao Pháp cũng khẳng định : ‘‘các hành động không thể chấp nhận được này cấu thành các tội ác chiến tranh, và chắc chắn sẽ bị trừng phạt’’, và ‘‘nước Pháp, phối hợp mật thiết với các đối tác sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraina và Tòa Hình sự Quốc tế về mặt pháp lý’’ để buộc các thủ phạm đối diện với công lý. Theo cơ quan công tố Ukraina, khoảng 500 trẻ em bị giết hại, gần 1.100 em bị thương, kể từ đầu cuộc xâm lăng của Nga.

Eo biển Hormuz: Tàu thuyền được khuyến cáo không nên đến gần lãnh hải Iran

Vào cuối tuần qua, Hải Quân của các nước phương Tây, trong đó có Hoa Kỳ, hoạt động ở vùng Vịnh đã khuyến nghị tàu thuyền các nước không nên đi qua eo biểu Hormuz, gần vùng biển của Iran để tránh bị Iran bắt giữ tàu.

Ảnh minh họa : Tàu USS Bataan di chuyển ở Hồng Hải, ngày 08/08/2023. AP - Mass Communications Specialist 3rd Class Riley Gasdia

Chi Phương

Hôm qua 13/08/2023, theo AFP, phát ngôn của Hạm Đội 5 của Hải Quân Hoa Kỳ ở Bahrein, ông Tim Hawkins cho biết « các tàu thuyền nên tránh xa lãnh hải của Iran càng xa càng tốt ».

Trước đó một ngày, hôm 12/08, cơ quan an ninh hàng hải của Anh UKMTO cho biết đã được thông báo về « mối đe dọa ngày càng gia tăng ở gần eo biển Hormuz, khuyên các tàu quá cảnh qua khu vực này nên thận trọng ». Một công ty hàng hải khác của Anh, Ambrey, cũng cho biết được chính quyền Hy Lạp và Mỹ cảnh báo về « khả năng xảy ra một vụ tấn công vào các tàu buôn ở eo biển Hormuz trong vòng 12 đến 72 giờ tới ».

Liên minh hải quân IMSC (International Maritime Security Construct), gồm 11 nước, cũng thông báo cho các tàu hoạt động trong khu vực « có biện pháp phòng ngừa để giảm thiểu nguy cơ bị bắt giữ vì các căng thẳng trong khu vực này ».

Chính quyền Iran chưa đưa ra bất cứ phản ứng nào từ các cảnh báo trên.

Tại eo biển Hormuz, một tuyến hàng hải quốc tế quan trọng đối với vận tải dầu, Iran đã nhiều lần bắt giữ các tàu chở dầu. Quân đội Hoa Kỳ cho biết, từ hai năm qua, Iran đã bắt giữ, hoặc cố bắt giữ gần 20 tàu quốc tế đi qua vùng Vịnh. Một tàu chở dầu của Việt Nam cũng đã bị Iran bắt giữ tại vịnh Oman hồi tháng 10/2021.

Vào tuần trước, Hải Quân Hoa Kỳ đã thông báo cử hai tàu chiến và 3000 binh sĩ đến Hồng Hải để ngăn chặn việc Iran bắt giữ tàu chở dầu.

Ngoại trưởng Trung Quốc đến Phnom Penh vào lúc Cam Bốt chuyển giao quyền lực

Lãnh đạo ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị (Wang Yi) công du Cam Bốt ít ngày sau khi tướng Hun Manet, con trai ông Hun Sen được bổ nhiệm làm thủ tướng. Trong buổi tiếp ông Vương Nghị, hôm 13/08/2023 tại Phnom Penh, lãnh đạo tương lai Cam Bốt Hun Manet khẳng định tiếp tục chính sách tăng cường quan hệ với Bắc Kinh.

Thủ tướng tương lai của Cam Bốt Hun Manet (P) bắt tay ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tại Cung điện Hòa bình ở Phnom Penh, Cam Bốt, ngày 13/08/2023. AFP - KOK KY

Trọng Thành

Theo AFP, trên Telegram, ông Hun Manet cho biết ông và ngoại trưởng Trung Quốc ‘‘cam kết thúc đẩy hợp tác song phương’’. Trong một thông điệp khác trên Facebook, thủ tướng Cam Bốt tương lai cũng tái khẳng định ‘‘lập trường không thay đổi’’ của Phnom Penh về chính sách ‘‘Một Trung Hoa’’, và cam kết không can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc, ngụ ý chỉ các vấn đề liên quan đến Đài Loan, Tân Cương, hay Tây Tạng.

Nhật báo Anh ngữ Khmer Times tại Cam Bốt ghi nhận: Ngoại trưởng Trung Quốc là ‘‘nhà ngoại giao nước ngoài cao cấp nhất’’đến Cam Bốt sau cuộc bầu cử Quốc Hội. Theo báo Trung Quốc China Daily, cũng trong cuộc gặp Hun Manet, ngoại trưởng Trung Quốc hoan nghênh chiến thắng của đảng cầm quyền Cam Bốt trong cuộc bầu cử Quốc Hội vừa qua.

Cuộc bầu cử bị Hoa Kỳ và đông đảo giới hoạt động nhân quyền trong khu vực chỉ trích là ‘‘không tự do’’, ‘‘không công bằng’’, với việc các đảng phái đối lập chính bị loại khỏi cuộc đua.

Ông Hun Manet, 38 tuổi, được Quốc vương Cam Bốt bổ nhiệm hôm 07/08. Trước khi chính thức nhậm chức, con trai thủ tướng mãn nhiệm Hun Sen sẽ phải đợi cuộc bỏ phiếu ngày 22/08, tại Quốc Hội, hoàn toàn trong tay đảng Nhân Dân Cam Bốt cầm quyền.

Chuyến thăm Cam Bốt của ông Vương Nghị nằm trong vòng công du Đông Nam Á ba ngày của lãnh đạo ngoại giao Trung Quốc (10 – 13/08), tới Malaysia, Singapore và Cam Bốt. Cam Bốt, dưới sự lãnh đạo của Hun Sen trong gần bốn thập niên qua, được coi là một trong các đồng minh chủ chốt của Bắc Kinh tại khu vực. Ông Hun Sen giã từ chức vụ thủ tướng, nhưng vẫn tiếp tục đứng đầu đảng cầm quyền và làm chủ tịch Thượng Viện.

Thủ tướng tương lai Cam Bốt Hun Manet đã hai lần đi Bắc Kinh kể từ năm 2020, với tư cách là một thành viên trong phái đoàn Cam Bốt, đứng đầu là thủ tướng Hun Sen. Nhật báo Khmer Times hôm 08/08 tự hỏi ‘‘Liệu Bắc Kinh có phải là điểm đến đầu tiên của (thủ tướng) Hun Manet ?’’.

Bộ trưởng Quốc Phòng Trung Quốc thăm Nga và Belarus

Trong chuyến công du từ ngày 14 đến ngày 19/08/2023, bộ trưởng Quốc Phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc đi thăm Nga và Belarus, để bày tỏ ủng hộ đối với hai nước này vốn bị phương Tây cô lập vì chiến tranh Ukraina.

Ảnh minh họa: Bộ trưởng Quốc Phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc tại Đối thoại Shangri-La ở Singapore, ngày 04/06/2023. © AP / Vincent Thian

Chi Phương

Theo thông cáo của bộ Quốc Phòng Trung Quốc, được AFP trích dẫn, « nhận lời mời từ đồng cấp Nga (Sergei Shoigu) và Belarus (Viktor Khrenin), bộ trưởng Lý Thượng Phúc sẽ tham dự Hội Nghị An Ninh Quốc Tế » diễn ra vào ngày mai, 15/08/2023, tại Matxcơva, và đến thăm Belarus. Tại thủ đô Nga, ông Lý sẽ gặp các lãnh đạo quốc phòng Nga và các nước khác trên thế giới. Về hội nghị an ninh tại Matxcơva, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Nga cho biết « sẽ thảo luận về các khía cạnh khác nhau của an ninh, để thiết lập một trật tự thế giới đa cực, khôi phục các hợp tác quốc tế, trong bối cảnh giới tinh hoa Châu Âu – Đại Tây Dương có những tuyên bố hung hăng, thống trị thế giới ».

Thep hãng tin Mỹ AP, sự có mặt của ông Lý Thượng Phúc tại hội nghị này cho thấy Trung Quốc và Nga mong muốn có « chính sách đối ngoại thống nhất, nhằm phá hoại trật tự thế giới dân chủ tự do mà phương Tây lãnh đạo », bất chấp cái giá mà Bắc Kinh và Matxcơva phải trả về kinh tế và uy tín của hai nước này trên trường quốc tế.

Sau điểm dừng tại Nga, ông Lý Thượng Phúc sẽ tiếp tục chuyến công du tại Belarus, gặp lãnh đạo Nhà nước cùng các lãnh đạo quân sự Belarus. Ông Lý cũng sẽ đến thăm các cơ sở quân sự tại nước này. Là một đồng minh thân cận của Nga, Belarus đã cho phép Matxcơva sử dụng lãnh thổ của mình làm căn cứ để tấn công Ukraina.

Về cuộc chiến tại Ukraina, theo AFP, Trung Quốc tuyên bố giữ lập trường trung lập, nhưng thường xuyên ủng hộ Nga, phản đối Mỹ lên án cuộc xâm lược Ukraina của Nga tại các diễn đàn quốc tế. Bắc Kinh cũng vẫn duy trì quan hệ đối tác chiến lược, « không giới hạn » với Matxcơva. Trung Quốc đã hỗ trợ về mặt ngoại giao và tài chính cho Nga kể từ khi chiến tranh Ukraina nổ ra, nhưng khẳng định không hỗ trợ quân sự.

Ukraina tiếp tục phản công nhưng bị mìn của Nga cản trở

Quân đội Ukraina hôm nay, 14/08/2023, tuyên bố giành lại được 3 km2 ở Bakhmut từ tay quân đội Nga. Mặc dù chiếm được chút ưu thế trước quân đội Nga tại một số khu vực, nhưng cuộc phản công của lực lượng Ukraina rất khó khăn vì phải rà phá mìn. Bộ trưởng Quốc Phòng Ukraina hôm qua xác nhận chiến tuyến dài 1000 km đã bị Nga rải mìn khắp nơi.

Các đặc công Ukraina rà phá bom mìn ở gần Izium, vùng Kharkiv, Ukraina, ngày 11/04/2023. AP - Andrii Marienko

Chi Phương

Thông tín viên RFI Emmanuelle Chaze tường trình từ Kiev :

« Chính quyền Ukraina đã xác nhận các chiến dịch phản công tại Berdiansk, Melitopol, Robotyne trong khu vực Zaporijjia. Mục tiêu của lực lượng Kiev là chọc thủng các tuyến phòng thủ và cắt đứt các tuyến đường tiếp tế của Nga.

Nếu như quân đội Ukraina có thể tiến đến biển Azov, thì đó là những tiến bộ về chiến thuật vào lúc mà Nga cố gắng tấn công ở xung quanh Kupiansk và Bakhmut, miền đông Ukraina.

Các blogger quân sự Nga, tuy đứng về phía Matxcơva, nhưng cho biết sở dĩ Ukraina có thể tiến công, đó là nhờ vào việc các nhóm lính Nga có vẻ như mất tinh thần, phạm các lỗi chiến thuật. Đây là một cách để giải thích tại sao quân đội Nga, vốn có lợi thế về quân số và nguồn lực, lại để mất đi lãnh thổ (đã chiếm được).

Tuy nhiên, các cuộc giao tranh vẫn rất ác liệt. Mỗi thước đất đều được giành lại một cách rất khó khăn, nhất là vì các chiến tuyến đều bị rải mìn khắp nơi. Bộ trưởng Quốc Phòng Ukraina Oleksii Reznikov đã tuyên bố hôm qua rằng Ukraina là quốc gia bị rải mìn nhiều nhất thế giới. Tại các tuyến phòng thủ của Nga, có nơi có đến 5 quả mìn trong vỏn vẹn 1 mét vuông đất. »

Trả lời trang The Guardian, bộ trưởng Quốc Phòng Ukraina Oleksii Reznikov cho biết một số quả mìn là do lực lượng Ukraina tự gài và họ biết cách tránh, nhưng đa số là mìn của Nga. Ông Reznilov bày tỏ lo ngại về thiệt hại về nhân mạng lớn do thiếu nhân lực rà phá bom mìn, đồng thời kêu gọi các nước đồng minh, nhất là Anh, giúp đỡ đào tạo. (Hôm 11/08, báo chí Anh cho biết 1000 thủy quân lục chiến Ukraina đã hoàn thành khóa đào tạo trong vòng 6 tháng tại Anh và đang trở về nước.)

Theo ông Pete Smith, đại diện của tổ chức phi chính phủ chuyên rà phá mìn Halo ở Ukraina, tình trạng ô nhiễm do bom mìn ở Ukraina rất đáng lo ngại, « chưa từng thấy ở châu Âu từ sau Đệ Nhị Thế Chiến ». Theo chuyên gia này, ngay cả khi huy động hơn 10 000 nhân viên rà phá mìn thì cũng cần cả thập kỷ để xử lý bom mìn trên đất Ukraina.

Niger: Quân đảo chính tuyên bố sẽ truy tố tổng thống Bazoum về tội ‘‘phản quốc’’

Lực lượng đảo chính Niger tỏ ra cứng rắn hơn. Tối hôm qua 13/08/2023, một phát ngôn viên của phe đảo chính thông báo đã có đủ bằng chứng để ‘‘truy tố’’ tổng thống bị lật đổ Mohamed Bazoum vì tội ‘‘phản quốc’’. Thông báo, được đưa ra đúng vào lúc phe đảo chính khẳng định để ngỏ cửa cho một ‘‘giải pháp ngoại giao’’.

Ảnh minh họa : Tổng thống Niger Mohamed Bazoum phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh WAEMU ở Bissau, Guiné-Bissau, ngày 08/07/2023. AP - Ludovic Marin

Trọng Thành

Thông tín viên Serge Daniel tường trình từ Dakar :

‘‘Trong bài phát biểu trên kênh truyền hình quốc gia, phát ngôn viên của chính quyền quân sự khẳng định chính phủ Niger đã thu thập đủ bằng chứng cần thiết để truy tố tổng thống Mohamed Bazoum cùng ‘‘các đồng phạm trong và ngoài nước’’. Theo đại tá Amadou Abdramane, tổng thống Bazoum sẽ bị truy tố do các hành động xâm phạm đến an ninh quốc gia ‘‘trong các cuộc nói chuyện với nhiều phần tử trong nước, lãnh đạo nước ngoài, giới chức của nhiều tổ chức quốc tế’’. Phát biểu của đại tá Amadou Abdramanecho thấy điện thoại của tổng thống bị quản thúc có thể đã bị nghe trộm.

Quyết định này của Hội đồng Cứu quốc (tức phe đảo chính) có phần gây bất ngờ khi được đưa ra cùng lúc với việc quân đảo chính tuyên bố sẵn sàng đối thoại để tìm ra lối thoát cho cuộc khủng hoảng. Giới quan sát bị chia rẽ. Trong lúc một số người tin rằng tập đoàn quân sự nắm quyền đang chơi trò vừa đấm, vừa xoa, một số người khác lưu ý rằng thái độ của phe đảo chính đang trở nên cứng rắn hơn. Đặc biệt là vì trong cùng một phát biểu trên truyền hình, phát ngôn viên của quân đảo chính đã chỉ trích mạnh mẽ Cộng đồng Kinh tế Tây Phi CEDEAO’’.

Tổng thống Mohamed Bazoum bị quản thúc tại dinh tổng thống kể từ cuộc đảo chính ngày 26/07/2023. Theo Reuters, hồi tuần trước, ông Bazoum cho tổ chức bảo vệ nhân quyền Human Rights Watch biết về các điều kiện giam giữ ‘‘tồi tệ, phi nhân tính’’.

Cộng đồng Kinh tế Tây Phi CEDEAO để ngỏ khả năng can thiệp quân sự để khôi phục nền dân chủ tại Niger, nhưng cuộc họp về chủ đề nói trên, dự trù vào thứ Bảy 12/08, đã được dời lại sang tuần này.

Hôm qua, theo AFP, giáo sĩ Bala Lau - lãnh đạo của một phái đoàn tôn giáo Nigeria - có mặt tại Niamey, thủ đô Niger - cho biết đã tiếp xúc với thủ lĩnh đảo chính để vận động cho một giải pháp ngoại giao. Phái đoàn được cử đến Niger với sự đồng ý của tổng thống Nigeria, quốc gia trụ cột của CEDEAO, và cũng là chủ lực trong lực lượng can thiệp quân sự dự kiến tại Niger.