ĐIỂM TIN 10/08/2023 - Long Đỗ

TT Mỹ dự thượng đỉnh G20 ở Ấn Độ, thăm Việt Nam, nhưng không dự thượng đỉnh ASEAN  Sau khi thông báo « sớm » thăm Việt Nam, theo dự kiến tổng thống Mỹ Joe Biden đến Ấn Độ họp thượng đỉnh G20 vào ngày 09 và 10/09/2023. Tuy nhiên, nguyên thủ Mỹ có thể sẽ không tham dự thượng đỉnh ASEAN, dù nước chủ nhà Indonesia đã chủ ý tổ chức sớm cuộc họp từ ngày 04 đến 07/09. Việc này làm dấy lên câu hỏi về cam kết của Hoa Kỳ để khống chế sức ảnh hưởng của Trung Quốc ở trong vùng. (Ảnh minh họa) - Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại bang Maine, ngày 28/07/2023. © AFP / BRENDAN SMIALOWSKI Thu Hằng

<!>

Một nguồn tin trích dẫn đại sứ một nước thành viên ASEAN ở Washington, hôm 09/08 cho Reuters biết là Indonesia đã được thông báo ngay từ thứ Hai 07/08 là ông Biden không đến dự ASEAN. Nhiều dân biểu Mỹ cũng khẳng định « có rất ít khả năng » nguyên thủ Mỹ có mặt ở Jakarta.

Tuy nhiên, một số quan chức cấp cao của Nhà Trắng từ chối xác nhận thông tin mà chỉ cho biết : « Chúng tôi vẫn đang xem xét… chúng tôi sẽ sớm thông báo ». Còn theo người phát ngôn của Nhà Trắng, lịch trình đi châu Á của tổng thống Mỹ vẫn chưa phải là chính thức chừng nào chưa được thông báo và vẫn có thể có thay đổi.

Theo Reuters, rất nhiều nhà ngoại giao của ASEAN cho rằng « sẽ thất vọng vô cùng nếu ông Biden không tới Jakarta » trong khi chính quyền của ông lại đặt trọng tâm vào mối quan hệ với khu vực Đông Nam Á trong chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương của Mỹ. Đặc biệt là Indonesia, nước chủ tịch luân phiên ASEAN, đã cố tình tổ chức thượng đỉnh vào tháng 09, thay vì vào tháng 11 hàng năm, để sau khi tham dự thượng đỉnh ASEAN, nguyên thủ Mỹ sẽ đến Ấn Độ dự thượng đỉnh G20. Hơn nữa, ông Joe Biden cho biết là vào dịp này sẽ thăm Việt Nam, nằm ngay trong khu vực.

Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris có thể sẽ thay ông Biden đến Jakarta. Đây không phải là lần đầu tiên nguyên thủ Mỹ khiến các nước ASEAN thất vọng. Tháng 11/2022, ông đã không dự thượng đỉnh ASEAN ở Phnom Penh khi Cam Bốt giữ chức chủ tịch luân phiên.

Ba Lan điều thêm 10.000 quân tới vùng biên giới với Belarus

Bộ trưởng Quốc Phòng Ba Lan Mariusz Blaszczak, hôm nay 10/08/2023, thông báo rằng Vacxava lên kế hoạch điều thêm 10.000 quân tới biên giới với Belarus để hỗ trợ Lực lượng Biên phòng.

Các thành viên lực lượng đặc nhiệm GROM của Ba Lan và các quân nhân tại Vacxava, ngày 08/08/2023. REUTERS - KACPER PEMPEL

Phan Minh

Theo ông Blaszczak, được hãng tin Anh Reuters trích dẫn, khoảng 10.000 binh sĩ sẽ có mặt ở biên giới, trong đó 4.000 người sẽ trực tiếp hỗ trợ Lực lượng Biên phòng và 6.000 người sẽ là lực lượng dự bị. Bộ trưởng Blaszczak nói : "Chúng tôi điều quân đội đến gần biên giới Belarus nhằm đe dọa quân xâm lược khiến họ sợ không dám tấn công chúng tôi."

Trước đó, thứ trưởng Nội Vụ Ba Lan Maciej Wasik, hôm qua 09/08, cũng cho biết rằng Vacxava sẽ điều thêm 2.000 quân tới biên giới Belarus.

Ba Lan đang tỏ ra hết sức lo lắng về khu vực biên giới kể từ khi hàng trăm lính đánh thuê Wagner đã đến Belarus vào tháng 07/2023 theo đề nghị của tổng thống Alexander Lukashenko. Belarus tiếp tục thực hiện các cuộc tập trận quân sự gần biên giới hai nước trong tuần này và tổng thống Lukashenko đã nhiều lần nói rằng ông đang cố gắng ngăn không cho các chiến binh Wagner tấn công Ba Lan.

Liên quan đến Nga, hôm nay, bộ trưởng Quốc Phòng Sergei Shoigu đã khẳng định với phương Tây là sẽ có một "phản ứng nhanh chóng và đầy đủ" đối với "sự gia tăng các mối đe dọa đối với an ninh quân sự" ở biên giới Nga. Trong số những mối đe dọa được ông Shoigu đề cập, có "cuộc chiến gián tiếp" chống lại Nga thông qua việc hỗ trợ Ukraina, việc Phần Lan gia nhập Liên Minh Bắc Đại Tây Dương (NATO) hoặc việc phương Tây "quân sự hóa Ba Lan".

Thụy Điển quay lại phát triển điện nguyên tử

Từ năm 1980, Thụy Điển đã dần dần từ bỏ năng lượng hạt nhân và đóng cửa các nhà máy điện nguyên tử. Thế nhưng giờ đây, lập trường của Thụy Điển trong lĩnh vực này đã thay đổi 180 độ. Tân chính phủ cánh hữu mới đã quyết định tái khởi động chương trình điện hạt nhân, hiện đang đáp ứng 30% nhu cầu năng lượng của đất nước.

Nhà máy điện nguyên tử ở Ringhals, Thụy Điển. Ảnh chụp ngày 21/06/2012. AFP - BJORN LARSSON ROSVALL

Thanh Hiếu

Lên cầm quyền vào mùa thu năm ngoái, chính phủ cánh hữu Thụy Điển, hôm qua, 09/08/2023, đã phác họa lộ trình tạo điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng các lò phản ứng mới. Từ Stockholm, thông tín viên Carlotta Morteo tường trình :

Để thành công trong quá trình chuyển đổi năng lượng, cần phải tăng sản lượng điện. Bộ trưởng Môi Trường Romina Pourmokhtari cho biết « năng lượng gió và mặt trời sẽ không đủ » và dự tính cho xây dựng 10 lò phản ứng mới từ nay đến năm 2045.

Ba văn bản luật sẽ được sửa đổi bổ sung để bãi bỏ các hạn chế hiện hành, như giới hạn số lượng lò phản ứng, cấm được xây dựng ở nơi khác ngoài các địa điểm hiện có và trao cho các tòa thị chính quyền phản đối bất kỳ dự án mới nào.

Thông điệp chính trị ủng hộ hạt nhân rõ ràng, nhưng câu hỏi thực sự : ai sẽ thanh toán hóa đơn cho các dự án này ?

Bởi vì chính phủ cánh hữu, chủ trương tự do kinh tế, giảm điều tiết thị trường điện, hứa hẹn rằng các chi phí rất cao cho những khoản đầu tư này sẽ không ảnh hưởng đến người nộp thuế cũng như người tiêu dùng và đồng thời dự báo là hoạt động này có thể mang lại lợi nhuận cho các công ty.

Bằng cách nào? Chắc chắn, bằng tín dụng thuế và có thể giá điện được đảm bảo theo thời gian.

Không có thông tin chính xác vào lúc này. Đây là bài toán khó.

Các đề xuất cụ thể và gây tranh cãi sẽ được đưa ra vào mùa thu này.

Ngân Hàng Thế Giới : Tăng trưởng Việt Nam chựng lại trong nửa đầu năm 2023

Trong báo cáo về tình hình kinh tế Việt Nam trong tháng 8/2023, Ngân Hàng Thế Giới tại Việt Nam ghi nhận GDP của Việt Nam trong 6 tháng đầu năm nay tăng 3,7% so với cùng kỳ năm ngoái và viễn cảnh tăng trưởng cho cả năm được dự báo ở mức 4,7%. Để so sánh, năm 2022 Việt Nam đạt thành tích vượt bậc, tăng trưởng 8%. Kinh tế Việt Nam bị chựng lại do « môi trường bên ngoài khó khăn » và « nhu cầu trong nước suy yếu ».

Các container trên một con tàu chở hàng tại cảng Sài Gòn, thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam ngày 03/05/2020. AP - Hau Dinh

Thanh Hà

Công bố báo cáo tại Hà Nội hôm nay 10/08/2023, đại diện Ngân Hàng Thế Giới tại Việt Nam, Carolyn Turk, cho biết kinh tế Việt Nam đang gặp thách thức từ cả các yếu tố « bên trong lẫn bên ngoài ». GDP của thế giới dự phóng tăng 2,1% cho cả năm 2023, thấp hơn so với tỷ lệ 3,1% hồi năm ngoái. Tăng trưởng về thương mại toàn cầu cũng đã giảm mạnh, từ 6% xuống còn 1,7% trong năm nay.

Trong 6 tháng đầu năm nay, kinh tế Việt Nam đã bị chựng lại. GDP chỉ tăng lên có 3,7% so với cùng thời kỳ năm ngoái. Ngân Hàng Thế Giới tỏ ra lạc quan hơn cho các dự báo ở nửa cuối 2023.

Để thúc đẩy tăng trưởng, Ngân Hàng Thế Giới khuyến khích chính phủ Việt Nam đẩy mạnh đầu tư công một cách có hiệu quả, đặc biệt là vào hệ thống phân phối điện lực. Thiếu điện là một trong những nguyên nhân tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế.

Nhìn chung, định chế tài chính đa quốc gia này tin tưởng vào tiềm năng của Việt Nam. GDP cho năm 2024 và 2025 dược dự báo tăng nhanh trở lại, lần lượt đạt 5,5% và 6%.

Đảo chính ở Niger: Khối Tây Phi họp lại, tập đoàn quân sự công bố chính phủ mới

Trong cương vị chủ tịch luân phiên Cộng Đồng Kinh Tế Tây Phi CEDEAO, Nigeria thông báo khối này họp lại trong ngày hôm nay 10/08/2023. « Nhiều quyết định quan trọng » sẽ được thông qua nhân thượng đỉnh lần này sau thất bại của việc ban hành tối hậu thư đòi phe đảo chính khôi phục quyền lực cho tổng thống dân cử Bazoum.

Cộng Đồng Kinh Tế Tây Phi CEDEAO họp lại trong ngày hôm nay 10/08/2023 tại Abuja, thủ đô Nigeria, để bàn về vụ đảo chính Niger. © Wikicommons

Thanh Hà

Trước giờ CEDEAO khai mạc cuộc họp tại Abuja, thủ đô Nigeria, tập đoàn quân sự Niger thành lập chính phủ mới với 21 thành viên. Đứng đầu nội các là thủ tướng Ali Mahaman. Bộ Quốc Phòng và Nội Vụ do hai vị tướng trong Hội Đồng Cứu Quốc CNSP, thuộc phe đảo chính, đảm nhiệm. Theo giới quan sát được AFP ghi nhận, việc tập đoàn quân sự Niger chọn thời điểm thành lập chính phủ trước giờ khai mạc thượng đỉnh CEDEAO là một hành động thách thức Cộng Đồng Kinh Tế Tây Phi. Đây cũng là cách chính quyền mới ở Niamey khẳng định lại quyết tâm bác bỏ mọi khả năng đàm phán.

CEDEAO đã ra tối hậu thư cho phe đảo chính tại Niger, đòi trả tự do và tái lập chính quyền của tổng thống bị lật đổ Mohamed Bazou. Hạn chót tối hậu thư của CEDAO là vào hôm Chủ Nhật 06/08/2023. Tập đoàn quân sự ở Niamey đã được các chính quyền ở Mali và Burkina Faso tuyên bố ủng hộ.

Trong bối cảnh đó, có thể chờ đợi gì từ thượng đỉnh Cộng Đồng Kinh Tế Tây Phi tại thủ đô Nigeria vào hôm nay ? Đặc phái viên của RFI Liza Fabbian trả lời :

« Lãnh đạo các nước Tây Phi liệu có thông báo một chiến dịch quân sự hay không, hay CEDEAO sẽ công bố những tiến bộ đáng kể đã đạt được với tập đoàn quân sự ở Niger ? Trong mọi trường hợp, Cộng Đồng Kinh Tế Tây Phi đang đứng trước một thời khắc quyết định sau thất bại trong việc tìm kiếm một ngõ thoát để giải quyết khủng hoảng Niger. Rõ ràng là áp lực cả từ hai phía càng lúc càng lớn. Bất chấp mối đe dọa bị trừng phạt kinh tế, tập đoàn quân sự ở Niamey từ chối đối thoại.

Tuần trước, phái đoàn đầu tiên của Nigeria đã không đến được Niamey và phải quay trở về. Tối Thứ Hai vừa qua, một ủy ban chung CEDEAO - Liên Hiệp Châu Phi và Liên Hiệp Quốc cũng đã thất bại. Dù vậy, tất cả các liên hệ chưa bị cắt đứt hoàn toàn.

Hôm qua, cựu lãnh đạo Nigeria, cựu thống đốc Ngân Hàng Trung Ương Nigeria đã tiếp xúc với tướng AbdourahamaneTiani tại thủ đô Niamey. Các bên đã chụp ảnh chung. Đây là một dấu hiệu khả quan trước giờ khai mạc hội nghị bất thường tại Abuja. Tổng thống Nigeria, Bola Ahmed Tinubu, trong cương vị chủ tịch luân phiên CEDEAO, phát biểu khai mạc và bế mạc cuộc họp. Hơn bao giờ hết, tương lai tổng thống Nigeria đang trong giai đoạn bất định ».

Pháp đã đình chỉ mọi thỏa thuận hợp tác quân sự với Niger từ sau cuộc đảo chính. Tối qua, tập đoàn quân sự Niamey tố cáo một máy bay của Pháp từ Tchat đã « cố tình xâm phạm không phận » của Niger, điều Paris đã mạnh mẽ bác bỏ.

Bắc Triều Tiên: Kim Jong Un cách chức tổng tham mưu trưởng quân đội

Nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un đã cách chức một viên tướng cấp cao và kêu gọi tăng cường chuẩn bị cho chiến tranh "theo hướng tấn công", bao gồm tăng cường sản xuất vũ khí và tiến hành nhiều cuộc tập trận hơn. Theo hãng thông tấn Bắc Triều Tiên KCNA ngày 10/08/2023, người bị cách chức là tổng tham mưu trưởng quân đội Pak Su Il, được thay thế bằng phó nguyên soái Ri Yong Gil.

Ảnh do Bình Nhưỡng đăng tải : Lãnh đạo Kim Jong Un tại một một cuộc họp của Quân Ủy Trung Ương của Đảng Lao Động cầm quyền, ngày 09/08/2023, ở Bình Nhưỡng.   AP

Phan Minh

Theo hãng tin Pháp AFP, ông Cheong Seong-chang, một nhà nghiên cứu tại viện Sejong nhận định rằng ông Pak Su Il, người được thăng chức vào cuối năm ngoái, có thể bị cách chức vì "đã không thể hiện đủ năng lực trong lĩnh vực hoạt động quân sự".

Chuyên gia Cheong cho biết thêm rằng Kim Jong Un đang có xu hướng nhanh chóng thay thế các quan chức khi họ bị đánh giá là thiếu khả năng kiểm soát và thực thi nhiệm vụ của mình. Ngoài ra, ông Ri hiện là "người thích hợp nhất" để thay thế ông Pak, vì trước đó, ông đã giữ chức tổng tham mưu trưởng trong một thời gian dài.

Ông Pak bị cách chức trong một cuộc họp của Quân ủy Trung ương, thảo luận về "các hoạt động quân sự lớn" chống lại Hàn Quốc. Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh Seoul và Washington đang chuẩn bị cho các cuộc tập trận chung lớn vào cuối tháng này, mà Bình Nhưỡng coi là diễn tập cho cuộc xâm lược Bắc Triều Tiên. Chính quyền Kim Jong Un đã nhiều lần cảnh báo có thể kích hoạt hành động đáp trả "quyết liệt".