Sách về cuộc đời Bà Trần Lệ Xuân phát hành ở Việt Nam

Sách của tác giả Mỹ Monique Brinson Demery kể về cuộc đời bà Nhu từ một tiểu thư trở thành người đàn bà quyền lực và kết thúc trong cảnh cô liêu nơi xứ người.<!->

Đây là lần đầu tiên sách Madam Nhu Trần Lệ Xuân - Quyền lực Bà Rồng - về cuộc đời bà Trần Lệ Xuân (bà Nhu, 1924-2011) - ra mắt ở Việt Nam. Bà là vợ của ông Ngô Đình Nhu, cố vấn chính quyền ở miền nam Việt Nam trước đây.

Sách được dịch giả Mai Sơn chuyển ngữ từ tác phẩm đầu tay của tác giả Mỹ Monique Brinson Demery. Tên tiếng Anh của sách là Finding the Dragon Lady: The Mystery of Vietnam's Madame Nhu. Sách được Nhà xuất bản PublicAffairs phát hành vào tháng 5/2013. Đây cũng là cuốn sách đầu tiên về chân dung bà Trần Lệ Xuân phát hành trên thế giới. 

Dịch giả Mai Sơn cho biết ông rất vui khi ấn phẩm ra mắt bạn đọc trong nước: "Trong quá trình dịch, tôi thầm cảm phục và ngưỡng mộ bà Trần Lệ Xuân. Bà là người phụ nữ nhỏ bé bị ném vào những biến động lịch sử của dân tộc và đã góp phần quan trọng tạo nên một bi kịch lớn, không chỉ cho gia đình mình mà còn cho cả một thời cuộc. Cuốn sách này đối với nhiều độc giả có thể còn là một luồng sáng xua tan nhiều điều không đúng và chuyện thêu dệt quanh cuộc đời bà Nhu".

Bìa sách về chân dung Bà Trần Lệ Xuân. Sách do Công

ty Sách Phương Nam liên kết với Nhà Xuất Bản Hội Nhà

Văn ấn hành.

"Madam Nhu Trần Lệ Xuân - Quyền lực Bà Rồng" dày 360 trang, gồm 16 chương, phản ánh những diễn biến chính trong cuộc đời bà Trần Lệ Xuân từ lúc bà sinh ra từ năm 1924 đến khi bước vào cuộc sống lưu vong.

Bà Trần Lệ Xuân sinh ra khi mẹ bà 14 tuổi. Mẹ bà thuộc dòng dõi hoàng gia quyền quý (công chúa Nam Trân) và cha xuất thân từ gia đình địa chủ quyền thế họ Trần. Ở chương bốn mang tên "Chân dung một tiểu thư", sách kể về giai đoạn bà Nhu lớn lên và trưởng thành tại Hà Nội sau bảy năm ở vùng thôn quê miền Nam với việc: "... học một ngôi trường Pháp cùng với trẻ em Pháp và nói tiếng Pháp với cha mẹ ở nhà…". 

Chân dung Bà Trần Lệ Xuân trong trang phục cô dâu năm

1943. Bà qua đời năm 2011 tại Rome, Italy, thọ 87 tuổi.

Ảnh trích từ sách "Madam Nhu Trần Lệ Xuân - Quyền lực Bà Rồng".

Bà Trần Lệ Xuân gặp ông Ngô Đình Nhu vào năm 1940 khi ông gần 30 tuổi còn bà ở tuổi 15. "… Họ đã gặp nhau trong khu vườn nhà ông Chương (ông Trần Văn Chương - bố bà Trần Lệ Xuân) ở Hà Nội. Ông Nhu vừa trở về Việt Nam sau gần một thập niên học hành ở Pháp…". Mãi cuối đời, bà bộc bạch: "Tôi chưa từng có một tình yêu ngọt ngào" và thẳng thắn thừa nhận rằng cuộc hôn nhân của bà với ông Nhu là một vấn đề thực tế, không phải chuyện yêu đương lãng mạn.

Ở chương bảy mang tên "Một nơi ẩn lánh trên núi", bà Trần Lệ Xuân tâm sự: "Tôi cô đơn trong hầu hết thời gian". Đây là lời tâm sự bà dành nói về cuộc hôn nhân với ông Nhu trong giai đoạn ông đang xây dựng nền tảng chính trị của mình trong khoảng thời gian ở Đà Lạt từ năm 1947 đến 1954.

Lần lượt qua các chương như "Những tấm da cọp", "Những nhà sư tự thiêu", "Cửa đóng", "Đảo chính", "Lưu vong"..., độc giả được tiếp cận với nhiều chi tiết, nhiều tư liệu lịch sử xoay quanh cuộc đời người phụ nữ để lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử cận đại Việt Nam.

Tác giả Monique Brinson Demery tốt nghiệp Đại học Hobart và William Smith, sau đó lấy bằng Thạc sĩ về Đông Á học tại Đại học Harvard vào năm 2003. Hiện bà sống ở thành phố Chicago, bang Illinois, Mỹ.

Monique Brinson Demery từng tham gia khóa học tại Hà Nội vào năm 1997 trong chương trình du học của Đại học Hobart và William Smith. Cuộc phỏng vấn đầu tiên của Demery với bà Nhu diễn ra vào năm 2005. Đây cũng là lần đầu tiên bà Nhu tiếp xúc lại với báo chí phương Tây sau gần 20 năm chọn cách im lặng.

Bà Trần Lệ Xuân trên bìa tạp chí Time.

Về tác phẩm của Monique, Robert K. Brigham, Shirley Ecker Boskey - giáo sư khoa Lịch sử và Quan hệ Quốc tế Đại học Vassar - nhận xét: "Cuốn sách thật sự là thành tích đáng được ghi nhận và khen ngợi. Demery đã sinh động nắm bắt được bối cảnh không gian và thời gian xoay quanh chân dung của một trong những nhân vật có cá tính hấp dẫn nhất Việt Nam".

Ảnh tư liệu Bà Nhu và gia đình

Ông Ngô Đình Nhu và bà Trần Lệ Chi - chị gái bà Nhu.

Gia đình Tổng thống Việt Nam Cộng hòa.

Ông Ngô Đình Nhu và bà Trần Lệ Xuân.

Malcolm Browne, đặc phái viên tại Saigon trước bức ảnh ông chụp.

Bà Nhu trả lời phỏng vấn báo chí tại sân bay.

Ảnh trích từ sách "Madam Nhu Trần Lệ Xuân - Quyền lực Bà Rồng" 

Hình ảnh thời trẻ của Bà Trần Lệ Xuân

Bà Trần Lệ Xuân và con gái Ngô Đình Lệ Thủy trên

bìa tạp chí Life.

Bà Trần Lệ Xuân trên bìa tạp chí Time.

Bà Trần Lệ Xuân trong một cuộc trả lời phỏng vấn.

Khi còn ở Sài Gòn, Bà Trần Lệ Xuân tham gia nhiều hoạt

động và xuất hiện nhiều trước công chúng. Ảnh: Life.

Bà Trần Lệ Xuân trước báo giới. Ảnh: Life.

Bà Trần Lệ Xuân là người tạo ra và cổ súy cho kiểu

áo dài cổ rộng. Một số nhà phê bình phương tây cho

rằng nó hợp lý với thời tiết nhiệt đới của miền nam

Việt Nam. Nhưng kiểu áo này khiến những người

theo cổ học tức giận. Ảnh: Life.

Bà Trần Lệ Xuân cho dựng tượng Hai Bà Trưng.

Có nhiều người nhận xét rằng gương mặt của hai

nữ anh hùng dân tộc bị tạc cho giống hình hai mẹ

con bà Xuân. Ảnh: Life.

 

Bà Trần Lệ Xuân đứng đầu một số tổ chức thanh

nữ và phụ nữ, ủng hộ các luật liên quan đến hôn

nhân gia đình. Ảnh: Life.

Bà Trần Lệ Xuân đánh đàn bên các con. Ảnh: Life.

Những năm tháng cuối đời Bà Trần Lệ Xuân sống kín tiếng tại Pháp. Ảnh: Life.

Bà Trần Lệ Xuân qua đời

Bà Trần Lệ Xuân, vợ của ông Ngô Đình Nhu, cố vấn chính quyền ở miền nam Việt Nam trước giải phóng, qua đời hôm qua tại Italy.

Luật sư Trương Phú Thứ, người có liên hệ thường xuyên với bà Lệ Xuân, cho hay, bà Trần Lệ Xuân qua đời tại một bệnh viện ở Rome lúc 2 giờ sáng qua, thọ 87 tuổi.

Bà Trần Lệ Xuân trên bìa tạp chí Time.

Trần Lệ Xuân sinh năm 1924, kết hôn với Ngô Đình Nhu năm 1943 và cải từ đạo Phật sang Công giáo. Ông Nhu làm cố vấn cho anh trai là Ngô Đình Diệm, người đứng đầu chính quyền ở miền nam Việt Nam từ năm 1955 đến 1963.

Bà Trần Lệ Xuân có nhiều hoạt động trên chính trường trong thời gian nói trên, làm chủ tịch một tổ chức phụ nữ; thúc đẩy việc thông qua các luật liên quan đến những vấn đề như nạo thai, ngoại tình, thi hoa hậu, đấm bốc... Bà cũng được cho là ủng hộ các luật nhằm đóng cửa các nhà chứa và ổ thuốc phiện.

Do anh chồng là ông Diệm không có vợ, gia đình bà lại sống trong dinh Độc Lập, nên bà Xuân thường được coi như đệ nhất phu nhân thời đó.

Tháng 11/1963, khi cuộc đảo chính lật đổ chế độ Diệm-Nhu xảy ra dẫn đến việc hai người này bị ám sát, bà Xuân và con gái đang có mặt ở Mỹ. Sau đó bà sang Italy sống một thời gian. Những năm tháng cuối đời, bà Xuân sống kín tiếng ở Pháp trong một căn hộ gần trung tâm Paris.

Bà Xuân có bốn người con, trong đó có con gái đầu là Ngô Đình Lệ Thủy đã thiệt mạng trong một tai nạn giao thông ở Pháp.

Theo một số tờ báo của người Việt ở nước ngoài, bà Xuân đang viết hồi ký, có thể xuất bản vào tháng 9 hoặc 10 năm nay.

Bà Trần Lệ Xuân và con gái Ngô Đình Lệ Thủy trên bìa tạp chí Life tháng 11/1963.