Đờn Ca Tài Tử Thành Công Lớn: Đưa Hương Lúa Nam Bộ Về Cali - Việt Báo

Trong buổi nhạc Đờn Ca Tài Tử.

WESTMINSTER (VB) -- Đó là một chương trình nhạc thính phòng cực kỳ hy hữu -- không phải nhạc thính phòng Tây phương, nhưng là rất đậm đà nhạc thính phòng vùng Nam Bộ lục tỉnh.
Khi tiếng đàn tranh của cô nhạc sinh Kim Thư trình diễn bài Lý Áo Vá Quàng, cả hội trường kinh ngạc theo dõi, khi dồn dập như mưa bão, khi dịu dàng như gió thoảng... và khi tiếng đàn dứt, cả hội trường vô tay không ngơi.
Bài Lý Áo Vá Quàng được cô MC Ngọc Mai giải thích là soạn trong hơi Lễ, là dân ca Nam Bộ được giaó sư Hoàng Cơ Thụy soạn thành bài nhạc trình diễn để nói lên tình yêu quê hương, sông nước.
Cô bé Kim Thư được MC Du Miên giới thiệu là “Cuốn Sách Vàng,” là học trò tâm đắc của giáo sư nhạc Nguyễn Thị Mai.

Trong buổi trình diễn Đờn Ca Tài Tử hôm 8-8-2015 tại Hội trường Việt Báo, cô giáo âm nhạc Nguyễn Thị Mai giaỉ thích với thính giả rằng ra hải ngoaị, rất hy hữu khi tìm được một tài năng như bé Kim Thư, vì mình có ngón đàn hay cũng không dễ tìm người để truyền nghề.

Buổi nhạc Đờn Ca Tài Tử thu hút hầu hết là người phương Nam, và tất cả các nhân vật chính từ 2 MC -- Du Miễn và Ngoc Mai -- cho tới các nghệ sĩ trình diễn, trong đó có 5 Giáo sư âm nhạc -- Hoàng Cơ Thụy, Nguyễn Xuân Yên, Trần Bộ, Nguyễn Văn Châu, Nguyễn Thị Mai -- đều sử dụng các nhạc cụ đặc chất của Miền Nam, trong làn điệu bây giờ đã được UNESCO của Liên Hiệp Quốc công nhận là di sản văn hóa phi vật thể.

Nhiều người ngộ nhận rằng Đờn ca tài tử giành cho dân quê trong những ngaỳ mùa, nhưng thực ra là khởi xuất từ giới quý tộc Miền Nam ngày xưa.

Các MC giải thích rằng Đờn ca tài tử hình thành và phát triển từ cuối thế kỉ 19, bắt nguồn từ nhạc lễ, Nhã nhạc cung đình Huế và văn học dân gian. Đờn ca tài tử là loại hình nghệ thuật dân gian đặc trưng của vùng Nam Bộ.

Trong buổi nhạc Đờn Ca Tài Tử.

Một thời gian sau, tiếng nhạc chinh phục rộng lớn, từ gioơi quý tộc Nam Bộ đã phổ biến khắp mọi giới Miền Nam, trở thành loại hình nghệ thuật của đàn và ca, do những người bình dân, thanh niên nam nữ nông thôn Nam Bộ hát ca sau những giờ lao động.

Từ đó, Đờn ca tài tử thành loại hình diễn tấu có ban nhạc gồm 4 loại là đàn kìm, đàn cò, đàn tranh và đàn bầu (gọi là tứ tuyệt), sau này, có cách tân bằng cách thay thế độc huyền cầm bằng cây guitar phím lõm. Những người tham gia đờn ca tài tử phần nhiều là bạn bè, chòm xóm với nhau. Họ tập trung lại để cùng chia sẻ thú vui tao nhã.

Loại âm nhạc này đúng ra là một loại nhạc thính phòng thường trình diễn trong phạm vi không gian tương đối nhỏ như trong gia đình, tại đám cưới, đám giỗ, sinh nhật, trong các lễ hội, sau khi thu hoạch mùa vụ, thường được biểu diễn vào những đêm trăng sáng ở xóm làng.

Nguồn gốc của nhạc tài tử là ca Huế, pha lẫn âm nhạc từ các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi. Loại nhạc này mang đậm tính cách giải trí vui chơi chứ không thuộc loại nhạc lễ.

Tuy nhiên, Đờn ca tài tử không chỉ là để giải trí. Nó là tiếng lòng chân thật của dân Miền Nam.

Trong buổi nhạc Đờn Ca Tài Tử.

Như bài Dạ Cổ Hoaì Lang, do Uyên Nhung ca Từ Phu Tướng.

Nguyên khởi có thể hiểu là “Đêm khuya, thiếu phụ nghe tiếng trông, nhớ chồng nơi xa”... thực ra, là lời nhớ thương ngươì chồng đang ở tuyến đầu, và bài này trở thành lời kêu gọi kháng chiến chống Pháp.

Tiếng nhạc Dạ Cổ Hoaì Lang rất buồn, với phụ họa giọng ca Uyên Nhung là tiếng đàn tranh của Mai Nguyễn, Kìm của Văn Châu, Cò của Cơ Thụy, Bầu của Hùng Đặng và Sáo của Trần Bộ.

Cô giáo Nguyễn Thị Mai tâm sự rằng thời học trò, khi ghi danh học bộ môn dân ca Nam Bộ ở Trường Quốc Gia Âm Nhạc, bạn của cô thắc mắc “sao mày ghi tên học Vọng Cổ Bù Lon làm chi...”

Cô giáo Mai lúc đó đã nói rằng nhạc dân gian Nam Bộ là kho tàng kim cương, vàng ngọc, là hôn dân tôc đó... mà không phải Vọng Cổ Bù Lon đâu, người ta cứ đọc trại ra từ Dạ Cổ Hoài Lang thôi...

Trong buổi nhạc Đờn Ca Tài Tử.

Nhà văn Song Mai đã từng giải thích rằng:

“...Đờn Ca Tài Tử hay Nhạc Tài Tử Miền Nam là một nét văn hóa độc đáo của vùng đồng bằng sông Cửu Long, âm ỉ trường lưu trong huyết quản của người dân lục tỉnh Nam Kỳ.

Dù trải qua bao thăng trầm, trong suốt hơn 100 năm qua, tiếng đờn giọng hát ấy vẫn là một phần không thể thiếu của sông, của nước, của người gắn chặt đời mình với đồng ruộng bao la miền Nam nước Việt...

...Thỉnh mời quý Thầy Cô từng giảng dạy tại trường Quốc Gia Âm Nhạc và Kịch Nghệ Sài Gòn (Việt Nam Cộng Hòa), chọn quý vị có gốc truyền thừa chính tông từ những Cổ Thụ trong làng Đờn Ca Tài Tử và những thế hệ đệ tử hãnh diện nhận lãnh máu phong lưu đài các, đờn ca để làm đẹp cuộc đời, tiếp tục vẫn đờn, vẫn hát dù phải lưu lạc xứ người.

Ban tổ chức cho biết đã thỉnh mời một số Giáo Sư từ Sài Gòn qua như Giáo Sư Hoàng Cơ Thụy, Giáo Sư Xuân Yên, Giáo Sư Trần Bộ, sẽ được Giáo Sư Nguyễn Thị Mai và Giáo Sư Nguyễn Châu, hai con chim đầu đàn của Đoàn Văn Nghệ Dân Tộc Lạc Hồng, phối hợp thực hiện.

Trong buổi nhạc Đờn Ca Tài Tử.

Ba vị Giáo Sư ở Sài Gòn qua đảm trách phần thuyết trình kéo dài mươi lăm phút (cuối chương trình sẽ có phần trả lời thắc mắc hay câu hỏi của đề tài này).

Đó là gốc chính nhưng chỉ nói suông e không mấy người thỏa khoái. Phải nghe đờn nghe hát nữa. Cả 5 vị Giáo Sư đều biểu diễn ngón đờn tuyệt phích chân truyền, các lớp đệ tử Việt Mỹ cùng nhau góp tiếng hát....”

Có một tin đặc biệt đưa ra trong buổi nhạc: sách dạy việt ngữ của 2 tác giả Võ Văn Thiệu và Huỳnh Phổ đã được chấp thuận cho dạy ở Học Khu Westminster... Du Miên thay mặt mọi người đã chúc mừng anh Thiệu...

Được mời lên trao tặng quà lưu niệm cho quý Giáo sư âm nhạc và các nhạc sinh là GS Nguyễn Văn Sâm, GS Trần Văn Chi -- 2 nhà nghiên cứu văn hóa Nam Bộ. Cũng như đại diện cựu học sinh Sương Nguyệt Anh và nhiều viên chức cộng đồng.

Tham dự buổi nhạc Đờn Ca Tài Tử còn có Nghị viên Phát Bùi, nhạc sĩ Nghiêm Phú Phát, đại diện truyền thông...

MC Ngọc Mai cũng cho biết sẽ có một buổi nhạc Đờn Ca Taì Tử trong vài tuần tới tại Saigon Performing Art Center...

(theo tin Viet Bao Online)