“HAPPY FATHER’S DAY!” LỜI CHÚC ĐẾN NGƯỜI CHA:
-KÍNH CHÚC CÁC NGƯỜI CHA VIỆT TRONG GIA ĐÌNH, MỘT NGÀY LỄ CHA VUI VẺ, NHÀN NHÃ, NGHỈ NGƠI! (KHÔNG PHẢI SỬA XE, LÀM VƯỜN, ĐỔ RÁC, ĐÓN CON, COI CHÁU!...) TRÀN ĐẦY HẠNH PHÚC, BÊN CÁC CON CÁI THÂN YÊU CỦA MÌNH. HAPPY FATHER’S DAY 2025!
<!>
Giới Thiệu Chiều Nhạc Hay Nhất, Ý Nghĩa Nhất, Truyền Thống Hằng Năm, Lần Thứ 6, Khi Mỗi Tháng 6 Về! Đúng Vào Ngày Của Cha! Do VTLV Tổ Chức.
Lời Mời
Kính thưa Quý Cựu Quân Nhân, Quý Đồng Hương,
Nước Mỹ có một tuần kỳ lạ, đó là tuần lễ Mừng Ngày Hiền Phụ, cũng thường trùng vào tuần, Mừng Ngày Quân Lực VNCH 19/6!
Chính vì lý do này, nên năm nào, Văn Thơ Lạc Việt, cũng tổ chức một buổi sinh hoạt văn nghệ đặc biệt, cho 2 dịp lễ, chung một tuần này. Năm nay là lần thứ 6! Lần nào, khán thính giả cũng tham dự đông đảo, nhất là vài năm gần đây, Quán cà phê Lover, cũng không còn đủ chỗ ngồi! Hy vọng năm nay, Quý Khán Thính Giả tham gia cũng đông đảo như thế!
Nên Trân Trọng Kính Mời Tham Dự:
Chiều Nhạc: 50 Năm “Tình Cha, Tình Lính 2025!”
Lúc 2 giờ chiều Chủ Nhật, ngày 15 tháng 6 năm 2025. (Đúng vào ngày “Happy Father’s Day!” )Tại Quán Cà phê Lover, 1855 Aborn Rd, San José.
(Nhớ nhắc ngày này, cho Người Cha, cũng là Người Lính, yêu thương của Gia Đình mình, tham dự nhé!)
*Vào cửa tự do, nước giải khát hoàn toàn miễn phí! Chưa hết, còn thêm mục vui, rút thăm có thưởng! nhiều phần quà giá trị!
*Phần văn nghệ hùng hậu, đặc sắc với những giọng ca hay nhất trong vùng, cộng với nhiều tiết mục ý nghĩa, hay lạ!
*Đặc biệt nửa tiếng đầu giờ, dành cho phần Ra Mắt Tập Thơ “Người Lính Làm Thơ Như Viết Sử!” của một Pháo Thủ VNCH: Thi Sĩ Donry Nguyễn - Nguyễn Đình Chiến, từ Nam Cali lên tham dự!
*Đây cũng là dịp Hội Ngộ hiếm có của những Người Lính Năm Xưa, trong dịp kỷ niệm 50 năm, vừa là người Cha thương yêu của Gia đình, vừa ôm con, vừa đánh giặc, trước 75! Nay đã có tuổi, không còn nhiều cơ hội gặp gỡ! Nên những Quý Vị nào vừa là Người Cha, vừa là Người Lính VNCH, sẽ có giây phút vinh danh và được BTC tặng chút quà đặc biệt!
Trân Trọng Kính Mời!
Người Lính Lê Văn Hải
Mừng Ngày Hiền Phụ 2025! (Đúng Vào Chủ Nhật Tuần Sau!)
Hằng năm, chúng ta có Ngày Hiền Mẫu (Mother’s Day) để tôn vinh các người Mẹ, được kỷ niệm vào Chúa Nhật thứ nhì của tháng Năm, và chúng ta cũng có Ngày Hiền Phụ (Father’s Day) để tôn vinh các người Cha, được kỷ niệm vào Chúa Nhật thứ ba của tháng Sáu.
*Lịch sử
Nguồn gốc Ngày Hiền Phụ không là một hiện tượng xảy ra trễ nhất, các học giả cho rằng Ngày Hiền Phụ có từ thời Babylon bị tàn phá. Một thanh niên tên là Elmesu đã khắc Thông điệp Ngày Hiền Phụ trên một tấm thiệp bằng đất sét gần 4.000 năm trước. Elmesu ước mong cha mình có sức khỏe tốt và sống lâu. Dù không có chứng cớ về Elmesu và người cha nhưng truyền thống kỷ niệm Ngày Hiền Phụ vẫn lưu truyền ở nhiều quốc gia trên thế giới.
*Ngày Hiền Phụ tại Hoa Kỳ
Cách nhìn ngày nay về việc kỷ niệm Ngày Hiền Phụ có nguồn gốc từ Hoa Kỳ, sau đó truyền thống này lan truyền sang các nước trên thế giới. Thế giới mang ơn bà Sonora Louis Smart Dodd, một người con yêu thương ở Spokane (Washington) vì bà đã tranh đấu để có Ngày Hiền Phụ như ngày nay. Bà cho rằng chúng ta tôn vinh những người Mẹ mà lại quên công khó của những người Cha trên cương vị “chống mũi chịu sào”.
Ý tưởng về Ngày Hiền Phụ xuất hiện trong đầu bà Sonora khi bà tình cờ nghe bài giảng thuyết về Ngày Hiền Mẫu năm 1909. Lúc đó bà 27 tuổi, bà nghĩ: “Nếu có ngày tôn vinh Mẹ thì tại sao không có ngày tôn vinh Cha?”. Bà cảm thấy thương những người cha vì tình thương bà nhận được từ người cha của bà là ông William Jackson Smart, một cựu chiến binh. Mẹ bà qua đời do sinh con khi Sonora mới 16 tuổi. Ông Smart phải chịu cảnh “gà trống” nuôi 5 đứa con bằng tất cả lòng yêu thương và chăm sóc của người cha kiêm chức năng làm mẹ.
Được cảm hứng từ việc bà Anna Jarvis đấu tranh để có Ngày Hiền Mẫu, bà Dodd bắt đầu khởi xướng tổ chức Ngày Hiền Phụ tại Hoa Kỳ. Hiệp hội Chính quyền Spokane (Spokane Ministerial Association) và Hiệp hội Thanh niên Kitô giáo (Young Men’s Christian Association – YMCA) tại địa phương ủng hộ ý nguyện của bà Sonora. Kết quả là Ngày Hiền Phụ được tổ chức lần đầu tiên vào ngày 19-6-1910. Dù ban đầu có sự lưỡng lự, nhưng vẫn được nhiều người ủng hộ, và Ngày Hiền Phụ được tổ chức tại các thành phố trong quốc gia Hoa Kỳ.
Thấy rất nhiều người tụ họp kỷ niệm Ngày Hiền Phụ tại Hoa Kỳ, tổng thống Woodrow Wilson phê chuẩn việc này vào năm 1916. Tổng thống Calvin Coolidge cũng ủng hộ Ngày Hiền Phụ mang tính quốc gia của Hoa Kỳ vào năm 1924: “Hãy thiết lập các mối quan hệ thân mật giữa cha con và nhấn mạnh vào trách njiệm của họ”. Sau 40 năm đấu tranh, tổng thống Lyndon Johnson ký lệnh dùng Chúa Nhật thứ ba của tháng Sáu là Ngày Hiền Phụ từ năm 1966. Năm 1972, tổng thống Richard Nixon ký quyết định vĩnh viễn kỷ niệm Ngày Hiền Phụ vào Chúa Nhật thứ ba của tháng Sáu hằng năm. Bà Sonora Smart Dodd được tôn vinh vì bà đã góp phần vào Hội chợ Thế giới (World’s Fair) ở Spokane năm 1974. Bà Dodd qua đời năm 1978, hưởng thọ 96 tuổi.
*Các giả thuyết về lịch sử Ngày Hiền Phụ
Có vài giả thuyết về Ngày Hiền Phụ. Một số người co rằng Ngày Hiền Phụ đầu tiên được tổ chức tại miền Tây Virginia năm 1908. Một số người khác cho rằng lễ này được tổ chức lần đầu tại Vancouver, Washington.
Chủ tịch câu lạc bộ Lions tại Chicago, ông Harry Meek, được coi là người tổ chức Ngày Hiền Phụ đầu tiên vào năm 1915 để nhấn mạnh vào việc tôn vinh những người cha. Ông chọn Chúa Nhật thứ ba của tháng Sáu để kỷ niệm, đó là ngày gần sinh nhật của ông Meek. Để đánh giá công việc của ông Meek, CLB Lions của Hoa Kỳ đã tặng ông chiếc đồng hồ bằng vàng, với lời đề tặng “Người khởi xướng Ngày Hiền Phụ” (Originator of Father’s Day) vào chính sinh nhật của ông, 20-6-1920. Một số sử gia tôn vinh bà Charles Clayton ở Tây Virginia là người khởi xướng Ngày Hiền Phụ.
Năm 1957, thượng nghị sĩ Margaret Chase Smith viết thư gởi quốc hội: “Dù chúng ta tôn vinh người cha hay người mẹ thì cũng đừng bỏ người nào. Người cha hay người mẹ bị bỏ quên cũng đều cảm thấy buồn vậy”.
Ngày Hiền Phụ được kỷ niệm vào những ngày khác nhau ở các nước khác nhau. Đa số các nước – kể cả Hoa Kỳ, Anh, Canada, Chilê, Pháp, Nhật và Ấn Độ – đều kỷ niệm Ngày Hiền Phụ vào Chúa Nhật thứ ba của tháng Sáu.
Mặc dù Ngày Hiền Phụ không cố định giống nhau tại các nước và cách kỷ niệm cũng khác nhau, nhưng ở đâu cũng chung một tâm tình là tôn vinh công lao của những người cha và bày tỏ lòng yêu thương đấng sinh thành. Vào ngày này, con cái gởi thiệp mừng, hoa và quà cho cha mình để bày tỏ lòng yêu thương và kính trọng.
Tại nhiều quốc gia có đa số là người Công giáo thì Ngày Hiền Phụ được mừng vào ngày lễ kính Đức Thánh Giuse, ngày 19 tháng Ba.
Ngày Hiền Phụ được coi là rất quan trọng vì ngày này giúp nhận thức về công lao của những người cha đối với gia đình và xã hội. Việc cử hành Ngày Hiền Phụ không chỉ giúp những người con có cơ hội bày tỏ yêu thương và kính trọng đối với cha mình, mà còn giúp củng cố quan hệ phụ tử và phát triển tình cảm của người con dành cho cha mình.
Sinh Hoạt Đáng Tham Dự Nhất, Đúng Vào Ngày Lễ Hiền Phụ Năm Nay:
Chiều Nhạc: Tình Cha, Tình Lính!
Lúc 2 giờ chiều Chủ Nhật, ngày 15 tháng 6 năm 2025. Tại Quán Cà phê Lover, 1855 Aborn Rd, San José.
*Vào cửa tự do, nước giải khát hoàn toàn miễn phí! Phút vinh danh người Cha, còn có nhiều mục vui, có thưởng!
Tin Vui, Vẻ Vang Dân Việt: Linh Mục Gốc Việt Đầu Tiên, Được Bổ Nhiệm Chính Thức, Làm Giám Mục Chính Tòa Tại Hoa Kỳ!
-Một cột mốc lịch sử vừa được ghi dấu trong cộng đồng Công giáo người Việt tại Hoa Kỳ khi Đức Giám mục Michael Phạm chính thức được bổ nhiệm làm Giám mục chính tòa Giáo phận San Diego vào ngày Thứ Năm, 22 Tháng Năm.
Với việc bổ nhiệm này, Đức Giám mục Michael Phạm, trở thành người Mỹ gốc Việt đầu tiên đảm nhiệm chức vụ cao nhất trong một giáo phận Công giáo tại Hoa Kỳ – một dấu mốc đáng ghi nhớ không chỉ với riêng cộng đoàn người Việt mà còn với Giáo hội Công giáo toàn quốc.
-Giáo Phận San Diego có diện tích 8,852 dặm vuông, bao gồm San Diego County và Imperial County ở miền Nam California, với dân số gần 3.5 triệu người, trong đó có gần 1.4 triệu giáo dân Công Giáo.
Giáo phận có tổng cộng 99 giáo xứ và 16 nhà nguyện, cùng 45 trường tiểu học, năm trường trung học, và hai trường đại học!
Thứ Bảy, hôm qua, trên 2,000 giáo dân thiểu số, tham dự Thánh Lễ, với tân giám mục gốc Việt của GP San Diego!
–(NV) Khoảng trên 2,000 giáo dân thuộc 20 cộng đồng chủng tộc thiểu số tham dự “Pentecost Mass for All Peoples” (Lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống Dành Cho Tất Cả Mọi Người) với sự hiện diện của Giám Mục Michael Phạm, tân giám mục chánh tòa Giáo Phận San Diego, hôm Thứ Bảy, 7 Tháng Sáu.
(Giám Mục Michael Phạm (thứ hai từ trái), giám mục Giáo Phận San Diego, chào mừng cộng đoàn Việt Nam tham dự Thánh Lễ hôm Thứ Bảy, 7 Tháng Sáu.)
Thánh Lễ được tổ chức trong Claver Center của trường trung học Cathedral Catholic High School, San Diego.
Đây là năm thứ tám Thánh Lễ được tổ chức trong giáo phận, qua sáng kiến của Giám Mục Michael Phạm.
“Khi còn là linh mục của giáo phận, tôi có xin Hồng Y Robert McElroy, lúc đó còn là giám mục giáo phận, mở Thánh Lễ hằng năm vào ngày Lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống, để quy tụ tất cả giáo dân gốc thiểu số cùng cầu nguyện với nhau, cùng liên kết với nhau, hiệp hành cùng nhau, để hiểu nhau hơn, thông cảm nhau hơn, và cùng làm việc với nhau, vì tất cả đều là con Chúa,” Giám Mục Michael Phạm nói với nhật báo Người Việt.
Ông tiếp: “Sau tám năm, Thánh Lễ vẫn tiếp tục được duy trì, mỗi năm một lần, để mọi người cùng cầu nguyện, sau đó thăm hỏi nhau, chia sẻ các nét đặc trưng văn hóa của nhau, qua ẩm thực và âm nhạc…”
Giám Mục Michael Phạm là người Việt Nam đầu tiên làm giám mục chánh tòa một giáo phận ở Mỹ. Ông được Đức Giáo Hoàng Leo XIV bổ nhiệm ngày 22 Tháng Năm, chỉ hai tuần sau khi vị giáo hoàng thứ 267 của Vatican được tấn phong.
(Phái đoàn Cộng Đồng Công Giáo Việt Nam Giáo Phận San Diego).
Trước giờ cử hành Thánh Lễ, hàng trăm giáo dân trong nhiều sắc phục truyền thống khác nhau như Việt Nam, Nam Hàn, Philippines, Lào, Phi Châu, Trung Hoa, Ý, Ireland, Samoa, Tongo, Ấn Độ, Mexico, Peru… bước vào hội trường.
Mỗi phái đoàn đều có một người đi trước cầm một cây có miếng vải, có tên cộng đoàn theo từng quốc gia.
Ngoài vị giám mục chánh tòa, Thánh Lễ còn có sự tham dự của hai giám mục phụ tá và hơn 20 linh mục của giáo phận.
(Giáo dân tham dự “Pentecost Mass for All Peoples” do Giáo Phận San Diego tổ chức.)
Thánh Lễ do Giám Mục Ramon Bejarano, giám mục phụ tá Giáo Phận San Diego, làm chủ tế.
“Hôm nay, chúng ta cử hành một Thánh Lễ rất đẹp, một Thánh Lễ mà mọi người tụ lại với nhau, trong một cộng đồng đoàn kết,” Giám Mục Bejarano nói khi mở đầu Thánh Lễ. “Hôm nay cũng là Thánh Lễ đầu tiên của giáo phận kể từ khi chúng ta có Đức Giáo Hoàng mới. Thánh Lễ này là cho cộng đồng, cho sự đa dạng.”
Trong bài giảng Thánh Lễ, một lần nữa, vị giám mục chủ tế nhắc lại sự đa dạng và sự đoàn kết.
“Tôi chắc chắn tất cả chúng ta thấy sự đa dạng, đa văn hóa này, ngày hôm nay, cũng như Đức Giáo Hoàng mời gọi chúng ta đến với giáo hội đẹp đẽ này, để thấy sự đoàn kết,” Giám Mục Ramon Bejarano nói. “Chúng ta khác nhau, chúng ta không giống nhau, nhưng chúng ta vẫn đoàn kết được, vì chúng ta đều là con Chúa. Đức Giáo Hoàng Francis từng nói ‘Đừng sợ sự khác biệt’ và khuyến khích chúng ta vượt qua nỗi sợ này, nắm lấy cơ hội để hiểu biết người khác, cho dù xuất xứ và niềm tin của họ là gì.”
(Giám Mục Michael Phạm (phải) bước vào hội trường chuẩn bị Thánh Lễ, phía sau là Giám Mục Felipe Pulido, giám mục phụ tá giáo phận).
Hai bài Thánh Thư của Thánh Lễ được đọc bằng tiếng Việt và tiếng Hàn.
Trước bài giảng, bốn cô gái, hai gốc Samoa, hai gốc Tonga, mặc trang phục truyền thống, khiêng một cái kiệu, bên trên có Sách Thánh, từ từ tiến lên bàn thờ.
Sau bài giảng, 20 cặp nam nữ, mỗi cặp cầm một miếng vải tượng trưng cho cộng đồng mình, từ từ đi lên, và đặt lên bàn thờ.
Nhiều người Việt Nam tham dự Thánh Lễ năm nay rất hân hoan khi có vị chủ chăn giáo phận là người đồng hương.
(Sách Thánh được hai cô gái người Tonga và hai cô người Samoa kiệu lên cung thánh.)
Chị Lan Đào, thuộc giáo xứ Chúa Chiên Lành, nói: “Đây là lần thứ nhì tôi tham dự Thánh Lễ này. Vui, hồi hộp, vì có đông người, có nhiều ngôn ngữ khác nhau, lòng tin vững thêm. Tuy nhiên, điều tôi hân hoan nhất là lần đầu tiên Thánh Lễ có Giám Mục Michael Phạm tham dự, mà ngài chính là người có sáng kiến tổ chức sự kiện này hàng năm, để mang mọi người lại với nhau.”
Ông Phong Hoàng, ủy viên thánh nhạc Cộng Đồng Công Giáo Việt Nam Giáo Phận San Diego, nói: “Tôi đi lễ này bốn năm rồi. Năm nay rất hãnh diện vì lần đầu tiên có giám mục người Việt, một người tài đức, từng phụ trách các sắc dân thiểu số. Vì thế, trong tinh thần hiệp nhất, hôm nay các sắc dân thiểu số đến tham dự để bày tỏ tinh thần đó.”
(Các sắc dân khác rất “kết” món chả giò Việt Nam.)
Ông Trần Đông, cũng là giáo dân giáo xứ Chúa Chiên Lành, nói: “Phải nói là tạ ơn Chúa đã ban cho giáo phận một vị giám mục như ngài. Năm mươi năm cộng đồng Việt Nam ở Mỹ, bây giờ mới có được như vậy, và là người duy nhất. Rất là vui.”
Anh Hoàng Nguyễn, trong áo dài truyền thống, là một trong hai người cầm miếng vải tượng trưng cho cộng đồng Việt Nam và đặt lên bàn thờ, chia sẻ: “Tôi tham dự Thánh Lễ này sáu năm rồi. Trước đây, chỉ có chừng sáu hoặc bảy cộng đồng tham gia. Bây giờ, ngày càng có nhiều cộng đồng hơn, tới khoảng 20. Điều này cho thấy ngày càng có nhiều cộng đồng thiểu số hưởng ứng tinh thần hiệp nhất do Giám Mục Michael Phạm khởi xướng, từ khi ngài còn là linh mục.”
“Điều duy nhất tôi hơi tiếc là năm nay không thấy cộng đồng Ukraine như năm ngoái. Có lẽ họ bận rộn gì đó,” anh Hoàng nói tiếp.
(Một giáo dân gốc Việt (bìa trái) chụp hình “ké” với các giáo dân gốc Lào).
Sau Thánh Lễ, mọi người đổ ra sân bên ngoài, nơi có hơn 20 gian hàng thực phẩm của các sắc dân thiểu số, phục vụ hoàn toàn miễn phí, và một sân khấu ca nhạc, để các cộng đồng trình diễn. Không khí thật là vui nhộn như ngày hội.
Tại quầy thực phẩm của người Việt Nam, gần 20 khay chả giò và bốn bình nước chanh dây trộn với dâu tây và cam đã sẵn sàng để phục vụ giáo dân sau Thánh Lễ.
Anh Phạm Duy Cẩn, thuộc giáo xứ Chúa Chiên Lành, chia sẻ: “Tôi tình nguyện phát thức ăn tám năm nay, nhưng năm nay là vui nhất, vì có giám mục Việt Nam. Một niềm vui nữa là thức ăn của người Việt Nam chúng ta lúc nào cũng nhiều và cũng mau hết. Các sắc dân khác rất ‘kết’ món chả giò và nước chanh dây của chúng ta.”
(Giám Mục Ramon Bejarano (giữa) chụp hình lưu niệm với giáo dân gốc Đại Hàn.)
Trong lúc anh trả lời phỏng vấn, nhiều người thường xuyên đến xin “refill” nước chanh dây.
Một giáo dân người Philippines hỏi: “Nước này là nước gì mà ngon vậy? Ông pha làm sao vậy?”
Anh Cẩn trả lời: “Ngon phải không? Vậy thì tôi múc thêm cho bà.”
“Nhưng pha như thế nào mà ngon vậy?” bà hỏi tiếp.
Anh Cẩn vừa cười vừa trả lời: “Bí mật!”
Nhưng rồi anh đổi ý: “Chanh dây đó!”
“Ồ, chanh dây! Hèn chi!” bà đáp lại.
(Quang cảnh Thánh Lễ trong Claver Center.)
Theo Hội Đồng Giám Mục Hoa Kỳ, Giáo Phận San Diego có diện tích 8,852 dặm vuông, bao gồm San Diego County và Imperial County ở miền Nam California, với dân số gần 3.5 triệu người, trong đó có gần 1.4 triệu giáo dân Công Giáo.
Giáo phận có tổng cộng 99 giáo xứ và 16 nhà nguyện, cùng 45 trường tiểu học, năm trường trung học, và hai trường đại học.
Tính tới năm 2023, Giáo Phận San Diego có hơn 5,000 gia đình giáo dân Việt Nam, có năm cộng đoàn Việt Nam, và có bảy linh mục gốc Việt, trong đó có ba người làm chánh xứ tại hai giáo xứ Việt Nam và một giáo xứ Mỹ.
Tin Quốc Tế Đó Đây
Mỹ Phủ Quyết Dự Thảo Nghị Quyết Liên Hiệp Quốc Về Ngừng Bắn và Đưa Hàng Viện Trợ Vào Gaza
(Hình REUTERS - Stringer: Người dân Palestine chờ nhận viện trợ tại thành phố Gaza, ngày 25/05/2025.)
-Khoảng 2,4 triệu người dân ở Gaza đang bị nạn đói đe dọa, số người chết vì bom đạn vẫn tăng từng ngày. Tuy nhiên, hôm 4/6/2025, Hoa Kỳ lại một lần nữa dùng quyền phủ quyết để Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc không thông qua được Dự thảo Nghị quyết về ngưng bắn và đưa hàng viện trợ vào Gaza. Lá phiếu phủ quyết của chính quyền Donald Trump đã khiến các nước thành viên khác của Hội Đồng Bảo An phẫn nộ.
Từ New York (Hoa Kỳ), thông tín viên Carrie Nooten của Đài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI) cho biết thêm:
"Cũng như dưới thời Joe Biden, Hoa Thịnh Ðốn dưới thời Donald Trump lý giải cho việc phủ quyết với cùng một lập luận trong 18 tháng qua: Các quyết định không thể được đưa ra từ New York, bởi vì làm như vậy có thể sẽ làm suy yếu tiến trình đàm phán trên thực địa. Tuy nhiên, lập luận này của Mỹ không còn được 14 thành viên khác của Hội Đồng Bảo An lắng nghe. Hôm 4/6, cơn giận dữ của họ đã bùng nổ.
Đối với Samuel Zbogar, Ðại sứ Slovenia, Hội Đồng Bảo An phải chịu trách nhiệm trước lịch sử. Ông nói: "Dự thảo Nghị quyết đã không được thông qua, nhưng nó mang theo một thông điệp mạnh mẽ: Nỗi đau khổ của thường dân như vậy là quá nhiều rồi, không thể tiếp tục sử dụng thực phẩm như một vũ khí. Thế là quá đủ rồi!"
Trong khi đó, Ðại sứ Pakistan cho rằng lá phiếu phủ quyết của Mỹ có nghĩa là mạng sống của 2 triệu người Palestine không còn có nghĩa lý gì: "Đây không chỉ là một vết nhơ đạo đức đè nặng lên lương tâm của Hội Đồng Bảo An, mà còn là một sự từ bỏ nghĩa vụ chính trị, một thời khắc sẽ còn được nhắc tới qua nhiều thế hệ nữa".
Đã có đến 14 phiếu thuận và chỉ cần một lá phiếu có tính quyết định là đủ để chặn tất cả, lá phiếu mà Ðại sứ Do Thái tại Liên Hiệp Quốc đã cám ơn. Ông Danny Danon cho rằng Dự thảo Nghị quyết này lẽ ra không nên được đưa ra, bởi vì việc phân phối hàng viện trợ nhân đạo đã được nối lại thông qua Quỹ Nhân đạo Gaza do Hoa Kỳ và Do Thái quản lý. Thế nhưng, Quỹ này vẫn bị chỉ trích nặng nề vì thiếu tính trung lập".
Về tình hình chiến sự, theo AFP, hôm 5/6 lực lượng cấp cứu ở Gaza cho biết có 10 người chết trong các vụ oanh tạc của quân đội Do Thái. Về phía Tel Aviv, hôm 5/6 Thủ tướng Benjamin Netanyahu thông báo thi thể của hai con tin đã chết khi bị Hamas giam cầm tại Gaza đã được đưa về Do Thái, nhờ một chiến dịch đặc biệt của cơ quan an ninh nội địa Shin Beth.
Hoa Thịnh Ðốn Trừng Phạt 4 Thẩm Phán Tòa Án Hình Sự Quốc Tế Vì Điều Tra Các Tội Ác của Mỹ và Do Thái
(Hình REUTERS - Piroschka Van De Wouw: Trụ sở Tòa án Hình sự Quốc tế tại The Hague, Hòa Lan. Ảnh chụp ngày 16/1/2019.)
-Ngày 5/6/2025, Hoa Thịnh Ðốn thông báo trừng phạt 4 Thẩm phán Tòa Hình sự Quốc tế (ICC/CPI) với lý do các thủ tục tố tụng mà 4 Thẩm phán này tiến hành liên quan đến binh sĩ Mỹ hay Chính phủ Do Thái là "bất hợp pháp" và "bị chính trị hóa".
Hôm 6/6, Thủ tướng Do Thái Benjamin Netanyahu đã lên tiếng cám ơn Tổng thống Donald Trump về việc trừng phạt 4 Thẩm phán của CPI. Trong khi đó, chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Antonio Costa, trên mạng xã hội X, tuyên bố "mạnh mẽ" ủng hộ CPI, kêu gọi bảo vệ tính độc lập và công minh của định chế.
Từ The Hague (Hòa Lan), nơi đóng trụ sở CPI, thông tín viên Stéphanie Maupas của Đài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI) giải thích
"Bốn nữ Thẩm phán bị các lệnh trừng phạt mới của Mỹ nhắm đến, trước tiên là hai Thẩm phán người Benin và Slovenia, Reine Alapini và Beti Holher. Cả hai đều là thành viên của hội đồng xét xử Sơ thẩm, cơ quan đã phát lệnh truy nã Thủ tướng Do Thái Benjamin Netanyahu và bộ trưởng Quốc Phòng Yoav Gallant hồi tháng 11/2024.
Thẩm phán người Pháp Nicolas Guillou cũng tham gia ban hành lệnh truy nã và là Chủ tịch Hội đồng Xét xử Sơ thẩm, không nằm trong danh sách bị trừng phạt của chính quyền Trump, chí ít cho đến hiện tại. Bộ Tài chính Mỹ công bố các trừng phạt theo kiểu nhỏ giọt, như thể muốn làm CPI mất ổn định hơn nữa.
Hai nữ Thẩm phán khác, bà Carmen Ibanez Carranza người Peru và Solomy Bossa người Uganda, cũng bị nhắm đến. Lần này, vì cuộc điều tra của Tòa án về các tội ác của lực lượng Mỹ tại Afghanistan. Hồ sơ này hiện đang bị đình trệ. Khi nhậm chức vào năm 2021, ông Karim Khan đã từng thông báo hồ sơ này không nằm trong số các ưu tiên của ông.
Quyết định của Mỹ cáo buộc Tòa đã "chính trị hóa và lạm dụng quyền hạn". Trong thông cáo, CPI tố cáo "một nỗ lực rõ ràng nhằm phá hoại tính độc lập một định chế", có đến 125 nước thành viên tham gia nhưng không có Mỹ và Do Thái".
Do Thái Đe Dọa Tiếp Tục Bắn Phá Beirut Nếu Lebanon Không Giải Giáp Hezbollah
-Hôm 6/6/2025, chính quyền Do Thái, đe dọa tiếp tục oanh kích thủ đô Beirut nếu Lebanon không giải giáp lực lượng Hezbollah.
Lời cảnh cáo này được đưa ra sau cuộc tấn công dữ dội của Nhà nước Do Thái, hôm 5/6, nhắm vào Hezbollah ở vùng ngoại ô phía Nam thủ đô của Lebanon, trong bối cảnh Bộ trưởng Quốc phòng Do Thái khẳng định cần phải bảo đảm an ninh quốc gia.
Về phần mình, Lebanon tố cáo Do Thái vi phạm Thỏa thuận Ngưng bắn đạt được từ tháng 2 và kêu gọi cộng đồng quốc tế can thiệp. Từ thủ đô Beirut của Lebanon, thông tín viên Paul Khalifeh của Đài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI) cho biết thêm thông tin:
"Đây là các cuộc không kích lớn nhất và dữ dội nhất của Do Thái kể từ khi lệnh ngưng bắn có hiệu lực vào ngày 18/2. Trước đó, đã diễn ra một làn sóng di tản quy mô lớn, sau khi quân đội Do Thái đưa ra các cảnh báo vào lúc các thành viên Hezbollah và lực lượng an ninh Lebanon nổ súng dữ dội nhằm buộc người dân rời xa các khu vực bị coi là mục tiêu.
Các chiến đấu cơ và drone đã thực hiện bảy đợt không kích, tấn công 8 tòa nhà ở 5 khu vực khác nhau. Những tiếng nổ lớn vang dội đã được nghe thấy ở phần lớn thủ đô Beirut và vùng phụ cận. Một đám khói dày đặc bao trùm vùng ngoại ô phía Nam của thủ đô Lebanon, nơi có hơn 700.000 người sinh sống.
Để tránh bị tấn công, quân đội Lebanon đã đề xuất kiểm tra các tòa nhà mà Do Thái nghi ngờ chứa chấp cơ sở hạ tầng quân sự của Hezbollah. Một đơn vị của quân đội thậm chí đã tiến vào một trong các tòa nhà được Do Thái chỉ định.
Nỗ lực xuống thang căng thẳng này không ngăn cản Do Thái tiến hành các cuộc không kích. Sự việc này xảy ra chỉ vài giờ sau tuyên bố của Thủ tướng Lebanon, Nawaf Salam, khẳng định rằng quân đội nước này đã tiếp quản 500 vị trí và cơ sở hạ tầng quân sự của Hezbollah ở phía Nam sông Litani".
Hơn 130 NGO và Truyền Thông Quốc Tế Đòi Cho Phóng Viên Vào Gaza Tác Nghiệp
(Hình AP - Jehad Alshrafi: Khói lửa bốc lên từ một tòa nhà bị quân đội Do Thái không kích, tại Gaza, ngày 1/6/2025.)
-Trong một diễn đàn chung công bố ngày 5/6/2025, hơn 130 truyền thông quốc tế, trong đó có cả Đài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI), France 24 và Monte Carlo Doualiya, cùng nhiều tổ chức bảo vệ tự do báo chí, kêu gọi chính quyền Do Thái cho phép phóng viên quốc tế được vào tác nghiệp ở dải Gaza.
Trong thư ngỏ, các kênh truyền thông và NGO đòi chính phủ của Thủ tướng Do Thái Benyamin Netanyahou để cho các kênh truyền thông quốc tế "tiếp cận ngay lập tức, độc lập và không cấm đoán" ở Gaza, cũng như "bảo vệ hoàn toàn" các phóng viên để họ tiếp tục đưa tin về tình hình khu vực.
Các cơ quan truyền thông xem việc chính phủ Do Thái từ chối để phóng viên đến tác nghiệp tại vùng lãnh thổ Palestine là một "hành động tấn công trực tiếp chống lại tự do báo chí và quyền tiếp cận thông tin", một tình trạng chưa từng có trong lịch sử các xung đột vũ trang đương đại.
Theo diễn đàn, các phóng viên địa phương phải hoạt động trong những điều kiện ngặt nghèo, đối mặt với nguy cơ lưu vong và nạn đói. Gần 200 nhà báo bị quân đội Do Thái giết chết và nhiều người khác bị thương, thậm chí thường xuyên bị đe dọa chỉ vì họ phải thực thi công việc của mình là "làm chứng", ghi lại những sự kiện đang diễn ra, giúp hiểu được những hậu quả của cuộc chiến.
Vào thời điểm các chiến dịch quân sự được mở lại và đang có các nỗ lực nhằm khôi phục viện trợ nhân đạo cho Gaza, các cơ quan truyền thông cho rằng việc Do Thái mở cửa biên giới Gaza để các phóng viên quốc tế có thể tác nghiệp tự do cũng như việc nước này tôn trọng các nghĩa vụ quốc tế trong việc bảo vệ các nhà báo là điều cần thiết.
Sau Cuộc Điện Đàm Với Putin, Trump Cảnh Báo Hòa Bình ở Ukraine "Còn Xa Vời"
(Hình REUTERS - Maxim Shemetov: Các nhật báo Nga dành trang bìa cho cuộc điện đàm giữa Tổng thống Vladimir Putin và đồng nhiệm Hoa Kỳ Donald Trump. Ảnh chụp tại một sạp báo ở Mạc Tư Khoa, Nga, ngày 13/2/2025.)
-Trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Trump hôm 4/6/2025 cho biết đã có cuộc thảo luận "tốt đẹp" với đồng nhiệm Nga, nhưng cuộc điện đàm khoảng 1 tiếng này "không dẫn đến hòa bình ngay lập tức ở Ukraine". Phía Mạc Tư Khoa thì đánh giá cuộc trao đổi giữa hai Tổng thống khá "tích cực" và "hiệu quả", đồng thời tuyên bố hai lãnh đạo Mỹ, Nga nhất trí duy trì liên lạc thường xuyên. Từ Mạc Tư Khoa, thông tín viên Anissa El Jabri của Đài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI) cho biết thêm thông tin:
"Một lần nữa, Ðiện Cẩm Linh sử dụng truyền thông rất hiệu quả với người bạn Mỹ. Trong lúc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đánh giá vài tiếng đồng hồ trước đó rằng các cuộc đàm phán ở Istanbul là vô nghĩa, thì bên phía Nga, theo tường thuật từ Cố vấn Ngoại giao của Tổng thống, Vladimir Putin xác nhận với Donald Trump rằng các cuộc đàm phán đó rất "hữu ích", và hy vọng tiếp tục đối thoại.
Ðiện Cẩm Linh còn bồi thêm vào ngón đòn truyền thông ngoại giao: Bên có lỗi của cuộc chiến không phải là Vladimir Putin mà là Tổng thống Ukraine.
Donald Trump cũng cho biết đã không được Kyiv báo trước về cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ Nga. Sau cuộc điện đàm này, chính Tổng thống Mỹ là người thông báo Vladimir Putin sẽ trả đũa, coi như ông Trump trở thành người phổ biết thông tin dùm Mạc Tư Khoa, trong khi lãnh đạo Nga thì vẫn giữ thái độ mập mờ.
Đáng chú ý là, vẫn theo Ðiện Cẩm Linh, hai lãnh đạo đã dành thời gian để thảo luận về các hứa hẹn kinh tế trong mối quan hệ song phương. Mạc Tư Khoa đã tung ra một lá bài mới: Iran. Vẫn theo Ðiện Cẩm Linh, Donald Trump đã tuyên bố "biết ơn" Nga đã giúp đỡ trong tiến trình đàm phán về chương trình nguyên tử của Iran".
Hôm 4/6, Tổng thống Nga cũng có cuộc trao đổi đầu tiên với tân giáo hoàng Lêô XIV. Ông Putin đã đổ lỗi cho Ukraine và xác nhận mong muốn đạt được hòa bình bằng con đường ngoại giao, trong khi theo Ðiện Cẩm Linh, "Kyiv tiến hành các cuộc tấn công phá hoại các hạ tầng dân sự trên lãnh thổ Nga". Giáo hoàng Lêô XIV đã đề nghị ông Putin có hành động chứng tỏ thiện chí vì hòa bình.
Về phía đồng minh Bắc Hàn của Nga, hôm 4/6, khi tiếp Tổng Thư ký Hội đồng an ninh Nga Sergueï Choïgou tại Bình Nhưỡng, lãnh đạo Kim Jong Un đã khẳng định Bắc Hàn sẽ tiếp tục hỗ trợ Nga "vô điều kiện", cũng như ủng hộ chính sách ngoại giao của Nga về mọi vấn đề, bao gồm cả hồ sơ Ukraine.
Tình Báo Ukraine Tấn Công Tin Tặc Vào Hãng Chế Tạo Máy Bay Tupolev của Nga
-Sau khi tiến hành chiến dịch "Mạng nhện" tấn công vào nhiều căn cứ Không quân của Nga, tiêu diệt 34% đội máy bay mang phi đạn liên lục địa chiến lược của Nga, rồi đặt 1,1 tấn thuốc nổ TNT đánh phá cầu Kerch nối từ Nga đến bán đảo Crimea đã bị Mạc Tư Khoa sáp nhập, hôm 4/6/2025 Kyiv thông báo đã tấn công tin tặc vào hãng chế tạo máy bay nổi tiếng Tupolev và đánh cắp được 4 GB dữ liệu của nhà sản xuất này.
Hãng Tupolev đặc biệt nổi tiếng với các máy bay ném bom tầm xa có thể mang theo vũ khí nguyên tử. Mặc dù không phải tất cả các tập tin mà tình báo Ukraine lấy được của Tupolev đều được công bố, nhưng một số đã được phát tán trên các mạng xã hội. Một số nguồn thân cận với tình báo Ukraine đã phát tán các tài liệu trên Telegram, như sơ yếu lý lịch lãnh đạo cấp cao của Tupolev, biên bản các phiên họp toàn thể, hay hóa đơn gửi cho các nhà cung ứng.
Theo một số tin tặc Ukraine, Kyiv đã có được thông tin quan trọng về những người tham gia vào lực lượng hàng không chiến lược của Nga. Nhiều nguồn tin khác từ Ukraine nói đến các dữ liệu quan trọng về việc bảo dưỡng máy bay Tupolev-95 và Tupolev-160, một phần trong lực lượng răn đe nguyên tử trên không của Nga.
Trong khi đó, theo báo Pháp Le Monde, hôm 5/6, trên mạng Telegram, quân đội Ukraine thông báo các đơn vị của quân đội Ukraine, phối hợp với cơ quan an ninh Ukraine, đã tiến hành một cuộc tấn công bằng phi đạn vào một đơn vị phi đạn của Nga, tại khu vực Bryansk, cách biên giới Ukraine 70 cây số.Một bệ phóng phi đạn của Nga đã phát nổ và hai bệ phóng còn lại có thể bị hư hỏng. Theo quân đội Ukraine, những thiết bị này của Nga đang chuẩn bị được dùng để tấn công Ukraine.
Ngay tại Ukraine, 6 cuộc oanh kích của Nga trong đêm 4/6 vào các tòa chung cư ở Kharkiv, thành phố lớn thứ 2 Ukraine, đã khiến 19 người bị thương. Một vụ tấn công khác bằng drone của Nga nhắm vào vùng Tchernihiv, miền Bắc Ukraine khiến 5 người thiệt mạng, trong đó có một em bé mới 1 tuổi.
Về tù binh, Tổng thống Ukraine, ông Volodymyr Zelensky hôm 4/6 thông báo cuộc trao đổi 1.000 người (500 người Nga và 500 người Ukraine) sẽ diễn ra vào 2 ngày 7 và 8/6.
Nga Oanh Kích Ồ Ạt Ukraina Dường Như Để Đáp Trả Chiến Dịch "Mạng Nhện"
(Hình AP - Evgeniy Maloletka: Người dân chạy loạn trước một tòa nhà chung cư cao tầng bị hư hại sau một cuộc tấn công của Nga vào Kiev, Ukraina, ngày 6/6/2025.)
-Đêm 5/6 rạng sáng 6/6/2025, quân đội Nga đã thực hiện một cuộc oanh kích quy mô lớn nhắm vào Ukraina bằng drone và phi đạn-đạn đạo, khiến ít nhất 4 người thiệt mạng ở thủ đô Kiev. Cuộc oanh kích nói trên dường như là đòn trả đũa của Nga sau khi căn cứ quân sự chiến lược của nước này bị Ukraina tấn công cách đây không lâu, trong chiến dịch "Mạng Nhện".
Ngoài khu vực Kiev, miền Tây Ukraina, vốn ở xa tuyến đầu, cũng bị quân đội Nga oanh kích ồ ạt. Ternopil đã hứng chịu một cuộc không kích lớn nhất từ trước đến nay. Cuộc tấn công khiến nhiều người bị thương và gây mất điện trên diện rộng. Từ Odessa, thông tín viên Pierre Alonso của Đài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI) tường trình:
Phi đạn-đạn đạo, phi đạn hành trình, drone tự sát Shahed.... Những loại vũ khí được Nga sử dụng trong đêm qua vẫn chưa được xác định, nhưng Mạc Tư Khoa đã huy động toàn bộ kho vũ khí của mình để thực hiện cuộc tấn công quy mô lớn này, gây ra những thiệt hại nghiêm trọng.
Tại Kiev, còi báo động vang lên vào khoảng 1 giờ sáng. Sau đó, người dân nghe thấy tiếng nổ kéo dài suốt vài tiếng đồng hồ. Theo Thị trưởng Vitaly Klitschko, các mảnh vỡ đã gây ra hỏa hoạn tại một khu dân cư.
Tuy nhiên, cuộc tấn công của Nga không chỉ giới hạn ở thủ đô Ukraina. Ở phía Tây, khu vực Ternopil đã hứng chịu cuộc tấn công "quy mô lớn nhất từ trước đến nay", theo chính quyền địa phương. Sáng 6/6, một số khu vực trong tỉnh bị mất điện.
Đây là cuộc tấn công lớn đầu tiên của Kremlin kể từ khi Ukraina tiến hành chiến dịch nhắm vào các máy bay ném bom chiến lược của Nga vào Chủ Nhật (25/5) tuần trước.
Điện Kremlin đã cảnh báo sẽ trả đũa cho sự sỉ nhục đó, nhưng không nói rõ khi nào và bằng cách nào. Liệu các cuộc không kích đêm qua có phải là đòn trả đũa của Mạc Tư Khoa? Hoàn toàn có thể là vậy, mặc dù đây không phải là lần đầu tiên Nga tiến hành các đợt không kích quy mô lớn trên khắp Ukraina.
Hôm 6/6, Tổng thống Ukraina, ông Volodymyr Zelensky đã kêu gọi các đồng minh phản ứng quyết liệt trước những cuộc tấn công đẫm máu của Nga. Theo nguyên thủ Ukraina, đây là thời điểm để Mỹ, châu Âu và cộng đồng quốc tế cùng gây áp lực buộc Nga chấm dứt chiến tranh.
Kyiv và Liên Hiệp Âu Châu Lên Kế Hoạch Để Những Người Tị Nạn Ukraine Hồi Hương
-Kể từ đầu cuộc chiến, hơn 4,3 triệu người Ukraine đã được tị nạn tại Âu Châu, theo quy chế bảo hộ tạm thời.
Hôm 4/6/2025, Ủy Ban Âu Châu đã thảo luận về lộ trình để làm rõ tình hình của những người Ukraine tị nạn tại Âu Châu, xác định những ai muốn ở lại hoặc muốn trở về nước. Từ thủ đô Brussels của Bỉ, thông tín viên Pierre Benazet của Đài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI) tường trình:
"Phó Thủ tướng Ukraine Oleksiy Tchernyshov, đến Brussels hôm 4/6 để trình bày một kế hoạch chung với Ủy ban Âu Châu, khẳng định "tương lai của Ukraine phụ thuộc vào sự trở về của các công dân Ukraine sống ở ngoại quốc".
Mối quan tâm hàng đầu của chính phủ Kyiv hiện nay là làm sao để phần lớn những người Ukraine tị nạn ở ngoại quốc hồi hương. Đó là lực lượng quan trọng, cần thiết cho công cuộc tái thiết đất nước.
Chiến lược chung giữa Liên Hiệp Âu Châu và Ukraine bao gồm cả chương trình tự nguyện trở về Ukraine, dựa trên các trung tâm thông tin cập nhật tình hình cụ thể tại từng thành phố, thậm chí là cả việc tổ chức các chuyến đi, để những người tị nạn Ukraine có thể đánh giá các điều kiện hồi hương.
Ủy viên phụ trách về Nội vụ và Di trú Magnus Brunner thừa nhận các biện pháp bảo hộ tạm thời trên nguyên tắc chỉ mang tính "tạm thời", nhưng ông cũng nhấn mạnh rằng những ai đã làm lại cuộc đời, đã hòa nhập và vẫn cần được bảo hộ thì phải được ở lại Liên Hiệp Âu Châu.
Để làm được điều đó, quy chế bảo hộ tạm thời được gia hạn thêm 1 năm, đến ngày 4/3/2027. Ủy Ban Âu Châu kêu gọi 27 nước thành viên Liên Hiệp Âu Châu dự trù cấp quy chế mới, hỗ trợ về thị thực, giấy phép lao động hoặc giấy phép cư trú cho những ai muốn ở lại".
Bài Học Đáng Sợ Rút Ra Từ Chiến Tranh Ukraina
-Trang quốc tế của báo Le Figaro ra ngày 6/6/2025, có bài: "Những bài học khiếp sợ từ cuộc xung đột Nga-Ukraina", đặc biệt sau chiến dịch tấn công "Spiderweb" của Ukraina vào các phi cơ chiến lược của Nga.
Bài viết nhấn mạnh mặc dù chiến dịch gây thiệt hại lớn và làm lộ điểm yếu của Nga, Liên minh Phòng thủ Bắc Ðại Tây Dương (NATO) vẫn cho rằng nó chưa thể làm thay đổi cán cân lực lượng. Nga có thể dùng đây làm cái cớ để trả đũa, gia tăng nguy cơ leo thang chiến tranh. Le Figaro ghi nhận Các mạng lưới ủng hộ Điện Kremlin cũng cáo buộc Ukraina đe dọa nghiêm trọng đến khả năng răn đe hạt nhân của Nga.
Một bài học khác có thể rút ra là cuộc chiến đã hé lộ một kịch bản đáng lo ngại cho các quân đội phương Tây: các cuộc tấn công hiệu quả với chi phí thấp, khả năng các nhóm khủng bố học theo.
Theo báo Le Figaro, trong 3 năm, cuộc tấn công của Nga đã bộc lộ bộ mặt của một cuộc xung đột phi đạo đức và không tôn trọng luật chiến tranh. Một nhà ngoại giao châu Âu cho biết: "Các tù nhân Ukraine bị tra tấn gần như có hệ thống". Một chuyên gia quân sự nhận xét: "Xe cứu thương của Ukraina đang bị nhắm làm mục tiêu một cách có chủ đích". Quân đội Nga cũng thường xuyên nhắm vào dân thường nhằm làm suy sụp tinh thần của người Ukraina.
Bài báo đặt ra câu hỏi về hậu quả lâu dài của cuộc chiến này: nó đang làm biến dạng quy luật chiến tranh và đạo đức quân sự, đẩy các nước châu Âu vào thế phải thích nghi với một kỷ nguyên chiến tranh mới: Nguy hiểm, ít quy tắc và đầy rủi ro.
Chi Tiêu Quốc Phòng: Châu Âu Lùi Bước Trước Đòi Hỏi của Donald Trump
(Hình REUTERS - Yves Herman: Cờ của các quốc gia thành viên Liên minh Phòng thủ Bắc Đại Tây Dương (NATO) tại trụ sở NATO ở Brusselles, thủ đô của Bỉ, vào ngày 2/4/2025.)
-Chủ đề được nhiều tờ báo Pháp hôm 6/6/2025 quan tâm là sự kiện diễn ra vào cuối tháng 6 này, hội nghị thượng đỉnh Liên minh Phòng thủ Bắc Ðại Tây Dương (NATO), liên quan đến vấn đề quốc phòng của Châu Âu, trong mối liên hệ với Hoa Kỳ.
Nhật báo Les Echos có bài: "Chi tiêu quân sự: Các nước NATO sẵn sàng đáp ứng yêu cầu của Trump". Theo tờ báo, gần đến hội nghị thượng đỉnh NATO tại The Hague vào cuối tháng 6, châu Âu dường như đã sẵn sàng đáp ứng các đòi hỏi của Mỹ về chí phí cho quốc phòng. Đổi lại họ hy vọng nhận được cam kết rõ ràng từ Hoa Thịnh Ðốn. Cần phải tìm ra sự cân bằng dù là mong manh để duy trì sự gắn kết xuyên Đại Tây Dương.
Báo Les Echos cho hay, dưới áp lực mạnh mẽ từ phía Mỹ và đặc biệt là từ Tổng thống Donald Trump, các nước thành viên châu Âu của NATO đang sẵn sàng thông qua mục tiêu tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP tại hội nghị thượng đỉnh ở The Hague (Hòa Lan) tới đây. Dù đây từng bị cho là con số "phi thực tế", nay đa số các quốc gia có vẻ đồng thuận, tuy còn nhiều băn khoăn về cách thực hiện và cam kết thực sự của Mỹ
Hiện tại các quốc gia NATO trung bình mới chỉ chi khoảng 2% GDP cho quân sự. Kế hoạch mới dự kiến chia thành 2 phần: 3,5% cho chi tiêu quân sự trực tiếp và 1,5% cho các chi tiêu hỗ trợ an ninh, như an ninh mạng, cơ sở hạ tầng, kiểm soát biên giới hay hỗ trợ dân sự trong thời chiến. Các nước đồng minh tuy thống nhất về mục tiêu, nhưng còn tranh luận về thời gian và tốc độ thực hiện.
Cũng cùng chủ đề này, nhật báo Le Figaro chạy tựa bài viết "Các nước Châu Âu đã khuất phục trước yêu cầu chi 5% cho quốc phòng của Trump từ NATO như thế nào". Bài viết cho biết, Donald Trump dự kiến sẽ tham dự hội nghị tại The Hague, trong bối cảnh lo ngại về cam kết của Mỹ với NATO khi ông quay trở lại Tòa Bạch Ốc. Đại diện của Tổng thống Mỹ, Matthew Whitaker, gây áp lực yêu cầu các nước Châu Âu phải cam kết rõ ràng để đổi lại sự hiện diện và ủng hộ từ Mỹ.
Tờ báo nhắc lại, ông Trump từng dọa rút Mỹ khỏi NATO năm 2018 nếu các nước thành viên không chi tiêu đủ, và hiện ông vẫn giữ quan điểm yêu cầu chi 5% GDP cho quốc phòng.
Một số nước như Đức, Ba Lan, các nước Bắc Âu và Baltic đã sẵn sàng hoặc đang tiến tới mục tiêu. Ngược lại, các nước như Ý Ðại Lợi, Tây Ban Nha hay Bỉ còn do dự, kêu gọi linh hoạt do khó khăn ngân sách trong bối cảnh chiến tranh thương mại.
Bài báo nhận thấy, Mỹ vẫn phát đi tín hiệu rút dần khỏi châu Âu để tập trung vào khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương và đối phó với Trung Quốc. Theo tờ báo, việc Mỹ vắng mặt trong cuộc họp về hỗ trợ Ukraina và đề nghị châu Âu tự chủ hơn là dấu hiệu rõ rệt.
Thượng Đỉnh Quốc Tế Cứu Đại Dương
-Một sự kiện được các báo Pháp hôm 6/6/2025 chú ý nhiều là Hội nghị Quốc tế về Đại dương, khai mạc từ thứ Hai (9/6) tại Nice, miền Nam nước Pháp.
Báo Les Echos ghi nhận qua hàng tựa trang nhất: "Một thượng đỉnh để cứu các đại dương". Theo tờ báo đây là cơ hội để huy động cộng đồng quốc tế chung tay bảo vệ các hệ sinh thái biển, đặc biệt vào lúc mà các chủ trương đa phương về môi trường đang ngày càng suy giảm. Thượng đỉnh Nice lần này là Hội nghị Liên Hiệp Quốc về đại dương lần thứ 3 sau các kỳ hội nghị tại New York (Hoa Kỳ) và Lisbon (Bồ Đào nha). Sự kiện mang tên gọi Unoc này kéo dài trong một tuần quy tụ gần 3.000 nhà khoa học của khắp nơi trên thế giới. Không chỉ được giới khoa học mong đợi, UNOC còn có sự tham dự của nhiều lĩnh vực kinh tế, các lãnh đạo, các nhà ngoại giao của đông đảo các nước. Hội nghị được cho là bài trắc nghiệm cho chủ nghĩa đa phương về vấn đề khí hậu và đa dạng sinh học.
Nhân sự kiện này, báo Libération hôm nay dành hơn một nửa số trang để phản ánh đủ các góc độ liên quan đến sự sống, cũng như các hoạt động khai thác tài nguyên biển của con người.
Tờ báo cũng dành sự chú ý đặc biệt đến vùng đại dương băng giá Bắc cực với bài: "Bắc Cực cuộc chinh phục băng giá mới".
Bài viết cho thấy Bắc Cực đã trở thành nơi diễn ra các cuộc cạnh tranh địa chính trị ngày càng gia tăng. Tốc độ tan chảy nhanh của băng do hiện tượng nóng lên toàn cầu đang khiến khu vực này dễ tiếp cận hơn, khơi dậy sự quan tâm đến các nguồn tài nguyên thiên nhiên và các tuyến đường vận chuyển mới. Tình trạng này dẫn đến vùng biển cực Bắc bang giá quanh năm đang có nhưng biến đổi nhanh chóng tiêu cực nhiều hơn là tích cực.
Hiện tượng tan băng với tốc độ bất thường đang khiến giới khoa học lo ngại vì băng ở Bắc Cực đóng vai trò rất quan trọng trong việc điều hòa khí hậu của trái đất. Hệ sinh thái, đa dạng sinh học ở Bắc Cực cũng đang bị đe dọa.
Các quốc gia như Nga, Canada, Đan Mạch, Na Uy, Hoa Kỳ và Trung Quốc đang đặc biệt quan tâm đến cuộc cạnh tranh vùng biển lạnh này.
Thảm Sát Thiên An Môn, Còn Ai Nhớ?
-Báo La Croix ra ngày 5/6/2025 nhận thấy "Ở Hồng Kông, những buổi tưởng niệm vụ thảm sát Thiên An Môn ngày càng thu hẹp", từ khi Bắc Kinh nắm lại chính quyền với bàn tay sắt.
Hàng năm từ 1989 đến 2020, người dân Hồng Kông vẫn có thói quen tập họp lại ngày 4 tháng Sáu ở công viên Victoria để tưởng niệm các nạn nhân, nhưng từ 5 năm qua chính quyền cấm mọi cuộc tụ tập trong ngày này. Trong 3 năm đầu họ lấy cớ Covid, nhưng sau đó nêu ra nguy cơ nổi dậy, gây rối trật tự công cộng, thậm chí đồng lõa với thế lực ngoại quốc.
Mark Sabah, Giám đốc phụ trách Anh và Âu Châu của Ủy ban vì Tự do cho Hồng Kông, lo ngại kỷ ức về vụ thảm sát sẽ dần bị xóa nhòa. "Những người từng có mặt ở Thiên An Môn nay đã 50, 60 tuổi. Trong 15 đến 20 năm nữa, sẽ chẳng còn ai". Hơn nữa chính quyền đã xóa hết các dấu vết của sự kiện bi thảm này trong sách giáo khoa và những cuốn sách trong thư viện.
Năm nay, 3 xe cảnh sát trấn giữ công viên Victoria cho đến tối. Vẫn còn những ngọn nến được thắp lên trên cửa sổ, những người mặc áo đen đi dạo gần công viên, nhưng những nhà đấu tranh tích cực nhất đều đang ngồi tù.
Donald Trump và Tập Cận Bình Điện Đàm Về Thương Mại và Đất Hiếm
(Hình AP - Andy Wong: Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (trái) trong lễ đón Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Đại lễ đường Nhân Dân ở Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 9/11/2017.)
-Trong cuộc điện đàm hôm thứ Năm (5/6/2025) giữa Tổng thống Hoa Kỳ và Chủ tịch Trung Quốc, hai bên đồng ý "tiếp tục các cuộc đàm phán" để san bằng những bất đồng về thương mại và thuế quan. Theo thông cáo của Tòa Bạch Ốc, nguyên thủ hai nước đã thảo luận vấn đề "đất hiếm". Phía Bắc Kinh cho biết đã kêu gọi Hoa Thịnh Ðốn nên "có tầm nhìn thực tế" và "điều chỉnh lại đường hướng phát triển quan hệ song phương".
Hãng tin Mỹ Bloomberg cho biết, truyền thông ở Bắc Kinh nhấn mạnh là Tổng thống Trump đã chủ động nối lại đối thoại với Chủ tịch Tập Cận Bình. Trên mạng xã hội cá nhân, nguyên thủ Mỹ cho biết cuộc trao đổi đã diễn ra trong khoảng "một tiếng rưỡi" và hai bên "đã giải quyết được một số điểm, đặc biệt liên quan đến vấn đề đất hiếm và nam châm cùng nhiều điểm khác nữa". Đất hiếm là một chủ đề đặc biệt nhạy cảm đối với Hoa Kỳ do hiện nay Trung Quốc là nguồn cung cấp gần như độc quyền trên thế giới.
Ngoài ra, Tổng thống Trump cũng thông báo phái đoàn 2 nước sẽ "sớm gặp lại nhau" để tiếp tục đàm phán về thương mại và thuế quan. Ông Tập Cận Bình đã "có nhã ý" mời Tổng thống Hoa Kỳ và phu nhân công du Trung Quốc và chủ nhân Tòa Bạch Ốc cũng đã mời lãnh đạo Trung Quốc viếng thăm Hoa Kỳ.
Về phía Bắc Kinh, theo ghi nhận của hãng tin Anh Reuters, thông cáo sau cuộc điện đàm không nêu lên vấn đề đất hiếm mà chủ yếu kêu gọi chính quyền Trump "rút lại các biện pháp tiêu cực nhắm vào Trung Quốc", "điều chỉnh lại" để quan hệ Mỹ-Trung "đi đúng hướng", "ngừng mọi hình thức can thiệp, thậm chí là mưu đồ phá hoại" nhắm vào những quyền lợi của Trung Quốc. Trên vấn đề Đài Loan, Trung Quốc nhắc nhở Hoa Kỳ nên "thận trọng" để tránh "mọi xung đột".
Cuộc điện đàm hôm 5/6 diễn ra một ngày sau khi Tổng thống Hoa Kỳ tuyên bố Tập Cận Bình là một nhà lãnh đạo "rất cứng rắn" và tuần trước, chủ nhân Tòa Bạch Ốc tố cáo Bắc Kinh "vi phạm" những thỏa ước về thương mại đôi bên đã đạt được nhân vòng đàm phán đầu tiên ở Geneva (Thụy Sĩ) giữa tháng 5/2025.
Cũng ngày 5/6, Bộ Tài chánh Mỹ công bố báo cáo về tiền tệ với kết luận: Không một đối tác thương mại quan trọng nào của Hoa Thịnh Ðốn, kể cả Trung Quốc, "thao túng tiền tệ" trong năm 2024. Đây là báo cáo đầu tiên được thực hiện của chính quyền Trump.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chánh Scott Bessent nói thêm là sẽ thẩm định lại tình hình trong một vài tháng nữa. Mỹ hiện đặt 9 quốc gia thuộc diện "cần được theo dõi" vì bị nghi ngờ thao túng tiền tệ hỗ trợ xuất khẩu. Trong số này có 6 nước châu Á gồm Việt Nam, Nam Hàn, Nhật Bản, Tân Gia Ba, Đài Loan và đương nhiên là Trung Quốc, và ba nước châu Âu là Đức, Thụy Sĩ và Ireland. Cả 9 quốc gia nói trên đều trong tình trạng thặng dư mậu dịch với Hoa Kỳ.
Donald Trump Tấn Công Đại học Mỹ, Sinh Viên Trung Quốc, Ấn Độ Tính Đường Rút
-Nhật báo Les Echos ra ngày 6/6/2025 có bài: "Tòa Bạch Ốc phát động lại tấn công vào Đại học Harvard và Columbia".
Bài viết cho hay, chính quyền Hoa Kỳ kêu gọi xóa quyền nhập học đối với các sinh viên có học bổng. Đồng thời, Tổng thống Trump khẳng định lại việc từ chối cấp visa (thị thực nhập cảnh) cho các sinh viên quốc tế mới học tại Harvard. Hậu quả của các quyết định trên được báo Les Echos phản ánh qua bài: "Tại Hoa Kỳ, các sinh viên Trung Quốc và Ấn Độ đi tìm kế hoạch B".
Bài viết cho biết các quyết định của chính quyền Trump nhằm vào các trường Đại học đã gây sốc với nhiều sinh viên, đặc biệt là sinh viên Trung Quốc và Ấn Độ, vối là những nhóm du học sinh lớn nhất tại Mỹ hiện nay. Họ đã đầu tư rất nhiều công sức và tiền bạc để vào các trường như Harvard, Columbia.... Giấc mơ Mỹ giờ trở nên mong manh hơn bao giờ hết. Giờ họ đang phải tìm kiếm kế hoạch dự phòng cho mình ở các nước khác như Hồng Kông, Singapore.
Từ góc nhìn rộng hơn, bài báo nhận thấy: Hoa Kỳ từng là điểm đến hàng đầu của sinh viên quốc tế, nhất là từ Trung Quốc và Ấn Độ. Quan hệ căng thẳng Trung-Mỹ, cùng với chính sách nhập cư ngày càng siết chặt, đã làm giảm mạnh số lượng sinh viên Trung Quốc (từ 370.000 năm 2019 xuống 277.000 năm 2024).
Sinh viên Ấn Độ cũng đang dần chuyển hướng sang Anh, châu Âu và Trung Đông vì sự bất ổn trong chính sách visa Mỹ.
Những quyết định này không chỉ gây thiệt hại cá nhân sinh viên mà còn ảnh hưởng đến các mối quan hệ giáo dục-ngoại giao giữa Mỹ và các quốc gia châu Á, đồng thời đặt dấu hỏi lớn cho tương lai của giáo dục quốc tế tại Hoa Kỳ.
Tổng Thống Mỹ Donald Trump "Đóng Cửa" Với Công Dân 12 Nước
(Hình AP / Alex Brandon: Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Tòa Bạch Ốc, Hoa Thịnh Ðốn, Hoa Kỳ, ngày 5/6/2025.)
-Hôm 4/6/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ban hành lệnh cấm công dân 12 nước nhập cảnh vào Hoa Kỳ, để "bảo vệ người dân Mỹ" khỏi nguy cơ khủng bố ngoại quốc. Từ New York, thông tín viên Loubna Anaki của Đài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI) tường trình:
Vào năm 2016, trong nhiệm kỳ đầu, một trong những cam kết của Tổng thống Trump được thực hiện ngay sau khi ông vào Tòa Bạch Ốc là "Muslim Ban", cấm người Hồi giáo. Lúc đó, Donald Trump đã nhắm vào khoảng một chục nước Hồi giáo.
Lần này, Donald Trump nhắm vào công dân của 12 nước, cấm họ nhập cảnh vào Hoa Kỳ, trong đó có Iran, A Phú Hãn, Yemen, Somalia, Haïti... Ngoài ra, 7 nước bị hạn chế cấp thị thực nhập cảnh (visa), trong đó có Venezuela, Cuba, và Lào.
Biện pháp này sẽ có hiệu lực vào thứ Hai tuần sau, ngày 9/6.
Tại Phòng Bầu Dục, Donald Trump đã thông báo quyết định này và giải thích đó là do cuộc tấn công bài Do Thái tại tiểu bang Colorado. Theo Tòa Bạch Ốc, nghi phạm là một người Ai Cập, hiện diện trên lãnh thổ Hoa Kỳ một cách bất hợp pháp. Tổng thống Cộng hòa khẳng định "cần phải bảo vệ người Mỹ".
Trong nhiệm kỳ đầu, lệnh cấm người Hồi giáo nhập cảnh đã gây ra hỗn loạn tại các phi trường và vấn đề đã được đưa lên Tòa Án Tối Cao. Cuối cùng, tòa đã thông qua một văn bản chỉnh sửa liên quan đến lệnh cấm này.
Hôm 4/6, phe Dân chủ đã nhanh chóng phản ứng, cáo buộc Donald Trump muốn cô lập Hoa Kỳ hơn nữa trên trường quốc tế, và phản bội các quy tắc mà Những người lập quốc đã tạo dựng.
Điều Hành Nhà Nước Khác Với Doanh Nghiệp: DOGE của Musk Thành Pháo Xịt
-Trong bài xã luận "Bản tổng kết đáng ngờ của Elon Musk ở DOGE", báo Le Monde cho rằng nhà tỉ phú còn rất xa so với mục tiêu tiết kiệm 1.000 tỉ Mỹ kim chi tiêu công. Tổng thống Donald Trump đã đưa ra chương trình này với tham vọng đạt được tầm cỡ như dự án Manhattan đã giúp Hoa Kỳ chế tạo được quả bom nguyên tử đầu tiên sau Đệ nhị thế chiến.
Bốn tháng sau, Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) có vẻ là pháo xịt, tạo ra hỗn loạn thay vì trật tự. Con số tiết kiệm được công bố 175 tỉ Mỹ kim không thể kiểm chứng, có lẽ đã phóng đại. Thất bại này đã thấy trước, khi ông Trump hứa không đụng tới ngân sách quốc phòng và an sinh xã hội. Musk bèn tấn công vào các cơ quan chính phủ mà không quan tâm đến lợi ích dịch vụ công. Thiếu kinh nghiệm, không hiểu biết cách hoạt động, ê-kíp của Musk làm yếu đi cơ quan y tế, an toàn nguyên tử, không lưu, giáo dục, thu thuế; bất chấp phản tác dụng cho nền kinh tế.
Trong số các nạn nhân, có Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) phụ trách viện trợ nhân đạo, làm đảo lộn cuộc sống hàng triệu người trên thế giới, chỉ tiết kiệm được một số tiền nhỏ nhoi trong ngân sách Hoa Kỳ, nhưng lại làm giảm hẳn ảnh hưởng Mỹ trên trường quốc tế. Trong khi đó, hôm 22/05, Donald Trump đã thúc đẩy Hạ viện thông qua ngân sách làm thâm thủng thêm 3.300 tỉ Mỹ kim trong 10 năm tới. Tác động rõ rệt nhất của DOGE là đã chứng tỏ một Nhà nước không thể điều hành như một doanh nghiệp.
Đối với báo Les Echos, Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE), cơ quan đã trở thành nổi tiếng do Elon Musk đứng đầu trong vài tháng qua, đã tỏ ra không hề hiệu quả. Mục tiêu tiết kiệm 2.000 tỉ Mỹ kim được giảm xuống còn 1.000 rồi 150 tỉ. Nhưng theo tính toán của Manhattan Institute, một "think tank" bảo thủ, số 150 tỉ Mỹ kim này thực ra chỉ có... 2 tỉ, tức 0,03% ngân sách liên bang. Musk phát giác cây cưa của mình thực ra bằng nhựa. Món đồ chơi không hoạt động, ông ta bỏ rơi trong một góc, chuyển sang làm việc khác.
Trong một bài viết khác, thông tín viên Le Monde tại New York cho rằng thất bại của Elon Musk là nặng nề, và đây là điều đáng tiếc vì trong triều đình của Donald Trump, Musk là người duy nhất chỉ ra vấn đề quan trọng là thâm hụt ngân sách. Điều đã "giết chết" Elon Musk không phải là tính thực dụng của doanh nhân, mà là sự biến tướng tư tưởng và sự mù quáng.
Chẳng hạn nhầm lẫn Dải Gaza với tỉnh Gaza của Mozambique, cắt bỏ chương trình chống AIDS – mà theo Bill Gates, "người giàu nhất thế giới gây ra cái chết cho những trẻ em nghèo nhất". Musk đòi giảm ngân sách hàng không dân dụng vào lúc xảy ra hàng loạt tai nạn do khiếm khuyết của kiểm soát không lưu. Sô diễn đã kết thúc, và nước Mỹ, bị các cơ quan đánh giá tín dụng hạ điểm tín nhiệm, đối mặt với hố sâu nợ nần.
Đấu Khẩu Nẩy Lửa Giữa Donald Trump và Elon Musk Qua Mạng Xã Hội
(Hình AP - Evan Vucci: Tổng thống Donald Trump (phải) trả lời báo giới, trong buổi chia tay Elon Musk, tại Phòng Bầu dục của Tòa Bạch Ốc, Hoa Thịnh Ðốn, Hoa Kỳ, ngày 30/5/2025.)
-Donald Trump-Elon Musk, từ bạn thành thù. Mọi hợp tác giữa Tổng thống Hoa Kỳ và chủ nhân hãng xe Tesla từng theo sát chân ông như hình với bóng đã chấm dứt. Hai nhà tỷ phú, một người quyền lực nhất và một người giàu nhất thế giới "tính sổ" với nhau qua trung gian mạng xã hội X và mạng Truth Social hôm 5/6/2025. Đến cuối ngày, Elon Musk đòi "truất phế" Tổng thống Hoa Kỳ.
Tiếp Thủ tướng Đức Friedrich Merz tại Tòa Bạch Ốc, Tổng thống Hoa Kỳ bất ngờ tuyên bố "rất thất vọng" về Elon Musk sau khi chủ nhân hãng Tesla và Space X đã đả kích dự luật ngân sách "vĩ đại" của ông Trump. Lập tức trên mạng xã hội X, nhà tỷ phú gốc Nam Phi đáp trả rằng ông Trump chinh phục được Tòa Bạch Ốc nhờ thế lực của đồng tiền mà Elon Musk đã chi ra.
Ở hồi thứ hai, Tổng thống Hoa Kỳ dọa cắt hết tất cả các hợp đồng với các tập đoàn của Elon Musk trong đó có Space X. Ở góc đài bên kia, Elon Musk dọa ngừng hợp tác với Cơ quan Hàng không và Không gian Hoa Kỳ (NASA) để đưa người lên Trạm Không gian Quốc tế (ISS) và nhất là sẽ "tung hồ sơ mật" về quan hệ nhạy cảm giữa Tổng thống Trump với Jeffrey Epstein, một tội phạm tình dục khét tiếng....
Từ New York, thông tín viên Loubna Anaki của Đài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI) phân tích thêm về sự tan vỡ trong hợp tác giữa hai nhân vật hàng đầu trên chính trường và trong thế giới tài chính:
"Tất cả những ai đã theo dõi cuộc vận động tranh cử Tổng thống và sự xích lại gần nhau giữa Donald Trump và Elon Musk sẽ nói, không ai ngạc nhiên về sự tan vỡ này. Thậm chí nhiều người còn đã đánh cược là liệu tuần trăng mật giữa hai nhân vận này sẽ kéo dài bao lâu. Cuộc chia tay này là điều không tránh khỏi khi biết rằng tính cách của Donald Trump và Elon Musk khá giống nhau. Cái "Tôi" của cả hai cùng quá lớn, với kết quả là từ hôm qua, hai nhân vật này đã liên tục tấn công nhau qua các tin nhắn trên các mạng xã hội của mỗi bên.
Cho đến nay Tổng thống Mỹ đã khá kín tiếng về việc Elon Musk vận động để dẹp dự luật ngân sách mà ông ấp ủ. Và tất cả bắt nguồn từ khi Donald Trump tuyên bố "thất vọng" về thái độ của chủ nhân tập đoàn Tesla và gián tiếp cho biết là mối quan hệ của họ dường như sẽ không còn được như trước.
Về phía Elon Musk, đến nay vẫn tránh trực tiếp chỉ trích Donald Trump, nhưng hôm qua đã tố cáo Tổng thống Mỹ "vô ơn" và đã khẳng định rằng, không có ông và tiền của ông thì Trump và đảng Cộng Hòa đã thất bại trong cuộc bầu cử vừa qua.
Lời lẽ này khiến Donald Trump nổi đóa và cho rằng Elon Musk đã "điên loạn". Ông nói thêm rằng cách tốt nhất để tiết kiệm chi tiêu trong dự luật ngân sách sắp tới là chấm dứt các hợp đồng của chính phủ liên bang với các tập đoàn của Elon Musk. Vì tuyên bố này, trên thị trường Wall Street cổ phiếu của hãng xe Tesla mất giá 14 %, làm tiêu tan gần 27 tỷ đô la chứng khoán".
TIN VẮN - TIN TỔNG HỢP
(AFP/RFI) – Trung Quốc yêu cầu Liên Hiệp Âu Châu ngừng "khuấy động" xung đột ở Biển Đông. Tòa Ðại sứ Trung Quốc tại Phi Luật Tân yêu cầu Liên Hiệp Âu Châu không can thiệp vào "chuyện nội bộ" ở Biển Đông và khuyên Manila đừng trông cậy vào các thế lực bên ngoài. Lời đe dọa được đưa ra ngày 5/6/2025 sau khi lãnh đạo ngoại giao Âu Châu Kaja Kallas trong chuyến công du Phi Luật Tân bày tỏ quan ngại về những hoạt động của Trung Quốc trên tuyến hàng hải huyết mạch của thế giới.
(Reuters/RFI) – Trung Quốc treo thưởng tiền mặt nếu hỗ trợ bắt tin tặc từ Đài Loan. Hôm 5/6/2025, cơ quan an ninh tại Quảng Châu, Trung Quốc đã công bố thông tin cá nhân của 20 người bị cáo buộc là tin tặc quân sự của Đài Loan. Cơ quan này cũng cho biết sẽ thưởng 10.000 nhân dân tệ (gần 1400 Mỹ kim) cho những ai cung cấp manh mối hoặc hỗ trợ bắt giữ những tin tặc đó. Tân Hoa Xã cho biết các tin tặc nói trên đã tham gia vào việc tổ chức lập kế hoạch tấn công vào những lĩnh vực quan trọng, như quân sự, hàng không không gian, năng lượng... của Bắc Kinh. Phía Đài Loan ngay lập tức đã khẳng định không thực hiện cuộc tấn công nào, đồng thời chỉ trích thái độ "thô lỗ", "vô lý" của chính quyền Cộng sản Trung Quốc.
(RFI) – Kyiv và Liên Hiệp Âu Châu (EU) lên kế hoạch để những người tị nạn Ukraine hồi hương. Kể từ đầu cuộc chiến, hơn 4,3 triệu người Ukraine đã được tị nạn tại Âu Châu, theo quy chế bảo hộ tạm thời. Hôm 4/6/2025, Ủy ban Âu Châu đã thảo luận về lộ trình để làm rõ tình hình của những người Ukraine tị nạn tại Âu Châu, xác định những ai muốn ở lại hoặc muốn trở về nước.
(AFP/RFI) – Đức cần tuyển thêm 50.000 đến 60.000 quân nhân. Trả lời báo giới ngày 5/6/2025 trước cuộc họp Bộ trưởng Quốc phòng Liên minh Phòng thủ Bắc Đại Tây Dương (NATO) tại Brussels, Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius cho biết việc tuyển quân này nhằm đáp ứng những năng lực mới về quốc phòng mà NATO yêu cầu. Theo đề xuất của Tổng Thư ký NATO dành 5% GDP cho quốc phòng, Đức sẽ cần thêm 150 tỉ Euro để đạt được mục tiêu này.
(AFP/RFI) – NATO "tiến gần đến" đồng thuận vào cuối tháng 6 về mục tiêu 5% GDP chi tiêu quân sự trong những năm tới. Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth khẳng định như trên trong cuộc họp với các đồng nhiệm hôm 5/6/2025 tại trụ sở Liên minh Phòng thủ Bắc Đại Tây Dương (NATO) ở Brussels. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đến họp với một thông điệp rõ ràng: Các nước đồng minh Âu Châu và Gia Nã Ðại không thể chỉ trông chờ, lệ thuộc vào Mỹ trong một thế giới có ngày càng nhiều mối đe dọa. Các nước này phải chi tiêu nhiều hơn để bảo đảm an ninh cho chính mình.
(AFP/RFI) – Viện Công tố Nga xem Hội đồng Anh (British Council) là tổ chức "không được hoan nghênh". Tại Nga, đây là cách chính quyền cấm một cơ quan, tổ chức hoạt động. Hôm 5/6/2025, Viện Công tố Nga cáo buộc Hội đồng Anh thúc đẩy lợi ích lâu dài và các giá trị của Anh dưới vỏ bọc các hoạt động giáo dục, văn hóa (...) và giảng dạy tiếng Anh, thực hiện nhiều dự án nhằm làm mất uy tín chính sách đối nội và đối ngoại của Nga. Hội đồng Anh cũng bị Mạc Tư Khoa chỉ trích "tích cực thúc đẩy" phong trào LGBT, vốn bị cấm ở Nga và bị chính quyền Putin xem là "cực đoan". Cơ quan An ninh Nga (FSB) thì cáo buộc Hội đồng Anh tham gia vào các hoạt động của tình báo của Luân Đôn "nhằm phá hoại chủ quyền của các quốc gia độc lập".
(AFP/RFI) – Tổng thống Ba Tây công du Pháp. Ông Luiz Inácio Lula da Silva bắt đầu chuyến công du ngày 5/6/2025 trong bối cảnh thế giới đang trải qua nhiều cuộc khủng hoảng và Thỏa thuận Tự do Thương mại giữa Liên Hiệp Âu Châu và nhóm Mercosur vẫn bị bế tắc. Chiến tranh Ukraine cũng được đề cập trong chuyến công du vì Ba Tây vẫn duy trì mối quan hệ tốt với Nga.
(AFP/RFI) – Tổng thống Mỹ cấm sinh viên ngoại quốc nhập học Harvard. Quyết định được Tổng thống Donald Trump công bố ngày 4/6/2025 trong khuôn khổ chiến dịch tấn công các Đại học danh tiếng tại Mỹ, với cáo buộc truyền bá tư tưởng cấp tiến cánh tả "woke", Đại học Columbia cũng bị đe dọa tương tự. Biện pháp có hiệu lực trong 6 tháng và có thể được triển hạn. Sinh viên đã có visa nhập học Harvard sẽ bị xem xét và có thể bị hủy visa. Một phát ngôn viên Đại học Harvard lên án "biện pháp trấn áp bất hợp pháp", "vi phạm" tu chính án thứ nhất của Hiến pháp Hoa Kỳ bảo vệ tự do ngôn luận. Harvard khẳng định "sẽ tiếp tục bảo vệ các sinh viên ngoại quốc". Ngày 5/6, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm khẳng định Bắc Kinh "phản đối việc chính trị hóa hợp tác giáo dục" và "sẽ bảo vệ quyền lợi chính đáng của sinh viên Trung Quốc".
(AFP/RFI) – Hoa Kỳ: Donald Trump yêu cầu điều tra những người thân cận của Joe Biden. Hôm 5/6/2025, Tổng thống Donald Trump đã yêu cầu điều tra các Cố vấn, các cộng sự thân cận của người tiền nhiệm Joe Biden, tình nghi là đã che dấu việc năng lực của ông Biden đã suy giảm, nhằm "chiếm đoạt quyền lực" một cách bất hợp pháp, chẳng hạn như sử dụng "máy ký tên tự động". Cuộc điều tra sẽ làm rõ các văn kiện nào đã sử dụng hệ thống chữ ký tự động, đặc biệt là các lệnh ân xá và Sắc lệnh Hành pháp. Ngay lập tức, Joe Biden đã bác bỏ các cáo buộc mà ông xem là "phi lý, sai sự thật".
(AFP/RFI) – Trung Quốc: Đầu tư vào năng lượng năm 2025 dự kiến đạt 3.300 tỉ Mỹ kim. Bất chấp những bất ổn kinh tế, Trung Quốc vẫn củng cố vị thế nhà đầu tư lớn nhất thế giới vào năng lượng, với năng lượng sạch dự kiến sẽ thu hút vốn nhiều gấp đôi so với nhiên liệu hóa thạch. Theo báo cáo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) được công bố Hôm 5/6/2025, trong bối cảnh bất ổn về Địa-Chính trị và kinh tế, an ninh năng lượng lại đang nổi lên như động lực chính thúc đẩy tăng trưởng đầu tư toàn cầu trong năm nay. Trung Quốc hiện là nhà đầu tư năng lượng lớn nhất thế giới, chi cho năng lượng nhiều gấp hai Liên Hiệp Âu Châu (EU), gần bằng Liên Hiệp Âu Châu và Mỹ cộng lại. Hồi năm 2015, Trung Quốc chỉ vượt qua Hoa Kỳ một chút trong lĩnh vực này.
(AFP/RFI) – Liên Hiệp Âu Châu (EU) thể hiện tham vọng bảo vệ đại dương trước thượng đỉnh Liên Hiệp Quốc. Trước thềm hội nghị về đại dương lần thứ ba của Liên Hiệp Quốc, sẽ diễn ra từ ngày 9 đến 13/6, tại Nice, miền Nam nước Pháp, hôm 5/6/2026, Liên Hiệp Âu Châu đã đưa ra chiến lược để bảo vệ đại dương tốt hơn. Cụ thể, từ nay đến 2027, khối này sẽ ra một luật về đại dương. Brussels cũng muốn sửa đổi luật về môi trường biển và không gian hàng hải. Ủy Ban Âu Châu cũng hứa xây dựng "dự trữ carbon xanh dương của Âu Châu", lập bản đồ, mở rộng hệ sinh thái biển có khả năng thu giữ CO2 tốt hơn. Âu Châu cũng có ý định tăng cường hệ thống giám sát vệ tinh CleanSeaNet để phát giác các nguy cơ tràn dầu.
(Le Figaro/RFI) – Bảng xếp hạng online "Tiệm Pizza ngon nhất Âu Châu 2025" (ngoài nước Ý Ðại Lợi): Vùng Paris của Pháp có 5 nhà hàng lọt Top 50. Nhà hàng IMperfetto tại Puteaux, ngoại ô Paris, vượt 2 bậc so với năm 2024, xếp hạng 5. Dẫn đầu bảng xếp hạng được công bố hôm 5/6/2025 là quán pizza "Napoli on the Road" tại Luân Đôn, Anh Quốc. Đây là năm thứ 2 "Napoli on the Road" đoạt danh hiệu Tiệm Pizza ngon nhất Âu Châu. Xếp thứ hai là quán Baldoria ở Madrid, đồng hạng 3 là Sartoria Panatieri ở Barcelona, Tây Ban Nha và Via Toledo ở Vienna, Áo.
(AFP/RFI) – Mỹ truy tố hai nhà nghiên cứu Trung Quốc vì mang nấm độc, gây hại cho mùa màng. Trong thông cáo ngày 3/6/2025, Bộ Tư pháp Mỹ nhấn mạnh loại nấm độc trên gây ra bệnh cháy đòng hoặc bắp cho "lúa mì, lúa mạch, ngô và gạo, gây thiệt hại kinh tế hàng tỉ Mỹ kim trên toàn thế giới mỗi năm". Hai nhà nghiên cứu Trung Quốc bị cáo buộc buôn lậu, khai báo gian dối và gian lận thị thực.
(Rappler/RFI) – Biển Đông: Một tàu Phi Luật Tân bị Hải quân Trung Quốc theo sát. Sự việc xảy ra hôm 6/6/2025 vào lúc tàu BRP Andres Bonifacio, đang tuần tra ở Biển Tây Phi Luật Tân, thì phát hiện bị một tàu Hải quân Trung Quốc theo dõi. Hai bên đã trao đổi thông tin qua radio. Đây là lần đụng độ đầu tiên giữa Hải quân Trung Quốc và tàu BRP Andres Bonifacio, đang thực hiện cuộc tuần tra kéo dài nhiều ngày trên Biển Tây Phi Luật Tân.
(Reuters/RFI) – Các cuộc tập trận của quân đội Mỹ ở Đông Á vào mùa Hè này sẽ giúp cải thiện sự phối hợp với các đồng minh trong trường hợp xảy ra khủng hoảng. Đó là tuyên bố hôm 6/6/2025 của chỉ huy TRANSCOM (U.S. Transportation Command), cơ quan quân sự của Mỹ chịu trách nhiệm điều phối việc vận chuyển và cung cấp trang thiết bị, đạn dược bằng đường bộ, đường không và đường biển, Randall Reed. Hoa Kỳ sẽ tăng cường hợp tác với các đồng minh Nhật Bản, Phi Luật Tân và Nam Hàn để đối phó với căng thẳng ngày càng gia tăng liên quan đến Trung Quốc và chuẩn bị tốt hơn cho việc ứng phó thiên tai.
(AFP/RFI) – Bắc Hàn: Khu trục hạm bị hư hỏng đã được trục vớt và đưa về cảng sửa chữa. Hôm 6/6/2025, hãng thông tấn chính thức của Cộng sản Bắc Hàn KCNA loan báo "sau khi đã phục hồi trạng thái cân bằng vào đầu tháng Sáu, khu trục hạm đã được neo đậu ở bến cảng" vào hôm 5/6, và sẽ được các chuyên gia kiểm tra thân tầu. Ngày 21/5, tại lễ hạ thủy, phần đáy của khu trục hạm nặng 5.000 tấn đã bị hỏng khiến chiếc tầu bị nghiêng và chìm một phần. Lãnh đạo Kim Jong Un tố cáo "một hành vi tội phạm do sự tắc trách gây ra".
(AFP/RFI) – Hoa Kỳ kêu gọi Bắc Hàn và Nga chấm dứt hợp tác. Lời kêu gọi được phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ đưa ra vào hôm 5/6/2025, sau khi nhà lãnh đạo Cộng sản Bắc Hàn, ông Kim Jong Un cam kết sẽ hậu thuẫn Kremlin vô điều kiện trong cuộc chiến chống Ukraina.
(AFP/RFI) – Ấn Độ và Pakistan gởi quan chức cao cấp đến Hoa Thịnh Ðốn trong tuần này. Sau cuộc đụng độ quân sự ở Kashmir vừa qua, hai phái đoàn đến Hoa Thịnh Ðốn để trình bày quan điểm về vụ xung đột vào lúc Tổng thống Donald Trump tỏ thiện chí muốn làm trung gian hòa giải giữa hai nước.
(WSJ/RFI) – Iran mua hàng ngàn tấn nguyên liệu Trung Quốc để chế tạo phi đạn-đạn đạo. Nhật báo Mỹ Wall Street Journal, ngày 5/6/2025, cho biết hàng ngàn tấn nguyên liệu đặt mua từ Trung Quốc sẽ đến Iran trong tháng tới. Theo ước tính, với số lượng này, Iran đủ để chế tạo đến 800 phi đạn-đạn đạo. Kế hoạch này của Iran nằm trong nỗ lực gầy dựng lại năng lực quân sự trong khi vẫn tiếp tục đàm phán về hạt nhân với Mỹ và châu Âu.
(AFP/RFI) – Tư pháp Mỹ đình chỉ lệnh cấm Harvard nhận sinh viên quốc tế của Tổng thống Donald Trump. Phán quyết này được đưa ra vào hôm 5/6/2025, sau khi Đại học lâu đời nhất Hoa Kỳ lên tiếng phản đối lệnh cấm, cho rằng đây là hành động trả đũa của chủ nhân Tòa Bạch Ốc vì Harvard từ chối tuân thủ yêu cầu giám sát việc tuyển sinh. Tổng thống Trump cũng cáo buộc Harvard đang thúc đẩy các ý tưởng "woke" và bài Do Thái.
(Reuters/RFI) – Thủ tướng Đức có chuyến thăm Tòa Bạch Ốc đầu tiên. Hôm 5/6/2025, Thủ tướng Friedrich Merz đã có cuộc gặp đầu tiên với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Tòa Bạch Ốc. Trong bầu không khí được cho khá thân mật, hai lãnh đạo Đức-Mỹ chủ yếu tập trung bàn thảo về các chủ đề chiến tranh Ukraina, Liên minh Phòng thủ Bắc Ðại Tây Dương (NATO) và thuế quan. Cuộc gặp này diễn ra vào lúc còn vài tuần nữa thượng đỉnh NATO được tổ chức tại Hòa Lan và Tổng thống Mỹ Donald Trump dọa không đến hỗ trợ những đồng minh nào của Mỹ không chấp nhận tăng chi cho quốc phòng.
(AFP/RFI) – Mỹ gởi quân đến Panama thao dợt bảo vệ kênh đào. Hôm 5/6/2025, Đại sứ Mỹ tại Panama nêu rõ cuộc tập trận này được thực hiện "trong các chiến dịch trong rừng" theo một thỏa thuận song phương. Thông cáo đại sứ quán Mỹ nêu rõ, Panama "phải chấp thuận" việc cho phép binh sĩ Mỹ nhập cảnh để tiến hành các cuộc tập trận "luân phiên và không thường trực". Tháng 4/2025, dưới sức ép của Donald Trump, chính quyền Panama đã ký thỏa thuận song phương về an ninh với Hoa Thịnh Ðốn, dẫn đến làn sóng phản đối trong nước.
(AFP/RFI) – Túc cầu: Pháp dừng bước ở UEFA Nations League 2024/2025. Hôm 5/6/2025, Đội tuyển Áo Lam để thua Tây Ban Nha ở bán kết với tỷ số 4-5. Xứ sở bò tót kiểm soát hoàn toàn thế trận với bộ đôi Lamine Yamal-Nico Williams khi đã vượt lên dẫn trước 4-0 tính đến phút 55, trước khi trận đấu kết thúc với màn rượt đuổi tỷ số đầy kịch tính. Tây Ban Nha sẽ chạm trán láng giềng Bồ Đào Nha trong trận chung kết diễn ra vào ngày 8/6 tới.
(AFP/RFI) – Túc cầu: Giấc mơ tham dự Giải Vô địch Túc cầu Thế giới (World Cup) của Trung Quốc tan vỡ. Hôm 5/6/2025, Đội tuyển Hoa Lục thất bại 0-1 trước đội tuyển Nam Dương tại Jakarta, khiến Trung Quốc đứng cuối bảng C trong khuôn khổ vòng loại châu Á. Thất bại này đồng nghĩa với việc Trung Quốc vẫn chưa thể trở lại World Cup kể từ năm 2002. Nam Dương, dưới sự dẫn dắt của huyền thoại người Hòa Lan Patrick Kluivert, đang cố gắng lần đầu tiên dự World Cup kể từ khi giành độc lập vào năm 1945.
(AFP/RFI) – Triển lãm toàn cầu Osaka: Các chương trình biểu diễn dưới nước bị tạm ngưng do vi khuẩn. Theo giải thích ban tổ chức ngày 5/6/2025, nồng độ vi khuẩn Legionella cao buộc phải đóng cửa khu vực nước nông cho phép du khách, kể cả trẻ em có thể đến giải nhiệt. Trước đó một hôm, bể nước nhân tạo nơi diễn ra các màn trình diễn "âm thanh và ánh sáng" cũng bị đóng cửa với cùng một lý do. Tính từ hôm mở cửa 13/4/2025 đến nay, triển lãm toàn cầu Osaka đã tiếp đón gần 6 triệu khách, tham quan các gian hàng trưng bày của hơn 160 nước.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét