Biến cố nổi loạn ở Quốc Hội Hoa Kỳ vào ngày 6 Tháng Giêng, đám đông áp đảo cảnh sát xâm nhập vào bên trong làm những người xem trực tiếp truyền hình ngày hôm đó kinh hoàng thắc mắc không hiểu lính ở đâu sao không đến giải cứu?Tôi viết bài này để giải thích về hệ thống quân lính ở Hoa Kỳ, và diễn tiến đưa đến sự đổ vỡ phòng thủ Quốc Hội ngày hôm đó:
<!>
1.Hệ thống quân lính ở Hoa Kỳ:
Lính võ trang súng ống giữ trật tự ở Hoa Kỳ có bốn thành phần: Quân đội (Federal military), Vệ binh (National Guards), Quân đội Phòng bị (Reserves), và Cảnh sát (Police).
Hậu thuẫn cho các lực lượng võ trang này là C.I.A. (Central Intelligence Agency và F.B.I. (Federal Bureau of Investigation). Cả hai đều là cơ quan thu thập tình báo. Sự khác biệt là C.I.A. hoạt động quốc tế theo dõi các hành động gián điệp, trong khi F.B.I. chỉ lo trong nước, theo dõi các hành vi xâm phạm tội ác liên bang.
Ngoài ra, vì biến cố September 11 mà vào tháng 11 năm 2002, Hoa Kỳ sáng tạo ra thêm Department of Homeland Security (Bộ An ninh Nội địa) gồm 229,000 nhân viên với mục đích bảo đảm an ninh cho quốc gia qua các lãnh vực chống khủng bố, an ninh mạng, an ninh hàng không, an ninh biên giới, an ninh hải cảng và an ninh hàng hải.
A.Quân đội (Federal military) (Army, Air Force, Navy (bao gồm Marines Corps), Space Force): ngày 18 Tháng 6, 1878, Tổng Thống Rutherford B Hayes ký sắc lệnh (Posse Comitatus Act) ngăn cản quân đội liên bang không được tham gia vào việc thực thi chính sách đối nội của Hoa Kỳ. (Chỉ có một ngoại lệ duy nhất cho luật này là Quốc Hội cho phép vì lý do không ngờ trước được).
Sở dĩ có đạo luật này vì sau Nội chiến (1861-1865) và 12 năm tái thiết sau đó (1865-1877), vài phần tử lính địa phương miền Nam Confederate vẫn hà hiếp người da đen. Thời bấy giờ Mỹ chỉ cấm Bộ Binh vì chỉ có Bộ Binh. Năm 1956, luật tu bổ cấm thêm Không Quân. Hải Quân và Thủy Quân Lục Chiến sau này đặt ra luật lệ đặt binh chủng của mình cũng nằm trong giới hạn này.
Thành thử ra, luật pháp Hoa Kỳ ngăn cấm không cho Quân đội tham gia vào việc duy trì trật tự trong nội địa.
B. National Guards (Vệ binh Tiểu bang), (Air National Guard hay Army National Guard): Lính tình nguyện, chỉ phục vụ khi được gọi. Mỗi năm người tình nguyện phải bỏ ra 15 ngày và mỗi tháng phải bỏ ra một weekend đi thực tập. Thế nhưng khi đụng chuyện bị Tiểu bang gọi trình diện thì phải phục vụ cho đến khi được cho về. Mỗi tiểu bang có National Guards riêng. Chỉ có Thống Đốc là người có quyền trưng dụng National Guards của tiểu bang mình, ngọai trừ một trường hợp ngoại lệ là National Guards của vùng Thủ Đô
C. Reserves (Quân đội phòng bị) (Air Force Reserve, Army Reserve, Nayy Reserve, Marine Corps Reserve, Coast Guard Reserve): Reserves giống như National Guards ở điểm là lính tình nguyện, chỉ phục vụ khi được gọi (đại đa số là cựu quân nhân). Sự khác biệt là lính Reserves thuộc quyền Liên Bang và vì thế, nằm dưới quyền Tổng Thống.
D. Cảnh sát (Police): Giữ an ninh trật tự cho thành phố là cảnh sát. Thành phố mướn và trả lương cảnh sát nên cảnh sát dưới quyền Thị Trưởng thành phố. Trong trường hợp bất khả kháng không thể chống cự nổi với nổi loạn trong thành phố, cảnh sát có thể yêu cầu cảnh sát của các thành phố lân cận hay National Guards (Vệ binh Tiểu bang) tiếp ứng.
2.Diễn tiến đưa đến sự đổ vỡ phòng thủ Quốc Hội:
Bình thường, một người sẽ nghĩ là Cảnh sát Thủ đô Washington D.C bảo vệ an ninh cho Quốc Hội, vì Quốc Hội tọa lạc ở
Năm 1828, John Adams II, con của Tổng Thống John Quincy Adams bị hành hung trong Quốc Hội nên Quốc Hội ban luật tạo ra một cơ quan cảnh sát riêng đặc biệt chỉ bảo vệ Quốc Hội. Cơ quan đó là Capitol Police với ngân sách hàng năm là $460 triệu dollars, hiện thời có 2000 nhân viên.
Capitol Police là cơ quan cảnh sát điều hành việc bảo vệ an ninh Quốc Hội vào ngày 06-Jan-2021, và là cơ quan cảnh sát duy nhất nằm dưới quyền Quốc Hội.
Luật lệ của nước Mỹ là không một lực lượng võ trang nào xuất hiện ở một thành phố mà không được phép của cảnh sát thành phố đó mời đến. Vài người cho rằng đây là nguyên nhân tại sao Quốc Hội bị bao vây hơn mấy giờ đồng hồ mà không thấy quân lính đến giải cứu.
Phải đợi đến sau khi điều tra xong xuôi thì chúng ta mới biết đích xác tại sao an ninh Quốc Hội bị sụp đổ hoàn toàn, thế nhưng tạm thời thì đây là information báo chí lượm lặt:
Theo Bộ Trưởng Bộ Binh Ryan McCarthy, bà Thị Trưởng Washington D.C., Muriel Bower, vào ngày 31 Tháng 12 yêu cầu National Guards yểm trợ vào ngày 06 Tháng Giêng. Nhiệm vụ của National Guards chỉ là điều khiển giao thông, xe điện ngầm. 340 lính National Guards đã được huy động nhưng không vào thủ đô vì còn phải chờ lệnh cho phép.
Theo Kenneth Rapuano, Phụ tá của Bộ Trưởng Bộ An ninh Nội địa, ông ta liên lạc và được Capitol police thông báo là không cần National Guards.
Khi đám đông phá vỡ chướng ngại vật tràn vào Quốc Hội thì Cảnh sát trưởng Steven Sund của Capitol Police gọi cầu cứu. Vì thủ đô thuộc quyền an ninh của Liên Bang, Sund phải gọi Bộ Trưởng Bộ Binh, và rồi theo hệ thống quân giai, lên đến Bộ Trưởng Bộ Quốc Phòng. Lời yêu cầu xin tiếp quân này khác với lời xin tiếp ứng của Bà Thị Trưởng Washington D.C. đã được chấp thuận từ trước nên phải cứu xét từ đầu.
Theo Bộ Trưởng Bộ Quốc Phòng McCarthy thì mất độ một giờ đồng hồ từ khi McCarthy nhận lời kêu cứu lúc 2 giờ trưa cho đến khi National Guards của vùng thủ đô Washington D.C. sửa soạn ra quân.
Ngược lại, Steven Sund, Cảnh sát trưởng của Capitol Police, nói rằng khi Sund bàn thảo chiến lược với hai người lính lãnh đạo xem về an ninh ở Thượng Viện lẫn Hạ Viện - Michael Stenger và Paul Irving- thì Irving không muốn tuyên bố tình trạng khẩn cấp trước ngày biểu tình và Stenger thì đề nghj yêu cầu không chính thức là National Guards chỉ sẽ hiên diện phòng hờ thôi. Sund cũng nói là vài nhân viên cao cấp lo về an ninh ở Quốc Hội cũng như Ngũ Giác Đài do dự về việc cung cấp National Guards.
Sund cũng cho biết trong phỏng vấn với NPR là ông ta huy động 1400 đến 1500 cảnh sát viên giữ an ninh cho Quốc Hội, và Sund không nhận tình báo từ FBI, hay Pentagon, hay các cơ quan khác là đám đông âm mưu nổi loạn ngày hôm ấy.
Cuộc nổi loạn xâm nhập vào Quốc Hội Hoa Kỳ quá dễ dàng làm chẳng những người Mỹ mà tất cả mọi người trên thế giới kinh ngạc. Donald Trump là người đã xách động đám đông tấn công nên không ra lệnh cho lính tráng giải cứu Quốc Hội. Trump cũng không hỏi xem tính mạng của Phó Tổng Thống Mike Pence đang bị vây hãm mệnh hệ ra sao!
Chỉ sau khi nhân viên cố vấn nài nỉ phải công bố điều gì cho tình hình lắng dịu thì Trump nói với những người nổi loạn là giữ trật tự và: “Love you!”. Con gái Trump, Ivanka, gọi chúng là người ái quốc -Patriots! (Tweet xong thì Ivanka xóa ngay, có lẽ vì nhân viên họ nói rằng dùng chữ “patriots” để gọi những kẻ muốn đảo chánh là quá trơ trẽn).
Không một ai tin với chính mắt mình là cường quốc Hoa Kỳ đánh giặc nhanh như sao xẹt lai mất gần bốn tiếng giải cứu người bi vây hãm trong nước Mỹ. Chẳng phải nơi khỉ ho cò gáy
Phải chờ đến khi điều tra xong thì chúng ta mới biết nguyên do tại sao lính đến giải cứu Quốc Hội quá trễ.
Hiện giờ thì có bao nhiêu là nghi ngờ:
1. Bà Thị Trưởng Washington D.C., Muriel Bower trước đó một tuần đã yêu cầu cho tăng cường 340 lính National Guards. Bộ Trưởng Bộ Binh Ryan McCarthy công nhận là đã có nhận lời yêu cầu. Tại sao quân lính không chuẩn bị sẵn, chờ có lệnh là đến (nên nhớ rằng đội National Guards này là ở ngay vùng thủ đô)?
2. Thống Đốc của hai tiểu bang Maryland và Virginia, Larry Hogan và Northam, đã có National Guards sẵn sàng tiếp trợ muốn gửi quân đến thủ đô nhưng bị Ngũ Giác Đài liên tục tục từ chối không cho phép. Tại sao?
3. Mùa hè năm ngoái, để đối phó với biểu tình vì anh da đen George Floyd bị cảnh sát giết chết, 3800 National Guards từ 11 tiểu bang đến tăng cường an ninh thủ đô, không cần giấy phép của Thị Trưởng, sao lần này thì lại cần giấy phép?
4. Mỹ có đủ loại lực lượng súng ống: cảnh sát thành phố láng giềng, cảnh sát công viên (National Parks police, tượng Bút Chì nằm trong National park), FBI, US Marshalls, cảnh sát Homeland Security…, tại sao không một ai đến giúp đỡ biến cố quan trọng nhất trong lịch sử Hoa Kỳ hiện đại?
5. Một nhân viên Bộ Tư Pháp nói rằng thông thường, để chuẩn bị cho một biến cố biểu tình quan trọng như Quốc Hội hội họp lần vừa rồi là các chức năng chính quyền như cảnh sát địa phương, cảnh sát Capitol, cảnh sát liên bang Parks, Cơ quan Mật vụ….họp nhau ở văn phòng F.B.I. trước đó cả tháng để hoạch định chương trình đối phó. Nhất là lần này Trump liên tục chiêu dụ dân chúng đến biểu tình cả tháng trước ngày 06 Tháng Giêng. Tại sao lần này không chuẩn bị để bị đám đông áp đảo quá nhanh chóng, quá bê bết?
6. Tôi viết ở phần A bên trên là năm 1878, Mỹ có đạo luật Posse Comitatus Act ngăn cấm không được dùng quân đội trong nội địa. Thế nhưng Mỹ cũng có luật đương đầu với nổi loạn -10 U.S. Code § 253 - Interference with State and Federal law- cho phép Tổng Thống huy động quân đội, thì tại sao Trump không dùng? Ở Mỹ quân lính khắp nơi, ai cũng có súng, được lệnh là túa ra giải tỏa đám đông ngay lập tức, sao Trump không làm, hay là Trump quá thỏa thích với ý nghĩ Quốc Hội bị bao vây trong video sau đây (không biết quay trước hay sau khi Trump đọc diễn văn xách động sáng ngày 6 Tháng Giêng hôm ấy):
https://www.ndtv.com/world-news/us-capitol-attack-donald-trump-video-of-us-president-donald-trump-at-party-hours-before-capitol-siege-surfaces-online-2349839
Mùa hè năm ngoái, với đám đông biểu tình ở
Roberto Schmidt/AFP via Getty Image
Sau đó, để chứng tỏ trật tự vãn hồi, Trump hiên ngang bước ra đường với đoàn tùy tùng để phô diễn quyền hành tối thượng của Tổng Thống:
Tom Brenner/Reuters
Hiển nhiên là lần này Trump muốn những người bị đám đông bao vây, cô lập trong Quốc hội trải qua thời gian kinh hoàng tử thủ với đám đông nên Trump không ra lệnh cho lính tráng đến dẹp tan đám người nổi loạn.
Việc Trump không xem mạng sống của người trong Quốc Hội là gì đã quá rõ ràng: Hạ Viện biểu quyết impeach Trump về tội “khuấy động, xúi giục nổi loạn”.
Chúng ta phải chờ xong cuộc điều tra để biết có phải Cảnh sát trưởng Capitol Police bất tài thi hành nhiệm vụ, hay có người trong chính quyền cố tình ngoảnh mặt làm ngơ trước hiểm họa nổi loạn, hay Trump có toa rập với các cơ quan chính quyền khác ngăn chận việc gửi quân lính đến giải cứu người trong Quốc Hội bị vây hãm hay không.
Nguyễn Tài Ngọc
January 2021
https://saigonocean.com/trangNTN.htm
Tài liệu tham khảo:
https://en.wikipedia.org/wiki/Posse_Comitatus_Act
https://militarybenefits.info/difference-types-of-military/
https://en.wikipedia.org/wiki/United_States_Capitol_Police
https://www.justsecurity.org/74121/tragedy-at-the-capitol-four-questions-that-demand-answers/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét