“Tiếng Việt Còn, Nước Việt Còn!” Ngôn Ngữ Là Hồn! Cộng Đồng Cùng Nhau Yểm Trợ Ngôi Trường Dạy Việt Ngữ Quy Mô, Lâu Đời, Đáng Được Vinh Danh Nhất Hải Ngoại: Trung Tâm Việt Ngữ Văn Lang San Jose! -Nhắc nhở Thứ Bảy tuần này, 28 tháng 6 năm 2025, lúc 6 giờ chiều, nhớ đừng quên tham dự: Tiệc Ca Nhạc Gây Quỹ Cho Trường Việt Ngữ Văn Lang, với chủ đề “50 Năm Viễn Xứ!” Với nhiều ca nhạc sĩ, nổi tiếng vào bậc nhất Hải Ngoại! Tại Nhà hàng Dynasty, 1001 Story Rd, San Jose. (Xin coi chương trình đính kèm!)
<!>
Giới Thiệu Chút Nét Độc Đáo Về Trung Tâm Việt Ngữ Văn Lang San Jose.
-Đến nay, qua 48 khóa liên tục (mỗi khóa 5 tháng), với cơ sở phòng ốc khang trang, TTVN Văn Lang đã trở thành trung tâm Việt Ngữ lớn nhất của người Việt tại hải ngoại! với hơn 1000 học sinh chia ra làm 12 cấp lớp từ 1 đến lớp 12. Tổng cộng có 35 lớp được hướng dẫn bởi 120 thầy cô và 20 anh chị khác trong ban điều hành. (Từ khóa 49, chương trình giảng dạy đã thay đổi thành 10 cấp lớp và mỗi khóa dài 10 tháng)
1. Trung Tâm Việt Ngữ Văn Lang San Jose
Là một trung tâm thuộc hệ thống Việt Ngữ Văn Lang được hình thành và trực tiếp điều hành bởi Đoàn Thanh Niên Thiện Nguyện Việt Nam với 3 mục tiêu chính:
•Bảo tồn Văn Hóa
•Phụng sự Xã Hội
•Mưu cầu Tự Do và Dân Chủ cho Việt Nam
2. Mục Đích:
Nhằm mục đích bảo tồn văn hóa Việt và đào tạo một thế hệ trẻ Việt Nam hải ngoại biết ý thức về giòng giống Lạc Hồng qua phương châm "Tiên học lễ, hậu học văn", Trung Tâm đã áp dụng một chương trình Đức Dục và Lịch Sử Việt Nam song song với chương trình Việt Ngữ. Thêm vào đó, các em được học hỏi về phong tục tập quán, những cái hay, cái đẹp của dân tộc Việt; và từ đó với văn hóa Việt Nam và kiến thức khoa học tiến bộ của Âu Mỹ, các em sẽ làm rạng danh cho nòi giống Việt Nam trên toàn thế giới.
3. Điều Hành:
Trên căn bản, Đoàn Thanh Niên Thiện Nguyện Việt Nam chịu trách nhiệm về mọi mặt, nhưng phần quan trọng nhất, chính là sự đóng góp của lực lượng thầy cô giáo, của các anh chị em mang tinh thần phụng sự xã hội, kế đến là sự giúp đỡ về mặt tinh thần cũng như vật chất của quý vị phụ huynh học sinh.
4. Lịch Sử:
Năm 1982, trường Việt Ngữ Văn Lang bắt đầu với những lớp học trong garage mà thầy cô ngoài nhiệm vụ giảng dạy còn phải lãnh trách nhiệm đưa đón học sinh đi học và trở về. Đến nay, qua 48 khóa liên tục (mỗi khóa 5 tháng), với cơ sở phòng ốc khang trang, TTVN Văn Lang đã trở thành trung tâm Việt Ngữ lớn nhất của người Việt tại hải ngoại, với hơn 1000 học sinh chia ra làm 12 cấp lớp từ 1 đến lớp 12. Tổng cộng có 35 lớp được hướng dẫn bởi 120 thầy cô và 20 anh chị khác trong ban điều hành. (Từ khóa 49, chương trình giảng dạy đã thay đổi thành 10 cấp lớp và mỗi khóa dài 10 tháng)
5. Địa Điểm:
Trung Tâm Việt Ngữ Văn Lang San Jose mở cửa vào mỗi Chủ Nhật từ 9 giờ sáng đến 12 giờ trưa, tại trường Trung Học Gunderson: 622 Gaundabert Ln, San Jose, CA 95136, USA.
Nhắc nhở Thứ Bảy tuần này, 28 tháng 6 năm 2025, lúc 6 giờ chiều, nhớ đừng quên tham dự, Tiệc Nhạc Gây Quỹ Cho Trường Việt Ngữ Văn Lang, với chủ đề “50 Năm Viễn Xứ!” với nhiều ca nhạc sĩ, nổi tiếng vào bậc nhất Hải Ngoại! Tại Nhà hàng Dynasty, 1001 Story Rd, San Jose. (Xin theo dõi chương trình đính kèm!)
Hội Truyền Thông Người Việt Bắc Cali, Báo Động Đỏ: SOS! Tình Trạng Sức Khỏe Nhà Báo Lê Hữu Minh Tuấn, Đang Nguy Hiểm Đến Tính Mạng! Cần Được Chăm Sóc Khẩn Cấp!
-SOS! Tình trạng sức khỏe nguy kịch của nhà báo độc lập Lê Hữu Minh Tuấn vừa được Tổ chức Theo Dõi Nhân Quyền (HRW) công bố ngày 20 Tháng Sáu, tiếp tục làm dấy lên làn sóng phẫn nộ từ cộng đồng quốc tế, lẫn người Việt tranh đấu cho tự do báo chí. HRW và một Hội Truyền Thông tại San Jose, mô tả ông Tuấn đang chịu đựng chứng bệnh nội trĩ trầm trọng, gây chảy máu kéo dài, đau đớn thể xác và cần được cấp cứu y tế khẩn cấp, không có thể mất mạng! Nhưng vẫn bị nhà cầm quyền Cộng Sản Việt Nam giam giữ, coi lờ, trong điều kiện thiếu thốn và không được chữa trị thích đáng.
Ông Lê Hữu Minh Tuấn, 36 tuổi, là thành viên của Hội Nhà Báo Độc Lập Việt Nam – tổ chức từng do nhà báo Phạm Chí Dũng sáng lập, với sứ mệnh phản biện xã hội và thúc đẩy cải cách ôn hòa thông qua tự do ngôn luận. Những bài viết của ông Tuấn xoay quanh các chủ đề nhạy cảm như phong trào dân chủ Hồng Kông, các bất cập trong hệ thống chính trị, và các vấn đề nhân quyền tại Việt Nam. Tất cả đều là những hoạt động phù hợp với Hiến pháp Việt Nam, vốn bảo đảm quyền tự do báo chí và tự do bày tỏ ý kiến theo Điều 25.
Thế nhưng, thay vì được đối thoại hay phản biện, ông Tuấn lại trở thành nạn nhân của một phiên tòa chính trị. Ngày 12 Tháng Sáu, 2020, ông bị công an Quảng Nam bắt giữ, và đến Tháng Giêng, 2021, bị kết án 11 năm tù giam vì “tuyên truyền chống nhà nước” theo Điều 117 Bộ Luật Hình Sự – một điều luật thường xuyên bị các tổ chức quốc tế chỉ trích là mơ hồ, dễ lạm dụng và nhằm trấn áp tiếng nói bất đồng.
Từ khi bị giam cầm, sức khỏe của ông Tuấn xuống dốc nghiêm trọng. Theo báo cáo của Ủy Ban Nhân Quyền Lantos thuộc Hạ Viện Hoa Kỳ (tháng Giêng, 2024), ông bị sụt cân nghiêm trọng, thường xuyên đau bụng, đi ngoài ra máu, mất ngủ, đau ngực, chóng mặt, tê liệt đùi, và thậm chí lú lẫn – tất cả đều là dấu hiệu cảnh báo khẩn cấp về một cơ thể đang bị hủy hoại trong hoàn cảnh thiếu chăm sóc y tế.Khách sạn tại Mỹ
HRW viện dẫn Điều 27 trong “Quy Tắc Nelson Mandela” của Liên Hợp Quốc – văn bản quy định tối thiểu về đối xử nhân đạo với tù nhân – khẳng định mọi tù nhân phải được điều trị y tế kịp thời, kể cả chuyển viện nếu cần thiết. Đây là chuẩn mực quốc tế, không phải khuyến nghị mang tính hình thức, mà là nghĩa vụ bắt buộc của mọi quốc gia thành viên, trong đó có Việt Nam.
Thế nhưng, như nhiều trường hợp khác, Cộng Sản Việt Nam tiếp tục phớt lờ các cam kết mà họ từng ký kết.
Họ giam giữ tù nhân lương tâm trong điều kiện khắc nghiệt, ngăn cản quyền được chăm sóc sức khỏe, sử dụng đói khát và bệnh tật như công cụ để bẻ gãy ý chí – một hành vi vi phạm thô bạo cả luật quốc tế lẫn đạo lý căn bản.
Câu chuyện của Lê Hữu Minh Tuấn không chỉ là nỗi đau của một cá nhân, mà còn là tấm gương phản chiếu thực trạng nhân quyền tồi tệ đang diễn ra âm thầm sau những bức tường nhà tù tại Việt Nam. Và chính sự im lặng hay dửng dưng của cộng đồng quốc tế sẽ là đồng lõa với bất công ấy.
Giải Thưởng “Tranh Đấu Tự Do Báo Chí Cho Việt Nam!”
Tin vui: Trong mục đích, bảo vệ các nhà báo và tranh dấu “Tự Do Báo Chí Cho Việt Nam!” Hội Truyền Thông Người Việt Bắc Cali, những ngày tới, sẽ đứng ra thành lập một giải thưởng, được phát hàng năm, như một món quà tinh thần, khuyến khích các nhà báo dấn thân, đấu tranh cho mục đích cao đẹp này! CS mà có Tự Do Báo Chí, thì chế độ ấy, chắc chắn sẽ tiêu tan! (Mọi chi tiết, sẽ được loan báo vào những ngày tới.)
Nam Cali: Dân biểu Derek Tran, sẵn sàng đứng ra bảo trợ cho nhà báo tự do Lê Hữu Minh Tuấn!
(Nhà báo Lê Hữu Minh Tuấn.)
-Dân biểu Liên bang Hoa Kỳ Derek Tran, vừa nhận đứng bảo trợ cho tù nhân lương tâm Lê Hữu Minh Tuấn cùng nỗ lực kêu gọi Quốc hội gây áp lực để chính quyền Việt Nam trả tự do nhà báo độc lập đang thi hành án tù trong điều kiện sức khỏe giảm sút.
Dân biểu gốc Việt Derek Tran bảo trợ cho ông Lê Hữu Minh Tuấn thông qua Dự án Bảo vệ Quyền tự do của Ủy ban Nhân quyền Tom Lantos của Hạ viện Hoa Kỳ, theo thông báo của Văn Bút Hoa Kỳ, đối tác vận động của dự án này.
"Đại diện cho sự tận tụy của ông Tuấn đối với quyền tự do ngôn luận, Văn Bút Hoa Kỳ vừa qua dẫn đầu một phái đoàn cùng với các nhà hoạt động người Việt đến Đồi Capitol ở Washington, D.C", thông cáo viết.
“Bằng cách lên tiếng vì các tác giả đang gặp nguy hiểm ở khắp mọi nơi, chúng tôi củng cố tầm quan trọng của việc bảo vệ quyền tự do ngôn luận”, Văn Bút Hoa Kỳ viết.
Phái đoàn đã gặp Dân biểu Derek Tran đại diện cho cử tri Quận 45 của bang California và ông đã ngay lập tức đồng ý bảo trợ cho nhà báo Lê Hữu Minh Tuấn, người trước đó đã được cựu Dân biểu Michelle Steel bảo trợ.
“Chúng tôi vô cùng biết ơn Dân biểu Tran và Ủy ban Lantos vì cam kết kiên định của họ đối với nhân quyền và khuếch đại tiếng nói của các tác giả bị cầm tù. Việc các thành viên Quốc hội tiếp tục ủng hộ các nhà văn bị cầm tù bất công thúc đẩy chính phủ Hoa Kỳ thực hiện các hành động cụ thể để cải thiện điều kiện của các tác giả trong tù và gây sức ép để họ được trả tự do vô điều kiện”, Văn Bút Mỹ viết.
“Mặc dù trong phiên tòa sơ thẩm sức khỏe của ông vẫn bình thường, nhưng tình hình của ông Tuấn đã suy giảm đáng kể trong tù. Ông bị viêm loét đại tràng và các bệnh khác và đã bị từ chối điều trị y tế thích hợp”, Uỷ ban Tom Lantos mô tả tình trạng của ông Tuấn.
Mặc dù gia đình đã nhiều lần cầu xin, nhưng chính phủ Việt Nam vẫn từ chối cho phép ông Tuấn điều trị y tế đầy đủ. Trong chuyến thăm gần đây nhất vào tháng trước, gia đình ông lưu ý rằng tình trạng sức khỏe của ông vẫn chưa được cải thiện, theo tổ chức Văn Bút Mỹ.
“Chúng tôi kêu gọi họ kêu gọi trả tự do cho ông Lê Hữu Minh Tuấn và những người khác bị giam giữ bất công vì quyền tự do ngôn luận của họ và đảm bảo họ được điều trị y tế đầy đủ và duy trì sinh kế”, tổ chức Mỹ kêu gọi.
VOA đã liên lạc Bộ Ngoại giao Việt Nam, đề nghị họ đưa ra bình luận về việc bảo trợ nói trên của Dân biểu Tran và lời kêu gọi của Văn Bút Mỹ, nhưng chưa được trả lời.
Lê Hữu Minh Tuấn, một nhà báo và bình luận viên trực tuyến thuộc Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam (IJAVN) đã bị chính quyền Việt Nam bắt giam vào tháng 6/2020 theo cáo buộc “tuyên truyền chống nhà nước”, quy định theo Điều 117 Bộ Luật Hình sự.
Vào tháng 2/2022, tòa án phúc thẩm ở Thành phố Hồ Chí Minh y án 11 năm tù đối với ông Tuấn. Những thành viên khác của Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam cũng đang thụ án tù là các ông Phạm Chí Dũng và Nguyễn Tường Thụy. Hai ông cũng bị bắt và bị buộc tội theo Điều 117 Bộ Luật Hình sự.
“Em trai tôi bị bắt và khởi tố theo Điều 117 và bị gán ghép, áp đặt bằng một mức án tàn nhẫn, mất nhân tính là 11 năm tù và 3 năm quản chế theo tội danh “chống phá nhà nước”, bà Lê Thị Hoài Tâm, chị của ông Tuấn, nêu nhận định với VOA. “Em trai tôi chỉ là một nhà báo, biên tập viên bình thường. Những gì em viết đều tuân thủ đúng pháp luật, quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí. Tuấn hoàn toàn không phạm điều gì sai trái”.
Trong văn thư phản hồi Liên Hiệp Quốc vào đầu tháng 11/2024, chính quyền Việt Nam nói rằng tình hình sức khỏe của ông Lê Hữu Minh Tuấn “ổn định” và ông tham gia các hoạt động “bình thường” trong trại giam.
Ngoài ra, phía Việt Nam bác bỏ cáo buộc cho rằng ông Tuấn bị giam giữ vì thực hiện các quyền tự do ngôn luận hay vì là người bảo vệ nhân quyền. Hà Nội khăng khăng rằng ông đã “lợi dụng các quyền tự do dân chủ” thông qua các bài đăng có “thông tin sai lệch” trên mạng, “vi phạm pháp luật Việt Nam”.
Tin vui: Trong mục đích, bảo vệ các nhà báo và tranh dấu “Tự Do Báo Chí Cho Việt Nam!” Hội Truyền Thông Người Việt Bắc Cali, những ngày tới, sẽ đứng ra thành lập một giải thưởng, được phát hàng năm, như một món quà tinh thần, khuyến khích các nhà báo dấn thân, đấu tranh cho mục đích cao đẹp này! (Mọi chi tiết, sẽ được loan báo vào những ngày tới.)
Tin Việt Nam Hôm Nay
Xét Xử Vụ Tham Nhũng Gây Thất Thoát 45 Triệu Mỹ Kim Liên Quan Đến 41 Người!
-Thông tấn xã AFP đưa tin cho hay phiên tòa xét xử vụ tham nhũng gây thất thoát 45 triệu Mỹ kim liên quan đến 41 người, trong đó có nhiều viên chức nhà nước mở ra vào sáng 24/6/2025.
Vụ án này nằm trong khuôn khổ chiến dịch chống tham nhũng rộng lớn của chính quyền Hà Nội, được dân gian gọi là chiến dịch "đốt lò".
Ba mươi cựu viên chức của 3 tỉnh và 11 người khác, bao gồm doanh nhân, bị cáo buộc tham nhũng, lạm quyền và vi phạm pháp luật, gây thiệt hại hơn 1,16 ngàn tỉ đồng (44,6 triệu Mỹ kim).
Từ năm 2010 đến năm 2024, ông Nguyễn Văn Hậu, Chủ tịch tập đoàn Phúc Sơn, đã hối lộ hơn 5 triệu Mỹ kim để giành các hợp đồng trong 14 dự án hạ tầng lớn.
Người nhận hối lộ nhiều nhất là bà Hoàng Thị Thúy Lan, nguyên Bí thư tỉnh Vĩnh Phúc, với số tiền gần 2 triệu Mỹ kim.
Cán bộ Việt Cộng đánh phụ nữ chỉ bị cảnh cáo: Luật pháp ở đâu khi “đảng xử đảng”?
Bắc Giang – Một cán bộ xã đánh phụ nữ đến chảy máu mũi, miệng ngay trên đường phố, có clip ghi lại và gây phẫn nộ trên mạng xã hội – thế nhưng sau hơn một tháng, hình phạt duy nhất ông ta nhận được chỉ là… một “cảnh cáo” trong nội bộ đảng.
Theo báo VOV, ông Phạm Văn Thuyên, cán bộ tài chính của xã Đồng Tiến, huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang, là người đã hành hung cô gái tên V. (23 tuổi) vào chiều ngày 9 tháng Năm. Cô gái bị đánh vì lý do đơn giản: ông Thuyên cho rằng cô “tạt đầu xe” mà không bật xi nhan.
Không dừng lại ở việc tranh cãi thông thường, ông Thuyên đuổi theo, chặn đầu xe máy, rồi giật khẩu trang, tát liên tiếp vào mặt nạn nhân đến mức cô bị chảy máu mũi và miệng ngay trên đường. Toàn bộ hành vi côn đồ này bị người dân quay lại và lan truyền chóng mặt trên mạng xã hội, làm dấy lên làn sóng bất bình về cách hành xử của một người từng được phong là “Chiến sĩ thi đua” cấp huyện.
Đáng nói hơn, sau hơn một tháng, tổ chức đảng tại xã Đồng Tiến mới đưa ra hình thức xử lý là cảnh cáo trong nội bộ, với lý do ông Thuyên đã “tạo dư luận xấu, làm giảm uy tín của tổ chức đảng, vi phạm đạo đức, lối sống và quan hệ với nhân dân.”
Không có truy tố. Không có điều tra hình sự. Không có việc tạm đình chỉ công tác. Chỉ một cái “cảnh cáo” nội bộ mang tính hình thức.
Trả lời báo chí, ông Thuyên thừa nhận hành vi sai trái do “không kiềm chế được cảm xúc.” Trong khi đó, theo báo Tiền Phong, nạn nhân đã gặp mặt và “thống nhất giải quyết bằng tình cảm” với ông Thuyên – thậm chí còn gỡ bỏ bài tố cáo trên mạng xã hội.
Hành động này càng khiến dư luận đặt câu hỏi về sức ép chính trị, quan hệ quyền lực, và khả năng nạn nhân buộc phải im lặng để vụ việc chìm xuồng.
Nhiều ý kiến trên Facebook cho rằng đây rõ ràng là hành vi cố ý gây thương tích, và nếu là một công dân bình thường, người vi phạm hoàn toàn có thể đã bị khởi tố hình sự.
Không ít người cũng nghi ngờ ông Thuyên có dấu hiệu lái xe trong tình trạng say rượu, nhưng không hề có bất kỳ cuộc kiểm tra nồng độ cồn nào được nhắc tới trong các bản tin chính thức.
Vụ việc này phơi bày một thực tế đáng lo ngại: khi đảng viên sai phạm, cơ chế “đảng xử đảng” tiếp tục là một bức tường chắn trước công lý. Một hành vi côn đồ rõ ràng, có bằng chứng ghi hình, lại được xếp vào diện “vi phạm đạo đức” và giải quyết bằng nội bộ – trong khi người dân thường có thể bị truy tố ngay cả khi chỉ đe dọa bằng lời nói.
Trong một xã hội pháp quyền đúng nghĩa, hành vi hành hung người khác nơi công cộng – đặc biệt là với một cán bộ nhà nước – phải được điều tra và xử lý công khai, minh bạch theo đúng quy định pháp luật. Còn nếu chỉ “rút kinh nghiệm,” “cảnh cáo nội bộ” rồi xếp hồ sơ, thì công lý chỉ là một trò đùa trước quyền lực.
Đại sứ CS Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc bị thay sau bê bối “cờ đỏ AI” ở Times Square
New York – Hơn sáu tuần sau vụ ồn ào quanh tấm ảnh “cờ đỏ sao vàng” được cho là ghép bằng trí tuệ nhân tạo xuất hiện ở quảng trường Times Square (Mỹ), ông Đỗ Hùng Việt chính thức được bổ nhiệm thay thế ông Đặng Hoàng Giang làm trưởng phái đoàn thường trực Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc.
Thông tin được báo VOV xác nhận ngày 21 tháng Sáu, trong khuôn khổ buổi lễ trình ủy nhiệm thư tại trụ sở Liên Hiệp Quốc. Ông Việt, 48 tuổi, nguyên là Thứ trưởng Ngoại giao và từng giữ vai trò trưởng đoàn quan chức cao cấp (SOM) của Việt Nam tại các hội nghị ASEAN. Phát biểu tại buổi lễ, ông khẳng định Việt Nam “coi quan hệ với Liên Hiệp Quốc là ưu tiên cao” và nhấn mạnh cam kết với “chủ nghĩa đa phương, thượng tôn pháp luật quốc tế.”
Tuy nhiên, đáng chú ý là việc thay thế này diễn ra ngay sau vụ tai tiếng lan truyền mạnh trên mạng xã hội liên quan đến tấm hình “cờ tổ quốc” xuất hiện ở quảng trường Times Square, được ông Đặng Hoàng Giang – người tiền nhiệm – đăng tải đúng vào ngày 30 tháng Tư.
Tấm ảnh sau đó được hệ thống báo chí chính thống của nhà nước như Báo Chính Phủ, TTXVN, VietnamPlus, Tuổi Trẻ, Người Lao Động… đồng loạt chia sẻ, như một cách khơi dậy “tinh thần dân tộc” trong ngày kỷ niệm được gọi là “giải phóng miền Nam.” Tuy nhiên, cư dân mạng nhanh chóng phát hiện nhiều dấu hiệu sai lệch trong hình ảnh – từ ánh sáng, tỉ lệ, đến bố cục – cho thấy khả năng cao đây là ảnh dựng bằng AI, chứ không hề có sự kiện thật diễn ra tại New York.
Dù bị chỉ trích dữ dội trên mạng xã hội, ông Giang không hề lên tiếng giải thích. Ông khóa tài khoản Facebook cá nhân và biến mất khỏi truyền thông, trong khi các báo đảng âm thầm gỡ bài mà không đăng đính chính – một cách né tránh trách nhiệm vốn đã thành thông lệ trong bộ máy tuyên truyền của nhà cầm quyền Cộng Sản Việt Nam.
Sự việc khiến dư luận đặt câu hỏi: nếu một công dân bình thường đăng tin giả, có thể bị công an triệu tập, xử phạt hành chính, thậm chí bị truy tố. Nhưng với một quan chức ngoại giao cấp cao, thì chỉ “im lặng là xong”?
Việc ông Đỗ Hùng Việt được bổ nhiệm vào thời điểm này được hiểu như một động tác thay thế kín kẽ nhằm “hạ cánh an toàn” cho ông Giang mà không cần thừa nhận sai phạm, tránh làm tổn hại hình ảnh đối ngoại của đảng Cộng sản trong mắt bạn bè quốc tế.
Đáng chú ý, cả ông Giang và người thay thế ông – ông Việt – đều sinh năm 1976, cùng thế hệ cán bộ ngoại giao được đào tạo thời hậu chiến, nhưng đang phải xoay sở trong bối cảnh truyền thông mạng xã hội khiến các thao tác tuyên truyền cũ kỹ trở nên dễ dàng bị bóc trần hơn bao giờ hết.
Với vụ “Times Square ảo” lần này, người dân có lẽ không đợi một lời xin lỗi – nhưng họ chắc chắn không quên cách mà bộ máy cầm quyền thao túng cảm xúc công chúng bằng những hình ảnh không thật, nhưng được gán là “tự hào dân tộc.”
Còn thực chất, điều đáng tự hào nhất có lẽ là việc công luận ngày càng tỉnh táo trước những trò dựng cảnh, bất kể nó được dựng bằng AI hay bằng… nghị quyết.
VinFast “Té Ngã Ngửa!” Ngay Cửa Ngõ Ấn Độ!
-Khi báo chí trong nước vẫn ca ngợi triển vọng quốc tế của VinFast, thì truyền thông Ấn Độ lại đưa ra một bức tranh kém lạc quan: hãng xe điện của tỷ phú Phạm Nhật Vượng đã lặng lẽ hoãn kế hoạch gia nhập thị trường đông dân thứ hai thế giới – chỉ nửa tháng trước ngày dự kiến khởi động dây chuyền sản xuất.
Thông tin từ The Economic Times hôm 19 Tháng Sáu cho biết, VinFast Ấn Độ đã dời lịch vận hành nhà máy tại Thoothukudi, bang Tamil Nadu, đến ngày 30 Tháng Bảy, thay vì 30 Tháng Sáu như kế hoạch ban đầu. Lý do chính: hãng xe Việt Nam “gặp khó khăn trong việc thiết lập mạng lưới đại lý.”
Trong khi giới chức tại Việt Nam tiếp tục quảng bá sự hiện diện toàn cầu của VinFast như một biểu tượng tự hào dân tộc, thì thực tế tại Ấn Độ đang chỉ ra một sự lúng túng về chiến lược phân phối, tiếp thị và định vị sản phẩm.
Ban đầu, VinFast lên kế hoạch triển khai hệ thống đại lý tại 40 địa điểm. Nhưng đến nay, phần lớn các đối tác đã rút lui. Chỉ còn khoảng 8 đến 10 đại lý tiếp tục gắn bó, và kể cả họ cũng đang hoài nghi. Một đại lý từng hợp tác nói thẳng: “VinFast không có kế hoạch rõ ràng về số lượng showroom, chính sách giá, hay mục tiêu doanh số.” Một đại lý khác thì cho biết họ quyết định rút lui vì hãng “thiếu chiến lược tiếp thị bài bản và không xây dựng được thương hiệu tại thị trường bản địa.”
Cú vấp này càng gây chú ý khi nhà máy VinFast Ấn Độ được điều hành bởi ông Phạm Sanh Châu, cựu đại sứ Việt Nam tại Ấn Độ – người từng bị kỷ luật vì dính đến vụ bê bối “chuyến bay giải cứu.” Trong bối cảnh nhà máy còn chưa chính thức vận hành, ông Ashish Jain, người đứng đầu bộ phận phát triển đại lý của VinFast Ấn Độ, cũng đã âm thầm rời vị trí.
Kế hoạch sản xuất ban đầu là lắp ráp các mẫu xe điện VF6 và VF7 với linh kiện nhập cảng hoàn toàn (CKD), đồng thời mở bán từ giữa Tháng Bảy và giao hàng từ giữa Tháng Tám. Thế nhưng, mọi lịch trình hiện tại đều bị đẩy lùi. Ngay cả chỉ tiêu doanh số cũng đã bị cắt giảm – từ 4,500 xe xuống còn 3,000 xe.
Để cứu vãn tình hình, VinFast đang trông chờ vào mẫu xe cỡ nhỏ VF3 – dòng xe được kỳ vọng sẽ phù hợp hơn với thị trường Ấn Độ về giá cả và nhu cầu di chuyển. Nhưng từ lúc này cho đến khi VF3 có mặt, dấu hỏi lớn vẫn là: liệu VinFast có đủ bản lĩnh để xoay chuyển tình thế trong một thị trường khắc nghiệt, nơi các đối thủ nội địa và quốc tế đã định vị vững chắc?
Trong khi đó, việc truyền thông trong nước im lặng trước những tin tức bất lợi cho thấy một điều đáng lo hơn: sự thiếu minh bạch và thiên kiến “bôi bóng” dành cho một doanh nghiệp được xem là cánh tay nối dài của các chiến dịch quảng bá quốc gia mà Cộng Sản Việt Nam đang ra sức thực hiện ở tầm quốc tế.
Bí Mật Ngân Sách Đảng: "Con Voi Giữa Phòng " Mà Không Ai Thấy?
*Cán bộ Đảng hưởng lương từ ngân sách nhà nước, nhưng hoạt động chi tiêu của Đảng lại là bí mật.
(Dư Lan)
-"Con voi giữa phòng" ("the elephant in the room") là một thành ngữ tiếng Anh chỉ điều bản chất, căn cốt, rõ ràng, quyết định thành bại của một vấn đề nhưng nó quá lớn nên không ai muốn nhắc đến nó khi giải quyết vấn đề mà lờ đi, coi như không thấy.
Ngân sách cho đảng chính là một "con voi giữa phòng" như vậy. Ở Việt Nam, câu chuyện tinh giản bộ máy, cắt giảm chi tiêu lãng phí vẫn đang được bàn thảo nhiệt tình, nhưng ai nấy cố tình lờ đi, coi như không thấy vấn đề "ngân sách cho đảng".
Để tiết kiệm ngân sách quốc gia, đầu tư cho phát triển, không thể không cắt giảm ngân sách bên đảng. Nhưng ngân sách cho đảng từ lâu là chuyện bí mật.
Trao đổi với Đài Á Châu Tự Do (RFA), Giáo sư Vũ Tường, Trưởng khoa Chính trị học Đại học Oregon (Hoa Kỳ), cho biết:
"Về nguyên tắc thì ĐCSVN khác biệt với chính phủ, nhưng trên thực tế thì không khác nhau. Một trong những biểu hiện của điều này là Đảng sử dụng nguồn thu của chính phủ từ tiền thuế của người dân Việt Nam. Việc chi tiêu của Đảng đối với tiền thuế của dân hoàn toàn không được công chúng giám sát và kiểm tra.
Tổng chi tiêu của Đảng để tiến hành các hoạt động của riêng mình là một bí mật. Chắc chắn những chi tiêu này của Đảng là một gánh nặng lớn cho ngân sách quốc gia. Có lẽ có hàng chục ngàn cán bộ Đảng trong số hơn 5,6 triệu đảng viên. Họ điều hành các tổ chức của Đảng. Các tổ chức Đảng này được mở rộng cùng với bộ máy quan liêu của chính phủ trên toàn xã hội".
Luật Quy Định Về Bí Mật Ngân Sách ĐCSVN
Danh mục bí mật nhà nước ban hành năm 2020 xếp kế hoạch tài chánh của Văn phòng Trung ương Đảng vào mức độ "mật" (Điều 2). Cùng với ngân sách Văn phòng Trung ương Đảng, có ngân sách hàng năm của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Giáo sư Vũ Tường cho biết ở cấp quốc gia, Văn phòng Trung ương Đảng (CPO) điều phối công việc của Đảng dưới sự giám sát trực tiếp của Bộ Chính trị và Ban Bí thư. Người đứng đầu Văn phòng này là thành viên của Ban Bí thư có cấp bậc chính thức cao hơn một Bộ trưởng Chính phủ.
Trong khi ngân sách Bộ Quốc phòng và một phần của Bộ Công an thì có thể hiểu được vì liên quan đến an ninh, quốc phòng, tình báo, không ai có thể giải thích được vì sao ngân sách cho Văn phòng Trung ương Đảng và Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh lại cần phải "mật".
Điều 46 Điều lệ đảng cho biết "tài chánh của Đảng gồm đảng phí do đảng viên đóng, từ ngân sách nhà nước và các khoản thu khác". Ở đây có thể hiểu ngân sách nhà nước là nguồn thu chính của đảng, còn đảng phí do đảng viên đóng theo nghĩa vụ không nhiều. Điều lệ đảng cũng quy định "tài chánh, tài sản của Đảng" chỉ "được công khai trong nội bộ từng cấp ủy đảng và trong từng cơ quan đảng" (Điều 46).
Trao đổi với Đài Á Châu Tự Do (RFA), Giáo sư Nguyễn Văn Chữ, nguyên Trưởng khoa Kinh tế và Kinh doanh, Đại học Houston, Downtown, nhấn mạnh rằng thống kê ngân sách của Việt Nam vô cùng yếu kém và mơ hồ. Điều này làm cho các nhà nghiên cứu không thể có dữ liệu đáng tin cậy để phân tích một cách chính xác. Ngay cả các báo cáo của IMF (Quỹ Tiền tệ Quốc tế) cũng chỉ ra các dữ liệu thống kê của Việt Nam có vấn đề. Giáo sư Vũ Tường có cùng nhận xét với Giáo sư Nguyễn Văn Chữ. Theo ông, Việt Nam đang tăng cường xiết chặt việc tiếp cận thông tin tài chánh công vì những thông tinh này có thể phơi bày tình trạng kém hiệu quả, tham nhũng hoặc quản lý yếu kém của Đảng và nhà nước. Đây là việc làm có chủ ý chứ không phải do "năng lực yếu kém". Ông phân tích về mục đích của việc giữ bí mật các thông tin ngân sách như vậy:
"Việc kiểm soát chặt chẽ dữ liệu tài chánh này không chỉ đơn thuần là duy trì tính bí mật; mà còn là động thái được tính toán để ngăn chặn sự giám sát và trách nhiệm giải trình.
Bằng cách hạn chế quyền truy cập vào các tài liệu như vậy, Đảng và chính phủ Việt Nam muốn giảm thiểu khả năng bị chỉ trích của công chúng hoặc những áp lực dẫn đến phải minh bạch hơn. Sự không minh bạch này tạo ra rào cản đáng kể đối với các tổ chức giám sát độc lập, các tổ chức phi chính phủ và các học giả cố gắng đánh giá và thẩm định các hoạt động tài chánh của đảng và chính phủ, cuối cùng là hạn chế khả năng giám sát có ý nghĩa thực chất".
Các quyết định về ngân sách của nhà nước – đánh loại thuế nào, cung cấp dịch vụ công nào và gánh bao nhiêu nợ – ảnh hưởng lâu dài tới quốc gia và mỗi người dân.
Cán Bộ Đảng Ăn Lương Ngân Sách: Câu Chuyện Từ Gia Nghĩa
Các tổ chức chính trị-xã hội do Đảng quản lý thông qua Mặt trận Tổ quốc, từ Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên đến Hội cựu Chiến binh, Hội Nông dân, về bản chất là các tổ chức cung cấp dịch vụ công trong phạm vi hoạt động của họ.
Khác với các nước Dân chủ, nơi các tổ chức này do dân tự quản, ở Việt Nam, những người làm việc cho các tổ chức do Đảng quản lý nêu trên cũng là cán bộ nhà nước.
Hiện nay, Thành ủy Gia Nghĩa thuộc Tỉnh Đắc Nông không muốn tiếp nhận thêm nhân sự từ xã Đắc Ha do họ đã có quá nhiều cán bộ, lên đến 462 người. "Trong đó 340 người thuộc biên chế khối Đảng, Nhà nước và các tổ chức chính trị-xã hội".
Chúng ta thấy gì ở "câu chuyện nhỏ" này ở thành phố cấp tỉnh Gia Nghĩa với số dân chỉ hơn 60 ngàn người? Những cán bộ thuộc biên chế khối Đảng và các tổ chức chính trị-xã hội do Đảng quản lý cũng ăn lương từ ngân sách nhà nước.
Đảng là một bộ máy song hành với bộ máy hành chính của chính phủ và lãnh đạo bộ máy đó. Liệu cán bộ bên Đảng có được tinh giản để tiết kiệm ngân sách không? Đây không chỉ là câu hỏi dành cho bộ máy đảng ở trung ương mà còn cho cả bộ máy ở địa phương, vì bộ máy địa phương tổ chức theo nguyên tắc trung ương có cái gì thì địa phương có cái đó.
Chương trình "Khảo sát Ngân sách Mở" (Open Budget Survey) thuộc Tổ chức "Đối tác ngân sách quốc tế" (International Budget Partnership) hằng năm chấm điểm theo thang điểm 100 về mức độ minh bạch ngân sách và khả năng công chúng tiếp cận và tham gia quản lý việc chi tiêu ngân sách của các nước. Ở Đông-Nam Á, điểm số của Việt Nam là 19 (trên 100), chỉ cao hơn Đông Timor (11 điểm), Cam Bốt (2 điểm) và Miến Điện (0 điểm).
Minh Bạch Ngân Sách Đảng Để Làm Gương: Chuyện Không Khó
Ngày 27 tháng 4, 2025, Tỉnh ủy Điện Biên đã đề xuất trong số 19 đơn vị trực thuộc Mặt trận Tổ quốc tỉnh, 9 đơn vị sẽ bị giải thể và 10 đơn vị được giữ lại. Như vậy, tỉnh ủy Điện Biên sẽ cắt bỏ khoảng gần một nửa số lượng các tổ chức chính trị-xã hội trực thuộc. Theo Giáo sư Carl Thayer, diễn biến nói trên ở tỉnh Điện Biên cho các nhà nghiên cứu một ví dụ điển hình để tiên đoán về những gì có thể xảy ra ở các tổ chức chính trị-xã hội do ĐCSVN lãnh đạo trên khắp Việt Nam trong năm nay và năm tới.
Tuy vậy, do ngân sách cho những tổ chức ngoại vi của ĐCSVN không được công khai, không ai biết chính sách khi cắt giảm như vậy, ngân sách sẽ tiết kiệm cụ thể được bao nhiêu tiền. Theo Giáo sư Zachary Abuza, các nhà lãnh đạo Việt Nam sẽ tiếp tục giữ bí mật ngân sách của ĐCSVN. Trong khi họ đã có những bước tiến minh bạch hơn với các khoản thu chi khác của ngân sách quốc gia, bao gồm cả chi tiêu quốc phòng, thì việc công bố ngân sách cho bên Đảng sẽ ngày càng khó thực hiện hơn. Còn Giáo sư Carl Thayer cho rằng ĐCSVn sẽ không giải tán các tổ chức này vì điều đó sẽ tạo ra không gian cho các nhóm xã hội dân sự độc lập nổi lên. Ưu tiên hàng đầu của ĐCSVN luôn là duy trì sự ổn định chính trị. Ông nói:
""Cuộc cách mạng tổ chức bộ máy" của Tổng Bí thư Tô Lâm liên quan đến một sự đánh đổi. Đó là sự đánh đổi giữa việc tinh giản hệ thống chính trị, để giảm chi phí và tình trạng kém hiệu quả, trong khi vẫn bảo đảm duy trì sự ổn định chính trị, bằng cách duy trì mạng lưới tổ chức đơn nhất do Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức quần chúng của Mặt trận đứng đầu".
Trưởng Ban tổ chức Trung ương Đảng Lê Minh Hưng cho biết Ban chấp hành Trung ương ĐCSVN giảm ít nhất 4 tổ chức Đảng, 25 đoàn đại biểu và 16 tổ chức Đảng và bổ sung thêm hai Ban Chấp hành Đảng trực thuộc Trung ương. Hiện nay, sau khi tái cơ cấu, ĐCSVN còn Ban tổ chức, Ủy ban Kiểm tra, Ban Tuyên giáo, Ban Nội chính, Học viện Chính trị, Hội đồng Lý luận và Ban Chính sách, Chiến lược. Vậy ĐCSVN sẽ tiết kiệm được bao nhiêu tiền khi thực hiện cuộc tái cấu trúc như vậy?
Theo Giáo sư Carl Thayer, không thể có câu trả lời minh bạch với những thông tin hiện có. Ông trao đổi với Đài Á Châu Tự Do (RFA):
"Giảm chi phí và nâng cao hiệu quả là một trong những mục tiêu đã nêu của "cuộc cách mạng tinh gọn" hiện đang được ĐCSVN thực hiện. Việc thiếu minh bạch về cách thức ĐCSVN nhận tài trợ từ ngân sách nhà nước làm suy yếu bất kỳ đánh giá khách quan nào về sự thành công hay không thành công của việc tinh gọn hệ thống chính trị của Việt Nam".
Ở các nước có hệ thống chính trị Dân chủ đa đảng, các đảng phái không có trách nhiệm công khai thu chi của họ, ngoại trừ những vấn đề cụ thể do luật pháp định. Lý do là các đảng phái chính trị này không được hưởng tiền từ ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, ở Việt Nam, do ĐCSVN là đảng duy nhất cầm quyền và dùng ngân sách nhà nước từ tiền thuế của nhân dân. Như vậy, ngân sách cho đảng có nên là điều bí mật hay không? Theo hầu hết các chuyên gia, câu trả lời là không. Giáo sư Vũ Tường nhận định:
"Để xây dựng một chính quyền và xã hội văn minh, nếu Việt Nam không chấp nhận Dân chủ đa đảng, thì ít nhất ĐCSVN nên công khai thu chi và tài sản của mình để cho dân chúng giám sát vì đó là tiền thuế của họ".
Còn Giáo sư Carl Thayer đưa ra một số gợi ý chính sách để ngân sách của ĐCSVN trở nên minh bạch trong điều kiện chính trị của riêng Việt Nam:
"Quốc hội Việt Nam nên thông qua Luật Tài chánh của Đảng Cộng sản Việt Nam và đưa luật này vào một phần không thể tách rời của ngân sách nhà nước hàng năm với các dự toán trước cho mỗi nhiệm kỳ năm năm.
Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam nên được yêu cầu giải trình về ngân sách của đảng trong báo cáo của mình trước đại hội đảng toàn quốc và nộp báo cáo kiểm toán hồ sơ tài chánh của đảng.
Ngoài ra, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam nên được yêu cầu nộp báo cáo tài chánh hàng năm lên Ban Chấp hành Trung ương để giải trình về các ưu tiên chính sách và chi tiêu".
Quân Đội CSVN Mải Diễu Binh, Lo Kiếm Tiền, Quên Cải Cách!
*Nhiều sĩ quan Quân đội Việt Nam đã theo dõi cuộc chiến ở Ukraine với sự bàng hoàng lo lắng.
(Dư Lan)
-Gần đây có hai sự kiện quốc tế làm cho người dân Việt Nam thảo luận sôi nổi về những kỹ thuật quân sự mới.
Hôm 1/6/ 2025, Ukraine sử dụng drone kỹ thuật cao tiêu diệt một phần ba lực lượng máy bay ném bom chiến lược của Không quân Nga. Cuộc không kích của Do Thái vào Iran bắt đầu từ hôm 13 tháng Sáu, 2025, sử dụng drone kỹ thuật cao để tiêu diệt hàng loạt các tướng lĩnh của Iran.
Tại sao người dân Việt Nam thảo luận nhiều trên mạng xã hội về các kỹ thuật quân sự mới này?
Trao đổi với Đài Á Châu Tự Do (RFA), Giáo sư Zachary Abuza ở Đại học Chiến tranh Quốc gia Hoa Kỳ, cho biết nhiều sĩ quan Quân đội Cộng sản Việt Nam đã theo dõi cuộc chiến ở Ukraine với sự bàng hoàng lo lắng. Họ đã thấy phi đạn chống tăng, drone tấn công tự sát và máy bay không người lái hiệu quả như thế nào khi tấn công xe tăng và Pháo binh của Nga. Điều đó khiến họ cảm thấy lực lượng hiện có của họ rất dễ bị tổn thương. Phần lớn học thuyết của Quân đội Nhân dân Việt Nam vẫn dựa trên học thuyết Nga/Liên Xô, tập trung rất nhiều vào xe tăng và Pháo binh. Nhưng Ukraine đưa ra một số bài học rất hay về cách chiến đấu bất đối xứng với đối thủ mạnh hơn, có tuyến hậu cần tiếp tế lớn hơn nhiều.
Thế nhưng, bất chấp có những lo lắng như thế, quân đội Việt Nam vẫn mải kiếm tiền, cạnh tranh với dân trên thương trường.
Quân Đội Việt Nam Vẫn Mải Diễu Binh và Kiếm Tiền
Trao đổi với Đài Á Châu Tự Do (RFA) trong điều kiện ẩn danh, một chuyên gia ở Hà Nội nghiên cứu về Quân đội Cộng sản Việt Nam cho biết "Quân đội Việt Nam vẫn đang mải diễu binh". Họ vừa diễu binh hôm 30 tháng Tư, lại tiếp tục chuẩn bị diễu binh ngày Hai tháng Chín. Họ xua dư luận viên lên mạng viết bài như thể cuộc chiến tranh Việt Nam tuy kết thúc từ năm 1975 đến nay vẫn đang còn tiếp tục bùng nổ trong đầu óc họ: Tự hào, yêu nước, yêu Cộng sản và căm thù tư bản. Truyền hình Quân đội năm 2024 dành cho những người theo dõi thời sự Việt Nam khắp thế giới một trận cười vì phát hẳn một chương trình đánh Đại học Fulbright Việt Nam là cơ sở làm "cách mạng màu" của Mỹ.
Không chỉ thích diễu binh, họ còn đang mải lao vào thương trường làm ăn, kiếm tiền, thưởng thụ nguồn lực quốc gia vô tận để cạnh tranh với doanh nghiệp tư nhân nhỏ bé. Bộ Quốc phòng Cộng sản Việt Nam hiện sở hữu khoảng 20 công ty, nhiều hơn tất cả các công ty trực thuộc các Bộ khác cộng lại (như Bộ Tài chánh, Bộ Tài nguyên-Môi trường...).
Trong đó, ngoại trừ một số công ty trực tiếp liên quan đến vũ khí, còn lại phần lớn các công ty này kinh doanh trong lĩnh vực bất động sản, xây dựng, xuất nhập cảng, khai thác tài nguyên. Những công ty này sử dụng nguồn lực của quân đội, tham gia vào thị trường, cạnh tranh với các công ty tư nhân khác.
Trao đổi với Đài Á Châu Tự Do (RFA), Giáo sư Carl Thayer cho biết các doanh nghiệp do quân đội Việt Nam điều hành đã bao trùm mọi ngóc ngách của thị trường Việt Nam, từ máy ép thủy lực, máy tiện, kíp nổ, đồng hồ đo điện, máy biến áp, xe buýt, xe vận tải hạng nặng, đến giấy, hàng may sẵn, áo mưa, quạt điện, phụ tùng xe đạp và xe gắn máy, nồi nấu dầu, bóng đèn huỳnh quang, tivi, máy ghi âm radio-cassette, máy điện toán. Các doanh nghiệp quân đội khác đã mạo hiểm tham gia vào các dịch vụ như xây dựng, sửa chữa tàu và máy bay, dịch vụ ngân hàng thương mại. Thậm chí, có doanh nghiệp quân đội còn điều hành khách sạn và hộp đêm. Ngoài ra, họ phát triển bất động sản và tư vấn.
Thực ra, chính phủ Cộng sản Việt Nam từ lâu đã nhận ra rằng việc các doanh nghiệp do quân đội làm chủ mở rộng nhanh chóng sang các hoạt động thương mại là trái ngược với tính chuyên nghiệp của quân đội. Đó là nhận xét của Giáo sư Carl Thayer. Vậy Cộng sản Việt Nam đã cố gắng thế nào để giải quyết vấn nạn quân đội mải kiếm tiền?
Mải Kiếm Tiền Sẽ Gây Hại Gì Cho Quân Đội?
Giáo sư Zachary cho biết mặc dù một số sĩ quan quân đội Cộng sản Việt Nam đang nghiên cứu nhiều hơn về kỹ thuật quân sự hiện đại, thực tế là nhiều hoạt động của Quân đội Việt Nam vẫn tập trung vào các hoạt động làm ăn kinh tế. Ông cho biết có nhiều tập đoàn khác của Quân đội Cộng sản Việt Nam đem lại rất ít lợi ích quân sự mà chỉ tồn tại để kiếm lợi nhuận trên thị trường.
"Rõ ràng, nhiều tập đoàn trong số này làm giảm quá trình hiện đại hóa và chuyên nghiệp hóa quân đội. Quân đội Việt Nam tiếp tục lập luận rằng chúng phục vụ mục đích an ninh quốc gia, mặc dù lập luận này rất yếu ớt. Nếu không có gì khác, những lập luận này làm tăng ngân sách quân sự, vốn đang thấp do nhu cầu an ninh của Việt Nam và chi phí hiện đại hóa quốc phòng cao".
Để có cái nhìn so sánh, trong trường hợp Quân đội Trung Quốc, một nước có cùng thể chế với Việt Nam, các doanh nghiệp do quân đội điều hành phát triển mạnh ở mọi cấp, bao gồm cả cấp tỉnh. Điều này khiến cho tham nhũng tràn lan trong quân đội nước này. Đó có thể là nguyên nhân góp phần vào sự thiếu chuyên nghiệp của Quân đội Trung Quốc trong trong một thời gian dài. Đó là chia sẻ của Giáo sư Carl Thayer với Đài Á Châu Tự Do (RFA).
Tuy nhiên, theo Giáo sư Carl Thayer, việc quân đội Trung Quốc còn sở hữu doanh nghiệp kiếm tiền đã là chuyện quá khứ từ lâu. Còn phía Việt Nam, mặc dù nhà nước đã cố gắng thực hiện đến bốn lần cải cách rất mạnh tay nhắm vào các doanh nghiệp quân đội, các công ty này vẫn tiếp tục kiếm tiền.
Bốn Đợt Cải Cách Doanh Nghiệp Quân Đội
Năm 2017, Tướng Lê Chiêm, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, đã nói với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc rằng Bộ của ông đang cân nhắc việc quân đội ngừng kinh doanh. Giáo sư Carl Thayer cho biết, mặc dù có nhiều lực cản trong quân đội, sau phát biểu của Tướng Lê Chiêm, chính phủ Việt Nam đã phát động "làn sóng cải cách thứ tư", giảm số lượng doanh nghiệp do quân đội sở hữu xuống còn mười lăm.
Vậy trước đó, Cộng sản Việt Nam đã tiến hành những đợt cải cách nào đối với doanh nghiệp quân đội? Theo Giáo sư Carl Thayer, đó là các đợt cải cách năm 1995-1996, 1998, 2007 và 2018.
Trong làn sóng cải cách đầu tiên, từ năm 1995 đến năm 1996, số lượng các doanh nghiệp do quân đội làm chủ đã giảm từ 335 công ty xuống còn 193 công ty. Đợt cải cách này dừng lại do Khủng hoảng tài chánh Á Châu.
Làn sóng cải cách thứ hai nhắm vào doanh nghiệp quân đội được phát động vào tháng 5 năm 1998 với mục tiêu cải thiện hiệu quả của các doanh nghiệp này, bằng cách giải thể các công ty thua lỗ, hợp lý hóa các hoạt động thương mại, và cấm quân đội thành lập các liên doanh thương mại mới. Theo Giáo sư Carl Thayer, ở thời điểm đó, ước tính có khoảng 100.000 quân nhân chính quy được tuyển dụng làm việc cho các công ty do quân đội điều hành. Con số này tương đương khoảng một phần năm quân đội thường trực. Nói cách khác, khi đó, cứ có 5 anh lính thì chỉ bốn anh cầm súng, một anh làm công nhân.
Làn sóng cải cách thứ ba được phát động vào tháng 1 năm 2007. Khi đó, Ban Chấp hành Trung ương ĐCSVN thông qua Nghị quyết chỉ đạo quân đội thoái vốn khỏi tất cả các doanh nghiệp thương mại mà quân đội hiện đang sở hữu và điều hành. Vào tháng 4 năm 2008, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ban hành chỉ thị yêu cầu quân đội thoái vốn khỏi 113 doanh nghiệp do họ làm chủ.
Tuy nhiên, Nghị quyết của hội nghị nêu rõ rằng Quân đội Nhân dân Việt Nam có thể giữ lại quyền sở hữu và quyền kiểm soát đối với các công ty liên quan trực tiếp đến quốc phòng và an ninh quốc gia.
Giáo sư Carl Thayer cho biết làn sóng cải cách thứ ba bị dừng lại do cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm 2008 và do sự trì hoãn của phía quân đội. Đến năm 2009, quân đội đã cổ phần hóa 32 doanh nghiệp và thoái toàn bộ vốn nhà nước khỏi mười công ty cổ phần trong khi vẫn giữ quyền sở hữu đối với 98 doanh nghiệp.
Vào tháng 6 năm 2018, Quốc hội đã khởi xướng làn sóng cải cách thứ tư đối với doanh nghiệp quân đội khi sửa đổi Luật Quốc phòng để chấm dứt quyền sở hữu của quân đội đối với các doanh nghiệp thuần túy thương mại. Luật này cố gắng tạo sân chơi bình đẳng giữa các doanh nghiệp quân sự và dân sự để đưa chúng vào cùng một luật.
Giáo sư Zachary Abuza nhận định các nỗ lực cải cách doanh nghiệp quân đội trong quá khứ đã giúp giảm đáng kể số lượng các tập đoàn kinh tế do quân đội sở hữu. Tuy nhiên, việc này không được thực hiện triệt để. Thông qua việc bán và sáp nhập, hiện Quân đội Việt Nam còn khoảng 20 công ty, vẫn nhiều hơn số lượng công ty của tất cả các bộ khác cộng lại. Các công ty này bao gồm một số công ty xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng.
Do Đâu Tướng Lĩnh Đi Làm Thương Nhân Kiếm Tiền?
Vào tháng 3 năm 1989, trong khuôn khổ cuộc đổi mới được phát động năm 1986, chính phủ (khi đó là Hội đồng Bộ trưởng) đã ban hành Chỉ thị 46 đưa các doanh nghiệp do quân đội điều hành vào cùng một vị thế pháp lý như các doanh nghiệp nhà nước theo chế độ hạch toán lãi lỗ. Các doanh nghiệp quân đội được trao quyền mở tài khoản ngân hàng ngoại tệ và liên doanh với các đối tác Việt Nam hoặc ngoại quốc. Câu chuyện các vị tướng cầm súng chuyển thành thương nhân cạnh tranh với người dân trên thương trường bắt đầu từ đó. Trao đổi với Đài Á Châu Tự Do (RFA), Giáo sư Carl Thayer phân tích lý do sau Chỉ thị 46 năm 1989, các công ty quân đội phát triển mạnh về số lượng:
"Do các doanh nghiệp quân đội được hưởng những lợi thế to lớn về quyền sử dụng đất, lao động kỷ luật và vị trí chiến lược nên họ nhanh chóng mở rộng hoạt động kinh tế sang sản xuất thương mại. Do đó, số lượng doanh nghiệp do quân đội làm chủ tăng nhanh chóng. Đến năm 1991, lực lượng chủ lực của Quân đội Việt Nam đã chính thức đăng ký sáu mươi tập đoàn và tổng công ty, giao thầu hoạt động cho hơn hai trăm doanh nghiệp cấp cơ sở. Các đơn vị dân quân địa phương được báo cáo đã thành lập ít nhất 160 doanh nghiệp bổ sung".
Việc Quân đội Việt Nam hôm nay vẫn tiếp tục kiếm tiền trên thương trường được bắt đầu từ giai đoạn đó. Trong số chín đơn vị xây dựng kinh tế lớn của Quân đội Nhân dân Việt Nam được chuyển đổi thành pháp nhân công ty, theo Giáo sư Carl Thayer, có 4 công ty lớn đã đặc biệt thành công chiếm lĩnh thị trường mới được mở ra là Tổng công ty xây dựng Trường Sơn (Quân đoàn 12), Tổng công ty Tây Nguyên (Quân đoàn 15), Tổng công ty xây dựng và lắp ráp Thành An (Quân đoàn 11) và Tổng công ty dịch vụ bay. Các doanh nghiệp quân đội tiếp tục làm các dự án bất động sản, khách sạn, đường sá, cầu cống và cảng biển, sản xuất cà-phê, chè và cao su; sản xuất xi măng và nhựa đường; khai thác khoáng sản như than, thiếc và đá quý; đánh bắt và chế biến hải sản.
Mặc dù nhà nước Việt Nam đã nỗ lực cải cách doanh nghiệp quân đội, dường như họ chỉ thành công về số lượng. Số lượng doanh nghiệp quân đội giảm từ 335 công ty trong đợt cải cách 1995 xuống còn 15 công ty, sau 30 năm, tính đến tháng 6 năm 2025. Xét về hình thức, tất cả các công ty này đều có hai chức năng kinh doanh kiếm tiền trên thương trường và chức năng quốc phòng. Điều này giúp xóa đi hình ảnh "doanh nghiệp thương mại thuần túy" của họ.
Tuy nhiên, trao đổi với Đài Á Châu Tự Do (RFA) trong điều kiện ẩn danh, một nhà nghiên cứu về quân đội Việt Nam cho biết những công ty như Thành An có cái tên rất "quân sự" là "Binh đoàn 11" hay Tổng Công ty 15, 16 đều nổi tiếng trên thương trường Việt Nam. Thành An là công ty bất động sản nổi tiếng, có mặt ở nhiều dự án lớn. Thậm chí công ty này còn kinh doanh xuất cảng lao động, tức là tuyển các cháu thanh niên đưa đi lao động ở Nhật, Hàn. Ngoài ra, Binh đoàn 15 hay "Tổng Công ty 15" được gán cho "sứ mệnh" rất kêu là "xây dựng thế trận an ninh, quốc phòng ở khu vực biên giới phía Bắc Tây Nguyên", nhưng cái gọi là "binh đoàn" này có đến chục công ty con, kinh doanh bệnh viện, trường dạy nghề, hàng loạt nhà máy, trại sản xuất, khách sạn, dùng đất đai quốc gia khai thác mủ cao su, có chi nhánh ở cả Việt Nam. Binh đoàn 16 được cấp cho sứ mệnh "xây dựng thế trận an ninh, quốc phòng ở khu vực biên giới phía Nam Tây Nguyên", cũng có hàng loạt công ty con tương tự.
Câu hỏi cần đặt ra là quân đội còn tiếp tục làm ăn kiếm tiền dưới cái nhãn hiệu "xây dựng thế trận an ninh quốc phòng" sẽ còn ảnh hưởng đến nền kinh tế quốc gia ra sao, khi mà họ sử dụng nguồn lực quốc gia cho việc kinh doanh, cạnh tranh trực tiếp với doanh nghiệp dân doanh. Giáo sư Carl Thayer trao đổi với Đài Á Châu Tự Do (RFA):
"Quân đội có quyền tiếp cận một nguồn lao động lớn. Quân đội sở hữu những vùng đất rộng lớn không được sử dụng cho mục đích nông nghiệp hoặc thương mại. Doanh nghiệp quân đội gần như độc quyền phần lớn và có nguồn lực to lớn về các nguồn lực ngành xây dựng, bao gồm xe vận tải và các thiết bị khác. Các doanh nghiệp quân đội được đối xử đặc biệt trong việc sắp xếp các khoản vay ngân hàng. Nói cách khác, các doanh nghiệp do quân đội sở hữu đã kìm hãm sự phát triển của các doanh nghiệp dân sự".
Việt Nam: Đội Vốn và Trễ Hạn: Hai Vấn Đề Chính của Các Dự Án Cơ Sở Hạ Tầng Lớn
(Thanh Phương)
(Hình AP - Nick Ut, tư liệu: Công trình xây dựng tuyến metro ở Hà Nội, Việt Nam. Ảnh chụp ngày 7/4/2013.)
-Để có thể tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng như hiện nay, Việt Nam đã đề ra một kế hoạch đầy tham vọng với nhiều dự án cơ sở hạ tầng lớn. Nhưng để những dự án này có thể được thật sự có hiệu quả, phải làm sao giải quyết được những nguyên nhân dẫn đến hai vấn đề chính, đó là đội vốn và trễ hạn.
Trong năm 2025, tổng vốn đầu tư công được phê duyệt dự kiến sẽ lên tới 875 ngàn tỉ đồng (35 tỉ Mỹ kim ), tăng 37,7% so với tổng số vốn được giải ngân vào năm 2024. Các dự án cơ sở hạ tầng quan trọng đang được xây dựng bao gồm Đường cao tốc Bắc-Nam và Phi trường quốc tế Long Thành.
Riêng dự án tuyến đường sắt cao tốc Bắc-Nam, sẽ có chi phí hơn 67 tỉ Mỹ kim và dự kiến hoàn thành vào năm 2035, đang gây rất nhiều tranh cãi ở Việt Nam. Theo Bộ Xây dựng Việt Nam, hiện đã có 5 doanh nghiệp nộp đề xuất sơ bộ đầu tư vào dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam, trong đó có Công ty Đầu tư và Phát triển Đường sắt tốc độ cao Vinspeed, thuộc tập đoàn tư nhân Vingroup của nhà tỉ phú Phạm Nhật Vượng. Theo phương án đề xuất, VinSpeed cam kết tự tìm 20% vốn (tương đương khoảng 12 tỉ Mỹ kim), phần còn lại họ đề nghị được vay từ nguồn vốn nhà nước với lãi suất 0% trong 35 năm. Thời gian thi công dự kiến 5 năm và khai thác trong 99 năm. Tương tự, Thaco (Tập đoàn Trường Hải) cũng đề xuất phương án đầu tư với 20% vốn tự có, phần còn lại huy động từ các nguồn trong và ngoài nước, thời gian thi công 7 năm, vận hành 70 năm.
Nhưng các chuyên gia đang đặt nhiều nghi vấn về khả năng của những tập đoàn nói trên huy động được số vốn cần thiết, cũng như khả năng hoàn thành dự án đúng thời hạn cam kết.
Vấn đề là các dự án cơ sở hạ tầng công ở Việt Nam cho tới nay thường bị chậm tiến độ, lãng phí và bị đội vốn. Những nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng đó? Ban Việt ngữ của Ðài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI) phỏng vấn nhà nghiên cứu Lê Hồng Hiệp, Trung tâm Nghiên cứu Đông-Nam Á, Tân Gia Ba.
RFI: Thưa anh Lê Hồng Hiệp, Việt Nam đã thông qua rất nhiều dự án xây dựng cơ sở tầng lớn, đặc biệt là dự án đường sắt cao tốc Bắc-Nam. Đối với một dự án lớn kéo dài nhiều năm như dự án đường sắt cao tốc Bắc-Nam, liệu Việt Nam có đủ khả năng để huy động nguồn vốn? Và nhất là nếu có sự tham gia của các tập đoàn tư nhân như Vinspeed, liệu họ có đủ khả năng để huy động vốn?
Lê Hồng Hiệp: Năm nay Việt Nam đặt ra mục tiêu tăng trưởng GDP là 8% và các năm sau là ít nhất là 10%. Trong bối cảnh các trụ cột khác của tăng trưởng kinh tế như là xuất cảng, tiêu dùng trong nước, đổi mới sáng tạo, còn đang gặp rất là nhiều khó khăn, việc tăng cường đầu tư cả tư nhân lẫn đầu tư công, đặc biệt là đầu tư vào cơ sở hạ tầng, trở thành một lựa chọn bắt buộc đối với Việt Nam để giúp tăng trưởng kinh tế.
Việt Nam cần một nguồn vốn khổng lồ. Gần đây, các chuyên gia của tập đoàn phát triển hạ tầng tư nhân có ước tính là từ giờ tới năm 2040, Việt Nam cần khoảng 570 tỉ Mỹ kim đầu tư vào cơ sở tầng cho các lĩnh vực như giao thông-vận tải, năng lượng, viễn thông, hay các hạ tầng liên quan. Để mà huy động được nguồn vốn khổng lồ như vậy thì Việt Nam sẽ phải thông qua nhiều con đường phổ biến nhất.
Thứ nhất là ngân sách nhà nước thông qua các thu xếp cho các khoản đầu tư phát triển, đầu tư cơ sở tầng.
Thứ hai là vay nợ của nhà nước thông qua việc phát hành trái phiếu trong nước cũng như ở ngoại quốc và vay nợ từ các cái đối tác phát triển, bao gồm các đối tác ODA, cũng như các tổ chức tín dụng phát triển quốc tế.
Thứ ba là huy động vốn từ khu vực tư nhân, như VinGroup hay Thaco, để tham gia phát triển dự án đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam.
Thứ tư là hợp tác công tư, hình thức hợp tác giữa nhà nước và lĩnh vực tư nhân để có các giải pháp tài chánh phục vụ cho những mục tiêu phát triển. Việt Nam phải phối hợp các cái nguồn vốn khác nhau. Có những dự án thì có thể phải huy động ngân sách nhà nước, đặc biệt là những dự án mà lĩnh vực tư nhân có thể không đủ năng lực hay là không có lợi ích nhiều khi tham gia.
Tôi lấy ví dụ dự án phát triển điện nguyên tử: Hiện tại Việt Nam đang đề ra mục tiêu phát triển hai nhà máy điện nguyên tử. Nguồn vốn ước tính lên tới khoảng 22 tỉ Mỹ kim. Các doanh nghiệp tư nhân không đủ năng lực, cũng như không có lợi ích nhiều khi tham gia các dự án này. Trong những lĩnh vực như vậy thì nhà nước sẽ phải huy động vốn từ ngân sách nhà nước hay là vay nợ của ngoại quốc. Tuy nhiên, những lĩnh vực khác như phát triển đường cao tốc, hay đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam thì có thể xem xét việc tạo nguồn vốn từ lĩnh vực tư nhân.
Tuy nhiên, do lĩnh vực hạ tầng đòi hỏi nguồn vốn lớn, thời gian thu hồi vốn kéo dài và khả năng thua lỗ rất là cao, việc huy động từ lĩnh vực tư nhân cũng không hề đơn giản và đấy là lý do mà chúng ta sẽ thấy trong cái thời gian tới sẽ có các cuộc tranh luận, các cân nhắc liên quan tới dự án đường sắt tốc độ cao Bắc -Nam: Liệu có nên giao cho các tập đoàn tư nhân hay không và nếu giao cho họ thì các điều kiện, điều khoản liên quan tới các ưu đãi cho nhà đầu tư, để làm sao họ có thể thu hồi vốn trong quá trình tham gia phát triển các dự án đầu tư cơ sở tầng lớn như vậy thì sẽ được tiến hành như nào?
RFI: Thưa anh, cho dù là vốn tư nhân hay vốn nhà nước, thì các vấn đề lớn cho tới nay ở Việt Nam, đó là những dự án cơ sở hạ tầng thường hay bị chậm tiến độ cũng như là hay bị đội vốn, tức là số vốn ban đầu ước tính như thế nhưng cuối cùng thì rất là cao, như dự án Metro ở Sài Gòn. Đây có phải là vấn đề sẽ đặt ra trong những năm tới đối với những cái dự án vừa nói ở trên?
Lê Hồng Hiệp: Đội vốn hay là chậm tiến độ, trễ hạn là một vấn đề sẽ còn lặp lại ở nhiều dự án khác nhau. Đây không chỉ là vấn đề của riêng của Việt Nam, mà còn xảy ra với nhiều dự án ở các quốc gia khác, kể cả các nước phát triển, vì nhiều lý do khác nhau. Riêng ở Việt Nam thì chúng ta thấy vấn đề này diễn ra quá thường xuyên, những dự án càng lớn thì nguy cơ đội vốn hay trễ hạn thì càng cao hơn.
Có một số nguyên nhân.Thứ nhất là việc lập kế hoạch thiếu thực tế, không có tính khả thi cao. Ví dụ như Việt Nam vừa rồi đề xuất mục tiêu phát triển hai nhà máy điện nguyên tử trong vòng 5 năm tới, năm 2030, 2031 là hoàn thành. Tôi nghĩ đấy là một mục tiêu không thực tế. Thực tiễn ở các quốc gia khác chỉ ra rằng phát triển những dự án điện nguyên tử lớn như vậy cần rất nhiều thời gian. Việc lập kế hoạch cũng phải kỹ càng hơn. Trong bối cảnh Việt Nam, việc phát triển trong vòng 5 năm hai nhà máy điện nguyên tử công suất lớn như vậy là hoàn toàn là không khả thi. Chưa kể là chúng ta chưa có một kế hoạch rõ ràng cụ thể chi tiết các kỹ thuật mà chúng ta sẽ sử dụng là gì và sẽ mua từ đâu.
Thứ hai là năng lực quản lý, chúng ta thấy Việt Nam cũng thiếu kinh nghiệm quản lý các dự án, đặc biệt là các dự án quy mô lớn, do đó dẫn tới chậm trễ trong việc phối hợp giữa các bên và các biện pháp phê duyệt thủ tục. Các dự án nhỏ hơn rất nhiều như Metro Nhổn-Ga Hà Nội, hay Metro số 1 ở Sài Gòn quy mô không phải quá lớn, nhưng cũng trễ hạn rất nhiều và đội vốn rất nhiều. Lâu nay chúng ta cũng thường đổ lỗi là do các nhà thầu ngoại quốc, nhưng rất nhiều nguyên nhân là xuất phát từ phía Việt Nam.
Liên quan tới năng lực quản lý thì còn có vấn đề thủ tục hành chính phức tạp. Trong dự án metro Bến Thành-Suối Tiên chẳng hạn, có rất nhiều vướng mắc liên quan tới giải ngân của ODA từ Nhật Bản, do thủ tục pháp lý hành chính từ phía Việt Nam rất phức tạp về quy trình phê duyệt rồi quy trình thay đổi các chi tiết của dự án, dẫn tới chậm trễ trong việc giải ngân, dẫn tới định trệ của tiến độ dự án. Ở nhiều dự án của Việt Nam thì còn có vướng mắc về giải phóng mặt bằng. Đây cũng là một nguyên nhân dẫn tới chậm trễ và đội vốn.
Thứ tư là phụ thuộc vào kỹ thuật ngoại quốc. Nhập cảng các kỹ thuật và thiết bị ngoại quốc có thể khiến chi phí tăng cao, đặc biệt là khi tỷ giá biến động hoặc là khi nhà thầu ngoại quốc trì hoãn việc nhập cảng thì có thể cũng dẫn tới tiến độ bị chậm trễ và chi phí gia tăng. Trong thời gian tới, khi Việt Nam tiến hành các dự án quy mô lớn hơn như đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam, nếu không có các biện pháp chuẩn bị kỹ lưỡng và các bước đi nhằm tháo gỡ các vướng mắc như tôi vừa nêu, chắc chắn dự án cũng sẽ gặp phải những vấn đề đội vốn và trễ hạn.
RFI: Đối với những dự án quan trọng như đường sắt cao tốc Bắc - Nam thì liệu Việt Nam có đủ trình độ kỹ thuật để tự mình thực hiện, hay là chúng ta phải nhờ đến trợ giúp của những nước đã có những kinh nghiệm, trình độ về những dự án tương tự?
Lê Hồng Hiệp: Trong lĩnh vực xây dựng các tuyến đường cao tốc chẳng hạn, tôi nghĩ là Việt Nam có thể hoàn toàn đủ trình độ để làm được. Còn đối với lĩnh vực đường sắt thì chắc chắn là Việt Nam sẽ không đủ năng lực về mặt kỹ thuật để tự mình thực hiện.
Các dự án đơn giản hơn rất nhiều như các tuyến metro ở Hà Nội và Sài Gòn thì cho tới lúc này chúng ta không tự chủ được về kỹ thuật mà phải dựa vào kỹ thuật ngoại quốc. Tuyến Cát Linh-Hà Đông là dựa vào kỹ thuật Trung Quốc, hay tuyến Bến Thành-Suối Tiên ở Sài Gòn là dựa vào kỹ thuật của Nhật Bản. Ngay cả những dự án đường sắt đô thị như vậy mà chúng ta cũng phải dựa vào kỹ thuật ngoại quốc, thì dự án đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam chắc chắn cũng sẽ phải dựa vào kỹ thuật ngoại quốc.
Hiện tại, Việt Nam chưa nêu rõ là sẽ nhập kỹ thuật từ nước nào, nhưng chúng ta có thể dễ dàng đoán được chắc chắn là sẽ tới từ những quốc gia có kỹ thuật đường sắt phát triển như là Trung Quốc, Nhật Bản, Nam Hàn hay là Pháp, Đức....
Bên cạnh việc nhập về các kỹ thuật lõi, liên quan tới hệ thống động cơ, hệ thống đầu kéo, hay hệ thống điều khiển tín hiệu, vân vân, thì Việt Nam sẽ tự làm được những hạng mục nào và có thể nội địa hóa được bao nhiêu phần trăm các công đoạn các kỹ thuật liên quan tới cái dự án này?
Vừa rồi tập đoàn Hòa Phát tuyên bố họ có khả năng cung cấp được thép làm đường ray của đường sắt tốc độ cao chẳng hạn. Ngoài Hòa Phát, còn có những công ty nào có thể cung cấp được các được các trang thiết bị đầu vào cho dự án này? Đấy là vấn đề mà chúng ta cần quan tâm. Bao nhiêu phần trăm trong suất đầu tư lên lên tới 67 tỉ Mỹ kim đấy sẽ ở lại Việt Nam và bao nhiêu sẽ chi trả cho đối tác ngoại quốc? Tôi nghĩ đấy là vấn đề cần đặt ra.
Vấn đề đặt ra tiếp theo là Việt Nam sẽ nhận chuyển giao kỹ thuật bao nhiêu từ các đối tác ngoại quốc đó để có thể ít nhất là tự chủ được quá trình bảo trì bảo dưỡng dự án trong quá trình vận hành? Tại vì một khi chúng ta phụ thuộc vào các đối tác ngoại quốc về cả công tác bảo trì, bảo dưỡng, thì chắc chắn sẽ rất khó khăn trong việc vận hành. Thứ hai, sẽ có rất nhiều rủi ro dẫn tới việc gián đoạn dự án trong giai đoạn vận hành và chi phí để mà vận hành thì cũng sẽ đổi lên rất là nhiều.
Tôi chắc chắn rằng là trong các điều khoản hợp tác với ngoại quốc đó, Việt Nam sẽ nêu vấn đề này và sẽ coi nó như một điều kiện tiên quyết để có thể nhận chuyển giao các kỹ thuật và giao các gói thầu cho các đối tác ngoại quốc thực hiện.
RFI: Tóm lại, làm sao có thể khắc phục được những nguyên nhân đó để mà thật sự có được những công trình hạ tầng cơ sở hiệu quả và bền vững, có thể thật sự đóng góp cho phát triển kinh tế của Việt Nam?
Lê Hồng Hiệp: Việt Nam phải áp dụng đồng loạt nhiều biện pháp khác nhau để làm sao bảo đảm rằng các dự án đó có thể được tiến hành một cách hiệu quả nhất, với chi phí tiết kiệm nhất và phát huy được hiệu quả cao nhất.
Thứ nhất là về tính minh bạch, tiết kiệm và chống tham nhũng, Việt Nam phải có các biện pháp liên quan tới kỹ thuật, tới chính sách, vân vân, để minh bạch hóa quá trình đấu thầu và quản lý chi tiêu, để làm sao quá trình này được minh bạch, hay là giải quyết nghiêm các trường hợp tham nhũng, lợi ích nhóm, giảm thiểu lãng phí và thất thoát trong quá trình đầu tư.
Thứ hai là phải cải thiện việc lập kế hoạch và dự toán các dự án này để đánh giá được tính khả thi, hay là dự trù các cái rủi ro như là biến động giá hay giải phóng mặt bằng ngay từ giai đoạn lập giá, để làm sao giảm đến mức tối thiểu các vấn đề đội vốn, hay kéo dài thời gian thực hiện dự án.
Thứ ba là phải nâng cao năng lực quản lý dự án: Đào tạo đội ngũ quản lý dự án chuyên nghiệp, áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời phân quyền rõ ràng, giảm các thủ tục hành chính, vân vân, để làm sao rút ngắn được thời gian phê duyệt các dự án và bảo đảm có sự phối hợp hiệu quả giữa các bộ ngành và địa phương, để làm sao các dự án này được thực hiện được một cách thông suốt nhất.
Thứ tư là làm sao có thể giảm phụ thuộc vào kỹ thuật ngoại quốc, đặc biệt là trong quá trình bảo trì bảo dưỡng. Kỹ thuật ngoại quốc trong quá trình xây dựng thì chúng ta có lẽ là sẽ có ít lựa chọn, đặc biệt là đối với những lĩnh vực phức tạp, đòi hỏi kỹ thuật cao, như đường sắt tốc độ cao, còn đối với các lĩnh vực như bảo trì bảo dưỡng, chúng ta phải có sự tự chủ ở một mức độ tối đa, để làm sao phát huy được hiệu quả của dự án trong quá trình vận hành.
Thứ năm là làm sao huy động vốn một cách là hiệu quả và đa dạng hóa các nguồn lực. Chúng ta phải phát triển các thị trường vốn trong nước, thúc đẩy các mô hình hợp tác công tư chẳng hạn, với các cơ chế rõ ràng minh bạch để thu hút các nguồn lực từ lĩnh vực tư nhân, để làm sao giảm được gánh nặng cho ngân sách nhà nước và đồng thời phát huy nguồn lực xã hội ở mức tốt nhất.
Thứ sáu là làm sao bảo đảm hiệu quả bền vững về mặt kinh tế. Việt Nam hiện đang có rất nhiều dự án tham vọng.Tuy nhiên, không phải dự án nào cũng cần thiết hay là hiệu quả, mà Việt Nam phải tinh lọc để làm sao tập trung vào những dự án có tác động kinh tế lớn nhất và tránh dàn trải các nguồn vốn, dẫn tới cái sự lãng phí và kém hiệu quả.
Và điều cuối cùng tôi nghĩ cũng rất là quan trọng, đó là tăng cường trách nhiệm giải trình của các cơ quan bộ ngành và các lãnh đạo của các bộ ngành, các Bộ trưởng, vân vân, để họ phải chịu trách nhiệm giải trình trực tiếp về tiến độ cũng như chất lượng dự án. Trong quá trình này, Việt Nam cũng cần phải công khai các thông tin về tiến độ, về chi phí dự án, về năng lực của các nhà thầu, để người dân có thể giám sát.
Tin Quốc Tế Đó Đây
***
Iran Tấn Công Vào Căn Cứ Quân Sự Hoa Kỳ ở Qatar
-Tối 23/6/2025, Iran thông báo đã bắn phi đạn vào căn cứ quân sự Al-Udeid của Hoa Kỳ ở Qatar để trả đũa cuộc oanh kích của Hoa Thịnh Ðốn vào các cơ sở nguyên tử của nước này.
Theo hãng thông tấn AP, Iran đã phóng 19 phi đạn, 1 trong số đó đã trúng căn cứ này, còn lại đã bị phòng không của Qatar bắn chặn. Phía Iran khẳng định số phi đạn bắn vào căn cứ này ngang bằng với số bom mà Hoa Kỳ đã thả xuống Iran. Tuy nhiên, khó có thể kiểm chứng thông tin đó vì phía Hoa Kỳ đưa ra con số khác.
Căn cứ Al-Udeid là nơi đóng quân của hàng ngàn binh sĩ Hoa Kỳ (8.000 vào năm 2022), được xây dựng tại một vùng sa mạc bằng phẳng, cách thủ đô Doha của Qatar khoảng 30 cây số và cũng là nơi đặt Trung tâm điều hành Không quân Liên hợp, chỉ huy toàn bộ khu vực Trung Đông.
Bộ Quốc phòng Qatar cho biết không có ai thiệt mạng hay bị thương và khẳng định tình hình "ổn định" sau vụ tấn công. Tuy nhiên, không phận của Qatar cũng như của các nước láng giềng Kuwait và Bahrain đã tạm thời bị đóng lại trong nhiều tiếng đồng hồ.
Hội đồng An ninh Quốc gia Iran khẳng định cuộc tấn công vào một căn cứ nằm ở ngoại ô của Doha "không đe dọa đến nước anh em bạn hữu Qatar", vì cách xa thủ đô và khu dân cư. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Qatar cho rằng Iran đã xâm phạm chủ quyền trắng trợn. Nhiều nước Ả Rập trong khu vực và Liên Hiệp Quốc đã đồng loạt lên án hành động tấn công "vô căn cứ" của Iran.
Về phần mình, Tổng thống Hoa Kỳ xem cuộc trả đũa của Iran là "quá yếu ớt". Trên mạng Truth Social, ông Donald Trump "cảm ơn Teheran" đã thông báo trước cho Hoa Kỳ về vụ tấn công, để Hoa Thịnh Ðốn có thời gian di tản nhân sự tại căn cứ này, tránh thiệt hại về người. Vài tiếng đồng hồ trước vụ tấn công của Iran, Qatar cũng đã kêu gọi người dân tìm chỗ trú ẩn an toàn đến khi có lệnh mới.
Sáng 24/6, Qatar cho biết đã triệu Đại sứ Iran tại Doha, Ali Salehabadi, để một lần nữa lên án mạnh mẽ cuộc tấn công vào tối 23/6 và cho biết sẽ có quyền đáp trả.
Tại sao Iran lại muốn mở rộng cuộc chiến, tấn công sang một nước khác để trả đũa Hoa Kỳ, trả lời Ban Pháp ngữ của Đài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI), nhà nghiên cứu tại Viện quan hệ quốc tế (IRIS), ông Thierry Coville giải thích:
"Iran có hai điều cấp bách phải làm. Một là buộc phải đáp trả Hoa Kỳ, vì nước này bị Hoa Kỳ tấn công vào lãnh thổ của mình, vi phạm luật pháp quốc tế. Chính quyền phải có hành động đáp trả để chứng tỏ thái độ kiên quyết với người dân Iran. Mặt khác, họ cũng hiểu rằng không nên khiêu khích Donald Trump một cách vô ích và cho ông ấy một cái cớ để tấn công Iran mạnh hơn".
Thượng Đỉnh NATO: Áp Lực Tăng Ngân Sách Quốc Phòng Đối Với Âu Châu
(Ảnh REUTERS - Matthias Rietschel, tư liệu: Một cuộc tập trận của lực lượng phản ứng nhanh của Liên minh Phòng thủ Bắc Đại Tây Dương (NATO) tại Marienberg, Đức, ngày 12/1/2023.)
-Các quốc gia thuộc Liên minh Phòng thủ Bắc Đại Tây Dương (NATO) họp thượng đỉnh tại The Hague (Hòa Lan) trong 2 ngày 24 và 25/6/2025. Vấn đề chính của cuộc họp là các thành viên NATO phải tăng ngân sách quốc phòng lên 5% GDP sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump yêu cầu các nước Âu Châu phải chi nhiều hơn cho an ninh của mình.
Đối với các nước này, vốn chỉ dành khoảng 2% GDP cho quốc phòng trong 30 năm qua, đây là một cú sốc lớn. Điển hình là tại Đức, chính quyền bắt đầu gấp rút tăng ngân sách cho quân đội, theo tường thuật của thông tín viên Pascal Thibaut của Đài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI) từ thủ đô Bá Linh của Ðức:
Vài tỉ Euro bổ sung cho quân đội Đức đã khiến liên minh cầm quyền của cựu Thủ tướng Scholz sụp đổ vào mùa Thu năm 2024. Giờ đây, mọi chuyện đã thay đổi. Đến năm 2029, ngân sách của quân đội Đức phải tăng 50% để đạt hơn 150 tỉ Euro. Chính sách "bất kể chi phí" giờ đây được áp dụng. Kể từ khi sửa đổi Hiến pháp vào mùa Xuân, Bá Linh có thể vay nợ không giới hạn để tài trợ cho các lực lượng vũ trang.
Mặc dù đã gia tăng nỗ lực kể từ khi nổ ra chiến tranh Ukraine, quân đội Đức vẫn còn thiếu nhiều trang thiết bị. Các yêu cầu mới từ NATO cũng như lo ngại về một cuộc tấn công của Nga buộc Đức phải cố gắng hơn nữa.
Nước Đức, vốn đã rất vất vả mới đạt được tỷ lệ 2% GDP cho quốc phòng vào năm 2024 theo yêu cầu của NATO, sẽ tăng tốc ngay từ năm nay để đến năm 2029 đạt 3,5%, mức mà Liên Minh Bắc Đại Tây Dương yêu cầu cho chi tiêu quân sự thuần túy. Sự tiến triển này được phần lớn người dân ủng hộ.
Tuy nhiên, tài chánh không thể giải quyết mọi vấn đề, đặc biệt là tình trạng thiếu nhân lực. Chính phủ Đức đang cân nhắc khả năng tuyển quân tình nguyện để bù đắp thiếu hụt này, nhưng cũng có người đề xuất một giải pháp nghiêm ngặt hơn.
Ngân sách không phải là vấn đề duy nhất gây tranh cãi trong nội bộ khối NATO. Hoa Kỳ, trước đây được xem là quốc gia bảo trợ, giờ đây chỉ trích các đồng minh và nhất là có tham vọng thôn tính Groenland (thuộc Đan Mạch). Ngoài ra, các nước Âu Châu phải tìm mọi cách thuyết phục Hoa Kỳ không bỏ rơi Ukraine, hoặc ít nhất muốn được bảo đảm rằng Mỹ vẫn duy trì các nguồn lực quân sự quan trọng như tình báo, nhiên liệu cho Không quân và hậu cần.
Anh, Ukraine Hợp Tác Sản Xuất Vũ Khí
-Hôm 23/6/2025, vua Charles III và Thủ tướng Keir Starmer đã đón Tổng thống Volodymyr Zelensky đến thăm Anh Quốc, thể hiện sự ủng hộ rất lớn cho Ukraine.
Nhưng điều mà dư luận chú ý là Thỏa thuận hợp tác giữa hai nước về sản xuất vũ khí chống phi đạn và drone tầm xa, đưa Luân Đôn trở thành đồng minh quân sự ngày càng quan trọng của Kyiv vào lúc Hoa Thịnh Ðốn xa dần chiến trường Âu Châu. Thông tín viên Nguyễn Giang của Đài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI) tường trình từ thủ đô Luân Đôn của Anh Quốc:
Từ 3 năm qua, Luân Đôn vẫn ủng hộ Kyiv, với ngân sách dành cho Ukraine lên tới 5 tỉ bảng Anh, bao gồm viện trợ nhân đạo, hỗ trợ kinh tế, kỹ thuật và tất nhiên là hợp tác quốc phòng. Nhưng với việc Hoa Kỳ ngày càng không muốn giúp Ukraine, Anh với tư cách là cường quốc quân sự hàng đầu ở Âu Châu đã quyết định thay chân Mỹ và bỏ ra ngân sách mới nhất là 4,5 tỉ bảng Anh cho Ukraine chỉ trong năm nay, và thêm 3 tỉ nữa trong 2 năm tới.
Hôm 23/6, Thủ tướng Keir Starmer đã đưa ông Zelensky đến thăm đơn vị Ukraine ở doanh trại Lulworth, vùng bờ biển Dorset, nơi mà hơn 30 ngàn quân thuộc cả 3 binh chủng Hải-Lục-Không quân của Ukraine đã và đang được Anh huấn luyện kể từ năm 2023.
Hai nhà lãnh đạo thăm hỏi binh sĩ và công bố thỏa thuận sản xuất chung các loại vũ khí mới, với trọng tâm là các dàn phi đạn bắn chặn (missile interceptor) thế hệ mới, chủ yếu để chống phi đạn Oreshnik của Nga, và hệ thống drone tầm xa, với năng lực tác chiến tự động và bay sâu vào lãnh thổ Nga.
Luân Đôn cho biết nền tảng kỹ thuật Anh sẽ "kết hợp nhịp nhàng với sự sáng tạo thực tiễn, thông tin trinh sát, thông số kỹ thuật từ chiến trường của Ukraine" để tạo ra các loại vũ khí bảo đảm tính bền vững (resilience) cho Ukraine, kể cả khi Nga muốn kéo dài chiến tranh. Luân Đôn cũng nói sự hợp tác này phù hợp với chiến lược "tăng cường tính năng tự động hóa" (autonomous capabilities) cho quân đội Anh.
Về mặt ngoại giao và biểu tượng, trước khi được mời tới dự thượng đỉnh Liên minh Phòng thủ Bắc Đại Tây Dương (NATO) ở The Hague (Hòa Lan), tuy không phải để dự phần họp chính, Tổng thống Zelensky đã được Anh đón tiếp rất trọng thể. Không chỉ họp với Thủ tướng Starmer ở Luân Đôn, ông Zelensky còn vinh dự được vua Charles III mời tới thăm ngài ở Lâu đài Hoàng gia Windsor, hạt Berkshire. Đây là lần thứ ba nhà vua tiếp kiến ông Zelensky, thể hiện sự ủng hộ rất lớn và lâu dài của Anh dành cho Ukraine trong cuộc chiến chống Nga, bất kể thái độ của Hoa Kỳ thời Tổng thống Donald Trump đối với khối NATO, với Liên Hiệp Âu Châu hay với chính quyền Kyiv lạnh nhạt ra sao.
Ngày 23/6, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, có chuyến thăm cấp Quốc gia đầu tiên đến Na Uy, là thành viên NATO, nhưng không là thành viên của Liên Hiệp Âu Châu (EU) từ 41 năm nay.
Phát biểu trước giới báo chí, nguyên thủ Pháp và Thủ tướng Na Uy Jonas Gahr Store bày tỏ thiện chí thắt chặt hơn nữa mối quan hệ quốc phòng giữa hai nước như tăng cường quan hệ liên tác chiến giữa hai quân đội, tổ chức các đợt thao dợt quân sự chung tại Bắc Cực và hỗ trợ các dự án công nghiệp quốc phòng.
Thái Lan Đóng Cửa Biên Giới Với Cam Bốt
(Ảnh AP, do quân đội Thái Lan cung cấp: Người dân ngồi chở cửa biên giới giữa Thái Lan và Cam Bốt, tỉnh Sa Kaeo, Thái Lan, ngày 24/6/2025.)
-Căng thẳng giữa Vọng Các và Nam Vang không có dấu hiệu hòa dịu. Hôm 23/6/2025, quân đội Thái Lan thông báo đóng cửa biên giới sang Cam Bốt tại 6 tỉnh, trừ một số trường hợp đặc biệt.
Quyết định của Thái Lan có hiệu lực ngay lập tức, các cửa khẩu tại Buriram, Sri Sa Ket, Sa Kaeo, Chanthaburi et Trat đã bị đóng lại, ngoại trừ đối với một số trường hợp đặc biệt như sinh viên, hoặc bệnh nhân đi điều trị.
Thông tấn xã AFP đưa tin cho hay sáng 24/6/2026, khoảng 50 người dân Cam Bốt chủ yếu là các tiểu thương, thường xuyên sang Thái Lan để buôn bán, đã bị mắc kẹt tại cửa khẩu và không thể trở về nước. Một vài khách du lịch cũng đang chờ đợi, hy vọng được thông quan.
Tại tỉnh Aranyaprathet phía Đông Thái Lan, con đường dẫn đến Poipet, Cam Bốt đã bị chặn lại. Cảnh sát chống bạo động được điều đến để giám sát khu vực này, các phương tiện giao thông buộc phải quay đầu. Điểm giao cắt này nằm trên trục đường nối thủ đô Vọng Các của Thái Lan với quần thể đền Angkor của Cam Bốt.
Về phía Cam Bốt, phát ngôn viên của chính phủ nước này, Pen Bona, hôm nay khẳng định Nam Vang đã cam kết giải quyết xung đột thông qua các kênh ngoại giao, nhưng căng thẳng đã tăng vọt vì hành động của Thái Lan. Cam Bốt sẽ dỡ bỏ các hạn chế nếu Thái Lan thực hiện trước.
Từ nhiều ngày qua, Cam Bốt và Thái Lan đã liên tục ra các quyết định "ăn miếng trả miếng". Hôm Chủ Nhật (22/6), Thủ tướng Cam Bốt Hun Manet đã ra lệnh ngừng nhập cảng nhiên liệu từ Thái Lan. Trước đó, nước này cũng đã ra lệnh cấm nhập cảng rau quả từ láng giềng.
Căng thẳng đã gia tăng sau cuộc xung đột ở biên giới khiến một người lính Cam Bốt thiệt mạng vào cuối tháng Năm. Hôm 23/6, Thủ tướng Hun Manet đã đến thăm lực lượng quân đội tại biên giới với Thái Lan và thăm một trại tạm cư gồm khoảng 3.850 người đã phải rời bỏ nhà cửa gần biên giới để tránh tình huống xấu xảy ra.
Xung đột giữa hai nước cũng đã khiến chính trường Thái Lan bị khuấy đảo, đặc biệt là sau cuộc điện đàm giữa Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra với ông Hun Sen, Chủ tịch Thượng viện Cam Bốt, nhằm giải quyết căng thẳng này. Trong cuộc điện đàm "riêng tư" nhưng đã được Hun Sen phổ biến công khai, bà Shinawatra đã gọi một tướng lĩnh trong quân đội ở Thái Lan là "phe đối lập". Ngoài ra Thủ tướng Thái Lan còn sử dụng ngôn ngữ thân mật, xưng chú gọi cháu với ông Hun Sen, khiến bà bị chỉ trích mạnh mẽ.
Trước nguy cơ bị Hội đồng Bảo Hiến phế truất, hôm 23/6, đảng cầm quyền Phoe Thái đã bắt đầu chuẩn bị cho cải tổ Nội các, tham vấn các nhiều lãnh đạo chính trị.
TIN VẮN - TIN TỔNG HỢP
(RFI) – Liên Hiệp Âu Châu và Gia Nã Ðại ký Hiệp ước An ninh và Quốc phòng. Hôm 23/6/2025, Liên Hiệp Âu Châu (EU) và Gia Nã Ðại đã ký một Hiệp ước An ninh và Quốc phòng nhằm tăng cường khả năng đối phó với Nga, đặc biệt trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump rất khó lường. Hiệp ước được ký kết ngay trước thềm hội nghị thượng đỉnh Liên minh Phòng thủ Bắc Đại Tây Dương (NATO), với việc các đồng minh sẽ cam kết tăng chi tiêu quân sự.
(Le Figaro/RFI) – Iran còn có những cơ sở nguyên tử khác. Hôm 21/6/2025, quân đội Mỹ đã tấn công 3 cơ sở nguyên tử Iran, nhưng Teheran còn có những cơ sở khác nằm sâu dưới một ngọn núi, theo Mohammad Eslami, lãnh đạo Cơ quan Nguyên tử năng Iran, được báo Pháp Le Figaro trích dẫn ngày 23/6. Ông Eslami cho biết cơ sở này được xây dựng hoàn chỉnh và rất an toàn, dường như nằm ở phía Nam Natanz, dưới núi Kuh-e Kolang Gaz La, và có thể còn lớn hơn cơ sở Fordo. Giới chuyên gia nhận định cơ sở này có thể giúp Iran sản xuất 19 đầu đạn nguyên tử trong ba tháng và đặt câu hỏi không hiểu Iran có còn cơ sở bí mật nào khác nữa không. Sau các cuộc không kích của Mỹ hồi cuối tuần qua vào 3 địa điểm Fordo, Natanz và Ispahan, Iran đã bị lên án vì không minh bạch trong việc thông báo về các cơ sở nguyên tử và không cho Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế (AIEA) tiếp cận những nơi này.
(AFP/RFI) – Chiến tranh Ukraine: 8 người thiệt mạng ở Kyiv sau cuộc oanh kích của Nga. Chính quyền Kyiv hôm 23/6/2025, thông báo Nga đã phóng hàng chục drone và phi đạn vào Ukraine, làm sập một chung cư tại thủ đô Kyiv và khiến 8 dân thường thiệt mạng. Các nỗ lực ngoại giao để chấm dứt cuộc chiến kéo dài 3 năm đang gặp bế tắc, với cuộc gặp trực tiếp cuối cùng giữa Kyiv và Mạc Tư Khoa đã diễn ra cách đây gần ba tuần và hai bên vẫn chưa có kế hoạch đàm phán tiếp theo.
(Reuters/RFI) – Mỹ cấp phép cho thuốc AstraZeneca và Daiichi Sankyo điều trị ung thư phổi. Theo nguồn tin của thông tấn xã Reuters ngày 24/6/2025, hãng dược phẩm Anh AstraZeneca và đối tác Nhật Bản Daiichi Sankyo đã được Cơ quan Lương thực và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp phép cho thuốc Datroway. Datroway thuộc nhóm thuốc gọi là kết hợp kháng thể – thuốc, còn gọi là "phi đạn điều hướng" vì thuốc chỉ nhắm mục tiêu vào tế bào ung thư mà không làm tổn hại những tế bào khỏe, khác với phương pháp hóa trị truyền thống.
(AFP/RFI) – Tổng thống Uzbekistan bổ nhiệm con gái làm Chánh văn phòng Tổng thống. Hôm 23/6/2025, ông Shavkat Mirziyoyev đã chỉ định bà Saida Mirziyoyeva (40 tuổi) vào chức vụ nói trên. Kể từ khi độc lập vào năm 1991, Uzbekistan chỉ có 2 Tổng thống. Tổng thống Mirziyoyev lên nắm quyền vào năm 2016 thay thế người tiền nhiệm qua đời, mà trước đây cũng đã bổ nhiệm con gái mình vào các vị trí quan trọng. Cải tổ Hiến pháp năm 2023 cho phép ông Mirziyoyev tại chức đến năm 2037.
(AFP/RFI) – Pháp: Các vụ kiểm tra giấy tờ tùy thân gia tăng. Theo một điều tra của tổ chức Défenseur des Droits công bố hôm 24/6/2025, từ năm 2016 đến năm 2024, những vụ kiểm tra giấy tờ tại Pháp đã tăng 10%, hiện chiếm khoảng một phần tư dân số. Nam thanh niên da đen, Ả Rập hoặc Bắc Phi có nguy cơ bị kiểm tra cao gấp 4 lần. Năm 2024, 26% người được khảo sát cho biết đã từng bị cảnh sát kiểm tra ít nhất một lần trong 5 năm qua và hơn một nửa số người này bị kiểm tra mà không được giải thích lý do.
(Yonhap/RFI) - Nam Hàn: Các nhà điều tra đệ đơn xin lệnh bắt giữ mới đối với cựu Tổng thống Yoon Suk Yeol. Hôm 24/6/2025, các nhà điều tra độc lập về thiết quân luật đã đệ đơn lên Tòa án Trung tâm thủ đô Hán Thành, xin tòa phát lệnh bắt giữ cựu Tổng thống Yoon Suk Yoon, vì ông tiếp tục từ chối lệnh triệu tập của cảnh sát để thẩm vấn về các cáo buộc liên quan đến việc ban bố Thiết quân luật vào tháng 12 năm 2024. Một trong những cáo buộc là ông Yoon bị tình nghi đã ra lệnh cho cơ quan an ninh Tổng thống xóa dữ liệu trong điện thoại của các chỉ huy khi nỗ lực áp đặt Thiết quân luật của ông thất bại. Quyết định sẽ được đưa ra vào thứ Tư (25/5) tuần này.
(AP/RFI) – Lần đầu tiên Nhật Bản thử phi đạn trên lãnh thổ nước này. Hôm 24/6/2025, Quân đội Nhật Bản tuyên bố đã thử phi đạn tầm ngắn Type 88 địa đối hạm tại một trường bắn ở Hokkaido. Khoảng 300 binh sĩ đã tham gia cuộc tập trận, sử dụng phi đạn dùng để huấn luyện, nhắm vào một chiếc thuyền không người lái cách bờ biển phía Nam Hokkaido khoảng 40 cây số. Do hạn chế về không gian và lo ngại về an toàn, Nhật Bản trước đây đã tiến hành các cuộc thử nghiệm phi đạn trên lãnh thổ của các đối tác Hoa Kỳ, và Úc Ðại Lợi, nơi có nhiều bãi tập luyện rộng lớn. Hành động này được coi là một biện pháp răn đe của Tokyo trước các hành động ngày càng hung hăng của Trung Quốc.
(AFP/RFI) – Anh Quốc muốn siết chặt quản lý Google để tăng tính cạnh tranh. Hôm 24/6/2025, cơ quan quản lý cạnh tranh của Anh Quốc đã đề xuất xếp Google là một doanh nghiệp "chiến lược trên thị trường tìm kiếm trực tuyến", do sự độc quyền trong công cụ tìm kiếm của Google. Quy chế này sẽ buộc Google phải tuân thủ các quy định như đưa ra lựa chọn chọn công cụ tìm kiếm khác, chứ không chỉ Google, hay phải tuân thủ các quy tắc bảo đảm thứ hạng công bằng của kết quả tìm kiếm, thậm chí là tính minh bạch và quyền kiểm soát lớn hơn đối với các nhà xuất bản (các trang web tin tức hoặc blog). Đề nghị này vẫn cần được tham vấn và Luân Đôn sẽ ra quyết định từ nay đến ngày 13/10.
(AFP/RFI) – Trung Quốc sẽ tổ chức lễ duyệt binh kỷ niệm 80 năm kết thúc Đệ nhị Thế chiến. Hôm 24/6/2025, chính quyền Bắc Kinh thông báo lễ duyệt binh lớn sẽ diễn ra tại quảng trường Thiên An Môn vào ngày 3/9/2025. Đích thân Chủ tịch nước kiêm Chủ tịch Quân ủy Trung ương đảng Cộng sản Trung Quốc, ông Tập Cận Bình sẽ duyệt quân danh dự. Tân Hoa Xã cho biết thêm là lễ duyệt binh sẽ bao gồm cả diễu hành đội hình, xe bọc thép và đội hình Không quân". Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ dự lễ kỷ niệm.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét