Boeing bàn giao chiếc 747 cuối cùng - VOA

Nhân viên Boeing tham dự buổi lễ hôm 31/1.

Boeing hôm 31/1 từ biệt một biểu tượng, giao chiếc máy bay khổng lồ 747 cuối cùng của mình trước sự chứng kiến của hàng nghìn công nhân đã giúp chế tạo những chiếc máy bay này trong 55 năm qua.

<!>

Kể từ chuyến bay đầu tiên vào năm 1969, chiếc 747 khổng lồ đã đóng vai trò là máy bay chở hàng, máy bay thương mại có khả năng chở gần 500 hành khách, phương tiện vận chuyển cho tàu con thoi của NASA và chuyên cơ Không lực Một cho tổng thống Hoa Kỳ. Nó đã cách mạng hóa việc đi lại, kết nối các thành phố quốc tế mà trước đây chưa từng có đường bay thẳng và giúp dân chủ hóa các chuyến bay chở khách.

Nhưng trong khoảng 15 năm qua, Boeing và đối thủ châu Âu Airbus đã giới thiệu những chiếc máy bay thân rộng hiệu quả hơn và tiết kiệm nhiên liệu hơn, chỉ có hai động cơ thay vì bốn động cơ của 747. Chiếc máy bay cuối cùng là chiếc thứ 1.574 được Boeing chế tạo ở vùng Puget Sound thuộc tiểu bang Washington.

Hàng nghìn công nhân hôm 31/1 đã cùng các giám đốc điều hành của Boeing cùng các ngành khác từ khắp nơi trên thế giới - cũng như diễn viên kiêm phi công John Travolta, người đã lái những chiếc 747 - tham dự một buổi lễ tại nhà máy lớn của công ty ở phía bắc Seattle, đánh dấu việc giao chiếc cuối cùng cho hàng chuyên chở hàng hóa Atlas Air.

Nhà phân tích hàng không lâu năm Richard Aboulafia nói: “Nếu bạn yêu thích công việc kinh doanh này, thì bạn đã từng sợ hãi khoảnh khắc này. Không ai muốn có một chiếc máy bay bốn động cơ nữa, nhưng điều đó không xóa bỏ những đóng góp to lớn của chiếc máy bay này cho sự phát triển của ngành công nghiệp hoặc di sản đặc biệt của nó”.

Hơn 50.000 công nhân Boeing đã mất chưa đầy 16 tháng để cho ra đời chiếc 747 đầu tiên — một nỗ lực phi thường khiến họ có biệt danh "Gia đình siêu nhân". Việc sản xuất máy bay khổng lồ này đòi hỏi phải xây dựng một nhà máy lớn ở Everett, phía bắc Seattle - tòa nhà lớn nhất thế giới tính theo thể tích. Nhà máy thậm chí còn chưa xong khi những chiếc máy bay đầu tiên được hoàn thành.

Thân máy bay dài 225 foot (68,5 mét) và phần đuôi cao bằng một tòa nhà sáu tầng. Thiết kế của máy bay bao gồm một tầng thứ hai kéo dài từ buồng lái tới một phần ba đầu tiên của máy bay, tạo cho nó một cái bướu đặc biệt và truyền cảm hứng cho biệt danh Cá voi. Lãng mạn hơn, 747 được mệnh danh là Nữ hoàng bầu trời.

Một số hãng hàng không đã biến tầng thứ hai thành phòng phục vụ cocktail hạng nhất, trong khi ngay cả tầng dưới đôi khi cũng có phòng ngồi thưởng thức hoặc thậm chí là quầy bar chơi piano. Một chiếc 747 đã ngừng hoạt động, ban đầu được chế tạo cho Singapore Airlines vào năm 1976, đã được biến thành một khách sạn 33 phòng gần sân bay ở Stockholm.

Ông Guillaume de Syon, giáo sư lịch sử chuyên về hàng không tại Đại học Albright ở Pennsylvania, nhận xét: “Đó là chiếc máy bay thân rộng và lớn đầu tiên, vì vậy nó đặt ra một tiêu chuẩn mới cho các hãng hàng không để tìm ra những gì cần làm với nó và cách thức lấp đầy nó”.

Ông nói thêm: “Nó đã trở thành bản chất của du lịch hàng không đại chúng. Bạn không thể lấp đầy nó bằng những người trả giá đầy đủ, vì vậy bạn cần giảm giá để thu hút mọi người lên máy bay. Nó góp phần vào những gì đã xảy ra vào cuối những năm 1970 với việc bãi bỏ quy định về du lịch hàng không”.

Ông Aboulafia cho biết, chiếc 747 đầu tiên được đưa vào sử dụng vào năm 1970 trên chặng bay New York-London của Pan Am, và thời gian ra mắt thật tồi tệ. Nó ra mắt ngay trước cuộc khủng hoảng dầu mỏ năm 1973, trong bối cảnh suy thoái kinh tế khiến số lượng việc làm của Boeing giảm từ 100.800 nhân viên vào năm 1967 xuống mức thấp nhất là 38.690 vào tháng 4 năm 1971.

Ông Aboulafia cho biết, một mẫu cập nhật — loạt 747-400 — xuất hiện vào cuối những năm 1980 và ra mắt vào thời điểm tốt hơn nhiều, trùng với thời kỳ bùng nổ kinh tế châu Á vào đầu những năm 1990. Ông đã bay trên chiếc 747 của hãng Cathay Pacific từ Los Angeles đến Hong Kong khi còn là khách tây ba lô ở độ tuổi 20 vào năm 1991.

"Ngay cả những người như tôi cũng có thể chu du châu Á”, ông Aboulafia nói. "Trước đây, bạn phải dừng lại để đổ nhiên liệu ở Alaska hoặc Hawaii và chi phí cao hơn rất nhiều. Đây là chuyến bay thẳng - và giá cả hợp lý”.

Delta là hãng hàng không cuối cùng của Hoa Kỳ sử dụng 747 cho các chuyến bay chở khách, vốn đã kết thúc vào năm 2017, mặc dù một số hãng hàng không quốc tế khác vẫn tiếp tục sử dụng loại máy bay này, bao gồm cả hãng hàng không Đức Lufthansa.

Giám đốc điều hành của Lufthansa, Carsten Spohr, nhớ lại việc bay trên chiếc 747 khi còn là một sinh viên trao đổi trẻ tuổi và nói rằng khi ông nhận ra rằng mình sẽ tới Bờ Tây Hoa Kỳ cho sự kiện hôm 31/1, thì chỉ có một cách duy nhất: đi khoang hạng nhất ở mũi của một chiếc Lufthansa 747 từ Frankfurt đến San Francisco. Ông hứa với đám đông rằng Lufthansa sẽ tiếp tục bay chiếc 747 trong nhiều năm tới. "Chúng tôi thực sự thích chiếc máy bay này”, ông nói.

Atlas Air đã đặt hàng bốn chiếc máy bay chở hàng 747-8 vào đầu năm ngoái, với chiếc cuối cùng - được trang trí bằng hình ảnh của Joe Sutter, kỹ sư giám sát nhóm thiết kế ban đầu của 747 - đã được giao vào ngày 31/1. Giám đốc điều hành của Atlas John Dietrich đã gọi 747 là chuyên cơ vận tải hàng không tuyệt vời nhất, một phần nhờ vào khả năng độc đáo là đưa hàng lên máy bay thông qua phần mũi có thể mở ra của máy bay này.