Trung Quốc cấm nhập rác: Mỹ trở tay không kịp?

Một trung tâm tái chế rác thải nhựa ở tỉnh An Huy, Trung Quốc. 

Ảnh: Reuters

Trung Quốc, nhà nhập khẩu rác quen thuộc đã quyết định nói "không" với 24 loại rác thải rắn/phế liệu khiến Mỹ rơi vào thế khó. Trong khi núi rác trong nước ngày càng cao, Trung Quốc - nhà nhập khẩu rác quen thuộc - đã nói "không" với 24 loại rác thải rắn/phế liệu kể từ tháng 9/2017 với lý do bảo vệ môi trường và sức khỏe người dân. Sau khi thông báo lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về quyết định này, <!> 

Trung Quốc đã trả lại hàng trăm container rác thải rắn của Mỹ, Nhật Bản, kể cả khi chúng đã đến bờ Trung Quốc.

Điều này đẩy các quốc gia phải xuất khẩu lượng lớn rác thải như Mỹ vào thế khó, bởi trong nhiều thập kỷ, Trung Quốc đã là trung tâm tái chế rác thải của thế giới.

Năm 2016, Trung Quốc nhập khẩu 45 triệu tấn rác thải kim loại, giấy, nhựa và những nguyên liệu rác khác với tổng trị giá 18 tỷ USD. Đặc biệt, nước này nhập khẩu tới 7,3 triệu tấn rác thải nhựa với tổng trị giá 3,7 tỷ USD, chiếm 56% tổng số nhập khẩu trên toàn thế giới.

Số liệu của Ủy ban Thương mại quốc tế Mỹ (USITC) cho thấy tốc độ tăng trưởng nhập khẩu rác của Trung Quốc từ Mỹ đã đạt 916% trong khoảng 2000-2008. Hàng năm, ngành tái chế này cũng đem lại 28 tỷ USD cho Mỹ cũng như ảnh hưởng đến 534.000 công việc liên quan từ các ngành khác.

Bởi vậy, ngày 23/3, Mỹ đã nêu ra những quan ngại của họ về lệnh cấm của Bắc Kinh cùng một bản sửa đổi những tiêu chuẩn với nhiều loại phế liệu khác nhau tại Hội đồng Thương mại Hàng hóa của WTO. Theo đó, một đại diện của Mỹ cho rằng: 

"Những lệnh cấm nhập khẩu của Trung Quốc với hàng hóa tái chế đã gây ra tình trạng đứt gãy cơ bản trong các chuỗi cung cấp phế liệu toàn cầu, khiến chúng từ chỗ có thể tái sử dụng hiệu quả trở thành đồ bỏ đi".

Mặc dù thừa nhận những lo ngại về môi trường của Trung Quốc, nhưng theo vị đại diện Mỹ, cách tiếp cận vấn đề của Trung Quốc dường như đang có tác dụng ngược, và những quy định của Bắc Kinh đã thay đổi quá nhanh khiến ngành công nghiệp liên quan trở tay không kịp.

Quan chức Mỹ còn đề cập tới khả năng dường như Trung Quốc đang vi phạm các bổn phận của một thành viên WTO khi phân biệt đối xử giữa rác nước ngoài và rác trong nước, đồng thời đang áp dụng một chính sách hạn chế thương mại thái quá.

"Chúng tôi yêu cầu Trung Quốc ngay lập tức dừng việc triển khai lệnh cấm và thay đổi lại những biện pháp này theo cách phù hợp với những tiêu chuẩn quốc tế đã có về mua bán phế liệu", vị quan chức Mỹ nêu quan điểm.

Dù đại diện Trung Quốc nói rằng nước này xem xét các ý kiến liên quan, tuy nhiên cũng nói mọi quốc gia đều có trách nhiệm giải quyết rác thải của nước mình. Với dân số đông, Trung Quốc buộc phải cấm nhập rác để dọn dẹp rác thải trong nước.

Trong thời điểm hiện tại, khi quan hệ Trung-Mỹ đang căng thẳng vì cơn bão áp thuế của Mỹ, rất khó để Trung Quốc thay đổi quyết định dừng nhập khẩu rác. Sau khi áp mức thuế suất mới, 25% đối với mặt hàng thép và 10% đối với mặt hàng nhôm nhập khẩu, ngày 22/3, Tổng thống Mỹ Donald Trump còn ký quyết định áp gói thuế quan trị giá tới 60 tỷ USD đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.

An Nhiên

Thứ Bảy, 24/03/2018ht