« Những con đường ngầm dưới Biển Đông » ẩn chứa đầy « bí ẩn » là nhận định của phóng viên Igor Gauquelin, đăng trên trang mạng Asialyst, ngày 20/10/2016. Tác giả dẫn phân tích của một số chuyên gia Pháp khẳng định những tranh chấp tranh lãnh hải tại đây chỉ là những « cãi cọ vặt vãnh ». Trên thực tế, sự thật nằm sâu dưới lòng Biển Đông, và có liên quan đến những thiết bị quân sự đang được cất giấu ở đó, tức những chiếc tầu ngầm. RFI Việt ngữ lược dịch và giới thiệu lại.<!>
Tác giả trích dẫn các phân tích của hai nhà nghiên cứu Pháp. Một người là tướng Daniel Schaeffer, từng là tùy viên quân sự Pháp tại Thái Lan, Việt Nam và Trung Quốc, hiện là cố vấn chiến lược doanh nghiệp về Trung Quốc và Việt Nam và là thành viên hội cố vấn về châu Á. Người thứ hai là nhà địa lý học François-Xavier Bonnet, nghiên cứu tại Manila, cộng tác viên của Viện Nghiên cứu về Đông Nam Á đương đại (IRASEC).
Cả hai ông cho rằng tranh giành quyền kiểm soát đánh bắt thủy hải sản và chiếm hữu nguồn dầu khí được cho là dồi dào chỉ là những nguyên do thứ yếu. Bởi vì cho đến lúc này, người ta vẫn chưa bao giờ chứng minh được về trữ lượng dầu khí tại đây. Theo hai chuyên gia, những tham vọng và các nước đi cụ thể của Trung Quốc tại quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa, xung quanh bãi cạn Scarborough hay tại những vùng bãi đá ngầm bí ẩn thuộc dải Macclesfield là thuần tính chất quân sự.
Các nghiên cứu của hai ông đưa ra hai cách nhìn bổ sung cho nhau về mặt địa chất, để rồi từ đó đi đến cùng một kết luận : Không những Trung Quốc muốn độc quyền kiểm soát lưu thông trên Biển Đông, mà còn muốn là cường quốc duy nhất có quyền tự do đi lại bằng tầu chiến và cụ thể hơn là bằng tầu ngầm phóng tên lửa SNLE, vũ khí răn đe hạt nhân tối tân nhất.
Ngay từ năm 2010, tướng Daniel Schaeffer đã viết : Bắc Kinh « muốn là chỉ có hải quân nước này mới có thể thao diễn an toàn trên biển và sâu dưới nước, mà không muốn cho bất kỳ tàu chiến nước ngoài nào đến lưu thông tại đây mà không có sự đồng thuận của Trung Quốc và không áp dụng các luật lệ hàng hải của chính nước này. Chính vì lý do này, mà nếu một ngày nào Trung Quốc buộc phải từ bỏ yêu sách ‘đường chín đoạn’ dưới áp lực quốc tế, Bắc Kinh đã sắp xếp một giải pháp thoái lui bằng cách tạo ra những đường cơ bản ngay xung quanh những quần đảo trên Biển Đông ».
Hành lang tầu ngầm « bí mật » ngay giữa lòng Trường Sa
Nghiên cứu của hai nhà khoa học dựa trên một định đề : Ngay giữa lòng Biển Đông, có những vùng nước sâu đã được biết đến từ lâu. Bởi vì, độ sâu vẫn là điều kiện tiên quyết bảo đảm tính bí mật cho các hoạt động của tầu ngầm, tránh được những chiếc máy bay tuần tiễu trên biển có trang bị các công cụ dò tìm.
Nhất là những vùng nước sâu đó lại nằm ngay giữa lòng quần đảo Trường Sa, trái với những gì được phổ biến rộng rãi hiện nay cho rằng xung quanh khu vực này chỉ là vùng nước nông. Không những thế, những con đường nước ngầm này cho phép tầu ngầm có thể ra vào dễ dàng một cách an toàn từ bốn phía quần đảo.
Ông François-Xavier Bonnet trên thực tế đã phát hiện ra là nhiều hành lang thực sự đi xuyên quần đảo Trường Sa, cho phép đi lại sâu dưới lòng biển, giữa các bãi đá ngầm nổi tiếng là nguy hiểm cho lưu thông hàng hải.
Kiểm soát những điểm chiến lược
Tướng Daniel Schaeffer phát triển một tầm nhìn bao quát hơn về tình hình Biển Đông, tập trung vào chiến lược ngoài khơi xa của Bắc Kinh. Về điểm này, ông Schaeffer còn đưa ra những giả thuyết hấp dẫn, chẳng hạn khi ông tập trung chú ý vào những vị trí tiền đồn tại dải Macclesfield, rất quý giá đối với Trung Quốc mà thoạt nhìn chẳng vì một lý do hiển nhiên nào.
Nằm ở phía đông nam quần đảo Hoàng Sa, những mỏm đá ngầm nửa chìm nửa nổi thuộc dải Macclesfield là một « quần thể bãi đá ngầm chìm dưới biển ». Nếu căn cứ theo luật biển, những mỏm đá ngầm này chẳng thể nào là đảo và do đó không thể nào được hưởng quy chế lãnh thổ để mà có thể thực thi một quyền chủ quyền lãnh thổ.
Chính ở đây Bắc Kinh che giấu các ý đồ thật sự của mình. Để chứng minh những yêu sách chính đáng, Trung Quốc đã dùng một « mưu mẹo », gọi đó là quần đảo Trung Sa và tự tuyên bố có chủ quyền cùng với Hoàng Sa và Trường Sa, thậm chí biến dải Macclesfield (mà Trung Quốc gọi là Trung Sa) thành một đơn vị hành chính để quản lý.
Về mặt cơ bản, khó có thể hiểu được quần đảo Trung Sa là gì, một nhóm vị trí đảo rời rạc nằm cách xa nhau trên biển, và duy chỉ có một điểm có thể thấy rõ lúc thủy triều xuống là bãi cạn Scarborough. Nhưng đối với Trung Quốc việc biến chúng thành một thực thể duy nhất của mình còn mang một lợi ích khác : Cần phải bảo đảm lối ra cho các chiếc tầu ngầm đi từ Tam Á về hướng nam, và do đó cần phải kiểm soát các điểm chiến lược nhất của lộ trình hàng hải này.
Những khám phá hải trình sâu dưới biển của Anh và Mỹ
Lục tìm trong các hồ sơ lưu trữ liên quan đến các nghiên cứu địa lý thủy văn và đo nước sâu do người Anh tiến hành trong khoảng 1925-1938, người Mỹ trong khoảng những năm 1930 đến tận những năm 1970 rồi của người Nhật, ông François-Xavier Bonnet đã tìm được một nhân chứng, chỉ huy Harry Mathis, và cũng có thể là người đầu tiên đã đi xuyên qua quần đảo Trường Sa bằng tầu ngầm hạt nhân vào tháng 4/1972 trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam.
Những hải trình này có thể cũng đã được biết đến từ thời Đệ Nhị Thế Chiến. Trong một bài viết gần đây, ông Bonnet viết rằng : Các tầu ngầm của Mỹ đã « từng tuần tra trên Biển Đông và thường đi xuyên qua » quần đảo Trường Sa. Các nghiên cứu của ông Bonnet cho thấy ít nhất có hai trục hải trình cho tầu ngầm có thể lưu thông được đã từng được biết đến : Trục Đông – Tây (do Mỹ phát hiện) và trục Bắc – Nam (Anh).
Bất chấp những chi tiết không rõ ràng trong các hồ sơ lưu trữ của Mỹ, nhưng ông François-Xavier Bonnet có thể đưa ra giả định là hải trình xuyên Trường Sa từ Đông sang Tây, bắt nguồn từ phía bờ biển đảo Palawan của Philippines kết thúc tại ngã ba phía tây Trường Sa, trước bãi Đá Chữ Thập không xa mấy.
Như vậy, lộ trình này cho phép một chiếc tầu ngầm có thể đi vòng qua bãi đá ở phía bắc hay phía nam để đổ về phía tây của Biển Đông, gần Việt Nam hay Malaysia. Điều đó giải thích vì sao Đá Chữ Thập hiện là một vị trí quan trọng trong chiến lược bố trí quân sự của Trung Quốc tại Trường Sa.
Mỹ và Việt Nam tái xác định cam kết bảo vệ luật pháp ở Biển Đông
Ngoại trưởng Việt Nam Phạm Bình Minh (T) và đồng nhiệm Mỹ John Kerry tại trụ sở bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, Washington, ngày 02/10/2014.Reuters
Vào lúc Philippines ngày càng tỏ ý hướng xa rời Mỹ, ông Đinh Thế Huynh, Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng Cộng Sản Việt Nam đã bắt đầu một chuyến công du Hoa Kỳ (24-30/10/2016) với mục tiêu đẩy mạnh hơn nữa hợp tác Mỹ-Việt trong đó có vấn đề Biển Đông. Phát biểu vào hôm qua 25/10/2016, ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã khẳng định rằng hai nước Việt Nam - Hoa Kỳ đều có quyết tâm bảo đảm việc tôn trọng luật pháp tại Biển Đông.
Ngoại trưởng Mỹ đã cho biết như trên khi ông cùng với khách mời Việt Nam tiếp xúc với báo chí trước cuộc hội đàm song phương tại Washington. Ngoại trưởng Mỹ đồng thời cho biết ngoài hồ sơ Biển Đông, hai bên cũng sẽ thảo luận về các vấn đề khác, trong đó có « vấn đề nhân quyền và quyền tự do thành lập công đoàn và bảo vệ các quyền của mình trong tư cách là con người ». Hai bên cũng sẽ đề cập đến Hiệp định Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương TPP.
Hãng tin Mỹ AP đặc biệt lồng chuyến công du Mỹ của người được báo chí phương Tây mệnh danh là « nhân vật số 2 trong đảng Cộng Sản Việt Nam » vào trong bối cảnh Philippines - đồng minh lâu đời của Mỹ ở Đông Nam Á - đang tăng cường quan hệ với Trung Quốc.
Dấu hiệu « bỏ Mỹ theo Tàu » của Philippines được cho là bắt đầu khiến Việt Nam lo ngại trước nguy cơ bị đơn độc trong việc chống lại các yêu sách chủ quyền quá đáng của Trung Quốc tại Biển Đông.
Trên vấn đề này, Ngoại trưởng Mỹ đã cố trấn an Việt Nam. Theo báo chí Việt Nam, trích dẫn tin từ Thông Tấn Xã Việt Nam, trong cuộc hội đàm với ông Đinh Thế Huynh, ông Kerry đã xác định rằng chính sách xoay trục của Mỹ qua châu Á Thái Bình Dương vẫn sẽ tiếp tục với chính quyền mới, và Hoa Kỳ vẫn coi trọng quan hệ với Hiệp Hội Đông Nam Á ASEAN trong đó có Việt Nam.
Riêng vấn đề Biển Đông, ngoại trưởng Mỹ khẳng định là Washington luôn dựa trên các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế và kêu gọi các bên liên quan tuân thủ phán quyết của Tòa Trọng Tài Thường Trực La Haye về Biển Đông, bảo đảm hòa bình, tự do hàng hải, hàng không tại Biển Đông.
Tổng thống Duterte muốn Mỹ rút quân khỏi Philippines trong 2 năm
Tổng thống Rodrigo Duterte trong cuộc họp báo tại Davao, miền nam Philippines, ngày 21/08/2016REUTERS
Trong chuyến công du Tokyo hôm nay, 26/10/2016, tổng thống Rodrigo Duterte tuyên bố muốn Hoa Kỳ rút toàn bộ binh sĩ ra khỏi Philippines trong vòng 2 năm tới, đồng thời, ông cũng cho biết sẵn sàng xem lại hiệp ước quốc phòng với Mỹ, nếu thấy cần thiết.
Lần đầu tiên tới thăm Nhật Bản, tổng thống Philippines nhấn mạnh trọng tâm chuyến đi là kinh tế, thương mại. Mặc dù vậy, trong một diễn đàn kinh tế tại Tokyo hôm nay, ông Duterte đã tuyên bố : « Tôi muốn, có thể trong vòng 2 năm tới, đất nước tôi sẽ không còn sự có mặt của quân đội nước ngoài » và dù có phải hủy bỏ các thỏa thuận thì ông cũng sẽ sẵn sàng làm. Tổng thống Philippines muốn ám chỉ lực lượng Mỹ đóng tại các căn cứ quân sự trên lãnh thổ Philippines theo thỏa thuận liên minh quân sự giữa hai nước.
Ngoài số quân đồn trú thường trực nói trên, Mỹ còn có một đơn vị đặc nhiệm đang có mặt trên đảo Mindanao để giúp Philippines chống lại các lực luợng khủng bố Hồi Giáo cực đoan.
Tuần trước, trong chuyến thăm Trung Quốc, ông Duterte đã gây bất ngờ khi tuyên bố muốn chia tay với đồng minh Hoa Kỳ. Tuy nhiên sau đó ông đã phải lên tiếng giải thích rằng phát biểu đó không có nghĩa là cắt đứt hẳn quan hệ với Mỹ.
Tại Tokyo, tổng thống Philippines dường như muốn trấn an các cử tọa Nhật Bản về quan hệ giữa Manila và Bắc Kinh. Ông Duterte khẳng định không tìm kiếm liên minh quân sự với Trung Quốc và trong các cuộc đàm phán với lãnh đạo Trung Quốc, hai bên đã không đề cập đến chuyện vũ khí, hay triển khai quân đội hay liên minh.
Phát ngôn viên chính phủ Nhật Yoshihide Suga tuyên bố Tokyo sẽ tiếp tục viện trợ phát triển cho Philippines, nhưng không cho biết là vấn đề quan hệ với Mỹ có được đề cập đến hay không trong cuộc hội đàm giữa tổng thống Philippines và thủ tướng Nhật Shinzo Abe vào chiều tối nay.
Dưới thời tổng thống Benigno Aquino, Nhật Bản và Philippines vẫn có quan hệ khăng khít. Tokyo đã cung cấp cho Manila các tàu tuần duyên, ủng hộ Philippines trong các tranh chấp chủ quyền biển đảo với Trung Quốc.
Philippines : Ngư dân muốn có thông báo bằng văn bản quyền hoạt động ở Scarborough
Bãi Scarborough, Biển Đông, ngư trường truyền thống của ngư dân Trung Quốc, Philippines và Việt Nam. (Ảnh chụp vệ tinh ngày 12/03/2016)Reuters
Một quan chức chính quyền tỉnh Pangasinan muốn tổng thống Rodrigo Duterte cho thông báo bằng văn bản cụ thể là ngư dân Philippines từ giờ được phép hoạt động tại vùng biển xung quanh bãi cạn Scarborough. Từ năm 2012, họ bị quân đội Trung Quốc cấm vào Panatag, tên gọi Scarborough theo tiếng Philippines.
Sau chuyến thăm nạn nhân thiên tai tại Tuguegarao, tỉnh Cagayan, đông bắc đảo Luzon, tổng thống Duterte nói với người dân địa phương : « Chúng ta chỉ còn chờ thêm vài ngày nữa là có thể quay lại bãi cạn Scarborough và ngư dân của chúng ta lại có thể đánh bắt ở vùng này ».
Tuyên bố ngày 23/10/2016 của tổng thống khiến ngư dân địa phương thêm hy vọng. Tuy nhiên, phát biểu với báo Philippines Star, được International Business Times trích ngày 25/10/2016, ông Jeremy Agerico Rosario, một quan chức địa phương, yêu cầu tổng thống Duterte ra văn bản chính thức về thông tin trên.
Ông nói: « Điều này nên được viết thành văn bản để các bên đều nắm rõ được. Cần được lập thành văn bản, do hai bên ký (Trung Quốc và Philippines), để ngư dân Pangasinan có thể tiếp tục cuộc sống của họ ».
Tỉnh Pangasina, được chia thành nhiều huyện khác nhau, nằm ở phía tây đảo Luzon dọc theo vịnh Lingayen và Biển Đông. Vẫn theo quan chức địa phương trên, đa số người dân trong tỉnh sống bằng nghề đánh bắt. Tuy nhiên, từ khi Trung quốc kiểm soát bãi cạn Scarborough vào năm 2012, người dân Philippines bị cấm khai thác ở vùng giầu tài nguyên này.
Trước chuyến công du Trung Quốc vào tuần trước, tổng thống Philippines tuyên bố sẽ đàm phán về tranh chấp lãnh hải với Bắc Kinh dựa trên phán quyết của Tòa Trọng Tài Thường Trực La Haye. Tuy nhiên, tổng thống Duterte và chủ tịch Tập Cận Bình đã không chính thức thảo luận về chủ đề này. Ông Duterte cho biết một giải pháp đang được đàm phán.
Trung Quốc: Dường như Duterte không thay đổi lập trường về Biển Đông
Tổng thống Philippines Rodrigo DuterteREUTERS/Romeo Ranoco
Báo mạng Inquirer.net, ngày 26/10/2016, giới thiệu bài viết của nhật báo China Daily, cho rằng tổng thống Philippines dường như không thay đổi lập trường về Biển Đông.
Bất chấp các áp lực ngày càng tăng từ phía Washington và Tokyo về việc Manila ngả theo Trung Quốc, theo giới phân tích, tổng thống Philippines Rodrigo Duterte dường như thúc đẩy hồ sơ Biển Đông một cách thận trọng để tránh những làm phật ý Bắc Kinh khi ông công du Nhật Bản.
Đến Nhật Bản từ thứ Ba, 25/10, ông Duterte sẽ gặp thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và yết kiến Hoàng đế Nhật Bản Akihito trong chuyến công du ba ngày của ông.
Chuyến đi Nhật Bản tiếp nối ngay sau cuộc viếng thăm Trung Quốc vào tuần trước. Bắc Kinh và Manila đã ký nhiều thỏa thuận về thương mại, hợp tác hàng hải và trong các lĩnh vực khác. Hai bên cũng đồng ý kiềm chế và thúc đẩy đàm phán song phương về tranh chấp tại Biển Đông, vốn làm cho quan hệ giữa hai nước xấu đi trước khi ông Duterte nhậm chức vào hồi tháng Sáu.
Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Lu Kang, ngày 25/10, nói rằng Trung Quốc và Philippines cùng có những nỗ lực chung để tái lập bang giao song phương và các nước khác nên có những biện pháp tích cực để thúc đấy hòa bình và ổn định trong khu vực.
Vào lúc các vấn đề kinh tế là chủ đề chính chuyến công du Nhật Bản của ông Duterte, hôm thứ Sáu tuần trước, (21/10), tổng thống Philippines cho biết là có nhiều khả năng hồ sơ Biển Đông cũng sẽ nằm trong chương trình nghị sự của chuyến đi.
Ông nói: ”Các cuộc hội đàm của tôi với chính phủ Nhật Bản, đặc biệt là với thủ tướng (Shinzo Abe) sẽ chủ yếu là những vấn đề kinh tế và đương nhiên là về các lợi ích mà hai bên cùng chia sẻ. Các lợi ích này có thể bao gồm hồ sơ Biển Đông”.
Thế nhưng, ông Xu Liping, chuyên gia về Đông Nam Á tại Viện Hàn Lâm Khoa Học Xã Hội Trung Quốc, nói rằng, khi ông Duterte gặp ông Abe, có nhiều khả năng ông ta nhấn mạnh đến các nguyên tắc chung, như “duy trì trật tự theo luật pháp” thay vì phân tích về những vấn đề chủ quyền.
Vẫn theo chuyên gia này, “thái độ của ông Duterte trong vấn đề Biển Đông là rõ ràng” qua việc Trung Quốc và Philippines đã ra thông cáo chung giải quyết các vấn đề ở Biển Đông thông qua tham khảo và thương lượng.
Ông Jin Yong, phó khoa nghiên cứu đối ngoại thuộc Đại học Thông tin Trung Quốc nhận định là ông Duterte sẽ không lùi bước trước các quyết tâm của những nước khác, bao gồm cả Hoa Kỳ và Nhật Bản và ông ta sẽ tiếp tục sự hợp tác thực dụng với Trung Quốc.
Mỹ -Trung tăng cường hợp tác truy bắt tội phạm tham nhũng
Lại Xương Tinh (Lai Changting) bị truy nã vì buôn lậu, hối lộ quan chức tham nhũng, bị dẫn độ từ Canada về Bắc Kinh.REUTERS
Hãng tin Reuters dẫn truyền thông Trung Quốc hôm nay 26/10/2016 loan tin, Bắc Kinh và Washington đang dàm phán về việc dẫn độ 5 nghi phạm tham nhũng có lệnh truy nã đang lẩn trốn tại Mỹ về nước.
Nhật báo Anh ngữ tại Trung Quốc China Daily dẫn lời một quan chức giấu tên của Ủy ban Kỷ luật Trung ương đảng, cơ quan lãnh đạo chống tham nhũng, nói rằng Trung Quốc và Hoa Kỳ đang cố gắng thúc đẩy tiến độ đàm phán dẫn độ 5 nghi phạm tham nhũng bị truy nã về nước.
Quan chức này cho biết, phía Trung Quốc đã cung cấp những bằng chứng xác đáng cho các đồng nghiệp Mỹ để nghiên cứu và điều tra chung với các cơ quan chức năng Trung Quốc về các đối tượng bị truy nã vì tội tham nhũng đang sống tại Mỹ. Ông cho biết thêm các cuộc đàm phán đang tiến triển tốt và hai bên có thể đi đến ký thỏa thuận chia sẻ tài sản thu được của đối tượng bị bắt.
Theo nhật báo Trung Quốc, trong số 5 đối tượng nói trên có bà Dương Tú Châu (Yang Xiuzhu) phó chủ tịch thành phố Ôn Châu, tỉnh Chiết Giang và Từ Siêu Phạm (Xu Chaofan) một cựu giám đốc chi nhánh Ngân hàng Trung Quốc tại tỉnh Quảng Đông. Ba đối tượng khác không được tờ báo nêu tên.
Song song với cuộc chiến chống tham nhũng do chủ tịch Tập Cận Bình phát động, Bắc Kinh đã mở « chiến dịch săn cáo » nhằm truy tìm những tội phạm tham nhũng. Đó là những quan chức chính quyền hoặc chủ doanh nghiệp lớn ôm tiền bỏ trốn ra nước ngoài khi bị điều tra.
Để làm được việc này, chính quyền Trung Quốc phải nhờ cậy vào các thỏa thuận dẫn độ và hỗ trợ tư pháp với các nước phương Tây. Tuy nhiên nhiều nước vẫn tỏ ra thờ ơ với đề nghị của Bắc Kinh. Mỹ, Canada và Úc là 3 điểm đến phổ biến của các quan tham Trung Quốc sau khi bỏ trốn.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét