Điểm tin hàng ngày - Duke Nguyễn

ĐIỂM TIN THẾ GIỚI : 6/10/2025  -  MyLoan

Mỹ gợi ý khả năng duy trì giới hạn vũ khí hạt nhân với Nga Tổng thống Trump gọi đề nghị duy trì giới hạn vũ khí hạt nhân của ông Putin là “ý tưởng hay”, gợi ý khả năng thực hiện động thái tương tự.“Nghe có vẻ là một ý tưởng hay”, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 5/10 cho biết khi một phóng viên hỏi về phản ứng của ông trước đề nghị của Tổng thống Nga Vladimir Putin về gia hạn Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí chiến lược Mới (New START).

<!>

Tổng thống Putin cuối tháng trước cho biết Nga sẵn sàng tuân thủ các giới hạn trọng tâm của New START trong một năm, bắt đầu từ ngày 5/2/2026, thời điểm hiệp ước này hết hạn, đồng thời nhấn mạnh cần Mỹ thực hiện điều tương tự. “Hiệp ước sụp đổ sẽ gây ra những hậu quả tiêu cực đối với ổn định toàn cầu”, ông Putin cho hay.

Hiệp ước New START được ký tháng 4/2010 và có hiệu lực vào tháng 2/2011, và được gia hạn thêm 5 năm vào năm 2021, ngay sau khi ông Joe Biden nhậm chức.

New START quy định mỗi bên không được triển khai quá 700 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM), tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm và oanh tạc cơ mang vũ khí hạt nhân, số lượng đầu đạn hạt nhân trên các phương tiện này cũng không được vượt quá 1.550.

Nga và Mỹ đều có thể vượt giới hạn này nếu New START không được gia hạn hoặc thay thế bằng thỏa thuận khác. Giới chuyên gia nhận định tuân thủ giới hạn của New START có thể giúp hai bên tránh hoặc trì hoãn một cuộc chạy đua vũ trang nguy cơ diễn ra sau khi hiệp ước hết hiệu lực.

Hồi tháng 1, Tổng thống Trump bày tỏ mong muốn đàm phán phi hạt nhân hóa với Nga và Trung Quốc. Ông Trump sau đó chỉ đạo Lầu Năm Góc phát triển hệ thống phòng thủ tên lửa khổng lồ đầy tham vọng mang tên Vòm Vàng của Mỹ.

Nhật sắp có nữ thủ tướng đầu tiên trong lịch sử

Đảng Dân Chủ Tự Do (LDP) cầm quyền tại Nhật chọn bà Sanae Takaichi, chính trị gia bảo thủ theo đường lối cứng rắn, làm lãnh đạo mới của đảng vào ngày 4 Tháng Mười, theo Reuters.

Với kết quả này, bà Sanae Takaichi đang trên đường trở thành nữ thủ tướng đầu tiên ở đất nước mà nền chính trị do nam giới thống trị trong nhiều thập niên qua.

Đảng LDP cầm quyền ở Nhật gần như suốt thời hậu chiến. Lần này họ bầu bà Takaichi, 64 tuổi, làm lãnh đạo với hy vọng vực dậy lòng tin của người dân vốn đã bất mãn với giá cả tăng cao và bị các đảng đối lập lôi kéo với những lời hứa hẹn kích thích nền kinh tế và trấn áp di dân.

Quốc Hội Nhật dự kiến sẽ bỏ phiếu bầu thủ tướng mới để thay ông Shigeru Ishiba, thủ tướng, sắp mãn nhiệm vào ngày 15 Tháng Mười. Bà Takaichi là ứng cử viên sáng giá nhất vì liên minh cầm quyền của bà chiếm số ghế nhiều nhất.

Bà Takaichi là người phụ nữ duy nhất trong số năm ứng cử viên ra tranh chức lãnh đạo LDP. Trong vòng bỏ phiếu cuối, bà giành chiến thắng trước ông Shinjiro Koizumi, 44 tuổi, vốn có lập trường ôn hòa hơn.

Nhiều đảng khác, bao gồm đảng Dân Chủ Vì Nhân Dân và đảng Sanseito có lập trường bài nhập cư, liên tục lôi kéo cử tri, nhất là những cử tri trẻ tuổi, từ bỏ LDP.

LDP và các đảng đối tác trong liên minh cầm quyền của họ đã mất thế đa số ở cả hai viện Quốc Hội dưới thời Thủ Tướng Ishiba trong năm qua, khiến ông phải từ chức.

Là người ủng hộ chiến lược kinh tế “Abenomic” của ông Shinzo Abe, cố thủ tướng, nhằm thúc đẩy tăng trưởng với chi tiêu mạnh tay và chính sách tiền tệ thả lỏng, bà Takaichi từng chỉ trích Ngân Hàng Trung Ương Nhật (BOJ) tăng lãi suất.

Tại cuộc họp báo sau chiến thắng, bà Takaichi đưa ra nhiều kế hoạch khác nhau để cắt giảm thuế và tăng trợ cấp nhưng nói bà hiểu “tầm quan trọng phải thận trọng tài khóa.” Chính sách tiền tệ của BOJ phải tính đến sự mong manh của nền kinh tế và tăng trưởng tiền lương, bà nói.

Bà Takaichi cho biết bà tôn trọng thỏa thuận đầu tư với ông Donald Trump, tổng thống Mỹ, nhằm giảm thuế quan trừng phạt của Mỹ để đổi lấy các khoản đầu tư từ tiền thuế của người dân Nhật, mặc dù trước đó bà đặt vấn đề là phải đàm phán lại.

Ông George Glass, đại sứ Hoa Kỳ tại Nhật, lên X (Twitter trước đây) để chúc mừng bà Takaichi. Ông viết rằng ông mong muốn tăng cường sức mạnh liên minh giữa Nhật và Mỹ “trên mọi phương diện.”

Tuy nhiên, lập trường mang tính dân tộc chủ nghĩa của bà – chẳng hạn như các chuyến viếng đền Yasukuni thường xuyên để tưởng niệm những người chết trong chiến tranh của Nhật – có thể khiến các nước láng giềng như Nam Hàn và Trung Quốc tức giận.

Bà Takaichi cũng ủng hộ sửa đổi Hiến Pháp hòa bình của Nhật thời hậu chiến và từng đề nghị thành lập “liên minh an ninh” với Đài Loan.

Nếu trở thành thủ tướng Nhật, bà Takaichi nói bà sẽ công du nước ngoài thường xuyên hơn người tiền nhiệm để truyền bá thông điệp rằng “Nước Nhật đã trở lại!”

Gaza : Đặc sứ Mỹ đến Ai Cập đàm phán trả tự do cho các con tin Israel và tù nhân Palestine

Hai ngày trước kỷ niệm đúng hai năm loạt khủng bố đẫm máu Hamas tiến hành trên lãnh thổ Israel và Gaza bị phong tỏa toàn bộ, Nhà nước Do Thái và phong trào Hồi Giáo Palestine cử đại diện đến Ai Cập bắt đầu đàm phán dưới sự chủ tọa của các đặc sứ Hoa Kỳ. Trong giai đoạn đầu tiên kế hoạch mang tên tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm vãn hồi hòa bình cho Gaza, trọng tâm là việc trả tự do cho tất cả các con tin Israel trong tay Hamas từ hai năm qua.

Đây là bước kết tiếp sau khi lực lượng Hamas Palestine đồng ý một phần về kế hoạch Mỹ đề xuất về Gaza. Nhà Trắng đưa tin đặc phái viên về Trung Đông Hoa Kỳ, ông Steve Witkoff và con rể của tổng thống Trump là Jared Kushner đã được điều đến Cairo, Ai Cập để chuẩn bị cho cuộc họp ngày mai Thứ Hai 06/10/2025 tại thủ đô Cairo dưới sự chủ trì của hai quốc gia trung gian là Qatar và Mỹ.

Al Qahera News một hãng tin thân cận với các giới chức tình báo Ai Cập tiết lộ ngay từ hôm nay, phái đoàn của Israel và Hamas bắt đầu đối thoại trực tiếp.

Alexandre Buccianti, thông tín viên RFI từ Cairo cho biết thêm :

« Steve Witkoff, đặc sứ của tổng thống Trump về Trung Đông, cùng Jared Kushner con rể của nguyên thủ Mỹ sẽ phải hoàn tất về các thủ tục trả tự do cho các con tin Israel, cả những người còn sống lẫn những nạn nhân đã thiệt mạng. Đây mà một chiến dịch phức tác do các con tin đang bị bắt giữ ở nhiều nơi và họ đang trong tay nhiều phe phái khác nhau của người Hồi giáo Palestine. Theo lời các nhà đàm phán Ai Cập đây là khâu chuẩn bị cho việc trao đổi các con tin Israel với các tù nhân Palestine. Thật vậy hiện có khoảng 250 người Palestine bị Israel kết án chung thân và gần 2.000 người đã bị bắt giữ từ sau loạt khủng bố hồi tháng 10/2023 có thể được thả. Tuy nhiên theo các nguồn tin từ phía AI Cập, Israel chưa cung cấp bất kỳ một chi tiết nào về kế hoạch trả tự do cho các tù nhân Palestine này. Ngoài ra, các giới chức tại Cairo cáo buộc truyền thông Israel tung hỏa mù, đưa ra những thông tin sai lệch qua việc tiết lộ rằng các quan chức của Nhà nước Do Thái tham gia các vòng đàm phán hiện đang diễn ra tại thành phố Al Arich, gần biên giới giữa Ai Cập với Gaza ».

Biểu tình ở nhiều nơi trên thế giới ủng hộ người Palestine

Vãn hồi hòa bình cho Gaza và chấm dứt thảm họa nhân đạo tại dải đất này là mục tiêu của cả trăm ngàn người biểu tình nhiều nơi trên thế giới từ Ý đến Tây Ban Nha … Theo hãng tin Pháp AFP, hôm qua hàng trăm ngàn người tập hợp tại các thành phố như Roma, Madrid, Dublin hay Paris, Luân Đôn Berlin với lá cờ Palestine và khẩu hiệu « Free Palestine », đòi Israel « chấm dứt cuộc diệt chủng » nhắm vào dân tộc Palestine. Tại thủ đô nước Ý, cảnh sát đưa ra con số 250.000 người xuống đường vì Palestine. Còn theo ban tổ chức thì con số này cao hơn gấp 4 lần so với thống kê vừa nêu. Tại Madrid, thủ đô Tây Ban Nha hơn 90.000 người tuần hành vì Palestine và Gaza. Mức độ huy động tại thủ đô Luân Đôn không được bằng, chỉ có khoảng một ngàn người tập hợp tại quảng trường Trafalgar Square. Cảnh sát Pháp cho biết có chừng 5.000 người xuống đường ở thủ đô Paris với những khẩu hiệu vì Gaza.

Có tiến triển về ngoại giao về kế hoạch vãn hồi hòa bình tại Gaza. Nhưng theo các giới chức Palestine, quân đội Israel tiếp tục oanh kích thành phố Gaza trong đêm qua, làm 57 người thiệt mạng.

Nga tấn công hàng loạtvào miền tây Ukraina, đông Âu nâng cao cảnh giác

Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky cho biết sáng nay, 05/10/2025, Nga đã phóng hơn 50 tên lửa và 500 drone vào nhiều khu vực, khiến ít nhất 5 người thiệt mạng. Cuộc tấn công vào miền tây Ukraina khiến láng giềng Ba Lan và đồng minh lo ngại, điều chiến đấu cơ để bảo đảm không phận.

Trên Telegram, tổng thống Ukraina Zelensky đăng tải hình ảnh những tòa nhà bị bốc cháy hoặc bị phá hủy trong cuộc tấn công của Nga, vào các cùng như Lviv, Zaporijia, Tchernihiv, Kharkiv, Kherson, hay Odessa. Nhiều cơ sở năng lượng đã bị hư hại, gây mất điện trên diện rộng.

Bộ Quốc Phòng Nga sáng nay khẳng định rằng cuộc tấn công đêm qua, nhắm vào các cơ sở quân sự và công nghiệp của Ukraina, đồng thời cho biết đã chiếm được Kuzminovka ở vùng Donetsk của Ukraina.

Cuộc tấn công của Nga đã khiến láng giềng Ba Lan lo ngại, theo Reuters. Trên mạng xã hội X, bộ chỉ huy tác chiến của nước thành viên NATO cho biết máy bay của Ba Lan và đồng minh đang hoạt động trong không phận của nước này, « các hệ thống phòng không mặt đất và radar trinh sát đã được đưa vào trạng thái sẵn sàng ». Theo trang Flightradar 24, theo dõi giao thông hàng không, cho biết nhiều chuyến bay thương mại đã điều chỉnh lộ trình, để tránh hai sân bay Lublin và Rzeszow, gần với biên giới Ukraina. Tuy nhiên hãng tin Reuters cho biết không thể xác thực thông tin này.

25 khinh khí cầu từ Belarus xâm nhập không phận Litva

Tại Litva, sân bay của thủ đô nước này đã bị đóng cửa trong vài giờ vào tối qua và được mở cửa trở lại vào sáng nay, do phát hiện 25 khinh khí cầu vi phạm không phận nước này, tiến gần lại sân bay. Trả lời AFP, đại diện của Trung tâm xử lý khủng hoảng Litva, Darius Buta, cho biết 11 khinh khí cầu trong số đó chất đầy thuốc lá lậu, được cho là bay từ Belarus sang.

Hơn 30 chuyến bay đã bị trễ, hủy hoặc phải chuyển hướng. Các máy bay theo lộ trình hạ cánh ở sân bay ở Vilnius đã phải điều hướng đến Kaunas, thành phố ở miền trung nam nước này, hoặc sang Latvia và Ba Lan. Hiện Litva, thành viên của Liên Âu và NATO cũng rất cảnh giác với các vụ xâm nhập không phận sau khi drone của Nga xâm nhập lãnh thổ của nước này từ Belarus hồi tháng Bảy.