Trên 22 triệu (gần 82%) ở Pháp, 1.5 tỷ trên toàn thế giới trước màn ảnh nhỏ, gần 400 ngàn dọc sông Seine : số người đã theo dõi lễ khai mạc Thế Vận Hội (TVH ) mùa Hè 2024 ở Paris, dưới sự chủ tọa của Tổng Thống E.Macron và Chủ Tịch Ủy ban Olympic thế giới T.Bach, cùng trên 160 nguyên thủ, đại diện quốc gia, bắt đầu lúc 19h30 tối thứ sáu 26/7/2024 !Thế vận hội lần thứ 33 này, với trên 10.500 vận động viên đến từ 205 quốc gia và ‘’hải đảo’’. 3 nước có nhiều vận động viên nhất là Hoa Kỳ (592), Pháp (571) và Úc (460). 4 phái đoàn chỉ có 1 vận động viên là : Somalie, Belize, Liechtenstein, Nauru.
<!>
Ngay từ 14h, người ta đã đứng chật trên 6km hai bên bờ sông Seine, từ cầu Austerlitz cho đến công trường Trocadero (trước tháp Eiffel)
Lần đầu tiên trong lịch sử Thế Vận, 6800 vận động viên, không đi diễn-hành, mà chỉ đứng, nhảy, reo hò, múa cờ, vẩy tay chào khán giả, trên 85 du thuyền lớn nhỏ , khởi từ cầu Austerlitz đến cầu Iéna, ngang qua những biểu tượng của Paris : nhà thờ Đức Bà , Bảo tàng Louvre, Hàn Lâm Viện, Grand-Palais vv Chưa bao giờ mà những du khách trên các ‘’bateaux mouches’’ đã ‘’đi chùa’’ mà lại còn được ngần ấy người hoan hô, chào đón ! Tôi để ý thấy có 3 phái đoàn ‘’Chine’’: République populaire de Chine – CHN (Trung Cộng) / ‘’Hong Kong, Chine’’ – HKG và ‘’Chinese Taipei’’– TPE ( Đài Loan). Có Do Thái. Có Palestine. Có cả phái đoàn ‘’tị nạn’’. Hầu như có đủ hết các nước hoàn cầu.Trừ hai thầy trò Nga/Bielorussie
Trên màn ảnh nhỏ, chương trình bắt đầu với danh hề Jamel Debbouze cầm đuốc-thế-vận, ‘’ăn quen’’, tưởng như các buổi lễ khai mạc thường lệ : diễn ra ở vận động trường, nên chạy vào ‘’Stade de France’’, nào ngờ vắng ngắt. Đang chới với, hụt hẩng thì danh thủ túc cầu Zidane xuất hiện cứu bồ. Zidane cầm đuốc chạy trong Paris, leo lên metro thì bị … cúp điện (đình công ?), đành trao đuốc cho 3 em nhỏ hiếu kỳ theo chân thần-tượng, chạy tiếp. Xuống đến dưới đường hầm metro, thì 3 em được một nhân vật thần bí ( Tiêu Viễn Sơn ? / Lục Mạch Thần Kiếm ), đón lên thuyền nhỏ, chèo đưa ra sông Seine. Khi ra đến sông thì nổ vang pháo lệnh (3 màu), bắt đầu buổi lễ.
Lễ hội khai mạc gồm 3 phần : diễn hành trên sông của các phái đoàn tham gia Thế Vận Hội song song với chương trình văn nghệ được thể hiện qua 12 hoạt cảnh ( tableaux ) nói về lịch sử Pháp quốc và các di sản nghệ thuật, văn hóa, những giá trị ‘’Cộng Hòa’’ : Tự Do-Bình Đẳng- Bác Ái vv
Dẫn đầu diễn hành là đoàn Hy Lạp (nơi diễn ra TVH đầu tiên), tiếp theo là đoàn ‘’tị nạn’’ ( của 11 quốc gia) với lá cờ Thế Vận Hội (được vẽ bởi Pierre Coubertin 1913). Sau đó là các phái đoàn theo mẫu tự : Afghanistan, South Africa, Albania … Kết thúc với hai du thuyền đầy vận động viên của đoàn Mỹ ( United States ) và đoàn Pháp chủ nhà !
Khi đến du thuyền đoàn Bahrain thì ống kính TV chuyển cảnh sang một bến sông Seine, với sự xuất hiện của Diva Lady Gaga, cùng các vũ, nhạc công. Qua ‘’Mon truc en plumes’’, ca khúc nổi tiếng của Zizi Jeanmaire (1961). Có lẽ Lady Gaga muốn vinh danh giới nghệ sĩ cabaret & music hall Pháp ? Theo nhà thiết kế Daphné Bürki, giám đốc về trang phục nghệ sĩ đêm nay, Lady Gaga đã chịu khó học tiếng Pháp, và tập hát trong 2 tháng trời ! Tôi rất yêu mến và kính phục cách làm việc cẩn trọng của một Diva như cô. Merci ‘’Lady Gaga’’ ! ( bản tin trên franceinfo.tv/27-7 cho biết, theo ký giả Yannick Le Gall của đài France 3, có mặt hôm đó, thì phần trình diễn này đã được thu …. trước đó, trước lúc trời mưa ?! )
Trong khi cuộc diễn-hành tiếp tục trên sóng nước ,với tên các quốc gia bắt đầu vần B, thì trên bờ, chú bé cầm đuốc ( lúc từ sông Seine ) đã trao ‘’bảo vật’’ cho người-che-mặt (mang masque ) . Dưới ‘’bến-hồng’’, những vũ công Moulin Rouge trang phục …Rose, trình diễn tuyệt chiêu ‘’Cancan’’ nổi tiếng, với những màn tốc váy, đá chân ngoạn mục !
Trên cao nhà thờ Đức Bà, quanh các ‘’giàn xây-dựng’’ (echafaudage), những vũ công, hóa trang thành những người thủ công các ngành nghề : đục, đẻo , nhảy múa ngoài … khoảng trống, như một lời cảm ơn gởi đến những người, trong 5 năm trời, đã bỏ công sức tái tạo nhà thờ, từ sau trận hỏa hoạn kinh khủng, tháng 4/2019.
Lúc này, đuốc thiêng Thế Vận đang được người-che-mặt dùng ‘’khinh công’’ chạy, nhảy trên các nóc nhà dọc theo sông Seine. Chưa có lễ hội nào, mà các nóc nhà Paris, được dùng làm sân khấu để nhảy múa. Như ngôi sao ballet Guillaume Dio độc vũ trên nóc Tòa Thị Chính này và một số vũ công khác trình diễn trên nóc nhà kia !
Phần ca hát là một diễn tiến lịch sử, trộn lẫn giữa nhạc xưa và nay, giữa cổ điển và disco, giữa quốc ca trang nghiêm và nhạc sôi động trình diễn thời trang ( nghề của ‘’nàng’’ : La France ) ! Từ cuộc Cách Mạng 1789 với bài hát ‘’ça ira ‘’ : bắt đầu với tiếng hát Opéra Maria Viotti , chuyển sang ban nhạc (hard rock) Gojira , rồi đến ca sĩ trình bày nhạc Pháp được nghe nhiều nhất trên thế giới : Aya Nakamura (franco-malienne) với dàn nhạc đoàn Ngự Lâm Cộng Hòa và sự phụ họa của 36 ca sĩ ‘’Hợp Xướng Quân Đội’’ . Từ giọng cao vút mezzo-soprano Axelle Saint-Criel, robe ‘’xanh-trắng-đỏ’’, cầm quốc kỳ, đứng trên nóc Grand-Palais, hát quốc ca, hâm nóng trái tim đồng bào, cho đến vũ-công-ngôi-sao-opera Jakub Josef Orlinski trình diễn ‘’Viens, Hymen’’ của Rameau. Nhưng, xúc động nhất là ca-khúc-Thế-Vận ‘’Imagine’’ ( J.Lennon) với tiếng hát Juliette Armanet, cùng những nốt đệm dương cầm Sofiane Pamart. Bài hát bất-tử và tiếng hát khó quên !
Không hổ danh quốc gia ‘’nịnh … đầm(?)’’, trước Quốc Hội Pháp, 10 nhân vật lịch sử phái Nữ ( Les femmes en OR / nghĩa đen lẫn nghĩa bóng ) đã được ban tổ chức vinh danh qua 10 bức tượng ‘’vàng’’ từ dưới sông Seine trồi lên : Olympe de Gouge, Alice Milliat, Gisele Halimi, Simone de Beauvoir, Paulette Nardal, Jeanne Barret, Louise Michel, Christine de Pizan, Alice Guy, Simone Veil !
Ống kính chuyển sang cảnh một Kỵ sĩ phi tuấn mã trên .. sông Seine. Người thật cỡi ngựa máy, mang cờ Thế Vận, vượt 6 cây số sông dài, đến Trocadero, để làm lễ thượng kỳ !
Sau diễn văn của Chủ Tịch ban tổ chức Thế Vận Hội Tony Estanguet ( 3 lần vô địch ‘’canoë’’ TVH ) và đáp từ của Thomas Bach (vô địch đấu kiếm TVH), Chủ Tịch Ủy ban Olympic quốc tế , Tổng Thống Macron tuyên bố khai mạc ‘’Thế Vận Hội mùa Hè 2024’’ ! Hai vô địch TVH, hai người cầm cờ ‘’hội tuyển’’ Pháp : Mélina Robert-Michon và Florent Manaudou đọc lời thề Thế Vận Hội (Serment Olympique )
Ở Trocadero, cuối cùng, đuốc thiêng được người-dấu-mặt trao lại Zidane. Zidane ‘’chuyển lửa’’ sang Rafael Nadal (14 lần vô địch giải Roland Garros !). Người hùng quần-vợt mang đuốc xuống thuyền nhỏ, gặp 3 Vô địch ‘’lớn’’ TVH : Serena Williams, Nadia Comaneci và Carl Lewis !Sau đó, đuốc thiêng lần lượt qua tay các vô địch Thế Vận Pháp : Olympique và Paraolympique ( dành cho các vận động viên tàn tật ) : A.Mauresmo ( quần vợt),.
T.Parker ( bóng rỗ), N.Keita, A.Hanquinquant, A Le Fur ( Paralympique) .Cả 5 chạy bộ đến vườn hoa Tuilerie trao đuốc cho M.Guigou (3 lần vô địch TVH handball) vv
và : Charles Coste, 100 tuổi, Huy chương vàng xe đạp TVH 1948, để vị ‘’Trưởng lão’’ này chuyển đuốc cho hai ‘’Huy Chương TVH ‘’ Pháp nổi tiếng nhất (3 lần vô địch) : Marie-José Pérec (điền kinh) và Teddy Riner (nhu đạo),
một Nữ và một Nam (theo đúng tinh thần ‘’nam nữ bình quyền, bình số lượng’’ Pháp : từ ‘’chính phủ’’ đến ‘’thể thao’’), trước khi đuốc thiêng được thắp vào chiếc vạc khổng lồ dưới một khinh khí cầu.
Đuốc Thế Vận được châm lửa cùng lúc tiếng nhạc trổi lên : những nốt ‘’giao-hưởng’’ intro của bài hát vĩnh cửu : ‘’Thánh Ca Tình Yêu’’ ( L’hymne à l’amour ) của Edith Piaf
‘’Lửa Thế Vận’’ từ từ bay lên cao, lơ lửng trên không, nằm ngay trục ‘’Khải Hoàn Môn-khu La Defense-vườn Tuileries – bảo tàng Louvre’’. Lửa giữa cơn mưa, Lửa hâm nóng bầu trời Paris, hơ ấm lòng người, hâm lại tình người, Lửa làm sáng thêm ‘’Kinh-Đô -Ánh-Sáng’’, trong suốt những ngày Thế Vận ( trên không : từ 19h – 2h ) .
Và:
‘’Le ciel bleu sur nous peut s'effondrer/ Et la Terre peut bien s’écrouler … ’’.tiếng ca êm, nhẹ, chuỗi ngân điêu-luyện-đặc-biệt : dấu ấn của một trong những tiếng hát nữ tôi yêu nhất : Céline Dion !
Nhìn từ xa, trên tầng một tháp Eiffel, dưới 5 vòng tròn Thế Vận, trông Celine lẻ loi, nhỏ bé , nhưng tiếng hát của ‘’thiên-thần-robe-trắng’’ vút cao, khỏe mạnh, vang cả một không gian ‘’Eiffel’’ rộng lớn (tôi nói vậy khi nghe những thủy triều tay-vỗ khi bài hát chấm dứt) . Như tác giả ca khúc này : một Edith Piaf bé nhỏ nhưng tiếng ca phá vỡ lòng người !
Tôi không biết gì để nói thêm về Céline Dion lần tái xuất này ! Với tôi, không nói đến tác động thời gian, vẫn là một Celine của 4 năm trước. Vẫn một tiếng hát cao ngất tuyệt vời ! Vẫn một phong cách trình diễn thân tình. Dù sau 4 năm im tiếng vì lý do sức khỏe. Trong lần xuất hiện này, tiếng hát đó đã làm rơi nước mắt nhiều người. Rất nhiều người. Khóc âm thầm. Khóc trực tiếp . Như bình luận viên Daphné trên đài France 2 ! Như .. tôi, trước màn ảnh nhỏ !
Ôi Céline ! Ôi Edith ! Một bài ca, hai tiếng hát tuyệt vời ! Làm sao không cám ơn đời sống ? Cám ơn đêm Thế Vận Hội này ?!
Trên 4 tiếng đồng hồ kiên tục trước màn ảnh nhỏ không làm tôi nhức mắt, đau đầu. Nhờ vào sự hơp soạn cho đêm khai mạc này, của hai tác giả : Đạo diễn trẻ Thomas Jolly và thiên tài quảng cáo (publicitaire de génie) Thierry Reboul cùng đóng góp của nhà thiết kế Mathieu Lehanneur (vẽ đuốc và vạc) . Xin cám ơn các ông và tất cả những người đã đóng góp cho đêm khai mạc, mà theo tôi, rất thành công. Lễ khai mạc Thế Vận 2024 Paris không giống ai và cũng không ai giống. Không hoành tráng như ước lệ. Rất '' Parisienne''. Rất ‘’xanh’’ (Lửa .. giả , ‘’cháy’’ nhờ 200 vòi phun ‘’sương’’ nước, chiếu sáng bởi 40 đèn LED nhấp nháy. Trông như lửa và khói! ). Rất ‘’ướt.. át’’( nghĩa đen, nghĩa bóng) vv 85% dân Pháp cho là lễ khai mạc rất thành công !
Thế vận hội mùa hè lần thứ 8 đã được tổ chức ở Pháp năm 1924 ( 5-27/7 ). Đúng 100 năm sau, Thế vận hội mùa hè lần thứ 33 (26/7 – 11/8 ) trở lại Paris. Trở lại . Như câu thơ Nguyên Sa : giữa bến sông Seine, giữa một dòng sông trắng . Nhưng không trắng vì sương mù hay áo trắng . Mà trắng mưa chiều, trắng sáng đêm !!!
1924-2024 :
‘’Những người … xem năm cũ . Hồn ở đâu bây giờ ? ‘’
BP
29/07/2024
(*) Tất cả ảnh đều chụp lại từ màn hình ( capture d'écran) video quay trực tiếp buổi lễ của đài truyền hình ''france 2''
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét