Chuyện Khánh Ly được mời hát hay thời thế cũng đã có phần thay đổi (theo ý của ca sĩ). Cho nên, chuyện Khánh Ly về hát ở Việt Nam cũng là chuyện dể hiểu. Trước kia nào là Elvis Phương, Lệ Thu, Giao Linh, Chế Linh, rồi nhạc Sĩ Phạm Duy hồi huơng v.v… Đến nay, Khánh Ly trở về cũng có thể nói là gần như muộn màng vậy. Tại sao gọi là muộn màng? Khánh Ly tuổi con gà mái, sinh năm 1945 (Ất Dậu). Cái năm Việt Nam phải trải qua nạn đói vì chiến tranh, Pháp đô hộ, rồi Nhật chiếm đốt hết các kho thóc lúa, đưa đến nạn đói trầm trọng cho nhân dân Việt Nam.
Lớn lên vào khoảng 8 - 9 tuổi. Khánh Ly phải theo gia đình di cư vào Nam. Lúc nhỏ, Khánh Ly cũng chỉ là một cô gái bình thường, nước da hơi đen, nên bạn bè hay gọi là Mai đen. Biệt danh hồi còn bé của ca sĩ Khánh Ly… Năm 14 tuổi, Khánh Ly đã đi thi hát rồi và được trúng giải. Kể từ đó Khánh Ly đam mê ca hát và cuộc đời gắn bó với nghiệp dĩ cho mãi tới hôm nay.
Trịnh Công Sơn sinh năm 1939 và mất năm 2001. Trịnh Công Sơn sinh ra ở Huế và lớn lên nơi quê hương “Sông Hương, Núi Ngự”. Ngoài âm nhạc, TCS cũng từng làm thơ và hội họa, nhưng hai lảnh vực này không có gì xuất sắc cho lắm.
Thế rồi, những bản nhạc của Sơn ra đời. Người hát nhạc TCS đầu tiên là ca sĩ Thanh Thúy, rồi sau đó bẳng đi một thời gian người ta bắt đầu nghe Khánh Ly trình diển nhạc Trịnh. Có lẽ, TCS và Khánh Ly có duyên nghiệp gắn bó âm nhạc. Vào những năm 1963 trở đi nhạc TCS chỉ có Khánh Ly chuyên chở mới nói lên trọn vẹn ý nghĩa cũng như lời ca được K.Ly đưa tận từ trái tim mình vào lòng khán, thính giả thưởng thức nhạc Trịnh.
Tình cờ thôi, Trịnh Công Sơn đã khám phá ra tiếng hát Khánh Ly được hòa nhịp với âm giai của nhịp điệu nhạc Trịnh. Cũng có một số ca sĩ thử luyện nhạc Trịnh, nhưng rồi không ai thành công qua được nữ ca sĩ Khánh Ly hát nhạc TCS.
Sau này ca sĩ “Bống” Hồng Nhung cũng được TCS dày công hướng dẩn tập luyện, nhưng ca sĩ Hồng Nhung không thể thay thế tiếng hát Khánh Ly được. Người nghe trong hai thập kỷ trước vẫn hoài vọng tiếng hát Khánh Ly chuyên tải nhạc Trịnh mà thôi.
Ngày xưa (1)… Bá Nha cũng tình cờ. (Tất cả tài tử, gia nhân, mặc khách thường tình cờ).
Nhân một ngày Bá Nha đi sứ nước Sở về (Bá Nha làm quan nước Tấn tới chức thượng Đại Phu) đến sông Hán Dương, nhằm vào đêm rằm tháng tám trăng đẹp, gió mát. Ông cho dừng thuyền lại để uống rượu. Lúc nhìn trăng lóng lánh, ông hứng khởi lấy đàn ra gảy một khúc “Tiêu Tương” đàn chưa dứt, tự nhiên dây đàn bị đứt giữa chừng. Ông ta rất ngạc nhiên? Ban đêm khuya khoắt ở vùng non cao, núi hiểm, sông dài này làm gì có tao nhân mặc khách? Hay có kẻ trộm nào chăng?. Nói rồi, ông cho người lục soát trên bờ xem.? Bỗng, có một chàng trai lên tiếng:
- Xin đại nhân chớ nghi, tôi chỉ là kẻ đốn củi đi ngang đây, đêm nghe tiếng đàn hay quá, nên dừng lại thưởng thức.
Bá Nha mĩm cười nghĩ “Có lẽ nào một tên tiều phu mà lại nghe được tiếng đàn của ta?” Ông vội bảo:
- Nhà ngươi nghe được tiếng đàn của ta sao?
Tên tiều phu trả lời:
- Xin lỗi đại nhân, có lẽ đại nhân lầm rồi. Thánh nhân xưa có nói “Hể trong nhà có quân tử, thì ngoài ngõ quân tử tìm tới. Nếu đại nhân, cho rằng chổ núi non không có người thưởng âm, thì làm gì ở đây có đêm khuya trăng sáng vắng vẻ, làm gì có người gảy đàn hay như thế?”
Nghe hữu lý Bá Nha hỏi:
- Nhà người nói rằng biết nghe đàn, vậy có biết ta đang gảy khúc gì không?
- Dạ thưa: - Đại nhân đang gảy khúc nhạc Khổng Tử than tiếc Nhan Hồi.
Bá Nha cho là hay và cho mời khách xuống thuyền đàm đạo.
…
Ở đây, Trịnh Công Sơn và Khánh Ly cũng tình cờ gặp nhau.
Và nhạc của Trịnh đã được Khánh Ly chuyển tải lạ lùng.
Mà khi Khánh Ly cất tiếng hát lên, mọi người nghe im lặng, như thể đang nghe tất cả tâm tình, ý thức và niềm tâm sự của khúc nhạc Trịnh đi vào lòng mình. Cũng bản nhạc đó, nếu một ca sĩ nào đó trình bày, chắc chắn không như Khánh Ly. Điều kỳ lạ ở chổ đó. Nên, người ta ví Khánh Ly với Trịnh Công Sơn là “TRI KỶ”... Thật ra, người đời cho rằng “Tri kỷ là một người bạn thân thiết mà họ có thể là như một người mẹ, một người vợ, một cô em gái, một nhân tình, một người bạn chí thân.v.v… Những điều có thể dấu kín vợ, dấu kín mẹ… nhưng khi tâm sự chỉ tâm sự với người tri kỷ mà thôi.
Đời của ca sĩ Khánh Ly với Trịnh Công Sơn có thể nói như thế.
Cụ thể: Khánh Ly đã từng lấy chồng. Chồng của Khánh Ly là Đại Úy Mai Bá Trác. Khánh Ly sau khi li dị chồng, có thêm vài người tình… người tình mà Khánh Ly có lẻ yêu thương nhiều nhất là một người lính TQLC TR/TáT. (người đã không còn nữa).
Nhưng, con người mà trong lòng Khánh Ly vẫn luôn tưởng nhớ là n/s Trịnh Công Sơn. Điều tưởng nhớ này nằm trong phạm trù triết lý âm nhạc và tài nghệ. Họ mê nhau vì nghệ thuật. Cho nên, Trịnh Công Sơn và Khánh Ly họ không đi đến chuyện sống với nhau như vợ chồng. Vì hoàn cảnh đất nước, mỗi người mỗi phương trời cách biệt. Nhưng họ vẫn luôn luôn nhớ nhau, nghĩ về nhau và trông chờ nhau như trông chờ tình nhân vậy. Thật, họ là”Tri kỷ”.
Nói đền Ba Nha khi mời người trai trẻ lên thuyền bèn hỏi tên và được chàng tiều phu trẻ tuổi cho biết:
Chàng họ Chung tên là Tử Kỳ. Nhà ở cách sông Hán Dương chừng mươi dặm.
Hai người đối ẩm và Bá Nha đàn lên một bản, Tử Kỳ nói ngay:
“Thật hay nghe ra như: Vòi vọi, non cao (‘Thiện tại hồ cổ cầm, nguy nguy hồ nhược Thái Sơn’)”.
Bá Nha đàn thêm một khúc nữa Tử Kỳ lại khen quá tuyệt:
“Nghe ra như: Cuồn cuộn, nước chảy (‘… Đăng đăng hồ nhược lưu thủy’)”
Bá Nha vội đứng dậy xốc áo quần và vái chào xin lổi sơ suất trước đây coi thường Tử Kỳ.
Kể từ đó âm nhạc đã đưa hai tâm hồn đi vào thân thiện vả trở thành TRI KỶ.
Hai năm sau, Bá Nha có dịp đi ngang qua nơi cũ, để trọn vẹn lời hẹn ước sẽ gặp nhau. Nhưng hởi ơi! Tử Kỳ đã không qua được cơn bạo bệnh đã qua đời. Trước khi mất, ông có dặn người nhà hãy an táng ông gần bên sông Hán Dương dưới chân núi Mã An để trọn vẹn lời thề với Bá Nha khi ông trở lại.
…
Khánh Ly cũng lở một lời thề… Lời thề của Khánh Ly không liên quan gì tới Trịnh Công Sơn, mà lời thề này là khi nào Việt Nam … lúc đó Khánh Ly mới về thăm quê hương. Đi cùng đi, và về mọi người cùng về.
Với lời thề đó, Khánh Ly đã chịu biết bao dư luận dèm pha nghiệt ngã. Người ta nói “Phát biểu không thể tùy hứng mà phải uốn lưởi bảy lần” là vậy. Thà đừng nói, nói mà không giữ lời thì giá trị của mình sẽ không còn được tôn trọng nữa.
Hôm nay, Khánh Ly đã phản bội lời thề để quay về Việt Nam.
“Hát cho dân ta nghe” Không biết Khánh Ly sẽ hát những bản nhạc nào? Nhưng chắc chắn nhạc sẽ do nhóm tổ chức chọn chứ Khánh Ly không được tự ý muốn hát gì thì hát. Đó là điều đương nhiên. Cũng không hiểu vì số tiền “cát xê” khá béo bở hay tới lúc này “Thất thập tri thiên mệnh” Khánh Ly không về thì biết đến bao giờ mới về được.?
Chuyện Khánh Ly về, thật ra đến giờ này thì nó cũng chẵng còn gì để mà bàn thảo nữa. Cái đúng, cái sai, cái hay, cái dở tùy suy nghĩ của từng cá nhân đối với nữ ca sĩ Khánh Ly. Cuối đời người, Khánh Ly cũng chẳng làm được gì cho dù chính quyền VN cố gây một tiếng vang ở Khánh Ly về vấn đề “Hoà giải, hòa hợp” thì cũng không lừa được ai trong chiêu bài này cả.
Khánh Ly có về Việt Nam hay không, không còn ý nghĩa … như trước đây.
Nay, Khánh Ly đã về và trước tiên Khánh Ly đã đến viếng Trịnh Công Sơn với tà “áo tím” bó hoa vàng và chai rượu vang mà Trịnh Công Sơn ưa thích trong ngày còn tại cỏi trần (Trịnh Công Sơn hút thuốc và uống rượu để có cảm hứng viết nhạc trong đêm thanh vắng).
Cũng không khác gì Bá Nha nghe tin Tử Kỳ chết đã đến viếng mộ tế một bài văn tế. Ngồi dạo một khúc đàn nảo nuột xong.. vội đập bể cây đàn và thề sẽ không bao giờ gảy đàn nữa. Vì Tử Kỳ là người nghe được tiếng đàn của ta bây giờ không còn nữa.
Khánh Ly, dạo này về. Cô ta có nghĩ rằng đây là lần cuối cùng Khánh Ly hát. Sau lần này Khánh Ly có ngưng trình diển và quên đi quá khứ để dưỡng già. Vì người nghe Khánh Ly hát thì cũng hết rồi,
tiếng hát Khánh Ly cũng chỉ còn là dư âm mà thôi.
Trong văn học Việt Nam chúng ta nghe văng vẵng: Lục Vân Tiên–có câu: “Than rằng lưu thuỷ cao san/ Ngày nào nghe đặng tiếng đàn tri âm”
Trong Đoạn Trường Tân Thanh: “Rằng nghe: Nổi tiếng cầm đài/ Nước non luống những lắng tai Chung Kỳ”.
Trong cổ thi có câu :"Bất tích ca giả khổ đản thương tri âm hy". Có nghĩa là: Không tiếc người hát khó nhọc, chỉ đau đớn người tri âm mà thôi.
Người đời, bỏ hết cả cuộc đời đề đi tìm một tri âm, tri kỷ, hầu hết có mấy ai kiếm được.
Âu, Trịnh Công Sơn và Khánh Ly cũng có duyên phận trở thành TRI ÂM, TRI KỶ biết đâu cũng do từ kiếp nào đó thôi, nay mới thành tựu. Cũng như Bá Nha, Tử Kỳ. Kẻ trước người sau ra đi chú không trọn vẹn bên nhau trọn đời.
Tài nhân mệnh bạc.
Theo cụ Nguyển Du: “Bỉ, sắc, tư, phong” Cuộc đời chữ tài chữ mệnh thường ghét nhau. Cho nên “chữ TÀI đi với chữ TAI một vần” là thế. Lê Hoàng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét