Chọc giận Trump, Matxcơva có nguy cơ lãnh thêm đòn trừng phạt Le Figaro ngày 04/08/2025 giải thích « Medvedev đã làm Trump nổi điên như thế nào ». Những khiêu khích của cựu tổng thống Nga không còn làm ai ngạc nhiên, nhưng rốt cuộc ông ta đã đi quá xa khiến Donald Trump nổi cơn thịnh nộ. Les Echos dự đoán về các phương cách trừng phạt Nga của tổng thống Mỹ.Ảnh tư liệu : Dmitri Medvedev lúc là thủ tướng Nga đứng gần tổng thống Mỹ Donald Trump trong hội nghị thượng đỉnh ASEAN ở Manila, Philippines ngày 12/11/2017 AP - Andrew Harnik Thụy My
Tựa chính các báo hôm nay mang nhiều chủ đề khác nhau. Le Figaro chạy tít « Ukraina : Căng thẳng tăng lên giữa Trump và Putin », Les Echos đưa tựa trang nhất « Xe hơi : Một mùa hè tử thần ». La Croix chú tâm đến sự kiện Đức giáo hoàng Lêô XIV và lễ bế mạc Năm Thánh giới trẻ, Le Monde cho rằng trí thông minh nhân tạo là nguồn căng thẳng mới giữa châu Âu và Hoa Kỳ, trong khi Libération nói về khía cạnh khoa học của luật Duplomb ở Pháp.
Medvedev và những ngôn từ thô bạo đầy khiêu khích
Le Figaro giải thích « Medvedev đã làm Trump nổi điên như thế nào ». Những khiêu khích của cựu tổng thống Nga không còn làm ai ngạc nhiên, nhưng rốt cuộc Dmitri Medvedev cũng khiến cho Donald Trump nổi cơn thịnh nộ, tuyên bố đã « điều hai tàu ngầm nguyên tử để khu vực thích hợp » để đáp trả những phát biểu « ngu xuẩn và đầy khiêu khích » của Medvedev trên mạng xã hội.
Nay là phó chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia Nga, Dmitri Medvedev dùng những từ ngữ xúc phạm ông chủ Nhà Trắng, nhắc đến « bàn tay tử thần » - hệ thống tự động siêu bí mật của Liên Xô thời chiến tranh lạnh để kiểm soát vũ khí nguyên tử ngay cả khi hệ thống chỉ huy bị phá hủy. Ông ta thường xuyên có những tuyên bố cực đoan : phương Tây « suy đồi » và « đang hấp hối », châu Âu « già nua xấu xí », các nhà lãnh đạo Ukraina là « một băng nhóm quốc xã nghiện ngập điên rồ », « lũ gián », thủ tướng Đức Friedrich Merz « dối trá như Goebbels » …
Và đặc biệt, ông ta thích đe dọa hủy diệt phương Tây bằng bom nguyên tử. Nhờ đó Dmitri Medvedev có được chỗ đứng bên cạnh những cái loa tuyên truyền thân Putin như Vladimir Soloviev và giám đốc Russia Today (RT), Margarita Simonian. Cung cách diều hâu này ngược hẳn với hồi cuối những năm 2000, khi Medvedev được coi là « nhà cải cách ».
Chính khách thất sủng đã đi quá xa, Trump nổi cơn thịnh nộ
Le Figaro dành hai trang báo khổ lớn cho vụ leo thang khẩu chiến về nguyên tử giữa Matxcơva và Washington. Nhật báo cánh hữu nhắc lại quá khứ : Là đồng hương Saint-Pétersbourg, Dmitri Medvedev được Vladimir Putin nâng đỡ, cho làm phó thủ tướng năm 2005 và ba năm sau, trở thành tổng thống Nga để đổi vai với Putin vì Hiến Pháp không cho phép quá hai nhiệm kỳ. Năm 2011, khi Dmitri Medvedev tiếp tục xích gần với Hoa Kỳ, có một sự kiện khiến Vladimir Putin nổi giận : Nga vắng mặt thay vì phủ quyết trong cuộc bỏ phiếu nghị quyết cho phép NATO can thiệp quân sự vào Libya, dẫn đến Mouammar Kadhafi bị lật đổ. Putin không bao giờ tha thứ cho Medvedev điều này. Đối với phe « siloviki », số phận của người được coi là một trong số lãnh đạo của cánh « tự do » đã bị định đoạt.
Dù vậy Dmitri Medvedev vẫn ứng cử nhiệm kỳ hai và thất bại nặng nề, rơi vào trầm cảm và nghiện rượu. Lại được cho làm thủ tướng sau khi Putin quay lại Kremlin năm 2012, tên tuổi Dmitri Medvedev mờ dần. Năm 2017, ê-kíp chống tham nhũng của nhà đối lập Alexeï Navalny tố cáo Medvedev sở hữu các dinh thự, vườn nho, du thuyền...video này đạt 47 triệu lượt xem. Các nhà quan sát cho rằng sở dĩ Medvedev có những tuyên bố thô bạo là nhằm lấy lòng phe diều hâu để tiếp tục tồn tại trên chính trường. Nhưng lần này có lẽ ông ta đã đi quá xa.
Trước đó hôm thứ Năm, khi Nga oanh tạc thủ đô Kiev làm 31 người thiệt mạng, Donald Trump nói rằng những gì Nga làm là « đáng ghê tởm ». Ông cảnh báo : « Nói với Medvedev, tổng thống thất bại mà cứ ngỡ đang là tổng thống Nga, nên coi lại lời ăn tiếng nói. Ông ta phiêu lưu vào vùng đất vô cùng nguy hiểm ».
« Lý thuyết kẻ điên » và tàu ngầm nguyên tử Mỹ
Hoa Kỳ có nhiều tàu ngầm đều dùng năng lượng nguyên tử. Nhiều SSBN Mỹ trang bị hỏa tiễn mang đầu đạn hạt nhân hiện diện thường xuyên ngoài biển, chẳng cần phải điều chuyển để răn đe, còn các SSN mang vũ khí quy ước được triển khai trên tất cả các vùng biển của hành tinh.
Matxcơva không chính thức đáp trả lẫn bình luận về tuyên bố điều tàu ngầm của Donald Trump. Các báo ghi nhận sự tức giận của Trump đối với Nga ngày càng tăng trong thời gian gần đây. Le Monde cho là « Trước Nga, Donald Trump áp dụng lý thuyết kẻ điên ». Wall Street Journal đánh giá « Joe Biden đã quá dung túng cho các săng-ta nguyên tử của Matxcơva », đồng thời cho rằng « lý thuyết kẻ điên » của Donald Trump « có những giới hạn ».
Tổng thống Mỹ sẽ trừng phạt Matxcơva ra sao ?
Tổng thống Donald Trump đã đưa ra tối hậu thư đến ngày 08/08 để thương lượng ngưng bắn ở Ukraina, nếu không sẽ bi trừng phạt. Phát ngôn viên Kremlin đáp trả là « đã được miễn nhiễm » trước cấm vận. Ông Trump có thể làm gì ?
Les Echos nhắc lại, từ đầu cuộc xâm lăng cho đến cuối nhiệm kỳ Joe Biden, Hoa Kỳ đã trừng phạt 6.200 định chế Nga, nhưng sáu tháng gần đây, chính quyền Donald Trump không áp đặt một lệnh trừng phạt nào vì muốn đóng vai trò trung gian hòa giải. Những tháng được thả lỏng này đã giúp Matxcơva triển khai các mạng lưới mới để né cấm vận. Trong cuộc điều tra được công bố đầu tháng Bảy, New York Times nhận diện ít nhất 130 công ty ở Hoa lục hay Hồng Kông xuất sang Nga các chip điện tử bị Mỹ cấm để duy trì chuỗi cung ứng Nga.
Về tài chánh, Washington đã phong tỏa 5 tỉ đô la của Ngân hàng Trung ương Nga từ 2022 và trừng phạt các ngân hàng lớn. Nhà cựu ngoại giao Edward Fishman cho biết các ngân hàng nhỏ vẫn tránh được, hơn nữa các giao dịch liên quan đến năng lượng không bị trừng phạt, những lỗ hổng này giúp Nga chi trả được linh kiện quân sự nhập khẩu. Kim ngạch thương mại giữa Hoa Kỳ và Nga từ tháng 3/2022 chỉ còn 4 tỉ đô la, quá thấp để áp thuế hiệu quả. Giờ đây Washington muốn gây áp lực trực tiếp lên các khách hàng của Nga (85 % dầu thô Nga xuất sang Trung Quốc và Ấn Độ).
Một dự luật lưỡng đảng đề nghị áp mức thuế khổng lồ là 500 %, còn ông Donald Trump nói về thuế 100 %. Theo chuyên gia Isaac Levi của CREA, Mỹ nên nhắm trực tiếp vào các nhà máy lọc dầu Ấn Độ hay Thổ Nhĩ Kỳ đang nhập dầu thô Nga. Trong gói trừng phạt thứ 18 hôm 18/07, Liên Hiệp Châu Âu lần đầu tiên đánh vào một nhà máy lọc dầu của tập đoàn Rosneft ở Ấn Độ và cấm nhập xăng làm ra từ dầu thô Nga. EU cũng hạ mức trần giá dầu Nga nhập bằng đường biển từ 60 đô còn 47,60 đô la. Biện pháp này giúp đẩy nhanh việc chống đoàn tàu ma Nga, đã có 444 tàu ma bị EU cho vào danh sách đen, đối với Mỹ con số này là 203.
Hạm đội bóng tối giúp Matxcơva tiêu thụ 80 % dầu thô
« Đoàn tàu ma, hạm đội xám, hạm đội bóng tối… » phía sau những từ ngữ này là cùng một cơ chế hoạt động : Một mạng lưới tàu biển già nua, ít được bảo hiểm, mang những quốc tịch đáng ngờ, tắt định vị…để tránh né cấm vận quốc tế, mà Nga nay là nhân tố chính. Le Figaro cho biết theo Isemar, Viện Kinh tế Biển của Pháp, đoàn tàu ma có khoảng 1.400 chiếc, chiếm 10 % số tàu dầu trên thế giới.
Nhà kinh tế Borys Dodonov ước tính Matxcơva đã đầu tư gần 10 tỉ đô la cho đội tàu này, để vận chuyển bất hợp pháp 80 % lượng dầu thô. Như vậy mỗi tháng có trên 75 triệu thùng dầu được chuyên chở trên những con tàu thường trên 18 tuổi và ít được bảo dưỡng, đi xuyên qua vùng biển châu Âu nhiều lần trong ngày. Không chỉ tránh được trừng phạt của phương Tây, chúng còn gây nguy cơ lớn cho hệ sinh thái biển và môi trường xung quanh như nạn thủy triều đen – nếu xảy ra sẽ khiến các nước duyên hải tốn kém tối thiểu 1 tỉ đô la.
Kỹ nghệ xe hơi châu Âu báo động đỏ
Trên lãnh vực kinh tế, Le Figaro có bài xã luận mang tựa đề « Cảnh báo đỏ về xe hơi ». Chưa bao giờ kỹ nghệ xe hơi châu Âu phải đối đầu với những mối đe dọa lớn như thế, và chưa bao giờ các nhà lãnh đạo chính trị bày tỏ quan ngại sâu sắc như vậy. Đó là vì không còn là một cuộc khủng hoảng mang tính chu kỳ, mà là cả một biến động.
Trung Quốc tấn công ồ ạt bằng xe điện và chuẩn bị tràn ngập châu Âu với những mẫu xe giá rẻ, hiệu quả và hình dáng bắt mắt. Châu Âu, chiếc nôi của kỹ nghệ xe hơi đã mất đi vị thế lâu nay. Song song đó, Bruxelles còn áp đặt chuyển đổi 100 % sang xe điện từ nay đến 2035, làm một nền công nghiệp dựa trên động cơ nhiệt và nhiều thập niên kinh nghiệm trở nên dễ tổn thương. Nhiều nhà máy đóng cửa, hàng mấy chục ngàn việc làm bị mất đi, và trong khi châu Âu tìm kiếm lối ra, Hoa Kỳ dựng lên hàng rào quan thuế.
Cú sốc là khủng khiếp, nhưng vẫn còn có thể cứu vãn nếu có chính sách đáp trả rõ ràng. Một châu Âu « Green Deal » không thể tiếp tục ngây thơ, phải bảo vệ thực sự nền kỹ nghệ. Chẳng hạn đòi hỏi đa số linh kiện xe hơi phải được sản xuất tại Liên Hiệp Châu Âu. Hoa Kỳ đã yêu sách như vậy từ nhiều năm qua, và Trung Quốc học hỏi được kỹ năng bằng cách buộc các công ty phương Tây phải liên doanh với doanh nghiệp trong nước. Bruxelles cũng cần ngưng áp dụng các tiêu chí chỉ làm giá xe tăng lên, mở tranh luận về lịch trình zéro CO2. Hoặc trở lại vị trí hàng đầu về sáng tạo, hoặc đành phải nhập khẩu xe hơi và phá hủy việc làm của người lao động.
100 ngày đầu của Đức giáo hoàng Lêô XIV
Xã luận của nhật báo công giáo La Croix nói về « Sự thay đổi của một giáo hoàng », nhấn mạnh đến hình ảnh Đức giáo hoàng Lêô XIV trong bộ trang phục màu trắng trước một triệu người trẻ. Lần đầu tiên kể từ khi được bầu lên, ngài bày tỏ quan điểm trước đông đảo tín đồ đến để lắng nghe. Robert Francis Prevost đã thực sự trong vai trò giáo hoàng sau nhiều tuần lễ kín tiếng.
Đây là thánh lễ quy mô đầu tiên của ngài. Lần đầu tiên đến bằng trực thăng trên bãi đất 50 hecta, lần đầu tiên xe giáo hoàng lướt qua biển người cắm trại tại đây với 1 triệu túi ngủ… Sau 100 ngày trở thành người đứng đầu giáo hội, Đức giáo hoàng Lêô XIV đã chinh phục được lòng người với sự khiêm tốn, dễ mến nhưng đi kèm quyết tâm vận động cho hòa bình thế giới, đặc biệt là Gaza và Ukraina. Le Figaro nói về sự minh triết của người đứng đầu giáo hội trong một thế giới đầy biến động, một nhiệm vụ hết sức nặng nề, nhưng sự tình cờ đã khiến Năm Thánh giới trẻ là món quà dành cho ngài trong thời gian khởi đầu sứ vụ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét