Khủng hoảng Ukraina : Bước tiến ngoại giao lớn nhưng nguy cơ thất bại không nhỏCuộc họp giữa tổng thống Mỹ Donald Trump với đồng nhiệm Ukraina Volodymyr Zelensky cùng lãnh đạo các nước đồng minh Châu Âu hôm thứ Hai tuần này 18/08/2025 tại Washington, ngay sau thượng đỉnh Trump-Putin tại Alaska, để bàn về việc chấm dứt cuộc chiến tranh tại Ukraina vẫn là sự kiện chiếm nhiều trang báo Pháp ra hôm nay.Tổng thống Mỹ Donald Trump và nguyên thủ UKraina cùng nhiều lãnh đạo châu Âu trong cuộc họp tại Nhà Trắng, ngày 18/08/2025. REUTERS - Alexander Drago - Anh Vũ
Các báo đều có những bài viết với những quan sát đánh giá khác nhau về sự kiện, và đều có chung nhận định rằng chuyển động mới này trong hồ sơ khủng hoảng Ukraina là một tiến bộ ngoại giao lớn, nhưng rủi ro thất bại cũng không hề nhỏ.
Nhật báo Le Monde chạy tựa chính : « Ukraina : Châu Âu cố gắng kiềm chế Trump ». Tờ báo nhận thấy sau cuộc gặp tại Washington hôm thứ Hai, « Trump vẫn mập mờ về tương lai của Ukraina », tựa của bài báo. Xã luận của Le Monde với tiêu đề : « Tại Washington, một cuộc gặp cần thiết nhưng ít hiệu quả ». Tờ báo nhận xét cuộc gặp tại Nhà Trắng ngày 18/8 giữa Donald Trump, Volodymyr Zelensky và 7 lãnh đạo châu Âu, dù được coi là cần thiết, đã kết thúc mà không đạt kết quả rõ rệt. Châu Âu chỉ nhận được những lời hứa mơ hồ từ Mỹ, không có bảo đảm về an ninh cụ thể nào cho Ukraina hay cam kết ngừng bắn trước đàm phán với Nga. Trump tỏ ra nhượng bộ quan điểm của Putin và tránh hứa hẹn sự tham gia lâu dài của Washington, đồng thời không muốn mở rộng vai trò cho châu Âu trong tiến trình thương lượng.
Le Monde kết luận, sau thượng đỉnh Alaska, « điều tồi tệ nhất đã tránh được : mặt trận xuyên Đại Tây Dương, điều mà tổng thống Putin vẫn mong bị sụp đổ, vẫn được duy trì, ít nhất là trên bề mặt. Nhưng còn một khối lượng công việc khổng lồ phải làm để biến điều được gọi là “đồng thuận” mà ông Macron nhắc tới thành một hành động chung thực sự nhằm cứu lấy Ukraina ».
Hòa bình phụ thuộc vào Trump
Qua bài « Ukraina : Châu Âu cố giữ Trump ở lại phe mình », Le Figaro ghi nhận cuộc gặp tại Washington nhằm tìm lối thoát cho chiến tranh Ukraina đã khẳng định lại sự đoàn kết phương Tây, dù khác biệt quan điểm vẫn tồn tại.
Xã luận tờ báo mang tiêu đề « Hòa bình do Trump » nhận xét : Các nhà lãnh đạo châu Âu đến Washington để ngăn Donald Trump nghiêng về phía Putin sau « màn trình diễn hữu nghị » tại Anchorage, và họ phần nào thành công khi giữ Trump ở vị trí trung gian với vai trò giàn xếp. Nhờ sự quan tâm của Mỹ, Ukraina và châu Âu giành được những tiến bộ biểu tượng về các bảo đảm an ninh cho Ukraina, mặc dù chưa có gì chắc chắn và Trump vẫn có thể thay đổi quan điểm. Cuộc gặp không đạt được lệnh ngừng bắn và Zelensky tránh đề cập vấn đề lãnh thổ, cho thấy mọi tiến trình hòa bình đều phải đi qua Trump. Le Figaro phân tích, Châu Âu nhận thức rằng nếu Mỹ rút lui, tình hình sẽ tệ hơn, trong khi Putin trông chờ tình hình phức tạp sẽ khiến Mỹ chán nản. Các đồng minh phương Tây, thận trọng với Nga và không đặt nhiều hy vọng vào Mỹ, vẫn quyết tâm tăng cường sức mạnh để một ngày có thể đối trọng với cả hai bên.
Thành quả chính ở Washington mới chỉ là hình ảnh thống nhất phương Tây, còn giải pháp thực tế vẫn còn xa. Le Figaro nhấn mạnh : « Sự đoàn kết của châu Âu vẫn mong manh. Trong số họ, ai sẽ sẵn sàng chiến đấu vì Ukraina khi thời khắc đến?... Trở về từ Washington, nơi họ đã trụ vững trước Donald Trump, các nhà lãnh đạo Macron, Merz, Meloni, von der Leyen hay Starmer sẽ phải đối mặt với những thách thức mới để duy trì sự đồng thuận này. »
Cùng chủ đề cuộc gặp Washington, Le Figaro có bài « Một cuộc đối mặt trực tiếp giữa Putin và Zelensky vẫn còn xa vời », cho thấy sau hội nghị Washington, khả năng gặp trực tiếp giữa Putin và Zelensky vẫn chưa chắc chắn. Putin dường như muốn trì hoãn và giữ lợi thế, có thể đề xuất các cuộc gặp cấp thấp hơn hoặc tổ chức ở nơi trung lập. Ông Trump hứa sẵn sàng làm trung gian và thúc ép Putin hướng tới hòa bình, nhưng cũng thừa nhận rằng tiến trình chủ yếu phụ thuộc vào hai bên. Các chuyên gia đánh giá khả năng gặp thượng đỉnh trực tiếp trong thời gian ngắn là thấp, vì Putin vẫn tin vào ưu thế quân sự và muốn ép Ukraina nhượng bộ, khiến kết thúc xung đột vẫn còn xa vời.
Hòa bình cho Ukraina vẫn xa vời
Nhìn về Ukraina, nhật báo Libération nhận thấy « những thách thức vô cùng lớn của hòa bình bền vững ».
Theo bài báo, « sau các màn trình diễn thảo luận ở Alaska hôm thứ Sáu và tại Washington hôm thứ Hai, tổng thống Mỹ đã đề xuất một cuộc gặp giữa Zelensky và Putin nhằm hướng tới chấm dứt chiến tranh. Tuy nhiên, con đường để đạt được điều này vẫn còn dài ». Các vấn đề ngừng bắn và đảm bảo an ninh cho Ukraina vẫn là thách thức lớn, trong bối cảnh Putin giữ tham vọng lãnh thổ ở Donbass và các bên phương Tây thận trọng trước triển vọng hòa bình bền vững.
Nhật báo La Croix cũng tỏ ra không mấy lạc quan với nhật xét : « Một hội nghị thượng đỉnh không xua tan được màn sương mù chiến tranh ».
Nhật báo kinh tế Les Echos chạy tựa cảnh báo : « Ukraina : các cuộc đàm phán trên bãi mìn », ngụ ý rằng các cuộc đàm phán hòa bình ở Ukraina đang diễn ra trong một bối cảnh cực kỳ nhạy cảm, đầy rủi ro và nhiều cạm bẫy chính trị, như đi trên một « bãi mìn ». Theo tờ báo, « biên giới, bảo đảm an ninh là chìa khóa cho tương lai của Ukraina ». Bài báo của Les Echos ghi nhận cuộc gặp thượng đỉnh tại Nhà Trắng vừa rồi đã làm dịch chuyển một số ranh giới ngoại giao, nhưng lại đặt ra nhiều câu hỏi chưa có lời giải.
Một trong những vấn đề còn lại liên quan đến bảo đảm an ninh cho Ukraina: loại vũ khí, số lượng, nguồn cung, vị trí triển khai, phạm vi bảo vệ và cơ chế xử lý nếu vi phạm thỏa thuận hòa bình. Phương Tây, thông qua « liên minh tình nguyện », chuẩn bị lực lượng thế nào để đảm bảo sức răn đe. Trong khi đó, Nga vẫn kiên quyết phản đối sự hiện diện quân sự phương Tây trên lãnh thổ Ukraina và yêu cầu bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng phải bảo vệ lợi ích an ninh của Matxcơva. Mục đích của Nga là trung lập hóa Ukraina về địa chính trị.
Tóm lại, theo xã luận của Les Echos, sau cuộc gặp tại Washington, cảm xúc hiện lên đan xen: hy vọng kết thúc cuộc chiến tranh ở Ukraina đã kéo dài ba năm rưỡi đầy chết chóc, nhưng đồng thời lo ngại có thể dẫn đến phân chia Ukraina dựa trên tuyến chiến tuyến, bỏ qua luật pháp quốc tế.
Lãnh thổ, cái giá phải trả cho hòa bình ở Ukraina ?
Về vấn đề lãnh thổ của Ukraina, Le Monde có bài : « Chiến tranh Ukraina: Ngoại giao bế tắc vì những tranh chấp lãnh thổ ở Donbass ».
Bài viết cho thấy, tại Nhà Trắng, Donald Trump có thể đã muốn Ukraina nhượng lại toàn bộ vùng Donbass cho Nga, bao gồm cả những khu vực vẫn đang do Kiev kiểm soát, như một điều kiện để đạt thỏa thuận hòa bình. Volodymyr Zelensky từ chối, thận trọng không muốn làm căng thẳng quan hệ với Mỹ.
Về thực trạng lãnh thổ, tờ báo cho biết Ukraina hiện có khoảng 1.300 km chiến tuyến và 20% lãnh thổ bị Nga chiếm đóng. Thách thức lớn đối với Kiev là nếu nhượng bộ bỏ vùng Donbass sẽ gây phẫn nộ trong dân chúng và mở đường cho Nga tiến xa hơn. Nga coi Donbass là biểu tượng chính trị và chiến lược quan trọng, với lợi ích kinh tế (mỏ than, thép) và ảnh hưởng quân sự. Trong khi đó, vẫn theo bài báo, một khảo sát cho thấy 43% dân chúng chấp nhận việc công nhận thực tế sự kiểm soát của Nga ở những vùng bị chiếm, nhưng 78% phản đối nhượng đất chưa chiếm.
Vấn đề Donbass khiến đàm phán trở nên cực kỳ khó khăn, tổng thống Ukraina phải« đi dây » giữa áp lực bên ngoài, dư luận trong nước và thực lực quân sự. Một thỏa thuận hòa bình nhanh chóng là rất khó đạt được khi quyền kiểm soát lãnh thổ và an ninh vẫn là những điểm mấu chốt chưa giải quyết.
Ấn Độ hứng cú sốc thuế quan của Trump
Chuyển qua lĩnh vực kinh tế, vẫn lại liên quan đến cái bóng Donald Trump, trang kinh tế của Le Figaro có bài « Thuế quan 50% của Mỹ đe dọa hàng triệu việc làm tại Ấn Độ ». Le Figaro ghi nhận : « Cơn bão Trump đang ập xuống Ấn Độ. Và đe dọa sẽ cuốn đi hàng triệu việc làm. Ngành dệt may, da giày, chế tác kim cương, thủy sản và máy móc đang ở tuyến đầu. Kể từ khi tổng thống Mỹ áp dụng mức thuế 25% vào ngày 7/8, các ngành này, vốn là những ngành sử dụng nhiều lao động nhất của đất nước, đã chứng kiến đơn hàng giảm mạnh. Và đây có thể chỉ là khởi đầu. Trump đe dọa sẽ nâng mức thuế lên 50% vào ngày 27/8. Ấn Độ dường như ngày càng cảm thấy khó chịu hơn »
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét