Văn Thơ Lạc Việt Thương Tiếc Một Thành Viên Kỳ Cựu (20 Năm): Nhà Thơ Hoàng Phong Linh Võ Đại Tôn! Vừa Bay Cao! - Kỷ niệm ngày gia nhập:- Cách đây gần 20 năm, trong dịp gặp Chiến sĩ Võ Đại Tôn trong một cuộc sinh hoạt đấu tranh tại San Jose, lúc đó, Nhà thơ Đông Anh còn là Chủ tịch, có sự hiện diện của NT Vũ Văn Lộc và A.H. Nhà thơ HPL, muốn ngỏ ý gia nhập VTLV, Nhà thơ ĐA, cười tươi “thật là vinh hạnh!” Thi sĩ móc túi ngay tại chỗ, đóng tiền niên liễm. Cái hay là Nhà thơ ĐA, nhận liền, không…từ chối!
<!>
Từ đó, nhiều sáng tác của Ông, đã có mặt trên trang nhà VTLV và hiện nay, danh sách hội viên vẫn còn có tên Ông! Ông ra đi, là một sự mất mát lớn! Thi sĩ làm thơ đấu tranh rất hiếm! VTLV Vô Cùng Thương Tiếc!
Phân Ưu
VTLV vừa nhận được Tin Buồn:
Chiến Sĩ Võ Đại Tôn, Cũng Là Thi Sĩ Với Bút Hiệu Hoàng Phong Linh
Đã được Chúa gọi về, ngày 23 Tháng 5 Năm 2025
Tại bệnh viện Bankstown tiểu bang NSW - Úc Đại Lợi.
Hưởng Thượng Thọ: 90 Tuổi.
* Ngoài các hoạt động đấu tranh chống Cộng Sản, ông Võ Đại Tôn còn là một nhà thơ nổi tiếng về các đề tài Đấu Tranh, Quê Hương Dân Tộc, với bút hiệu Hoàng Phong Linh. Một trong những bài thơ của ông đã được phổ nhạc là bài "Mẹ Việt Nam ơi, chúng con vẫn còn đây!", phổ biến khắp nơi tại hải ngoại, từ mấy chục năm qua. Các tác phẩm văn-thơ của ông Võ Đại Tôn đã xuất bản là :
*các SángTác trước 1975 tại Saigon
- Hoa Tim - Đêm Trắng - Cánh Chim Bằng - Đăng Trình - Hồn Ca ...
*Các SángTác VĂN -THƠ sau 1975 ở Hải ngoại:
- Lời Viết Cho Quê Hương. (Năm 1979 tại Hoa Kỳ) - Đoản Khúc Người Ra Đi. (Năm 1986 tại Úc Châu) - Hồi ký lao tù Tắm Máu Đen - Tập Thơ Tiếng Chim Bên Dòng Thác CHAMPY (Năm 1992 tại Úc Châu và năm 2000 tái bản tại Hoa Kỳ) - Tập truyện Chim Bắc Cành Nam (2002) - Tuyển Tập Thơ-Văn Đấu Tranh "Tổ Quốc – Hành Trình 30 năm" (Úc Châu 2005)
* Ngoài ra, Ông Võ Đại Tôn còn nhận được nhiều Bản Tuyên Dương của Quốc Hội Lưỡng Viện Hoa Kỳ, được đương kim Tổng Thống Hoa Kỳ trao tặng huy chương Quân Công Bội Tinh (2003), và Học Viện Quốc Tế về các Vinh Dự Quân Đội trao tặng Thanh Gươm Hiệp Sĩ Vua Arthur (2003) – Ông Võ Đại Tôn là người thứ ba trên thế giới, nhận lãnh phần thưởng cao quý này về Lòng Yêu Nước, tình Đồng Đội, và Ý Chí Đấu Tranh cho Nhân Quyền.
-VTLV xin gởi lời Chia Buồn cùng Quý Tang Quyến, về sự Mất Mát Lớn Lao nầy.
-Nguyện Cầu Linh Hồn Gioan Võ Đại Tôn, Sớm Về Hưởng Nhan Thánh Chúa.
THÀNH KÍNH PHÂN ƯU
-Quý Anh Chị Em Trong VTLV.
Cáo Phó Và Chương Trình Tang Lễ:
VTLV VÀ NHỮNG LỜI THƠ, VĨNH BIỆT CHIẾN SĨ VÕ ĐẠI TÔN-THI SĨ HOÀNG PHONG LINH (1935-5/2025)
Chút Tiểu Sử:
-Nhà hoạt động dân chủ Võ Đại Tôn (1935-2025) vừa mất lúc 22:00 giờ ngày Thứ Sáu 23/05/2025 (giờ Úc) tại bệnh viện Bankstown (NSW), hưởng thọ 90 tuổi. Ông Võ Đại Tôn cũng nổi tiếng trong lĩnh vực văn học: ông là nhà thơ Hoàng Phong Linh, đã in nhiều tập thơ trước và sau 1975.
Ông Võ Đại Tôn sinh năm 1935 tại Quảng Nam, là sĩ quan cấp tá trong Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa, đã từng được biệt phái ngoại ngạch sang nhiều công vụ dân chính tại miền Nam trước 1975 (Phụ Tá Tổng Trưởng Bộ Thông Tin, Giám Đốc Công Tác Bộ Chiêu Hồi năm 1970).
Ông Võ Đại Tôn đã vượt biển đến định cư tại Úc Châu năm 1976 và trở về lại quê hương để tham gia Kháng Chiến Phục Quốc (qua đường rừng Thái-Lào) nhưng đã bị sa cơ vào tháng 10/1981, tại biên giới Lào Việt. Vì cương quyết giữ vững lập trường không đầu hàng Cộng Sản trong cuộc họp báo quốc tế ngày 13.7.1982 tại Hà Nội, ông Võ Đại Tôn đã bị Cộng Sản Việt Nam biệt giam hơn 10 năm tại trại tù Thanh Liệt (B-14), ngoại thành Hà Nội.
Nhà nước CSVN phải trả tự do cho ông nhờ áp lực của Quốc Tế và trở lại Úc Châu ngày 20.12.1991. Từ đó, ông liên tục dấn thân phục vụ tranh đấu cho Lý Tưởng Tự Do Dân Chủ cho quốc gia Việt Nam, công tác khắp nơi trên thế giới, với cương vị là Tổng Ủy Viên Điều Hợp Trung Ương của tổ chức đấu tranh Liên Minh Quang Phục Việt Nam.
VTLV KHÓC VÕ ĐẠI TÔN/HOÀNG PHONG LINH
VĂN THƠ LẠC VIỆT rất đau buồn
Kính tiễn anh hùng VÕ ĐẠI TÔN
Suốt cả một đời yêu Tổ Quốc
Và tròn hết kiếp giữ quê hương
Giờ trong bệnh viện còn thơ gửi
Phút cuối dương trần vẫn phát ngôn
“Nhớ nước thương nhà” – nhờ Lạc Việt
Lưu giùm sáng tác PHONG LINH – TÔN
*
PHONG LINH – TÔN, chiến sĩ kiêu hùng
Đất nước hòa bình trách nhiệm chung
Chàng bước dấn thân vào chết chóc
Người đi chiến đấu với gông cùm
Tuổi già sức tận kêu lời chính
Phận lão thân tàn vắt máu trung
Nhắn gửi hậu nhân gìn Tổ Quốc
ĐẠI TÔN quả đúng bậc anh hùng!
Văn Thơ Lạc Việt – Kính Viếng –
MAY 25/2025
**
Tưởng Nhớ Nhà Tranh Đấu cho Tự do Võ Đại Tôn
*
Một đời yêu Tổ Quốc,
Trọn kiếp giữ quê hương.
Dấn thân vào trận tuyến,
Không quản chốn nhiễu nhương.
*
Chống chủ nghĩa vay mượn
Vượt khổ để tìm đường
Tuổi già vẫn gắng gượng
Đối Cộng chẳng hề nương
*
Giữa phút giây vô thường
Viết vần thơ.tưởng tượng
“Nhớ nước, nhà tình thương”
Gửi vào vườn văn học
*
Hoàng Phong Linh thi sĩ,
Bút thép quá gan lì
Gió lộng hồn thi vị
Lửa cháy chí nam nhi!
*
Anh hùng danh đích thị
Truyền lửa Việt quang huy
Sử xanh mãi còn ghi,
Võ Đại Tôn bất nhị !!!
Nguyễn Hồng Dũng
**
Tiễn Chú Võ Đại Tôn
Con yêu Tổ Quốc đã xa rời
Võ Đại Tôn giờ được nghỉ ngơi
Sứ mệnh ươm nòi dù xác bỏ
Vai trò giữ nước dẫu xương rơi
Anh hùng tiếng đẹp lưu nhân thế
Dũng sĩ danh thơm để cuộc đời
Chiến hữu Cộng Hoà an thỏa mộng
Chèo thuyền Bát Nhã trí nhàn chơi
Minh Thúy Thành Nội
Tháng 5/23/2025
**
TIỄN ÔNG VÕ ĐẠI TÔN
*
Chiều rơi mây vắng lặng,
Tiễn người về cõi xa.
Lòng chan hòa lệ trắng,
Nén hương gửi phương xa.
*
Một đời son sắt chí,
Đấu tranh chẳng ngại ngần.
Mười năm nơi lao lý,
Tâm vẫn giữ chân tâm.
*
Ngục tù không khuất phục,
Dẫu bóng tối bủa vây.
Lời thơ còn lay động,
Mẹ Việt vẫn nơi đây.
*
Cánh chim trời đã khuất,
Tổ quốc mãi ghi công.
Người đi như trăng lặng,
Sáng mãi giữa lòng dân.
*
Xin nguyện mười phương Phật,
Tiếp dẫn bậc anh hùng.
Về nơi miền Cực Lạc,
Thoát khổ, được an dung.
*
PhamPhanLang
25/5/2025
**
NƯỚC TRÔI MỒ MẸ
(Thơ Hoàng Phong Linh)
Con quỳ bên ni dòng sông
Bên tê mồ Mẹ !
Trời ơi, nước ngập tràn đồng
Từng khúc xương trôi đau lòng con trẻ.
Con mang trong người thịt xương của Mẹ
Chừ trông nước lụt dâng về
Con còn bên ni, Mẹ mất bên tê,
Sóng bao la vỗ, bốn bề Mẹ mô ?
*
Ngày xưa Mẹ chết, con khóc mắt khô,
Chừ xương Mẹ trôi, hồn con nước lụt.
Nước dâng ngùn ngụt
Cuốn mái tranh nghèo.
Sóng cuộn mang theo
Ngày vàng bên Mẹ.
*
Con nhớ ngày xưa tiếng con thỏ thẻ
Đòi đi theo Mẹ nhóm buổi chợ làng.
Mẹ dắt tay con qua xóm, hoa vàng
Nở tươi bờ dậu.
Con kêu : – “Mẹ ơi, tưởng đàn bướm đậu”
Mẹ cười, bóp chặt tay con.
*
Con nhớ những lối đường mòn
Trâu bò qua lại.
Buổi chiều đơn sơ, lũy tre nằm ôm nắng quái,
*
Con đùa với bóng cau nghiêng.
Mẹ la : – “Coi chừng tối ngủ không yên,
Giật mình con khóc, bà Tiên bả buồn…”.
*
Con nhớ những mùa mưa tuôn
Gió đông kéo về lạnh buốt.
Trong lòng Mẹ, con nằm co rút,
Mẹ chuyền hơi ấm tình thương
Con mê giấc ngủ đêm trường, Mẹ vui.
*
Con nhớ dòng sông êm xuôi
Trôi về Phố Hội.
Giặt áo bên con Mẹ ngồi mỗi tối,
Con nhìn cá đớp trăng sao.
Mỗi lần sao chuyển ngôi cao
Con đưa ngực nhỏ, sao vào hồn thơ.
Nhìn con, mắt Mẹ đầy mơ
Con đòi Mẹ cõng, hờ ơ… Mẹ hò.
*
Chừ con về : nước lũ, sóng to
Xoáy cửa, phăng nhà, Xốc trôi mồ Mẹ !
Xương theo dòng sông ngày xưa ra bể
Vì chưng lòng Mẹ : đại dương !
Mẹ sống lầm than cho con tình thương
Chừ Mẹ chết đi, mồ trôi nước lụt.
Con quỳ bên ni, linh hồn tê buốt
Mần răng mà về bên tê chừ, Mẹ ôi !
*
Quê hương nước ngập tận trời
Hồn con khóc suốt một đời không nguôi!…
Hoàng Phong Linh
Tưởng Nhớ Nhà Thơ Hoàng Phong Linh Võ Đại Tôn
May 24, 2025
Vương Trùng Dương
-Chiến Hữu Võ Đại Tôn, sau nhiều năm lâm bệnh trầm trọng, qua đời tối Thứ Sáu 23/5/2025 tại bệnh viện Bankstown (NSW), hưởng thọ 90 tuổi. Ngoài thơ, văn, anh được gọi là nhà hoạt động chính trị, nhà đấu tranh cho quê hương, Tổ Quốc. Với tôi trong tình thân đồng hương (đề cập trong bài viết nầy) nên anh cho biết gọi nhau là “chiến hữu”.
Các tác phẩm thơ, văn: Lời Viết Cho Quê Hương (Năm 1979 tại Hoa Kỳ). Đoản Khúc Người Ra Đi (Năm 1986 tại Úc Châu). Hồi ký Tắm Máu Đen (Năm 1992 tại Úc, Hoa Kỳ năm 2000). Thơ Tiếng Chim Bên Dòng Thác Champy (Năm 1992 tại Úc Châu và năm 2000 tái bản tại Hoa Kỳ). Tập Truyện Chim Bắc Cành Nam (2002). Tuyển Tập Thơ Văn Tổ Quốc – Hành Trình 30 Năm” (Úc Châu 2005).
Trước đây, cũng vào tháng 5, tôi viết bài Hồi Ký Tuổi Thơ & Chiến Tranh (1945-1950) của Võ Đại Tôn. Theo lời anh, tăm đắc với bài viết nầy vì chỉ có người đồng hương mới hiểu rõ nơi chốn để chia sẻ.
Nay đăng lại bài viết:
Hồi ký Tuổi Thơ & Chiến Tranh (1945-1950) của Võ Đại Tôn ra đời cách nay một thập niên. Tại California, sách đã ra mắt ngày 16/5/2010, tại phòng họp của cơ quan Stockton Boulevard Partnership, Bắc California quy tụ các hội đoàn, đoàn thể, nhân sĩ và đồng hương tham dự rất đông để nghe diễn giả Võ Đại Tôn từ Úc sang, với tuổi đời 75. Trong bài viết của Khuất Đẩu ở trong nước “Để Tang Cho Sách” ghi lại thời điểm từ “chiến dịch bài trừ văn hóa” xuống đường đốt sách 21/5/1975… trong đó, những tài liệu trung thực về giai đoạn lịch sử nầy đã bị tiêu hủy. Bài viết mới nhất (4/2021) của Song Thao ở Canada: Tháng Tư Nghĩ Về Sách Sài Gòn Xưa “Gần hai chục năm trước, khi Cộng Sản tiếp thu Hà Nội, trò đốt sách đã được bày ra. Trên hai thập niên sau, họ làm y chang lại, bài vở là một thứ bổn cũ soạn lại”. Đọc lại với bao nỗi ngậm ngùi!
Ngày 12/6/2010 trong buổi sinh hoạt “Hành trình công tâm để xây dựng lại niềm tin” và ra mắt thơ văn của tác giả Võ Đại Tôn tại nhà hàng Emerald Bay, Santa Ana đã được các văn hữu như Cao Tiêu, Nguyên Sa, Đỗ Tiến Đức và các nhân sĩ… ca ngợi tinh thần đấu tranh của chiến sĩ Quốc Gia cho lý tưởng tự do, dân chủ.
Nay đọc các bài viết trong nước đã bị lệch lạc, bóp méo sự thật vì dựa vào tài liệu tuyên truyền… Vì vậy viết lại hồi ký của tác giả Võ Đại Tôn, chứng nhân thời cuộc để trả lại sự thật của giai đoạn lịch sử: “Cái gì của César, hãy trả lại César”.
Với hồi ký “Tuổi Thơ & Chiến Tranh” trong tháng 6/2010 qua nhận định của Nguyễn Mạnh Trinh cho thấy: Đọc bút ký “Tắm Máu Đen” rồi đọc “Hồi Ký Tuổi Thơ & Chiến Tranh”, và đọc những bài thơ ký tên Hoàng Phong Linh, tôi cảm nhận rõ một điều: Sáng tác của ông là tình yêu dành cho quê hương đất nước. Phải có một tình yêu mạnh mẽ thúc đẩy nên con người chiến sĩ, thi sĩ, nghệ sĩ hòa hợp thành một con người Việt Nam đã chiến đấu trong những năm tháng khốc liệt của chiến tranh từ lúc tuổi thơ cho đến khi trưởng thành. Là chiến sĩ, ông hành động theo lý tưởng của mình, chấp nhận hy sinh gian khổ. Là thi sĩ, ông làm thơ, để gần hơn với mơ mộng, để yêu thương hơn quê hương. Là văn sĩ, ông mang tấm lòng thiết tha của mình giãi bày tâm can của một người nặng lòng với đất nước…
Sau khi dẫn chứng những đoạn trong hồi ký, phân tích với đoạn kết: Đọc bút ký “Tắm Máu Đen” rồi đọc “Hồi Ký Tuổi Thơ & Chiến Tranh”, và đọc những bài thơ ký tên Hoàng Phong Linh, tôi cảm nhận rõ một điều: Sáng tác của ông là tình yêu dành cho quê hương đất nước. Phải có một tình yêu mạnh mẽ thúc đẩy nên con người chiến sĩ, thi sĩ, nghệ sĩ hòa hợp thành một con người Việt Nam đã chiến đấu trong những năm tháng khốc liệt của chiến tranh từ lúc tuổi thơ cho đến khi trưởng thành. Là chiến sĩ, ông hành động theo lý tưởng của mình, chấp nhận hy sinh gian khổ. Là thi sĩ , ông làm thơ, để gần hơn với mơ mộng, để yêu thương hơn quê hương. Là văn sĩ, ông mang tấm lòng thiết tha của mình giãi bày tâm can của một người nặng lòng với đất nước.
Trong hồi ký “Tuổi Thơ & Chiến Tranh” của Võ Đại Tôn in bài giới thiệu của Trần Trung Đạo, là đồng hương, tuy tuổi đời cách nhau hơn hai mươi năm nhưng cùng chung cảnh ngộ đau buồn và cùng chung tâm cảm.
“Chúng tôi những người con đi xa, gánh trên vai đôi gánh nặng. Đất nước, quê hương, tình thương và nỗi nhớ. Nhiều khi tôi thèm làm một con chim nhỏ, bay về đậu trên tấm bia và đọc cho mẹ nghe những bài thơ được đan kết từ mấy mươi năm trầm luân thống khổ. Nhưng không, đôi cánh chúng tôi quá nhỏ và quảng trời thì quá xa, ước mơ cũng chỉ là mơ ước. Chúng tôi chọn lựa một cách sống mà chúng tôi nghĩ là đúng nhất cho đời mình và đất nước nhưng chọn lựa nào mà chẳng có hy sinh. Chúng tôi đã phải hy sinh những riêng tư thân thiết nhất.
… Từ thuở chào đời, tôi đã là một đứa bé bất hạnh. Mẹ và anh chị tôi đều mất rất sớm. Trí nhớ của tôi còn quá non nớt để giữ lại hình ảnh mẹ. Mẹ tôi qua đời vì bịnh trong một xóm nhà quê nghèo khó nên không có đến một tấm hình để lại cho tôi. Cha tôi thường bảo tôi giống cha nhiều hơn giống mẹ. Tôi cũng chẳng có cậu hay dì nên tôi lại càng không thể tìm đâu ra được một nét nào của mẹ trong những người thân còn sống.
Vì không biết mẹ, nên mẹ trở thành tuyệt đối. Khi nhìn ánh trăng tròn trong ngày rằm tháng Bảy, tôi nghĩ đó là khuôn mặt dịu dàng của mẹ, nhìn nước chảy ra từ giòng suối mát tôi nghĩ đến dòng sữa mẹ, nhìn áng mây trắng bay trên nền trời tôi nghĩ đến bàn tay mẹ, nhìn những vì sao trên dải thiên hà tôi nghĩ đến đôi mắt mẹ.
Nói chung, hình ảnh nào đẹp nhất, tinh khiết nhất, thiêng liêng nhất, đều được tôi nhân cách hóa nên hình ảnh mẹ. Vẻ đẹp của mẹ tôi là vẻ đẹp không những tuyệt vời mà còn là tuyệt đối. Hình ảnh duy nhất của tôi về mẹ là ngôi mộ đầy cỏ mọc dưới rặng tre già ở làng Mã Châu, một ngôi làng dệt lụa bên bờ sông Thu Bồn. Ngày tôi còn nhỏ, mỗi buổi chiều khi tan trường tiểu học, trên đường về tôi thường ghé thăm mộ mẹ, nhổ những bụi cỏ hoang, trồng thêm những chùm hoa vạn thọ. Nếu tuổi thơ là tuổi hồn nhiên với những cánh diều bay, với những con bướm vàng thơ mộng thì tôi đã không có tuổi thơ. Tuổi thơ tôi là một chuỗi ngày buồn và chờ đợi một điều gì sắp đến.
Một tuổi thơ như thế có thể tạm gọi là tuổi thơ bất hạnh. Nhưng tuổi thơ tôi không phải là bất hạnh nhất hay ít bất hạnh hơn anh Võ Đại Tôn.
… Anh bất hạnh hơn tôi vì mẹ anh, người đàn bà vốn đang trọng bịnh trong người, đã phải chết trong hoàn cảnh vô cùng thảm thương, đau đớn.
… Anh Võ Đại Tôn cũng đã xác định quan điểm này trong hồi ký Tuổi Thơ và Chiến Tranh: “Viết lại cho tuổi trẻ của tôi trong nỗi trầm luân của cả một Dân Tộc và viết cho Tuổi Trẻ Việt Nam với niềm mong ước các thế hệ tương lai hiểu thấu, tránh xa, ngăn chặn, cùng nhau vượt qua mọi chướng ngại để cứu nguy Tổ Quốc và hóa giải mọi trở lực để quang phục quê hương.
… Với tuổi đã ngoài bảy mươi, lẽ ra anh nên dành khoảng thời gian mà anh tự nhận là “hoàng hôn của một đời người” để đi đây đi đó thăm viếng người thân, tạm biệt bạn bè, hay ngồi an nhàn bên tách trà, chén rượu, nhìn mặt trời lên cao ngoài biển rộng, nhìn bóng tà dương khuất dần sau đỉnh núi cao, không, anh không thể an nhàn như thế được. Còn một hơi thở anh còn đóng góp, còn cất lên được một tiếng nói anh còn tìm cách để trao gởi những ước mơ chưa làm được hết của anh cho các thế hệ mai sau. Anh cố gắng dành thời gian còn lại để viết. Dù bàn tay anh có run hơn, đôi mắt có yếu hơn, anh vẫn cố gắng viết, bởi vì con người ai cũng phải chết nhưng sự thật lịch sử phải được sống, sống cho hôm nay và cho mãi mãi về sau…”.
Với hồi ký của anh Võ Đại Tôn qua các bài viết của các văn hữu, trong đó có Trần Trung Đạo và Nguyễn Mạnh Trinh, tôi thấy cũng đủ để cảm nhận những gì tác giả Võ Đại Tôn chia sẻ sau sáu thập niên về nơi cố hương.
Trong thời gian qua, anh và tôi thường viết qua email, anh than tuổi già sức yếu, mỗi lần nghĩ đến đất nước và cố hương lòng đau quặn thắt, không cầm được nước mắt. Cho đến lúc nầy, anh vẫn mang niềm đau vì không về được cố hương, không ôm mồ mẹ trong vòng tay như lúc tuổi thơ!
Trong mùa đại dịch quái ác nầy, ở nhà chán quá, tôi lục lại những quyển sách cũ ra đọc lại để giết thời giờ, nào ngờ hồi ký của anh Võ Đại Tôn, một lần nữa làm tôi xúc động nên ghi lại những dòng cảm nghĩ.
Sau biến cố tang thương của đất nước, tháng năm 1975, vợ chồng anh Võ Đại Tôn vượt biển sang Mã Lai đến định cư tại Úc Châu năm 1976.
Năm 1972, Võ Đại Tôn (Trung Tá) kết hôn với chị Tuyết Mai, dạy ở trung học Long Khánh và làm xướng ngôn viên đài truyền hình Việt Nam, băng tần số 9. Năm 1978, vợ chồng sinh được cháu trai Võ Đại Nam (Cu Lỳ) và sau đó mở quá cà phê Cu Lỳ để có dịp gặp gỡ thân hữu. Với cuộc sống gia đình đang hạnh phúc như vậy nhưng anh mang nặng tấm lòng nợ nước nên tháng 2 năm 1981 trở về lại quê hương để tham gia kháng chiến phục quốc (qua đường rừng Thái-Lào) nhưng đã bị sa cơ vào tháng 10, 1981, tại biên giới Lào Việt.
Anh bị tù biệt giam hơn 10 năm tại tại trại tù Thanh Liệt (B-14), ngoại thành Hà Nội. Thế nhưng từ khi ở tù cho đến khi được thả ra để trở về Úc, anh là người đi giữa hai lằn đạn bởi thủ thuật Cộng Sản Hà Nội đã dàn dựng, gài bẫy, bôi nhọ… khi anh nói rồi bị cắt xén để phát thanh và đăng báo!
Trong cuộc họp báo quốc tế ngày 13 tháng 7 năm 1982 tại Hà Nội, anh lên án chế độ tàn bạo CSVN nhưng do CS tổ chức, dàn dựng thì thành phần hiện diện (trong và ngoài nước) là người của tổ chức nên việc phổ biến qua thủ thuật tráo trở, đánh lận con đen. (Trong bài Phỏng Vấn Võ Đại Tôn, 40 Năm Đấu Tranh của Hữu Nguyên đã trả lời chi tiết về chuyến trở lại phục quốc và cuộc họp báo).
Khi được ra khỏi trại tù CS, anh cũng được ăn uống và chụp hình đăng báo… Từ nhỏ anh đã chứng kiến những trò gian manh, lật lọng của Việt Minh trong gia đình nhưng không hiểu vì sao anh lại bị gài bẫy dàn dựng như vậy? Điều bí ẩn đó tuy bất thường với mọi người nhưng với anh chỉ là “vở kịch” của bọn chúng trong giai đoạn, anh vẫn tiếp tục con đường đấu tranh suốt cuộc đời ở hải ngoại.
Trong thời điểm đó có hàng vạn sĩ quan, viên chức VNCH đang bị cầm tù ở miền Bắc nhưng CS không dàn dựng mà đem con cờ phục quốc ra với dụng ý đen tối cho thành phần nầy trước công luận. Vào thời điểm năm 1981, ở Úc có ít người Việt tỵ nạn, chưa có tổ chức đấu tranh nào, anh dấn thân trong đơn lẽ, tổ chức là trái tim và con đường quang phục là quê hương.
Với tôi, khi còn ở trong nước đã biết và khi tỵ nạn tại Hoa Kỳ khi đọc hai nguồn tin trái ngược nhau bênh vực và chống đối… nên im lặng. Ngay cả bản thân anh cũng bị xuyên tạc là “Hạ sĩ quan thông dịch viên, viên chức quèn của VNCH”!.
Khi người chồng ra đi, cuối năm 1981 chị Tuyết Mai dẹp quán rồi vào làm việc ở Bưu Điện Úc. Sau khi biết tin chồng bị cầm tù, chị đã vận động với báo chí và chính quyền can thiệp cho chồng (thân phụ chị bị chết trong lao tù CS) nên chị quyết tâm tranh đấu đến cùng cho đến khi cuối năm 1991, Bộ Ngoại Giao Úc báo tin cho biết anh Võ Đại Tôn được ra tù và trở lại Úc… Có lẽ trong hoàn cảnh nghiệt ngã nhất, bi thảm nhất chỉ có người vợ mới cảm thông và lặng lẽ tìm mọi cách để cứu thoát cho chồng. Hình ảnh chị cũng như bao người “vợ tù cải tạo” đã viết nên “trang sử” đẹp, đáng trân trọng…
Trong email, tôi nói anh viết vài dòng tiểu sử cho chính xác, và anh chỉ viết là người lính, viên chức VNCH, là chiến sĩ đấu tranh cho lý tưởng Quốc Gia, Dân Tộc. Cấp bậc, chức vụ có gì đáng nói… mà điều đáng nói đã thể hiện qua thơ văn của Hoàng Phong Linh, Võ Đại Tôn trong bốn thập niên qua. Nay tuổi anh đã gần đất xa trời, đau yếu những vẫn giữ vững tinh thần chống Cộng, yêu chuộng tự do, dân chủ cho quê hương, đất nước. Tôi hiểu và nhân quyển hồi ký nầy để chia sẻ cho nhau.
Thật ra, viết về hồi ký nầy chỉ là phần nhỏ với tóm lực, phải đọc từng dòng trong hồi ký mới cảm nhận được những gì tác giả nói lên trong tận đáy lòng.
Quê nội tôi nằm bên cạnh sông Thu Bồn, từ Quốc Lộ I, từ cầu Cao Lâu chạy dài theo hướng Đông xuống các làng ở phía Nam thành phố Hội An. Tên gọi xã Điện Phương hiện nay qua những lần thay đổi thuộc quận Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Ranh giới xã Điện Phương ở phía Tây thành phố Hội An, phía Bắc giáp Tỉnh Lộ 608 (Vĩnh Điện – Hội An), phía Đông của Quốc Lộ 1 (cạnh cầu Cao Lâu) và phía Nam giáp sông Thu Bồn). Điện Phương vẫn giữ tên các làng cũ như Thanh Chiêm, Phước Kiều, Phú Chiêm, Kim Bồng (thời gian thuộc xã Cẩm Kim)… Theo dòng lịch sử thì những làng nầy được hình thành mấy trăm năm về trước thời Nguyễn Hoàng, trong đó có di dân từ Thanh Hóa. Vài làng nơi nầy nổi tiếng nghề đúc đồng từ thời vua Tự Đức. Nghề bánh tráng và mì Quảng nổi tiếng từ xưa. Làng Kim Bồng rất nổi tiếng về nghề mộc, hầu hết các kiến trúc cổ kính của Hội An đều do bàn tay tài hoa của nơi nầy. Nghề diệt chiếu phổ biến ở nhiều làng.
Tin Quốc Tế Đó Đây
***
Ukraine Tố Cáo Nga Điều Động 50 Ngàn Quân Chuẩn Bị Tấn Công Vùng Sumy
(Hình AP - Volodymyr Hordiienko: Nhiều xe cộ bị hư hại sau cuộc tấn công bằng phi đạn của Nga tại vùng Sumy, Ukraine, ngày 13/4/2025.)
-Ngày 27/5/2025, Tổng thống Ukraine, ông Volodymyr Zelensky cho biết Nga huy động khoảng 50 ngàn quân chuẩn bị một cuộc tấn công tại vùng Sumy. Kyiv khẳng định có những biện pháp đối phó đồng thời đề nghị một cuộc gặp 3 bên với Trump và Putin.
Trả lời giới báo chí hôm 27/5, nhưng cấm đưa ra bình luận cho đến ngày thứ Tư (28/5), Tổng thống Ukraine khẳng định những đội quân “đông nhất và hùng mạnh nhất” của Nga hiện đang trú đóng tại mặt trận Koursk. Mục tiêu là “đẩy lui” quân Ukraine khỏi khu vực và chuẩn bị “các cuộc tấn công vào vùng Sumy”, Đông-Bắc Ukraine. Đây cũng là khu vực mà Mạc Tư Khoa tuyên bố muốn thành lập “vùng đệm” để ngăn ngừa các cuộc xâm nhập của Ukraine.
Cũng trong cuộc họp báo này, theo thông tấn xã AFP, Tổng thống Zelensky cho biết sẵn sàng cho cuộc gặp 3 bên cấp cao với Donald Trump và Vladimir Putin, nếu Tổng thống Nga “cảm thấy không thoải mái với cuộc họp song phương”, hoặc các bên “mong muốn họp ba bên”. Nhưng cùng lúc, ông kêu gọi Mỹ gia tăng trừng phạt Nga, nhất là trong các lĩnh vực “năng lượng và hệ thống ngân hàng”.
Tuy nhiên, phía Nga hôm 28/5 đã bác bỏ đề nghị tổ chức thượng đỉnh 3 bên. Phát ngôn viên Ðiện Cẩm Linh Dmitri Peskov tuyên bố một cuộc gặp như vậy phải là “kết quả của những thỏa thuận cụ thể giữa hai phái đoàn” Nga và Ukraine.
Còn theo thông tấn xã Reuters, ông Zelensky tuyên bố có thể xem xét Thổ Nhĩ Kỳ, Vatican và Thụy Sĩ như là những địa điểm thực tế nhất để tổ chức các cuộc đàm phán với Nga. Ngoài những nước này ra, Malta cũng như nhiều nước Phi Châu khác đã bày tỏ thiện chí đón tiếp cuộc đàm phán.
Mặt khác, Tổng thống Ukraine khẳng định vẫn chưa nhận được “giác thư” mà Mạc Tư Khoa nhắc đến trong tuần trước đưa ra các điều kiện cho một thỏa thuận hòa bình lâu dài.
Thông tấn xã AFP cho biết thêm là hôm 28/5, Tổng thống Zelensky đến Bá Linh để gặp Thủ tướng Đức Frierich Merz, thảo luận về “hậu thuẫn của Đức dành cho Ukraine cũng như các nỗ lực được khai triển (hiện trong tình trạng bế tắc) để đi đến một lệnh ngừng bắn” với Nga. Hai lãnh đạo có cuộc họp báo vào lúc 1 giờ 30 phút trưa.
Nga Thông Báo Hạ Gần 300 Drone của Ukraine!
-Hôm 28/5/2025, Nga thông báo đã hạ gần 300 drone của Ukraine trong đêm 27 rạng sáng 28/5.
Đây được xem như đợt không kích lớn nhất của Ukraine nhắm vào Nga từ khi nổ ra chiến tranh. Đô trưởng Mạc Tư Khoa, Sergueï Sobianine, cho biết, lực lượng phòng không hạ được 39 drone của Ukraine bay hướng đến thủ đô Nga.
Nhìn sang Ukraine, trong 3 ngày từ cuối tuần qua sang đầu tuần này, Ukraine đã hứng chịu đợt không kích cường độ cao chưa từng có, kể từ khi nổ ra chiến tranh: Nga đã dùng hơn 900 drone và hàng chục phi đạn oanh kích nhiều nơi ở Ukraine khiến 18 người thiệt mạng và hơn 80 người bị thương. Tuy nhiên, cuộc sống vẫn tiếp diễn. Từ thủ đô Kyiv của Ukraine, thông tín viên Emmanuelle Chaze của Ðài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI) gửi về bài phóng sự:
“Chúng tôi đang ở Lukianivska, giữa khu trung tâm của Kyiv. Đây là khu phố bình dân, nơi sinh sống của các gia đình, cũng như người già và sinh viên. Và đây cũng là khu vực thường xuyên bị Nga oanh kích. Cuối tuần qua, một tòa nhà ở cao 20 tầng đã bị hư hại nghiêm trọng: một drone của Nga phóng đến đã phát nổ ngay phía trước tòa nhà và các căn nhà ở những tầng thấp bị phá hủy.
Tuy nhiên, trong phòng thu âm “Seven Monkeys” ở tầng hầm của khu nhà, các hoạt động vẫn không gián đoạn, theo lời giải thích của chủ nhân của phòng thu âm này. Anton giải thích: “Buổi sáng hôm đó, sau vụ tấn công, chúng tôi lại làm việc trở lại, nói đúng ra là hoạt động của chúng tôi đã không bị gián đoạn (..) Chúng tôi thông báo với tất cả những ai muốn đến phòng thu rằng nơi đây vẫn an toàn. Đấy, mọi chuyện diễn ra như thế đấy. Đó chính là cách chúng tôi sống. Mọi người vẫn đưa con cái đến, bởi vì hôm sau đó có một cuộc thi hát. Và dĩ nhiên là chúng tôi không thể chối từ. Mọi người đã đến và họ đã ca hát. Đó là liệu pháp mà mọi người đang cần có. Vào thời buổi này, âm nhạc luôn là khoảnh khắc thăng hoa đối với chúng tôi”.
Hôm thứ Hai (26/5), một video ghi lại cảnh trẻ em học hát tại phòng thu âm của Anton đã lan truyền khắp các mạng xã hội ở Ukraine, giúp nâng cao tinh thần của người dân đang phải chịu đựng những khó khăn hàng ngày. Họ vẫn muốn tiếp tục sống một cách bình thường”.
Hạ Viện Pháp Thông Qua Dự Luật “Trợ Tử”
-Theo tin của thông tấn xã AFP ngày 28/5/2025, Dự luật Trợ tử bắt đầu được đưa ra bàn bạc từ năm 2022 tại Pháp.
Quyền trợ tử bao gồm quyền cho phép và hỗ trợ bệnh nhân muốn dùng chất gây chết người, hoặc cho phép dùng chất này nếu người bệnh “không còn khả năng về thể chất” tự làm điều đó.
Như vậy, Dự luật này là nhằm hợp pháp hóa việc trợ tử và đặc biệt là an tử. Điều kiện là người bệnh đang ở trong một tình trạng “nghiêm trọng và không thể chữa khỏi”, “đe dọa đến tính mạng”, ở “giai đoạn tiến triển” hoặc “giai đoạn cuối” và người bệnh phải chịu đựng “nỗi đau đớn về thể chất hoặc tâm lý”.
Sau khi được thông qua vào hôm 27/5/2025, để có hiệu lực, Dự luật còn phải được Thượng viện thông qua. Nếu được ban hành, đây sẽ được xem là cải cách xã hội quan trọng nhất tại Pháp tính từ sau đạo luật Hôn nhân Đồng giới hồi năm 2012.
Tổng Thống Pháp Macron Thăm Nam Dương, Ca Ngợi Quan Hệ Quốc Phòng Song Phương
(Hình REUTERS - Ajeng Dinar Ulfiana: Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (phải) và đồng nhiệm Nam Dương Prabowo Subianto duyệt đội danh dự trong lễ đón tiếp tại Cung điện Merdeka, Jakarta, Nam Dương, ngày 28/5/2025.)
-Tại thủ đô Jakarta của Nam Dương, hôm 28/5/2025, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron bắt đầu chuyến thăm cấp Quốc gia thứ 2 trong vòng công du Đông-Nam Á. Nguyên thủ Pháp đã ca ngợi mối “quan hệ chưa từng có” giữa hai nước, đặc biệt về mặt an ninh và quốc phòng.
Kết thúc chuyến thăm Việt Nam, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã đến Jakarta hôm 27/5. Các nghi lễ đón tiếp, hội đàm ký kết hợp đồng diễn ra trong ngày 28/5. Trong 2 ngày công du đất nước lớn nhất Đông-Nam Á, nguyên thủ Pháp và người đồng cấp Nam Dương, Prabowo Subianto, có các trao đổi nhằm đẩy mạnh quan hệ hợp tác song phương và thảo luận các vấn đề quốc tế mà hai bên quan tâm.
Năm nay đánh dấu 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Là nước đông dân thứ 4 thế giới, Nam Dương là đối tác chiến lược trong lĩnh vực quốc phòng của Pháp, khách hàng lớn nhất trong khu vực của ngành công nghiệp vũ khí Pháp. Trong những năm gần đây, Nam Dương đã ký các ý định thư mua 42 chiến đấu cơ Rafale và 2 tàu ngầm Scorpène của Pháp.
Trước sự hiện diện của Tổng thống Nam Dương, nguyên thủ Pháp tuyên bố với báo giới: “Những năm qua, chúng tôi đã củng cố mối quan hệ chưa từng có trong quốc phòng, an ninh và tôi vui mừng các ý định thư ký hôm nay có thể mở ra một viễn cảnh mới với việc đặt thêm các máy bay Rafale và tàu ngầm Scorpène, khu trục hạm hạng nhẹ cùng với các cuộc diễn tập chung, huấn luyện chung, và trao đổi thông tin giữa quân đội hai nước”.
Ngoài vấn đề quốc phòng, Pháp cũng quan tâm nhiều đến vấn đề hợp tác khai khoáng. Nam Dương là nước sản xuất nickel lớn nhất thế giới và cũng là nước có trữ lượng lớn nhất loại kim loại thiết yếu sản xuất bình điện cho xe hơi chạy điện.
Trong chuyến thăm này, Tổng thống Emmanuel Macron cũng có ý định nhấn mạnh vào hợp tác chuyển đổi năng lượng và mở rộng quan hệ đối tác giữa Pháp và Nam Dương trong lĩnh vực văn hóa.
Sau Nam Dương, ngày 29/5, Tổng thống Pháp sẽ tới Tân Gia Ba và dự Diễn đàn Đối thoại An ninh Sangri-La 2025.
Donald Trump Tiếp Tục Tấn Công Đại Học Harvard
(Hình REUTERS - Faith Ninivaggi: Một góc khuôn viên Đại học Harvard ở Cambridge, Massachusetts, Hoa Kỳ, ngày 23/5/2025.)
-Cuộc đối đầu giữa Donald Trump và Đại học Harvard tiếp diễn. Tòa Bạch Ốc muốn buộc cơ sở giảng dạy đầy danh tiếng này phải tuân theo đòi hỏi chính sách của họ. Để làm được điều đó, chính quyền Trump tiếp tục đánh vào túi tiền của trường.
Thông tín viên Guillaum Naudin của Ðài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI) tại Hoa Thịnh Ðốn tường trình:
100 triệu Mỹ kim là con số mà chính quyền Hoa Kỳ ước tính giá trị các hợp đồng ký kết giữa các cơ quan của chính phủ với trường Harvard. Chính quyền yêu cầu các cơ quan này nghiên cứu cách thức có thể hủy hoặc chuyển sang ký kết với các cơ sở khác.
Đây không phải lần đầu tiên Tòa Bạch Ốc xem xét lại các mối liên hệ tài chánh với Harvard. Hơn 2 tỉ Mỹ kim trợ cấp đã bị đóng băng, 9 tỉ khác đang được rà soát lại. Ngoài ra, chính quyền còn bãi bỏ quyền của trường được tuyển dụng sinh viên và Giáo sư ngoại quốc. Đây cũng là một nguồn tiền quan trọng đồng thời cũng là uy tín và tinh hoa của trường.
Chính quyền chỉ trích trường Đại học này đã để cho các hệ tư tưởng cấp tiến cũng như bài Do Thái nảy nở mạnh trong khuôn viên nhà trường.
Đó cũng là lý do tại sao Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tuyên bố tạm dừng cấp thị thực cho tất cả sinh viên ngoại quốc ở tất cả các trường Đại học Hoa Kỳ trong thời gian xem xét lại các bài đăng trên mạng xã hội của họ. Hiệu trưởng trường Harvard, ông Alan Garber kêu gọi tất cả các trường Đại học kiên định, không nhượng bộ trước cuộc tấn công của chính phủ.
Theo thông tấn xã AFP, hôm 27/5, hàng trăm sinh viên của trường Harvard đã biểu tình đế phản đối hành động tấn công mới của Tòa Bạch Ốc. Mặc dù Tư pháp Hoa Kỳ quyết định tạm ngừng áp dụng việc bãi bỏ quyền tuyển sinh viên ngoại quốc, các sinh viên Mỹ và ngoại quốc đều tỏ ra quan ngại trước việc chính quyền Trump tấn công Harvard.
Theo trang web của trường, Đại học Harvard đóng tại Cambridge, tiểu bang Massachusetts (phía Đông-Bắc). Hàng năm, trường đón khoảng 6.700 sinh viên quốc tế, chiếm 27% tổng số.
Harvard được xếp hạng là một trong những trường Đại học tốt nhất thế giới và theo thống kê, 162 giải Nobel đã qua học tại trường. Học phí mỗi năm của Harvard lên tới hàng chục ngàn Mỹ kim, là trường Đại học giàu nhất Hoa Kỳ, có ngân quỹ trị giá 53,2 tỉ Mỹ kim vào năm 2024.
TIN VẮN - TIN TỔNG HỢP
(AFP/RFI) - Nhật Bản kêu gọi các trường Đại học trong nước đón nhận sinh viên gặp khó khăn tại Mỹ. Lời kêu gọi của Bộ trưởng Giáo dục Nhật Bản, bà Toshiko Abe, được đưa ra hôm 27/5/2025. Bà Abe cho biết quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump đình chỉ chương trình tuyển sinh quốc tế của Đại học danh tiếng Harvard khiến nhiều sinh viên Nhật Bản lo lắng. Bộ trưởng Giáo dục Nhật Bản khẳng định sẽ làm mọi điều có thể để bảo đảm là những thanh niên đầy tham vọng và tài năng có thể tiếp tục việc học hành. Trước mắt, Đại học Tokyo, một trong những Đại học danh tiếng nhất của Nhật Bản, dự kiến tạm thời tiếp nhận các sinh viên đang gặp khó khăn tại Mỹ, cũng như các nhà nghiên cứu trẻ của các trường Đại học của Mỹ.
(Yonhap/RFI) - Bộ trưởng An ninh Bắc Hàn công du Nga. Hôm 26/5/2025, phái đoàn của Bộ trưởng Ri Chang-dae khởi hành từ Bình Nhưỡng để sang Nga dự cuộc họp thứ 13 của các viên chức an ninh cấp cao. Theo lịch trình, thư ký Hội đồng An ninh Nga, Sergueï Choïgou sẽ gặp ông Ri và đại diện an ninh của các nước Iran, Ấn Độ vào hai ngày 28-29/5.
(RFI) – Trung Quốc họp cấp cao tăng cường quan hệ với các đảo quốc Thái Bình Dương. Trong 2 ngày 28 và 29/5/2025, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tiếp đón các đồng cấp của 11 quốc đảo Thái Bình Dương. Cuộc họp diễn ra tại thành phố Hạ Môn, tỉnh Phúc Kiến, nhằm thắt chặt các mối quan hệ đối tác toàn diện giữa Trung Quốc với các đảo quốc trong vùng biển chiến lược.
(AFP/RFI) – Trung Quốc bị cáo buộc “thao túng” thị trường thép. Trong một báo cáo công bố hôm 27/5/2025, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OCDE) cáo buộc Bắc Kinh “lũng đoạn” thị trường thép thế giới và kềm hãm đầu tư phi các-bon của ngành luyện kim. Báo cáo dự phóng nhu cầu thế giới giảm “chưa tới 1%”, trong khi nhịp độ sản xuất sẽ tăng vọt đến 6,7% trong giai đoạn 2025-2027. Tuy nhiên, theo OCDE, mức tăng này là do nhưng khoản tài trợ, đặc biệt tại Trung Quốc “cao hơn mức trung bình gấp 5 lần so với nhiều nền kinh tế khác”. Báo cáo cho rằng thị trường thép đã “bị thao túng bởi những thế lực phi thị trường, mà ở đó các nhà sản xuất nào không nhận được tài trợ thì không thể đối đầu với cuộc cạnh tranh công bằng”.
(AFP/RFI) - Ấn Độ phê duyệt một chương trình phát triển loại chiến đấu cơ hiện đại nhằm tăng cường khả năng tự chủ về quốc phòng. Thông báo của Bộ Quốc phòng Ấn Độ được đưa ra hôm 27/5/2025, gần 3 tuần sau cuộc đối đầu quân sự với Pakistan, theo đó Bộ trưởng Rajnath Singh đã phê duyệt loại chiến đấu cơ thế hệ thứ 5 (AMCA). Cơ quan Phát triển Hàng không Ấn Độ (ADA), trực thuộc Bộ Quốc phòng, sẵn sàng thực hiện chương trình này thông qua quan hệ đối tác công nghiệp. Do căng thẳng với Trung Quốc và Pakistan, hai nước láng giềng có vũ khí nguyên tử, Tân Ðề Ly đặt hiện đại hóa quân đội lên hàng đầu. Ấn Độ cũng là một trong những nước nhập cảng vũ khí lớn nhất thế giới.
(AFP/RFI) – Đức siết chặt luật nhập cư. Ngày 28/5/2025, chính phủ Đức thông qua Dự thảo luật nhằm hạn chế di cư, bao gồm cả việc đình chỉ chương trình đoàn tụ gia đình sau động thái siết chặt kiểm soát biên giới. Liên minh chính phủ cầm quyền, gồm đảng bảo thủ của Thủ tướng Đức Friedrich Merz và đảng Xã hội-Dân chủ, cũng đã bỏ phiếu hủy cơ chế nhập tịch nhanh do chính phủ Olaf Scholz đề ra. Cuối cùng, các Bộ trưởng đã phê duyệt việc đưa vào luật nội dung Đức muốn “hạn chế” di dân chứ không còn là “kiểm soát” như tình trạng hiện nay. Tuy nhiên, việc thắt chặt chính sách này vẫn còn phải được các Dân biểu chấp nhận từ nay đến tháng Bảy.
(AFP/RFI) – Iran rất có thể cho phép các chuyên gia Mỹ đến thanh tra. Hôm 28/5/2025, lãnh đạo Tổ chức Nguyên tử năng Iran (OIEA), ông Mohammad Eslami tuyên bố “nếu các vấn đề được dỡ bỏ, một thỏa thuận được đúc kết và các yêu cầu của Iran được tính đến, Iran sẽ xem xét lại khả năng chấp nhận các điều tra viên người Mỹ” của Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế (IAEA) đến thanh sát. Hiện Teheran và Hoa Thịnh Ðốn đang trong vòng đàm phán về nguyên tử Iran.
(AFP/RFI) - Vụ thử nghiệm thứ 9 phi thuyền Starship của SpaceX thất bại. Hôm 27/5/2025, tập đoàn SpaceX của tỉ phú Elon Musk thông báo đã mất liên lạc với Starship ít phút sau khi phi thuyền cất cánh từ bãi phóng Starbase, tiểu bang Texas của Mỹ vào khoảng 11 giờ 35 phút tối (GMT) hôm 27/5. Hỏa tiễn có kích cỡ một tòa nhà cao khoảng 40 tầng và là hỏa tiễn đẩy mạnh nhất từng được thiết kế. Phi thuyền không khai triển được các thiết bị mô phỏng vệ tinh như SpaceX kỳ vọng. Nhiên liệu bị rò rỉ khiến phi thuyền mất kiểm soát và phát nổ trên bầu trời Ấn Độ Dương.
(AFP/RFI) –Mức hâm nóng trái đất trung bình có thể vượt quá 1,5°C trong giai đoạn 2025-2029, so với thời kỳ tiền công nghiệp. Hôm 28/5/2025, Tổ chức Khí tượng Thủy văn Thế giới (OMM), một cơ quan trực thuộc Liên Hiệp Quốc, cho biết dự báo này có độ chính xác tới 70%. Trái Đất vẫn sẽ tiếp tục duy trì mức hâm nóng lịch sử sau 2 năm nóng nhất từng được ghi nhận, theo như báo cáo khí hậu hàng năm do Cơ quan Khí tượng Thủy văn Anh Quốc công bố.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét