Đại học Harvard (Ảnh: Zhong Chen / Shutterstock)
Fox News đưa tin vào thứ Năm (ngày 22/5), Bộ An ninh Nội địa Mỹ đã tuyên bố thu hồi chứng nhận chương trình “Sinh viên và Học giả trao đổi” (SEVP) của Đại học Harvard. Điều này đồng nghĩa với việc Harvard sẽ không còn được phép tuyển sinh sinh viên quốc tế. Đồng thời, các sinh viên quốc tế hiện tại phải chuyển sang trường khác trước khi năm học tới bắt đầu, nếu không sẽ mất quyền cư trú hợp pháp tại Mỹ.
<!>
Quyết định này bắt nguồn từ sự bất mãn mạnh mẽ của chính quyền Trump đối với cách xử lý không thỏa đáng của Harvard trong các cuộc biểu tình trong khuôn viên trường, cũng như việc trường từ chối hợp tác cung cấp hồ sơ hành vi của các sinh viên liên quan. Theo Fox News, Bộ An ninh Nội địa cáo buộc Harvard tồn tại các hành vi “ủng hộ khủng bố” trong khuôn viên trường, và nhà trường đã không cung cấp thông tin hành vi của sinh viên có thị thực theo yêu cầu.
Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristi Noem tuyên bố: “Chính quyền nhiệm kỳ này đang yêu cầu Harvard chịu trách nhiệm về việc kích động bạo lực, bài Do Thái trong khuôn viên trường, và hợp tác với Đảng Cộng sản Trung Quốc. Việc tuyển sinh sinh viên quốc tế để thu học phí cao và tăng quỹ hàng chục tỷ USD là một đặc quyền, không phải quyền lợi. Harvard đã có cơ hội lựa chọn đúng đắn, nhưng họ đã từ chối hợp tác. Do đó, Harvard đã bị thu hồi chứng nhận chương trình SEVP.”
Đại học Harvard bị phát hiện đào tạo thành viên cho các tổ chức bán quân sự của ĐCSTQ
Theo quyết định này, Harvard sẽ không được tuyển sinh sinh viên quốc tế trong năm học 2025–2026, và các sinh viên quốc tế hiện tại phải chuyển trường trước khi năm học mới bắt đầu, nếu không sẽ mất quyền cư trú hợp pháp tại Mỹ.
Trong thư gửi bà Maureen Martin – Giám đốc Di trú của Harvard, bà Noem nhấn mạnh rằng nhà trường “công khai từ chối hợp tác với Bộ An ninh Nội địa, không cung cấp thông tin sinh viên liên quan”,đồng thời “duy trì một môi trường học đường nguy hiểm, không thân thiện với sinh viên Do Thái, tuyên truyền ngôn luận của Hamas, và thực hiện chính sách ‘Đa dạng, Công bằng và Hòa nhập’ (DEI) mang tính phân biệt chủng tộc.”
Bà đã ra tối hậu thư cho Harvard, yêu cầu trong vòng 72 giờ phải cung cấp đầy đủ tài liệu để có thể khôi phục lại tư cách tham gia chương trình visa.
Bà cho biết, hình phạt này là “hệ quả trực tiếp của việc Harvard nghiêm trọng không thực hiện nghĩa vụ báo cáo cơ bản”, và nhấn mạnh rằng chính phủ cần qua hành động này gửi một thông điệp rõ ràng tới các trường đại học trên toàn nước Mỹ: Việc quản lý thị thực phải được thực thi theo luật, và không dung thứ cho chủ nghĩa bài Do Thái trong xã hội cũng như học đường.
Bộ An ninh Nội địa Mỹ yêu cầu cung cấp: video sinh viên có visa tham gia biểu tình, hồ sơ kỷ luật của sinh viên có visa trong 5 năm qua, thông tin liên quan đến hành vi bất hợp pháp, nguy hiểm hoặc bạo lực, và bất kỳ tài liệu nào về đe dọa hoặc xâm hại đến sinh viên hay nhân viên khác. Bà Noem tiết lộ rằng dù đã gửi nhiều văn bản yêu cầu, nhưng Harvard luôn hồi đáp với “nội dung không đầy đủ, không hoàn chỉnh và không thể chấp nhận được”.
Trước việc này, Đại học Harvard khẳng định rằng quyết định của Chính phủ là trái pháp luật. Người phát ngôn Jason Newton nói với Fox News: “Chúng tôi hoàn toàn cam kết duy trì khả năng tiếp nhận sinh viên và học giả quốc tế của Harvard, những người đến từ hơn 140 quốc gia, mang lại giá trị to lớn cho Harvard và toàn xã hội Mỹ. Chúng tôi đang nhanh chóng hỗ trợ và hướng dẫn cho các thành viên trong cộng đồng trường. Hành động mang tính trả đũa này sẽ gây tổn hại đến cộng đồng Harvard và toàn quốc, cũng như phá hoại sứ mệnh học thuật và nghiên cứu của Harvard.”
Theo AFP, sinh viên năm thứ tư người Mỹ Alice Goyer cho biết tin tức này đã lan truyền trong khuôn viên trường, nhưng không ai thật sự biết điều đó sẽ ảnh hưởng thế nào đến sinh viên quốc tế. Cô bổ sung rằng nhiều sinh viên đang hoảng loạn và hy vọng Harvard sẽ kiện chính phủ vì việc phong tỏa nguồn tài trợ liên bang.
Hiện đã có ít nhất 12 sinh viên Harvard bị hủy tư cách học tập tại Mỹ do tham gia biểu tình trong khuôn viên trường. Để ứng phó với tình hình bất ổn, Harvard đã phá lệ vào tháng trước, cho phép sinh viên quốc tế chấp nhận thư mời nhập học từ các trường khác cùng lúc như phương án dự phòng. Theo quy định trước đây, sinh viên phải xác nhận nhập học Harvard trước ngày 1/5 và không được đồng ý với trường khác.
Theo trang web chính thức của Harvard, đại học này là một trong những trường đại học hàng đầu thế giới, nằm ở vùng Đông Bắc nước Mỹ, với khoảng 6.700 sinh viên quốc tế, chiếm 27% tổng số sinh viên. Trường cho biết từ khi thành lập đến nay, Harvard đã đào tạo ra 162 người đoạt giải Nobel.
Trước đó, chính quyền Trump đã phong tỏa gần 3 tỷ USD ngân sách liên bang dành cho Harvard, phần lớn được sử dụng cho các dự án nghiên cứu. Đồng thời, Bộ Tư pháp, Bộ Giáo dục và Bộ Y tế & Dịch vụ Nhân sinh cũng đã tiến hành một loạt cuộc điều tra với cáo buộc Harvard dung túng phát ngôn bài Do Thái trong khuôn viên trường và không cải cách các chính sách gây tranh cãi như DEI (Đa dạng, Công bằng và Hòa nhập).
Ngoại trưởng Marco Rubio trong buổi điều trần quốc hội tuần này cho biết, Bộ Ngoại giao có thể đã thu hồi “hàng ngàn”thị thực sinh viên và sẽ tiếp tục thực hiện việc này. Ông nhấn mạnh: “Thị thực là một đặc quyền, không phải quyền lợi. Chúng tôi sẽ không dung thứ bất kỳ hành động nào gây rối hệ thống giáo dục đại học của Mỹ.”
Cuộc chấn chỉnh chính sách đại học lần này diễn ra trong bối cảnh sau vụ tấn công của Hamas ngày 7/10, Israel tiến hành các hoạt động quân sự, khiến các trường đại học trên khắp nước Mỹ bùng nổ làn sóng biểu tình ủng hộ Gaza và phong trào chiếm đóng khuôn viên. Những người biểu tình kêu gọi các trường rút vốn đầu tư để bày tỏ sự phản đối.
Cao Vân, Vision Times
Bắc Kinh giấu ‘chiêu trò’ sau lệnh đình chiến thương mại?
Chiến tranh thương mại Mỹ – Trung. Ảnh từ Shutterstock.
Mặc dù Trung Quốc và Mỹ đã đạt được thỏa thuận đình chiến thương mại trong 90 ngày, nhưng Bắc Kinh vẫn duy trì sự kiểm soát nghiêm ngặt đối với xuất khẩu đất hiếm, cho thấy Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) có ý định giữ lại con bài chiến lược trong các cuộc đàm phán.
Truyền thông Mỹ tiết lộ Trung Quốc chưa nới lỏng kiểm soát đất hiếm
Đài CNN dẫn lời các chuyên gia và những người trong ngành cho biết, hiện chưa có dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh có ý định gỡ bỏ các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm mới nhất. Ngược lại, dường như Bắc Kinh đang tăng cường thực thi và giám sát liên quan, nhằm giữ vững con bài mặc cả trong các cuộc đàm phán sắp tới.
Đại diện Thương mại Mỹ, ông Jamieson Greer, khi trả lời phỏng vấn ngày 12/5, đã thẳng thắn bày tỏ kỳ vọng rằng Trung Quốc sẽ gỡ bỏ các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh sẽ nới lỏng các biện pháp đó. Hệ thống hiện tại yêu cầu “mỗi lô hàng một giấy phép”, tức mỗi lô phải nộp đơn xin cấp phép xuất khẩu riêng, khiến doanh nghiệp bị chậm trễ và lo ngại ảnh hưởng lan rộng đến ngành công nghiệp ô tô và quốc phòng Mỹ.
TQ hạn chế xuất khẩu đất hiếm, sản xuất robot của Tesla bị ảnh hưởng
Theo CNN, trong thỏa thuận thương mại Trung – Mỹ tại Geneva, Bắc Kinh cam kết sẽ dỡ bỏ các biện pháp trả đũa “phi thuế quan” đối với Mỹ được áp dụng từ ngày 2/4. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ liệu các biện pháp hạn chế xuất khẩu 7 loại khoáng sản đất hiếm và sản phẩm liên quan được thực thi từ ngày 4/4 có nằm trong cam kết dỡ bỏ này hay không. Những loại vật liệu từ đất hiếm nặng này được sử dụng rộng rãi trong iPhone, xe điện, chiến đấu cơ F-35 và hệ thống tên lửa, với chuỗi cung ứng toàn cầu gần như bị Trung Quốc chi phối.
Chủ tịch công ty tư vấn công nghiệp Stormcrow Capital tại Toronto, ông Jon Hykawy, cho rằng phát biểu của ông Greer giống như “điều mong muốn xảy ra”hơn là thực tế.
Giám đốc điều hành công ty chuỗi cung ứng tại Singapore, ông Thomas Kruemmer, nhận định rằng việc kiểm soát đất hiếm của ĐCSTQ vốn đã nhắm đến ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ, nên khó có khả năng Bắc Kinh sẽ nhượng bộ ở điểm này.
Bà Gracelin Baskaran, Giám đốc Chương trình An ninh Khoáng sản Chiến lược tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington, cho biết ĐCSTQ không hề dỡ bỏ kiểm soát, mà chỉ miễn trừ lệnh cấm xuất khẩu tổng thể cho 28 công ty Mỹ, phần lớn là doanh nghiệp trong ngành hàng không vũ trụ và quốc phòng; đồng thời loại bỏ 17 công ty Mỹ khỏi danh sách đen thương mại và đầu tư khác.
Bà nhấn mạnh rằng hiện vẫn chưa thể chắc chắn liệu Bắc Kinh sẽ chấp thuận các đơn xin xuất khẩu cho các công ty quân sự của Mỹ hay không.
Bà Baskaran cho biết, hệ thống cấp phép xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc là một “thiết kế linh hoạt”, sẽ tồn tại lâu dài và cho phép Bắc Kinh tùy ý lựa chọn đối tượng xuất khẩu. Nếu Mỹ thay đổi lập trường, ĐCSTQ có thể ngay lập tức từ chối cấp phép. Hệ thống này rất linh hoạt, cho phép Bắc Kinh quyết định xuất khẩu đất hiếm và sản phẩm liên quan cho quốc gia và doanh nghiệp nào tùy theo tình hình.
Ông Thomas Kruemmer của Ginger International nhấn mạnh: “Kiểm soát xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc rõ ràng nhắm vào ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ, tôi không thể tưởng tượng họ sẽ lùi bước.”
Ông bổ sung rằng các nhà thầu quốc phòng chắc chắn sẽ gặp phải quy trình xét duyệt phức tạp khi nộp đơn, thậm chí có thể bị trì hoãn hoặc từ chối.
Chuyên gia tiết lộ hoạt động xảo quyệt bên trong của ĐCSTQ
Vào ngày 12/5 – cùng ngày Bắc Kinh và Washington công bố giảm thuế, ĐCSTQ cũng triệu tập nhiều tỉnh thành tổ chức họp chống buôn lậu khoáng sản chiến lược, tăng cường giám sát sản xuất và chuỗi cung ứng. Tài khoản mạng xã hội “Ngọc Uyên Đàm Thiên” (liên kết với Đài truyền hình trung ương CCTV) hôm đó cũng nhấn mạnh: “Việc kiểm soát xuất khẩu đất hiếm vẫn đang tiếp tục.”
Dù gần đây ĐCSTQ đã bắt đầu cấp giấy phép xuất khẩu một số vật liệu nam châm đất hiếm, bao gồm cả xuất khẩu sang các công ty châu Âu như Volkswagen, giới doanh nghiệp vẫn chưa nhận được tín hiệu nào cho thấy có sự nới lỏng. Hệ thống hiện tại vẫn đang được thực thi một cách nghiêm ngặt.
Theo quy định mới của ĐCSTQ, đơn xin xuất khẩu phải ghi rõ người sử dụng cuối cùng, thời gian xét duyệt có thể kéo dài đến 45 ngày làm việc. Ông Kruemmer cho rằng ĐCSTQ có thể lợi dụng điều này để đưa ra câu hỏi gây khó khăn cho phía Mỹ, hoặc yêu cầu Bộ Quốc phòng Mỹ xác minh, nhằm trì hoãn hoặc từ chối cấp phép.
Hệ thống này cũng cho phép Bắc Kinh kiểm soát điểm đến cuối cùng trong chuỗi cung ứng của Mỹ. Ông James Kennedy, chủ tịch một công ty tư vấn đất hiếm ở bang Missouri, cho biết: “Bạn vẫn có thể nhận được vật liệu, nhưng phải cung cấp đầy đủ thông tin về người dùng cuối cho phía Trung Quốc. Điều này giúp Trung Quốc giám sát khách hàng hạ nguồn và các điểm yếu tiềm năng, đó là một chiến thuật địa chính trị xảo quyệt.”
Bà Baskaran nhận định việc Trung Quốc ưu tiên cấp phép xuất khẩu cho hãng xe Đức Volkswagen lần này rõ ràng mang thông điệp địa chính trị.
“Đức đang ở trung tâm cơn bão địa chính trị. Mỹ bất mãn với việc quan hệ Đức – Trung quá thân thiết. Động thái của Trung Quốc rõ ràng là thông điệp thiện chí với mối quan hệ này,” bà nói. “Trong thời kỳ cạnh tranh Mỹ – Trung leo thang, hệ thống cấp phép xuất khẩu có thể trở thành công cụ quyền lực lớn hơn của Bắc Kinh.”
Trong nhiều thập kỷ, Mỹ và các quốc gia khác đã phụ thuộc rất nhiều vào Trung Quốc về nguồn cung đất hiếm. Việc kiểm soát xuất khẩu lần này không phải là lần đầu tiên ĐCSTQ dùng công cụ này để gây áp lực.
Ngoài đất hiếm, ĐCSTQ cũng lần lượt áp đặt hạn chế xuất khẩu các khoáng sản quan trọng khác như gallium, germanium, antimony và các vật liệu siêu cứng.
Dương Thiên Tư, Vision Times
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét