Nhà nước Hồi giáo thay đổi chiến thuật Frank Gardner - Phóng viên an ninh BBC

Các vụ tấn công ở Paris đánh dấu cột mốc mới và đáng sợ trong đợt sóng gia tăng đều đặn các vụ tấn công bị quy cho hoặc do Nhà nước Hồi giáo (IS) tự nhận.<!->

Trong phần lớn của năm 2014 và nhiều tháng năm nay, IS chỉ tập trung vào việc chiếm và cầm giữ lãnh thổ ở Trung Đông. Với các lãnh đạo IS ở Raqqa và Mosul, đây vẫn là ưu tiên. Nhưng dân quân biết rằng họ còn có sức thu hút xuyên quốc gia ở châu Âu và những nơi khác. Trong bối cảnh phải hứng chịu không kích hàng ngày của liên quân do Mỹ dẫn đầu, IS ngày càng nhắm đến việc chỉ đạo hoặc gợi hứng cho các vụ tấn công ở xa.

Lên kế hoạch cẩn thận

Hồi tháng Sáu, IS tự nhận đã gây ra vụ bắn ở khu nghỉ mát biển ở Sousse, Tunisia, giết 38 du khách, trong đó có 30 người Anh. Đến tháng 10, Thổ Nhĩ Kỳ nói một vụ tấn công tự sát làm chết 102 người ở Ankara là do IS. Cũng tháng đó, nhánh IS ở Sinai tự nhận đã đánh rơi máy bay Nga, giết toàn bộ 224 người. Ngày 12/11, IS tuyên bố là thủ phạm đánh bom ở căn cứ của phe Hezbollah miền nam Beirut, làm chết 44 người. Và rồi là Paris, với ít nhất 120 người chết, hơn 300 người bị thương.

Đây không phải là những vụ tấn công đơn độc, tự phát. Mặc dù không hẳn khó để thực hiện, chúng vẫn cần lên kế hoạch, chuẩn bị, đào tạo, tìm vũ khí, chất nổ, tuyển mộ “tử sĩ”. Điều này gợi nhắc cách thức hoạt động của al-Qaeda đầu thập niên 2000: tham vọng có các vụ tấn công điểm nhấn, nhiều thương vong, gây ra tin tức toàn thế giới.

Giới chức chống khủng bố Tây phương gần đây cho rằng mặc dù vẫn còn những người muốn đạt được các vụ tấn công to như vậy, nhưng đe dọa chính lại là từ những kẻ “tự phát”, giống những kẻ đã giết người lính Anh Lee Rigby ở Woolwich gần London năm 2013.

Nhưng sau những gì xảy ra ở Paris và các nơi, có thể họ đang đánh giá lại.

Còn một yếu tố nữa. Biên giới Thổ Nhĩ Kỳ - Syria từng là nơi xâm nhập dễ dàng cho hàng ngàn người mơ thánh chiến từ châu Âu muốn gia nhập IS. Nhưng nay phần lớn đường biên giới phía Syria nằm trong sự kiểm soát của dân quân người Kurd chống IS. Vì thế, cánh cửa cho các tay tuyển mộ mới đã thu hẹp.

Iraq không phải là tuyến đường dễ để họ đến Syria. Biên giới Jordan đã đóng, và có nguy cơ bị an ninh bắt ở Lebanon.

Kết quả là những kẻ tuyển mộ trên mạng của IS gần đây khuyến khích người ủng hộ ở lại quê nhà và tấn công, thay vì rủi ro đi đến Syria. Ít nhất về ngắn hạn, nó sẽ tạo ra rủi ro khủng bố lớn hơn tại châu Âu.