Rốt cuộc cũng phải lên Molotova lần thứ 3, thôi thì quá tam ba bận vậy, đoàn xe đi về hướng nào cũng không biết lúc đó khoảng 6 giờ chiều, trên mỗi xe có 3 tên vệ binh lăm lăm khẩu AK như chỉ chực nhả đạn nếu như có tình huống nào xảy ra bất lợi cho chúng, đoạn đường có lúc phẳng phiu nhưng cũng có đoạn làm mọi ngưòi nghiêng ngả; không một tiếng xì xầm, mỗi người dường như đang theo đuổi những suy tư riêng. Ara Tô ngoan ngoãn nằm trong lòng của tía nó.
<!>
Không biết đoạn đường bao xa nhưng đến khoảng 9 giờ tối thì xe vào đến điểm tập trung,mọi người lục tục xuống xe, nét lo âu hiện lên từng khuôn mặt, không biết nơi này tụi nó có đối xử rừng rú như chuyện đã xảy ra cho Hiểu không, nhìn lên cổng trại,thấy hàng chữ « Trường Quản huấn Cây Cày A « , tiên sư các anh, tên nghe có vẻ con nhà thế không biết nữa, khi thấy một đám vệ binh hầm hè thì thấy tương phản với cái tên ghi ở cổng trại.
Bước qua khỏi cổng trại không hẹn mà anh em cùng thốt lên khi thấy tâm hình lớn vẽ » già Hồ » đưa bàn tay năm ngón với hàng chữ « đời đời… », bỏ mẹ rồi cả đám bước vào cổng « đời đời » thì đúng là… « mút mùa Lệ Thủy,mút chỉ Lệ Thu » có thằng còn chêm thêm câu « mút … Duy Khánh » cho có vần diệu nữa . Về sau anh em gọi cổng này là cổng « đời đời » cũng có thằng lạc quan hơn thì nói « tụi mày không thấy ổng đưa bàn tay năm ngón ra sao, chỉ nhẹ nhẹ 5 năm thôi rồi về ».
Cai tù ở đây có tên là Năm Quân, chính hắn khi tập họp có nói :
Các anh không phải là tù binh , các anh cũng không là hàng binh mà các anh là « rã binh » các anh không được đòi hỏi quy chế tù hàng binh , nhà nước tha chết và khoan hồng cho các anh , kể từ nay nếu chết sẽ có hòm.
Nghe thật đau phải không các bạn, một quân đội hùng mạnh với các quân binh chủng thiện chiến, vậy mà một sớm một chiều tan rã , người có trách nhiệm lúc nào cũng tuyên bố « sát cánh cùng anh em chiến sĩ », vậy mà phút chốc bỏ trốn cùng vợ con.
Cũng chính Năm Quân gọi chúng tôi là » 500 lao động chây lười » cũng từ những phát ngôn của cai tù Cây Cày A này chúng tôi có một danh xưng là « đoàn 500 thằng lười ». 500 thằng lười này hiện rải rác trên thế giới, nhiều nhất là ở Cali.
Nơi đây được phân chia ra thành từng đội, tôi rơi vào đội 1, sau đó có 1 quản giáo đưa đến chỗ dừng chân, trên con đường đến chỗ nghỉ ngơi nhìn hai bên thấy có những mái nhà tranh vách đất,cũng vườn sau sân trước,bên trong nhà thấy phe ta đang ngồi sinh hoạt, đi đến cuối trại phía trái, vào căn nhà số 14, căn áp chót, rồi phân chia tổ, nằm vào tổ 2, nhà số 15 là đội 1, thấy Ara đẹp trai lại dắt chó, tay quản giáo này bảo làm tổ trưởng, hắn tên Thà, gọi là 5 Thà, cười là nhìn thấy vài cái răng vàng, nên còn được gọi là » 5 răng vàng » tên này mới đây, mà xem ra nhiễm phong thái « tạch tạch xè » gọi trại của chữ tiểu tư sản mà mấy bố hễ mở miệng hay đóng miệng lại là đòi đấu tranh tiêu diệt, hắn chạy chiếc Honda 67 dắt đường chúng tôi, hình như là mỗi đội là 7 hay 8 tổ gì đó, tổ còn gọi là nhà, căn nhà này là của nhóm nghĩa quân của Tây Ninh để lại,họ chuyển đi qua nơi khác.
» Trường quản huấn Cây Cày A » này nhốt chủ yếu là anh em cấp trung đội trưởng nghĩa quân của tiểu khu Tây Ninh mà đám quản giáo này phần đông là du kích của tỉnh TN nên đối với anh em nghĩa quân có ân oán nhiều, họ bị căm thù nhiều hơn với đám chúng tôi,lại còn một nhóm tệ đoan xã hội, đầu trộm đuôi cướp, cũng có một số sĩ quan chủ lực của tiểu khu như tay cán bộ kỹ thuật Hai Phủ, thằng này lấy điểm và hay dòm ngó báo cáo chúng tôi, còn có ông thiếu tá y sĩ bịnh viện tiểu khu, thiếu tá Mạnh, ông này coi bịnh xá khám bịnh cho anh em cải tạo, có lần đi rừng bị trầy da tróc vẩy có lên bịnh xá để băng, thấy ông ta đang xà lỏn, áo thun đè một thằng ra nhổ răng; hay thiệt nơi đây ông kiêm luôn nha sĩ, mà nào có thuốc tê đâu, làm thằng con cong người theo nhịp điệu của ổng, hai chân thằng cu co duỗi như đang nhảy » son ,đố ,mì » vậy ; bỗng dưng ông cúi xuống đất như đang tìm kiếm cái gì, một lát sau ông ngó vào mặt vêu mõm của thằng em hỏi một câu nghe mà tưởng như nghe chuyện tiếu lâm » Ê ! tao nhổ lên rồi sao không thấy, mày có nuốt vô bụng không vậy, sao tao kiếm dưới đất hổng thấy », thằng cu miệng đầy máu ,cũng quạu đốp lại liền » Đ. M đau thấy mụ nội ,ông nhổ mà ông hỏi tui « ổng cũng cười theo mà nói » Mẹ nó, tao đâu có xài đúng cái kềm đâu,răng nào tao cũng chơi có 1 cái kềm này thôi, tao sợ mày nuốt vô mày mang họa », đâu ba bốn tháng sau ông được về.
Mấy hôm sau, khi ổn định xong, mọi người lên hội trường nghe Năm răng Vàng lên lớp, miệng hắn mỗi lần cười thấy như có trái sáng ở bờ môi, hắn dắt anh em đến chỗ đóng quân, hắn chạy từ từ trên chiếc Honda 67; phải công nhận tụi này được đào tạo như con vẹt,thượng tầng kiến trúc nói ra sao, hạ tầng cơ sở như cái máy phát Sony lập lại không sai một chữ :
» Nói chung là, các anh lao động tốt, nói chung là học tập tiến bộ, tuy nhiên nói chung là còn một số cá biệt không chấp hành tốt quy định của trại,nói chung là…các anh lười lao động mà đòi ăn ngon, đúng là miệng nhà quan có gang có thép, muốn nói là nói » 500 thằng lười Cây Cày A là thế đó.
Nói chung là thằng Năm răng Vàng lắm lời nhưng nó không quá quắt với 500 thằng lười so với thành phần tệ nạn xã hội, nói chung là phải nhìn thẳng vào vấn đề là tại sao nhiều tệ nạn xã hội như vậy, trước kia cùng thổ nhưỡng này quả quýt trồng ngọt, còn từ năm 75 làm sao mà thổ nhưỡng này chỉ cho ra những quả chua, quả sâu, quả đắng.
Có lần trên hội trường Năm răng Vàng ca ngợi chính sách khoan hồng nhân đạo của nhà nước « nói chung là trong các đợt tha các anh; lần đầu các anh được về một phần hai, kế tiếp nói chung là các anh về một phần ba, rồi vừa rồi các anh về một phần tư như vậy nói chung là là các anh về đến một phần năm rồi đấy « Hà hà », cả đám 500 thằng lười reo lên « Đúng rồi , về được một phần năm rồi » tội nghiệp kiến thức về phân số của Năm răng vàng.
Vài ngày sau biên chế lại chỗ ở, chắc là sợ đám 500 thằng này nằm ở cuối làng,sát bìa rừng,nhỡ có chuyện gì tụi nó biến mất, nên trại dời 500 thằng này về phía đầu làng để ăn ngủ có người trông coi, đang ở cuối làng nay tôi lên đầu thôn nhà số 2.
Đội 1 và đội 2 cách nhau cái bếp, đội trưởng đội 1 ở chung nhà, già Kình,nhiều thằng mau miệng gọi bố vì bố có con gái lớn, bố « 25 năm sẹc vít »lên đến thượng sĩ, mấy thằng trong nhà giễu bố » Tại bố bon chen làm gì cho lên thiếu úy rồi bây giờ chúng nó đì bố « ,bố cũng thuộc dạng thịt chó, mắm tôm, thuốc lào,miệng lưỡi cũng góc cạnh lắm nên tụi đội 1 cũng yên ổn, đội phó là Khang trung úy TQLC, tay này khi về vượt biên đã không đến được bến bờ tự do, nhà 1 thằng Kha làm tổ trưởng,thằng này miệng lưỡi ngang như Cua, tổ phó nhà 2 là bạn cùng lớp hồi năm đệ nhât, sau vào không phi hành,là trung úy trưởng phi đạo phi trường Nha Trang, lúc đọc danh sách trích ngang, quản giáo xướng lên là: » Nguyễn văn Sơn, trung úy, trưởng phi đạn » kế đó nó còn nói tiếp « Cái này tội nhiều lắm, nhất pháo nhì phi » làm thằng cu phải đính chính chữ « phi đạo » và giải thích chữ này, lúc đó nó nói sao không gọi là « đường băng » cho dễ hiểu phi đạo với chẳng phi đạn, lôi thôi; nhà còn có một ông đại úy tên Vũ duy An, ông là khóa 5 võ bị Đà Lạt, bất cần đời, tuổi ông lúc đó cũng ngoài 50, ông bảo khóa ông thường thì là đại tá, không biết sao ông là đại úy muôn năm, làm ban quân số trong bộ tổng tham mưu. Còn có hai người làm ở thuế vụ Saigon là anh Hoàng gia Bẩy và anh Nguyễn văn Quý, anh Bẩy gặp lại khi ghé vùng thủ đô Hoa thịnh Đốn trong bữa họp mặt tại nhà Nguyễn ngọc Đức , nơi đây còn gặp lại Nguyễn Báu, Lý văn Linh. Cám ơn anh Bẩy đã đưa vợ chồng tôi thăm viếng khắp các điểm du lịch , còn mời chúng tôi một bữa cơm đặc sắc tại khu Eden.Lại có Châu văn Trí có biệt danh là ông Châu Trí nhà nghèo, Lê nguyên Thọ hay Thọ Tòm (là bị té xuống ao cá tra ) , đúng vậy không lần gặp lại ở Cali quên hỏi lại
Cũng có vài tay là dân Ông Tạ như Ban, Thăng (Tư Lắc), Hội, Thế , Hùng Kí ki,, thằng này nói hơi đớt,phát âm chữ « t » thành chữ « k » , nó xin « một tí » bột ngọt thành « một ký » nghe khủng khiếp, đi khóa năm 72 gọi là Hùng ký ky(tý ty ) những người ở chung Trảng Lớn thì có anh Quý và Hoàng gia Bẩy( thuế vụ ) còn có nhà giáo Liễn , ông này lúc ở Trảng Lớn làm đội trưởng cũng hay hò hét nhưng không hại ai sau này thấm đòn nên cũng ,phè lắm, Kiên không quân, chị Ba Cang, Thể bên hải quân, nhà có một cái chái nhỏ bộ ba CTCT là Báu, Trinh, Thành,có bác sĩ Đỗ Đăng Mỹ ,khi bác sĩ Mạnh được về, bs Mỹ và bs Dân lên làm ở bịnh xá, lúc đó cũng để nha sỹ Liêm lên vặn răng anh em, ông này được về phép 2 ngày để đem lên nguyên bộ kìm nhổ răng và một số thuốc tê, anh em cần thì cho mượn rồi sau đó nhắn người nhà đem lên trả.
Tổ trưởng tổ 3 là ai quên tên rồi, tổ 4 là Mai văn Toại,chuyên viên lâm nghiệp,ông này nhận nhiệm vụ trồng lại rừng, có lần gánh cây con đi trồng rừng với ổng, rừng bị phá, ông đề nghị trại nên trồng lại rừng và trồng lại cây « Mặc nưa », được ông dẫn giải là loại cây hay trồng ở vùng An Giang, người ta dùng để nhuộm đen vải lãnh Mỹ A rất đen và bóng láng, cũng được ông dạy cho những lý thuyết trồng rừng, nghe để hiểu, để nói phét chơi thôi chứ vào chi tiết đâu có đơn giản, không thế mà phải học 4 năm. Tổ 5 có Chu Quang Thảo,tổ 6 là Hưng Đô …Hai người này đang ở nam Cali ,tổ 7 có biết anh Bảo đang ở Úc còn quên nhiều lắm.
Nhà 2 còn có anh Đạt được phân công làm thợ hớt tóc cho cả trại, cũng có 1 cái lều gần sân phơi bo bo cho anh « tác nghiệp », còn phân công anh Lý văn Linh lên là công tác tại lò mì ,nơi đây chế biến từ củ mì thành bột năng, sau này có lần liên lạc với anh Tư Kiên bên groups biệt động quân, biết được anh cùng tổ với Chu quang Thảo cũng là thành viên của lò mi, hình như nơi đây Ls Trần sơn Hà cũng có mặt, anh em làm chung với một số chị em ta trong nhóm tệ đoan xã hội , không biết có tay chơi nào táy máy tay chân hay mấy chú » bi đông » liếm láp mà có một chị em ta đeo ba lô ngược và cũng ra một nhóc tì cải tạo từ thuở lọt lòng.
Lần đầu tiên nhận công tác chặt tre,chỉ tiêu mỗi em 5 cây tre dài 8m, nghĩ là dễ ăn, cầm rựa huýt « Bi đông » đi theo, tới khu rừng tre, nhìn bụi tre gai mà không biết cách nào để đem về 5 cây, cũng chui vào chặt thử nhưng không có cách nào để kéo tre ra khỏi bụi, cành tre bị vướng lung tung, coi bộ còn mệt hơn là hò kéo pháo, ngồi nhìn bụi tre mà mong có bụt hiện ra cứu vớt, nhìn thấy thiên hạ chặt đem về sao dễ quá .
Ara nhờ ăn hiền ở lành, quả nhiên có bụt hiện ra, đang ngồi thối ruột bỗng thấy bụt vác tre lại gần , bụt xin điếu thuốc lào, hít xong bụt nói chuyện là ở trong láng tệ nạn xã hội nói là « anh chặt như vậy còn lâu mới được 1 cây « sau đó bụt chỉ cách chặt là phải bám cành tre leo lên tới ngọn , róc những nhánh đâm ngang xuống lần tới gốc rồi sau đó mới chặt gốc, bụt leo lên ngọn chung rồi cả hai cùng róc nhánh tre,sau đó xuống hạ gốc tre và kéo ra, bụi tre có hơn chục cây, bụt còn chỉ » mánh » là đem dấu bớt chỗ còn lại, nộp đủ 5 cây thôi, lần sau xin đi chặt tre ra bó lại đem về, còn chỉ cách tước lạt tre mà cột cho chắc không bị xục xịch dễ vác, thật hay ngẫm lại thấy cũng là một triết lý trói, thứ nào trói cột thứ nấy… « người trói người » chạy đâu cho thoát….,lần sau vào rừng con cà con kê đến 11 giờ mới lững thững vác tre về,đỡ cực.Đúng là đi một ngày đàng học một sàng khôn .
Con chó nuôi có tốn kém gì đâu, nó chạy khắp trại, chỗ nào cũng quăng cho nó chút đồ ăn, nhất là ở khu nhà bếp, thằng nào cũng thương, nó là lính gác giặc, được mấy thằng lười trong tổ phong « danh hiệu anh hùng », cả 500 thằng cải tạo đi qua em nằm lim dim coi như không biết, vậy mà thấp thoáng bóng quân xâm lược đi tới là sủa vang trời, ban đêm ngồi sinh hoạt anh em ngồi chơi tà tà cho hết giờ, bỗng có tiếng sủa và gừ gừ là biết bi đông đi kiểm tra, anh em nghiêm túc phát biểu lung tung, những lúc phải đi lấy cây mây, vào sâu trong rừng, lõm bõm nước đến bụng, nếu trượt chân sa lầy là nguy, quay lại thấy nó cũng lõm bõm bơi bên cạnh, cũng thấy ấm lòng, nó mà đánh hơi thấy rắn lục trên cây là vừa sủa vừa thụt lui như bảo đi con đường khác vậy.
Tưởng là sống trong rừng Ara Tô không được hưởng mùi đời, trọn đời trinh tiết, vậy mà đến tháng 7 cũng có chàng từ đâu đến ăn dầm nằm dề trước của mong được em Tô ngó ngàng, anh thuộc dạng chó rừng tướng tá bặm trợn, miệng to,lông xoắn, to gấp đôi em Tô,vậy mà nên duyên.
Em Tô còn có nghề đi chôm trứng gà của các trại gà, có lần nghe Đức gà kêu bị mất trứng gà thì ra bị em Tô vớt, lúc đầu nó chỉ đuổi gà thôi, một lần nó làm bể trứng gà, nếm thử, thấy có lý, nên quen mõm . Trong trại có nhiều thằng nuôi gà,không biết mấy thằng khác có được Ara Tô viếng không.
Trong trại lúc đó cũng có một số anh em trốn trại,tụi cán bộ cũng tỉnh bơ, nói trên hội trường là « chúng tôi giữ kẻ ở chứ không giữ người đi, rừng đấy anh nào giỏi cứ đi,đừng để chúng tôi bắt gặp », danh từ trốn trại lúc đó anh em gọi là « bốc hơi », tổ của tôi có 2 người, là Nguyễn văn Hướng(dân võ bị Đà Lạt), đại úy, là một trong những đại đội trưởng của Biệt động quân bốc hơi chung với Trần văn Thành sĩ quan CTCT.
Có lần tôi với trưởng phi đạn Sơn đưa hai người khác trốn, đưa đi lúc 2 giờ trưa đến 6 giờ tổ trưởng điểm danh và báo cáo thì cũng đi khá xa rồi, hai người này ở nhà 5, tổ trưởng anh em gọi là » Hưng Đô », nhà này tối nào cũng có họp mạt chược, anh Vũ Tuấn Thịnh ,đốc sự QGHC,làm trưởng ty tài chánh Phước Tuy, anh này cùng sở thích ở ngoài đời, là dân tuyệt phích, chiều thứ bảy là mon men đến trường đua Phú Thọ bàn như bàn số đề; xem ngựa đua, ngứa tay chơi một độ.
Người đời bảo là « đường vào trường đua có trăm lần thua chỉ một lần huề », bàn nghe thông thái lắm,mà cứ để ngựa đá hộc máu. Anh và Lê Kinh Hồng,đại úy,ban 3 sư đoàn 25,Hồng làm bếp chung lúc ở Trảng Lớn,đưa hai anh đi và chia tay gần xa cá,đây gần Cần Đăng, từ chỗ này lên Xa Mát rồi lần qua biên giới, nhưng hai người này bặt tin, mỗi lần ghé thăm bà cụ anh Thịnh , bà khóc nhiều làm cũng không dám lại nữa .
Các bạn có biết xa cá là gì không chắc chỉ là tên gọi địa phương họ dùng, diễn tả cho mọi người hình dung ra đó là đan một cái bãi(parking) bằng tre nứa cho cá chui vào, tre đan hở khoảng 3cm , luồng nước vẫn lưu thông được nhưng cá vào đây bị giữ lại , cái bãi tre này có bề ngang bằng với bề ngang của con suối , thoai thoải dốc phía đầu giòng phía trên bãi chặn bằng một bức tường tre , nước vẫn ào ào chảy nhưng cá theo giòng nước bị rơi vào chỗ trũng không thoát ra được , đại khái như vậy, có lần thấy trong youtube có đoạn phim bắt cá ở Nhật , cũng y như cái « xa cá » chúng tôi làm nơi dòng suối gần Cần Đăng, công việc thật quy mô,nguồn nhân lực chùa, vật lực có tốn kém gì đâu. Vấn đề đặt ra là số lượng cá bắt không dáng kể nơi dòng suối này , công việc vô ích, chỉ là chuyện xúi khôn xúi dại của những tay cải tạo được phong làm kỹ thuật bày vẽ ra rồi đứng trên bờ chỉ tay hò hét
Đội có 1 tên, họ không nhớ, tên là Long, ở nhà 5 hay 6, là dân công chánh , thằng này thuộc dạng « lùn mã tử » là cán bộ kỹ thuật cũng hay hò hét anh em (nói nào ngay bị đặt vào công việc đó thì phải hò hét, miễn là đừng làm hại anh em thì tốt) lúc làm một cây cầu bắc ngang một con suối nhỏ , đâu bề ngang độ 8m để xe qua lại chuyên chở bo bo và đất đá về xây sân ,Long vẽ đồ họa xây dựng công trình ,hai bờ được đổ đá nện chặt kế tiếp hắn chỉ thị anh em đi chặt cây, cây đường hoành phải là 1 ôm tức là đường kính phải là 50cm dài 14m, anh em đi dòm cây ước chừng chiều cao sau đó đốn hạ, đâu phải lần nào cũng đạt được đúng như mong muốn khi thì 11m , khi 12m ,công trình cần 4 cây mà anh em đốn có đến chục cây mới được , sau đó là màn khiêng về , đâu có gần chỗ làm, gần nhất cũng phải hơn 500m, khiêng một khúc cây như vậy có đến hơn 30 người ,luồn dây mây qua rồi thọc đòn vào khiêng cái này tụi nó có tên gọi là đi » reo cây « từng bước một đến bờ suối sau đó làm đòn bẩy để đưa khúc gỗ vào đúng vị trí, dưới nước cũng có một toán xeo bẩy Vũ đình Thọ nằm trong đám này, hình ảnh anh em quần quật như vậy ngồi liên tưởng đến phim « le pont de la rivière kwai » với số phận của những tù binh mà không được áp dụng đúng quy ước tù binh .
Còn việc xây sân phơi bo bo nữa, cũng là do mấy thằng phụ trách kỹ thuật bàn ra tán vào,vào thời buổi đó mà còn lợi dụng đêm trăng rằm mà làm thâu đêm, toán thì vào rừng đào đá,đập nhỏ chở về làm nền toán thì xây dựng,hiến 2 bao xi măng và cát thằng nào tự nguyện giúp trại thì cho 2 ngày phép để đưa lên, cũng khối thằng nhất là dân Tây Ninh hưởng ứng, lần đó Võ Tư làm tài xế chiếc GMC chở đá núi mà anh em phá núi về lót làm nền cho sân phơi bo bo. Bo bo cũng do 500 thằng lười trồng , thu hoạch rồi đập cho bung hạt và phơi tại đây, chiếc GMC Võ Tư lái hình như bị « đui một mắt » , tôi phải bám vào bên hông rọi đèn để thấy đường, cũng may là đêm rằm có ánh trăng ; gặp lại Võ Tư , Trương Kinh Thành ,Chu văn Huy và một số thằng lười ở San José năm 2016.
Mấy thằng lười còn nhớ trong đám kỹ thuât, có thằng tên Quy, anh em gọi nó là » quy đầu », ở nhà 1, chuyên môn dắt anh em đi đốt rừng trồng lúa mọi,hắn là chuyên viên bộ nông nghiệp, hay thọc gậy bánh xe với quản giáo, hay đứng trên bờ ruộng mà í ới, chỉ trỏ với mọi người rồi báo cáo thêm bớt sự việc, có một hôm đi chặt tre, gặp tên này trong rừng, toe miệng cười rồi một tay cặp cổ hắn ta như là thân tình, tay kia hươi hươi con rựa nửa đùa nửa thật « Quy à, Quy vợ đẹp con xinh, Quy mong về là phải nhưng con đường Quy về không biết có đến được nhà không là chuyện khác, nhiều thằng tứ cố vô thân mà gặp Quy đi giữa rừng như thế này, Quy hiểu chứ(cái thằng này nói chuyện chuyên môn xưng tên Quy)thấy lúc đó nó gần như vãi ra quần khi Ara phập con rựa vào thân cây rồi ngồi xuống hút thuốc lào, nheo mắt với hắn ta…là » tao có ý tốt, nhắc nhở anh em vậy thôi »,từ đó trở đi nó nhìn ra sự việc.
Lúc trời trở lạnh, hút thuốc lào nhiều,bị lên cơn suyễn, bác sĩ Mỹ, Dân giữ lại làm báo cáo cho nằm bịnh xá, ổng lai dạy chích thuốc, chích thịt, chích veine, khi quản giáo lên khai bịnh, ông giao cho thực tập, cũng may không làm đứa nào bị liêt . Nơi bịnh xá này mang tiếng có ma, và ở đây có lần chứng kiến ca mổ ruột thừa cho Võ văn Thể, là hải quân cùng tổ 2, nó đau, khai bịnh, tụi cán bộ rắc rối, sau khi chẩn bịnh, Bs Dân đứng ra bảo đảm là phải mổ gấp, ông phải đứng ra mượn sérum của trại và hứa trả lại sau . Lần đầu tiên tôi chứng kiến cảnh mổ dã chiến này,đặt thằng Thể nằm trên chiếc chiếu,giăng màn (mùng) để tránh bụi bặm,sát trùng dụng cụ mổ bằng nước sôi và ông Dân là tay mổ chính, sau đó hai bác sĩ chạy khắp láng mượn thuốc trụ sinh cho Thể, mượn mỗi người vài viên, nhờ vậy mà Thể tai qua nạn khỏi
Còn nhớ những lần đi bẻ sắn(khoai mì)cho dân không? Trại đâu có tốt với dân như vậy,chẳng qua là dân họ nhờ, trả tiền công, tiền bỏ vào túi Năm Quân, công việc anh em mình gánh, nhưng mỗi lần đi như vậy là mỗi lần anh em có dịp mua bán ăn uống ngoài chợ sau khi xong việc, là chợ gì nhỉ…không nhớ có phải là chợ Tân Biên không nữa, mấy thằng vác súng đi bảo vệ tụi mình cũng dễ chịu, ra đến nơi là cho thoải mái,chắc nó cũng lụp vô chỗ nào đó, mà tán gái quê thôi, nhất là mấy thằng nghĩa vụ quân sự, tụi nó còn nhỏ bị bắt lính, càng thoải mái hơn, sau khi ăn uống,có khi mua được chút cay cay đem về. Có lần ở tổ 1 của đội 1 đi làm bên ngoài,lúc về Lâm Tăng Tùng(trung úy TS/ BĐQ) tôi hay gọi nó là Lâm tằng tưng ,làm cách nào mà diếm được cả lít đế, chiều về nhậu, lúc tới bến ảnh cầm khúc cây làm giống như vác súng,chỉ về phía tiểu đoàn hô « Biệt động quân- SÁT », anh em phải đè nó xuống bịt miệng lại, một lúc sau mới chịu ngáy, nơi đây anh em nuôi gà, thỏ… mẹ tôi đem cho một cặp thỏ, cụ bảo là « Tao không có nhiều cá để cho mày, tao chỉ có cặp cần câu này cho để mày kiếm sống »,chiều chiều đi cắt cỏ hôi nuôi thỏ, ít lâu sau có được bốn năm con,thỉnh thoảng lại thịt một con, bố già Kình còn bày ra trò tiết canh thỏ cũng đỡ ghiền.
Bi đông, tụi nó vào rừng đặt bẫy, thỉnh thoảng có nai, mễn, bán lại cho anh em với giá 5 đồng/kg.
Còn vụ cháy nhà nữa, lửa bốc cháy từ gần trại mộc, mái tranh vách lá,lửa bùng lên cùng gió giao hòa về hướng nhà mấy tay quản giáo, chỉ một đốm lửa bay vào mái tranh nhà ai là giống như lụu đạn nổ, lửa bốc lên, họ vừa lo chữa cháy vừa sợ đám cải tạo nổi loạn, tụi nó tự chữa cháy không kêu anh em lên phụ mà còn kéo hàng rào kẽm gai ra chặn, sau đó phải giựt sập mấy dãy nhà gần đó để tránh cháy lan , tình hình mới ổn định, chỉ khổ anh em tụi mình lại phải góp một bàn tay dựng nhà lại cho chúng .
Đến cuối tháng 12/77 một buổi tối, được gọi lên tập trung tại hội trường,thì ra hôm đó trại có một đợt thả về, tôi cũng không biết là về được bao nhiêu người, đọc gần đến cuối danh sách thì có tên Ara Phát.
Bỏ lại tất cả chỉ đem theo đàn chó về, cả thảy 5 con, đám chó con 4 màu khác nhau,đen,trắng,vàng,đốm. Cột dây dắt chúng theo; cho bs Dân con đen, bs Mỹ con vàng,Vũ đình Thọ con trắng,Thọ chưa về , giữ lại con trắng đốm nâu và con chó mẹ lông vàng.
Giấy ra trại có ghi cho phép 30 ngày, về trình diện bộ giáo dục, nếu không được dùng lại sau 30 ngày phải lên trại để trại quản chế trong thời gian 6 tháng, những người mà cơ sở nhận lại họ mau chóng trở lại trại lấy giấy tờ không bị quản chế tại trại .Tôi cũng về bộ giáo dục đưa giấy tờ ra trại kèm theo sự vụ lịnh cuối cùng làm việc tại nha Sinh hoạt học đường, phòng tổ chức sở Giáo dục từ chối nhận lại, lý do là nha SHHD là nha phản động, làm công tác chính trị kềm kẹp học sinh bắt hs,sv đi học quân sự học đường và chủ trương hoàn toàn chống phá cách mạng, họ đã giải tán nha này và cũng không chấp thuận cho giảng dạy nữa vì chưa có chút « hồng » trong lý lịch, không còn là thầy giáo. Thấy hoàn cảnh Ara lúc bấy giờ có phải được gọi là giáo » MẤT DẠY và VÔ LƯƠNG « ,không dạy nữa thì làm gì có lương lậu.
Được hưởng cái Tết với gia đình, lúc đó còn độc thân,chỉ về gặp gỡ lại bạn gái thôi(cái vụ từ bạn gái trở thành Ara vợ có dịp viết riêng), sau 30 ngày lại lên Cây Cày gặp lại 5 Quân, được cho một căn nhà, cũng chỉ là nhà tranh bên cạnh nhà cán bộ quản giáo và nói là giao cho việc dẫn dắt anh em đi làm.
Hai ngày sống ở đây, nấu ăn lấy, không muốn ngồi ăn chung với bộ đội, nếu bị bắt buộc phải ăn uống tập thể không biết phải đối phó ra sao, nhưng hôm sau trại giao công việc là làm ở lò đường Tịnh Biên, đây là một hợp tác xã sản xuất đường, mía của trại mình trồng, anh em thu hoạch, tất cả đem ra đây để làm thành đường, nhiệm vụ chỉ là nhận mía từ trại chở ra, giữ, chờ ép và làm thành phẩm, tối chỉ che đỡ cái mái trên đống bã mía ngủ,cũng lạ,chỉ cần rớt ra chút đường là kiến bu đầy, còn đây bói cũng không thấy kiến, nằm trên đống bã mía ngủ thật êm, có lần đến phiên ép mía cho trại, thấy 5 cái chảo lớn đặt trên một lò được đắp kín, chỉ thấy miệng lò,những bã mía ép phơi khô và dùng lại để nấu đường, cứ chảo 1 sôi được chuyển qua chảo 2…cho đến chảo 5 thì nước mía đã sền sệt ngả màu vàng,sau đó được cho thêm bột hay cái gì đó không rõ,nước đường trở nên sền sệt , múc đổ vào khuôn thành những viên đường tán,lúc đó mới biết được cái quy trình này . Người dân chỉ được phép làm loại đường tán thôi, cấm làm đường bổi hay phổi nghe mà không rõ, đường này cho vào máy ly tâm kết tủa thành đường cát , thêm chất tẩy sẽ trở nên trắng , chỉ nhà nước được làm, lần này trại làm đường trắng,tối đó phải thức để canh chừng đường của trại,trại ép mía làm đường bổi, cán bộ ở trại làm ăn vụ này kiếm bộn, mía anh em mình trồng,thu hoạch cũng là mình, thành phẩm là của trại, ở lò mì nguyên tắc cũng làm như thế, mình đói, cơ cực mà đụng đậy, nhám tay nhám chân vào là bị biệt giam đúng là cảnh « trời nắng chang chang người trói người ». Làm nơi đây, thỉnh thoảng cũng dúi cho anh em theo xe khuân vác can nước mía vừa ép để nấu đường, họ ép cả vỏ , đất cát còn dính nên không ra màu của nước mía , anh em đem về lọc và nấu lại để dùng
Đến tối chủ HTX đường này kiếm Ara nói dóc chơi, kế tiếp thấy nó bảo người nhà đem một con gà luộc trong nước mía, khi gà chín,xách một chai đế mời nhậu. Sang thiệt,gà luộc trong nước mía chỉ có mấy tay chủ lò đường mới dám chơi bảnh như vậy, nó tưởng Ara là cán bộ trại, đề nghị cho nó ngưng nấu cho trại để nó làm lậu đường cát. Thấy không có gì trở ngại nên cũng ậm ự , như là mắt nhắm mắt mở.
Chỉ chốc lát ,ba bốn chiếc xe trâu chở mía đến và họ làm nhanh gọn,xe trâu của họ thay bánh bằng bánh xe hơi nên nghe êm ru chứ không lọc cọc.
Nó cũng hứa là làm kịp đường cho trại vào sáng hôm sau . Ngủ một giấc khi thức giấc đã thấy những khạp đường của mình xong,chỉ chờ xe của trại ra chở về .
chủ lò mời ăn sáng, cà phê, một gói thuốc Samit chưa khui và sau đó còn được một phong bì, hơi hoảng, sợ bị gài bẫy nên trả lại và nửa đùa nửa thật nhìn hắn cười và nói « bộ anh tính gài bẫy tôi hay sao vậy », hắn nói rõ là « anh giúp tôi làm chuyện này tôi cũng phải biết phải quấy với anh ,luật giang hồ là vậy ».Cả hai nhìn nhau, cái nhìn tin tưởng giang hồ, hắn bỏ trong phong bì là 50 đồng gọi là tiền « ngủ quên ».
Ngay chiều hôm đó , nhận được lịnh theo xe về trại, không biết chuyện gì đây, chẳng có gì ồn ào khi về đến trại chỉ bảo lên gặp trưởng trại Năm Quân. Bình tĩnh lên gặp, không có chuyện gì ,hắn bảo là ở đây cũng không tiện, cho cả hai, nên trả lại giấy ra trại với lời phê « Đi kinh tế mới theo sắp đặt của đia phương » . Với lời phê này tôi khốn khổ khốn nạn với công an địa phương, chính sách kinh tế mới phá sản hoàn toàn , quận không tổ chức được, họ ép tôi hồi hương lập nghiệp , mà giở lý lịch ra hương của Ara là phố Hiến , »nhất kinh kỳ nhì phố Hiến » mà, đâu có dám cho đi , bảo là phải tìm về vùng nông thôn tăng gia sản xuất , đừng ăn bám vào nền xi măng phố thị . Ngứa miệng Ara trả lời » Tôi cũng chẳng muốn , các anh chưa ăn mắm các anh thèm , chứ tôi thì khát nước rồi » ; công an khu vực dập bàn nạt » anh móc méo chúng tôi đấy hả , tôi giữ giấy ra trại của anh và gởi lại anh về trại » , tôi chỉ trả lời » Thì anh có quyền mà ». Một lúc sau bắt tôi làm tờ kiểm điểm rồi trả lại giấy tờ » anh lo tìm địa điểm mà tăng gia sản xuất » .
Ngủ lại đêm chót, nhìn qua hàng rào ngăn cách, một cái vẫy tay với nhũng người còn sót lại, khi trại vừa bắt đầu ngày mới, ra khỏi cổng trại với đâu gần 9 đồng, kế toán tụi nó tính như thế nào cũng chẳng buồn biết, cộng thêm 5 ký gạo đi đường,ra đến chợ Tân biên, bán luôn 5 ký gạo cho nhẹ tay, cầm tiền leo lên xe về hướng Tây Ninh.
Đâu khoảng 10 giờ xuống đến bến xe,đi một vòng quanh thị xã,nhớ lại lúc còn hành quân ở đây, mỗi lần về nghỉ cũng đến khu vực này, ngày đó đám lính gốc Tây Ninh có cho biết là ở Tây Ninh có câu
« Tây Ninh có núi Điện bà
Có cầu ba móng có nhà Tám Thưa »
Cầu Ba Móng thì biết , cũng có ngồi bên bờ sông nhậu rồi nhìn sang bờ bên kia có một đám võ sinh,quần áo đen,thắt lưng đỏ đang múa gậy,không biết là lò võ của ai.
Nhà Tám Thưa cũng đã ghé vài lần(tay này cũng là một kép cải lương có tiếng,tổ không đãi nữa nên về Tây Ninh mở Hồng lâu mộng) hình như còn có nhà Mười Căn và trên đường ra Long Hoa và còn có xóm Mít Một.
Người bạn cùng khóa sư phạm đang dạy ở Tây Ninh tên là Hiệp ,ghé thăm anh ta , cả hai ngồi uống cà phê, địa chỉ của anh ở đường Huỳnh văn Lại ,cũng biết đường đi tới đó,nhưng không thấy tên con đường ,hỏi thăm một hồi mới biết đã đổi tên đường, đến đúng nhưng tên con đường bây giờ là đường Trương Quyền.
Những tưởng là hòa bình, đất nước sẽ phát triển, hai miền cùng chung vai sát cánh tạo dựng được một quốc gia phú cường như những bài nghiên cứu về kinh tế hậu chiến , do giáo sư Vũ quốc Thúc lập ra nhóm nghiên cứu chung với David Lil?(không nhớ rõ) của Hoa Kỳ vào những năm 67- 68, nhóm gồm những chuyên viên của mọi ngành nghề. Chương trình có kế hoạch 10 năm chia ra 3 năm tái thiết và 7 năm kiến thiết. Tôi có dịp trình bày bài của tiến sĩ Nguyễn quý Bổng nói về chương trình giáo dục thời hậu chiến lúc còn học sư phạm.
Sau ngày 30/4 , có đọc một bài viết của ông Nguyễn khác Viện ,trong đó ông hy vọng là bây giờ trên chiếc xe có đến hai con ngựa của hai miền cùng kéo như vậy đất nuóc sẽ tiến nhanh hơn
Ông sống với Cộng sản bao nhiêu năm chẳng lẽ ông chưa thấu đáo được hay sao , làm gì có cảnh này , trái ngược hoàn toàn với chủ trương của Lê Duẩn ,những con ngựa xanh của miền nam đã dần dần gục ngã trên thảm cỏ đỏ của xã hội chủ nghĩa
. Con đường hậu chiến này tiếc thay lại để cho một chế độ căm thù và sắt máu dẫn dắt trở về cái thuở cái cày và con trâu đưa đất nước vào ngõ cụt tối tăm. Mà ngay cả con trâu cũng phải vào hợp tác xã, người nông dân không được phép nuôi vì sợ con trâu sẽ « kéo lệch đường của chủ nghĩa xã hội » là lời của đảng , con trâu mà còn sợ thì « ngụy » sẽ ra sao !!!
Ngồi một lúc rồi lên xe về SG. Đoạn đường chỉ có 99 Km thôi mà sao đi 2 năm rưỡi mới về,không biết những » thằng lười » còn lại đến ngày nào mới « châu về hợp phố »
Liège ngày 20/1/2016
Sửa lại ngày 4/5/2022 tại Auderghem/ Bruxelles
Ara Phát
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét