Vatican hoàn trả 62 hiện vật của thổ dân cho Canada - Giáo hoàng Lêô XIV thực hiện lời hứa năm 2022 của người tiền nhiệm Phanxicô. Ngày 15/11/2025, Tòa Thánh thông báo trả lại cho Canada 62 hiện vật của thổ dân, có giá trị tinh thần và lịch sử rất lớn đối với người bản địa Canada. Đây là một bước quan trọng trong việc công nhận vai trò của Giáo hội Công giáo trong việc đàn áp các nền văn hóa bản địa tại châu Mỹ. Thông tín viên RFI Éric Sénanque tại Vatican cho biết thêm :
<!>
« Các hiện vật, trong đó có nhiều mặt nạ truyền thống và một chiếc xuồng của người Inuit, được lưu giữ trong kho của Phòng Dân tộc học thuộc Bảo tàng Vatican. Những hiện vật này được các dòng tu Công giáo hoạt động ở Canada thu thập để gửi về Roma cho cuộc triển lãm truyền giáo quốc tế lớn năm 1925 theo ý tưởng của giáo hoàng Piô XI. Nhiều nhà tu hành đã góp phần vào chính sách đồng hóa cưỡng bức của chính phủ Canada nhằm xóa bỏ các truyền thống bản địa.
Quyết định trả lại những hiện vật này được công bố vào thứ Bảy (15/11), khi giáo hoàng Lêô XIV tiếp đoàn chủ tịch Hội đồng Giám mục Canada. Tòa Thánh giải thích : « Giáo hoàng muốn món quà này là một dấu hiệu cụ thể của đối thoại, tôn trọng và tình huynh đệ » đối với các dân tộc bản địa. Nữ đại sứ Canada tại Tòa thánh đã ca ngợi « một ngày lịch sử ».
Sự kiện này sẽ không diễn ra nếu không có nỗ lực được Giáo hội Công giáo Canada và Tòa Thánh Vatican khởi xướng cách đây vài năm để ghi nhận những đau khổ của người bản địa. Mùa hè năm 2022, trong chuyến công du Canada, giáo hoàng Phanxicô đã cầu xin người bản địa thứ lỗi cho vai trò của Giáo hội trong vấn nạn ngược đãi trẻ em, đặc biệt là trong các trường nội trú. Vị Giáo hoàng người Achentina giải thích rằng lời xin lỗi không phải là điểm kết thúc mà là chặng đầu tiên trên con đường hàn gắn ».
Vatican muốn xích lại gần với nghệ thuật thứ 7
Cũng trong ngày 15/11, mười một ngôi sao Hollywood (Spike Lee, George Miller, Giuseppe Tornatore, Gus Van Sant, Cate Blanchett, Chris Pine, Viggo Mortensen, Alison Brie, Dave Franco và Monica Bellucci) cũng được Giáo hoàng Lêô XIV tiếp đón tại Vatican.
Trước đó, theo AFP, trong một thông cáo ngày 12/11, Vatican cho biết giáo hoàng bày tỏ mong muốn « đối thoại sâu sắc với giới điện ảnh, đặc biệt là với các diễn viên và đạo diễn » để có thể khám phá « những khả năng mà sự sáng tạo nghệ thuật mang lại cho sứ mệnh của Giáo hội và thúc đẩy các giá trị nhân văn ». Tòa Thánh cũng công bố một đoạn video giáo hoàng Lêô XIV liệt kê những bộ phim yêu thích, trong đó có « Cuộc sống tươi đẹp » (It’s a Wonderful Life, 1946), « Giai điệu hạnh phúc » (The Sound of Music, 1965), « Người bình phàm » (Ordinary People, 1980), và « Cuộc sống tươi đẹp » (Life Is Beautiful, 1997).
Mỹ kỳ vọng hoàn tất thỏa thuận thương mại với Trung Quốc trước Lễ Tạ ơn
Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Bessent hôm Chủ nhật (16/11) cho biết Mỹ và Trung Quốc “có khả năng” sẽ hoàn tất thỏa thuận thương mại trước Lễ Tạ ơn.
Tháng trước, Mỹ và Trung Quốc đạt được một thỏa thuận khung, trong đó phía Trung Quốc đồng ý trì hoãn một năm việc thực thi kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, đồng thời cam kết mua một lượng lớn đậu tương Mỹ. Đổi lại, Mỹ đồng ý không áp mức thuế mới 100% lên hàng hóa Trung Quốc và hoãn thực hiện biện pháp đưa hàng nghìn doanh nghiệp Trung Quốc vào danh sách đen kiểm soát xuất khẩu của Bộ Thương mại.
Tờ Wall Street Journal gần đây đưa tin, theo nguồn thạo tin, chính quyền Trung Quốc có kế hoạch thiết lập một hệ thống nhằm đơn giản hóa quy trình xuất khẩu đất hiếm và các vật liệu nhạy cảm khác sang Mỹ. Hệ thống này sẽ loại trừ các công ty có liên hệ với quân đội Mỹ, đồng thời đẩy nhanh việc xét duyệt xuất khẩu đối với các công ty khác. Nói cách khác, hệ thống có tên ‘Xác minh Người dùng Cuối’ (VEU) này sẽ đảm bảo các vật liệu chiến lược không rơi vào tay các nhà cung cấp của quân đội Mỹ.
Thông tin rò rỉ này gây chú ý đặc biệt vì đất hiếm là vật liệu then chốt để sản xuất các thiết bị điện tử, vũ khí dẫn đường bằng laser và máy bay chiến đấu tối tân—những trang bị quan trọng cho quốc phòng.
Trong chương trình Sunday MorningFutures của Fox News hôm Chủ nhật, Bộ trưởng Bessent bày tỏ nghi ngờ về mức độ chính xác của bài báo nói trên của Wall Street Journal. Ông cho biết: “Chúng tôi thậm chí còn chưa hoàn tất thỏa thuận, và hy vọng có thể hoàn tất trước Lễ Tạ ơn”.
Ông nói rằng ông tin sau cuộc gặp giữa lãnh đạo hai nước vào cuối tháng 10, phía Trung Quốc sẽ thực hiện các cam kết. Nếu không, Mỹ “vẫn còn nhiều biện pháp phản ứng”. Nhưng việc đưa ra những tuyên bố như vậy trước khi thỏa thuận được ký kết, theo ông, “là thiếu trách nhiệm”.
Ông Bessent cũng bày tỏ lạc quan về triển vọng kinh tế Mỹ trong năm tới. “Chúng ta sẽ chứng kiến kinh tế Mỹ tăng trưởng đáng kể trong quý I và quý II năm tới”, ông nói. “Tôi dự đoán trong hai quý đầu năm, lạm phát sẽ giảm và thu nhập thực sẽ tăng mạnh”.
Ông nói thêm: “Nhờ các chương trình mang dấu ấn của Tổng thống Trump, năm 2026 sẽ là một năm tuyệt vời đối với tầng lớp lao động Mỹ và thị trường. Tôi gọi đó là ‘thịnh vượng song hành’—khi cả kinh tế thực và Phố Wall đều bùng nổ—và tôi tin rằng kinh tế thực sẽ có một năm 2026 vô cùng rực rỡ”.
Mỹ chấm dứt miễn trừ ưu đãi một số vũ khí, đồng minh sẽ phải mua với giá đắt hơn
Chính phủ Hoa Kỳ đã thông báo cho Hàn Quốc về quyết định xóa bỏ miễn trừ chi phí phát triển khi mua một số vũ khí của Mỹ. Thông tin được Yonhap đăng ngày 16/11/2025, dựa trên một số nguồn tin. Quyết định này sẽ gây tác động tài chính đến Seoul, đồng minh châu Á vừa mới cam kết mua thêm vũ khí sản xuất tại Hoa Kỳ.
Thực ra, Washington đã thông báo cho Seoul vào tháng 8/2025 về ý định chấm dứt miễn trừ đối với “chi phí không định kỳ” (non-recurring costs, NC), tức là các khoản chi phí một lần liên quan đến nghiên cứu, phát triển và sản xuất một số thiết bị quốc phòng.
Đạo luật Kiểm soát Xuất khẩu Vũ khí của Hoa Kỳ yêu cầu Lầu Năm Góc thu hồi “chi phí không định kỳ” đối với một số vũ khí được bán theo chương trình bán vũ khí cho nước ngoài (FMS) giữa hai chính phủ (Foreign Military Sales, FMS) bởi vì chính phủ Mỹ cấp kinh phi phát triển và sản xuất vũ khí, đặc biệt là cho quân đội Hoa Kỳ, bằng tiền thuế của người dân.
Vẫn theo giải thích của Yonhap, luật này cho phép xóa bỏ những chi phí này trong một số trường hợp, ví dụ, để thúc đẩy lợi ích của Mỹ trong việc chuẩn hóa thiết bị với các nước đồng minh, ví dụ Hàn Quốc, Nhật Bản, Úc, New Zealand và Israel, và để tránh việc những chi phí này dẫn đến bán lỗ vũ khí.
Hàn Quốc từng được hưởng lợi từ việc miễn trừ “chi phí không định kỳ”. Không còn được hưởng quy chế này đồng nghĩa với việc Hàn Quốc sẽ phải nhập vũ khí Mỹ với giá cao hơn, trong bối cảnh Seoul cam kết chi 25 tỷ đô la để mua thiết bị quân sự của Mỹ đến năm 2030.
Theo một số nguồn tin, Nhật Bản, Úc và nhiều nước khác cũng sẽ bị ảnh hưởng từ thay đổi này. Hiện tại, bộ Chiến Tranh Mỹ chưa trả lời yêu cầu bình luận của Yonhap. Chính quyền của tổng thống Donald Trump đang theo đuổi chính sách “Nước Mỹ trên hết”, áp dụng chiến lược thương mại “công bằng” và “có đi có lại” và chủ trương quản lý “tốt” tiền thuế của người dân Mỹ.
Bất chấp căng thẳng biên giới với Cam Bốt,Thái Lan tiếp tục đàm phán thương mại với Mỹ
Một phát ngôn viên của chính quyền Thái Lan, hôm qua 15/11/2025, thông báo Bangkok sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc đàm phán để hoàn thiện thỏa thuận thương mại với Washington và khẳng định các cuộc đàm phán này không liên quan đến vấn đề tranh chấp biên giới với Cam Bốt.
Phát ngôn viên Siripong Angkasakulkiat, được hãng tin Anh Reuters trích dẫn, cho biết hai bên đã nhất trí rằng các cuộc đàm phán về thuế quan sẽ tiếp diễn và tách biệt khỏi các vấn đề biên giới với Thái Lan, sau cuộc điện đàm giữa thủ tướng Thái Lan Anutin Charnvirakul và tổng thống Mỹ Donald Trump vào tối 14/11. Chủ nhân Nhà Trắng cũng cho biết không muốn can thiệp vào vấn đề Thái Lan - Cam Bốt trong khuôn khổ các cơ chế song phương hiện hành.
Trước đó, Thái Lan đã thông báo Hoa Kỳ tạm dừng các cuộc đàm phán cho đến khi chính quyền Bangkok tái khẳng định cam kết đối với thỏa thuận ngừng bắn với Phnom Penh do Washington làm trung gian. Thái Lan đã đình chỉ thỏa thuận nêu trên trong tuần qua, sau khi cáo buộc Cam Bốt đặt mìn làm bị thương các binh sĩ Thái Lan, điều mà Cam Bốt phủ nhận.
Một số người dân Thái Lan ở những ngôi làng sát biên giới Cam Bốt tỏ ra vui mừng trước quyết định này, theo tường thuật của đặc phái viên ValentinCebron từ Si Saket :
"Muốn có hòa bình, nhưng sẵn sàng dùng đến vũ lực nếu cần thiết, đó là tâm lý chung của người dân làng Phum Srol, nằm sát biên giới Cam Bốt.
Thonthinan, người bán há cảo bên lề đường, nơi thường xuyên có lính Thái Lan ghé vào mua, vui mừng khi thỏa thuận ngừng bắn ký kết vào cuối tháng 10/2025 giữa hai nước bị đình chỉ : "Tôi vui vì không phải tiếp xúc nhiều với người Cam Bốt nữa. Chúng tôi hoàn toàn có thể sống mà không có họ, họ chỉ tìm cách đâm sau lưng chúng tôi, và tôi muốn chính quyền của chúng tôi bảo vệ dân chúng."
Veerayut, phụ trách an ninh của làng, là một người theo chủ nghĩa dân tộc, tỏ ra phẫn nộ : "Cam Bốt đang xâm phạm lãnh thổ của chúng tôi. Chính phủ Thái Lan đã để tình trạng này kéo dài quá lâu. Họ (người Cam Bốt) phải rời đi ngay lập tức, và chỉ sau đó chúng tôi mới có thể khôi phục hòa bình."
Trong khi đó, Phnom Penh cáo buộc Bangkok có hành động khiêu khích có thể dẫn đến những cuộc đụng độ mới. Natthanon, người dân làng, không tin vào một giải pháp hòa bình : "Người Cam Bốt không có quy tắc hay kỷ luật gì cả, họ không giữ lời hứa. Vì vậy, niềm tin giờ không còn nữa."
Càng gần biên giới, giọng điệu của người dân càng thêm hiếu chiến và đôi khi là bài ngoại".
Trung Quốc tuần tra quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trong bối cảnh căng thẳng Tokyo-Bắc Kinh
Căng thẳng giữa Tokyo và Bắc Kinh chưa có dấu hiệu lắng dịu sau phát biểu của thủ tướng Nhật Bản liên quan đến Đài Loan. Ngày 16/11/2025, Trung Quốc điều một đội tàu tuần duyên đi qua quần đảo Senkaku/Điếu Ngư để “tuần tra thực thi các quyền”. Quần đảo này do Nhật Bản quản lý nhưng Bắc Kinh đòi chủ quyền.
Trong thông cáo, lực lượng hải cảnh Trung Quốc khẳng định “đây là một hoạt động tuần tra hợp pháp” do “tàu tuần duyên 1307 tiến hành” nhằm “bảo vệ quyền lợi” của Trung Quốc. Bắc Kinh vẫn tiến hành tuần tra trong khu vực Senkaku/Điếu Ngư mà họ đòi chủ quyền. Tuy nhiên, chiến dịch lần này diễn ra chỉ một ngày sau khi công dân Trung Quốc được khuyến cáo không nên đến Nhật Bản, ngay sau đó các hãng hàng không quốc gia Trung Quốc thông báo hoàn vé cho khách hàng.
Đây là biện pháp đáp trả những tuyên bố của tân thủ tướng Nhật Bản, Sanae Takaichi. Phát biểu trước Quốc Hội ngày 07/11, bà Takaichi cho rằng nếu Trung Quốc tấn công Đài Loan thì có thể tạo ra tình huống “đe dọa sự tồn vong” cho Nhật Bản, và trong trường hợp đó Tokyo sẽ sử dụng vũ lực. Ngay sau đó, ông Tiết Kiếm (Xue Jian), tổng lãnh sự Trung Quốc tại Osaka, bình luận “phải cắt cái mồm bẩn thỉu đang khạc nhổ vào chúng ta”. Theo Reuters, các nhà lãnh đạo Nhật Bản trước đây vẫn tránh công khai về những kịch bản liên quan đến Đài Loan và duy trì một “kiểu mơ hồ chiến lược”, được Mỹ, đồng minh an ninh chính của Tokyo, ủng hộ.
Ngoài ra, Trung Quốc cũng điều máy bay và tàu chiến hoạt động xung quanh đảo Đài Loan. Sáng 16/11, bộ Quốc Phòng Đài Loan cho biết đã phát hiện 30 máy bay quân sự Trung Quốc hoạt động quanh đảo và 7 tàu hải quân trong vòng 24 giờ qua. Chính quyền Đài Bắc đã điều máy bay và tàu chiến đến giám sát tình hình.
Trung Quốc thử nghiệm tàu tấn công đổ bộ mới
Trung Quốc tiếp tục khẳng định sức mạnh hàng hải khi thử nghiệm một tàu tấn công đổ bộ mới ngày 14/11, chỉ một tuần sau khi đưa vào biên chế tàu sân bay thứ ba. Theo AP, tàu tấn công đổ bộ Tứ Xuyên (Sichuan) Type 076 đã khởi hành từ Nhà máy đóng tàu Hudong-Zhonghua ở Thượng Hải.
Tàu Tứ Xuyên có kích thước bằng một nửa tàu sân bay Phúc Kiến (Fujian) và được kết hợp một số đặc điểm của tàu sân bay và các tàu tấn công đổ bộ trước đó, như có đường băng cất cánh và tàu đổ bộ chở quân. Thông số kỹ thuật chính xác vẫn chưa được công bố, nhưng theo AP, tàu tấn công đổ bộ thường nhanh hơn tàu sân bay, nên linh hoạt hơn, nhưng lại khó tự vệ trước các cuộc tấn công và không thể chở nhiều chiến đấu cơ hoặc chủng loại đa dạng như tàu sân bay.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét