TIN THẾ GIỚI 12/05/2023 - ĐHL

Tổng thống Macron loan báo kế hoạch “tái công nghiệp hóa” nước Pháp Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu tại hội nghị " Đẩy nhanh tái công nghiệp hóa" tại điện Elysée, Paris, Pháp, ngày 11/05/2023. via REUTERS - POOL

Trọng Nghĩa Phát biểu hôm qua, 11/05/2023, tại điện Elysée, Paris, trước các tác nhân chủ chốt của nền công nghiệp Pháp, tổng thống Pháp Emmanuel Macron tiết lộ chiến lược “đẩy nhanh” tiến trình “tái công nghiệp hóa” đất nước.

<!>

Để tăng tốc độ công nghiệp hóa trở lại nước Pháp, tổng thống Macron đã loan báo một loạt biện pháp, trong đó nổi bật là đơn giản hóa thủ tục tới mức giảm đi một nửa thời gian cần thiết để lập một cơ sở công nghiệp mới tại Pháp, từ 17 đến 18 tháng hiện nay xuống còn “tối đa” là 9 tháng.

Để có thể có mặt bằng cho các cơ sở công nghiệp trong bối cảnh đất đai khan hiếm, Nhà nước sẽ đầu tư một tỷ euro vào việc “giải tỏa” các cơ sở hoang phế để cung ứng cho các dự án trong tương lai.

Tổng thống Macron cam kết cấp thêm 700 triệu euro để phát triển đào tạo nhân lực cho các “công việc tương lai”, hoặc “đang thiếu” trong ngành công nghiệp.

Ngoài ra nguyên thủ Pháp còn loan báo lập mức giảm thuế mới, ưu đãi, cho các dự án đầu tư vào năng lượng gió và mặt trời, máy bơm nhiệt và pin. Biện pháp này dự kiến sẽ tạo ra các khoản đầu tư tư nhân với tổng trị giá lên đến 20 tỷ euro vào năm 2030, tạo ra hàng chục nghìn việc làm.

Chính phủ của tổng thống Macron muốn tăng cường đầu tư vào các công nghệ thân thiện với môi trường để Pháp không bị tụt lại phía sau Mỹ, vì Washington đã cấp các khoản trợ cấp khổng lồ cho các công ty thông qua Đạo Luật Chống Giảm Phát.

Theo ông Macron, hỗ trợ của Nhà nước Pháp cho việc mua xe điện sẽ được dành cho những chiếc xe được sản xuất tại châu Âu.

Nga không thừa nhận Ukraina giành lại được một số nơi ở Bakhmut

Quân đội Ukraina bắn tên lửa Grad từ một địa điểm được cho là Bakhmut, Ukraina, ngày 09/05/2023. via REUTERS - UKRAINE ARMED FORCES PRESS SERVI

Trọng Thành

Nhiều thông tin trái ngược về chiến sự đang diễn ra dữ dội tại thành phố Bakhmut, miền đông Ukraina. Sáng nay, 12/05/2023, Ukraina thông báo đã tiến quân thêm 2 km tại khu vực ngoại vi thành phố, còn bộ Quốc Phòng Nga thì phủ nhận các bước tiến của quân đội Ukraina tại chiến trường này.

Hãng tin Pháp AFP dẫn lại thông báo của bộ Quốc Phòng Nga tối hôm qua, 11/05/2023, các tuyên bố được phổ biến trên các mạng Telegram cá nhân về việc nhiều vị trí dọc theo chiến tuyến (ở Bakhmut) bị quân Ukraina chọc thủng là "không đúng với thực tế". Trước đó, hôm thứ Tư 10/05, một quan chức quân đội Ukraina cho biết các đơn vị Nga đã phải rút khỏi một số vị trí gần Bakhmut.

Từ Kiev, thông tín viên Emmanuelle Chaze cho biết thêm về thông tin trái ngược liên quan đến cuộc phản công dự kiến của quân đội Ukraina:

‘‘Trong khi tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky vừa tuyên bố với toàn thế giới rằng quân đội Ukraina vẫn chưa hoàn toàn sẵn sàng mở cuộc phản công, vốn được mọi người nói đến từ nhiều tháng nay, thì chủ nhân công ty lính đánh thuê Wagner, Yevgeniy Prigozhin, khẳng định tình hình trên thực địa là hoàn toàn khác, và ngược lại, cuộc phản công của Ukraina đã diễn ra dữ dội, đặc biệt là xung quanh Bakhmut, nơi chủ nhân công ty Wagner thừa nhận chịu nhiều tổn thất.

Về phía các chuyên gia phương Tây, Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở tại Hoa Kỳ xác nhận đã có một số cuộc phản công hạn chế và quân đội Ukraina đã giành một số thắng lợi xung quanh Bakhmut trong những ngày gần đây, nhưng không ghi nhận những bước tiến trên quy mô rộng hơn.

Ở Kiev hiện không có thông tin nào lọt ra ngoài. Chúng ta nhớ rằng hồi tháng 9 năm ngoái, bộ Tổng Tham Mưu Ukraina đã áp dụng một chiến lược bảo mật thông tin tương tự ở Kharkiv, với những thành công mà chúng ta biết : cuộc phản công đã dẫn đến giải phóng toàn bộ vùng này’’.

Lực lượng Ukraina ở vùng Zaporijjia kiên nhẫn chờ lệnh phản công

Lính Ukraina tại một trại huấn luyện tại vùng Zaporizhzhia, Ukraina, ngày 28/04/2023. REUTERS - STRINGER

Trọng Nghĩa

Bao giờ thì quân đội Ukraina sẽ tổng phản công giành lại những vùng lãnh thổ bị Nga chiếm đóng? Hôm qua, 11/05/2023, chính tổng thống Volodymyr Zelensky đã phần nào trả lời khi ông xác định rằng quân đội Ukraina vẫn “cần thêm thời gian” trước khi tung ra một cuộc phản công trên quy mô lớn.

Theo các nhà phân tích, chiến dịch đã được phía Ukraina chuẩn bị từ nhiều tháng qua, với vùng Zaporijjia có nhiều khả năng trở thành một hiện trường của cuộc tổng phản công. Hai đặc phái viên RFI Anastasia Becchio và Boris Vichith đã đến tận nơi tìm hiểu tình hình và đã có dịp tiếp xúc với viên chỉ huy một đội tình nguyện chuyên trách việc vận hành drone do thám:

Viên chỉ huy Ashot Arutiunian, đến từ một ngôi làng gần chiến tuyến, đã bị muộn vài phút so với giờ hẹn. Ông giải thích là đã phải tìm chỗ trú ẩn để tránh loạt bom chùm mà Nga dội xuống một nơi, theo ông chỉ có thường dân sinh sống.

Ông cho biết thêm là cách nơi đó xa hơn một chút, phòng tuyến của cả quân Nga lẫn quân Ukraina đều gần như bất động, một tình huống rất khó chịu cho cả hai bên.

Ông nói: “Tôi cho là ai cũng ngán ngẩm với tình trạng bất động này. Không ai thích điều đó, cả chúng tôi lẫn quân Nga. Đó là lý do tại sao mọi người đều mong rằng cuộc phản công sẽ diễn ra. Tuy nhiên, khi tôi ghé qua thủ đô Kiev và bị hỏi là khi nào thì phản công, tôi rất muốn đánh ngay vào mặt người hỏi. Bởi vì một cuộc phản công đồng nghĩa với việc người lính chỉ có một phần năm cơ may sống sót mà thôi. Đó là một nhiệm vụ rất khó khăn mà tôi đã trải nghiệm ở Kiev và Kherson. Công việc phòng ngự dễ dàng hơn. Vâng, tôi muốn thay đổi, tôi muốn kết thúc cuộc chiến này càng sớm càng tốt, nhưng tôi tin rằng giới lãnh đạo quân sự và chính trị biết rõ khi nào nên bắt đầu chiến dịch này, chứ không cần phải vội vã”.

Nhờ các thông tin mà đơn vị điều khiển drone trinh sát của ông thu thập được, viên chỉ huy này đã có thể nắm được chính xác những gì đang xảy ra bên phía đối phương.

Ông nói: “Họ đã củng cố vị trí rất tốt. Họ có đủ thời gian, và đào công sự tốt hơn chúng tôi rất nhiều, nhanh hơn và hiệu quả hơn. Tôi phải ngả mũ thán phục cách họ đào bới”.

Trong khi chờ đợi lệnh động binh, hai phe sẽ tiếp tục quan sát lẫn nhau thông qua các drone.

Chính sách với Trung Quốc: 27 nước Liên Âu tìm tiếng nói chung

Ảnh tư liệu: Chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Charles Michel ( T ) và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 01/12/2022. AP - Ding Lin

Trọng Thành

Các ngoại trưởng của 27 quốc gia thành Liên Hiệp Châu Âu có cuộc họp không chính thức hai ngày tại Stockholm, Thụy Điển. Nội dung chủ yếu của ngày họp đầu tiên hôm nay, 12/05/2023, là điều chỉnh lập trường chung của khối này đối với Trung Quốc.

Hãng tin Anh Reuters tiếp cận được bản tài liệu 7 trang được dùng làm cơ sở cho việc điều chỉnh chính sách với Trung Quốc, mà cơ quan ngoại giao của Liên Hiệp Châu Âu (EU) đã chuyển đến các quốc gia thành viên. Từ năm 2019, Liên Âu đã xác định chính sách ứng xử ba mặt với Bắc Kinh, khi coi Trung Quốc vừa là ‘‘đối tác’’ trong nhiều lĩnh vực, vừa là đối thủ cạnh tranh về các ngành kinh tế mũi nhọn, nhưng cũng là ‘‘đối thủ mang tính hệ thống’’ về mô hình chính trị.

Theo tài liệu của cơ quan ngoại giao Liên Âu, đường hướng chung nói trên không thay đổi, nhưng ‘‘cần được điều chỉnh’’ trong bối cảnh ‘‘thế đối địch với Trung Quốc ngày càng trở nên quan trọng hơn trong những năm gần đây’’. Trong một thư đi kèm với tài liệu, cũng được gửi đến các ngoại trưởng 27 nước, lãnh đạo ngoại giao Liên Âu Joseph Borrell nhấn mạnh ‘‘việc điều chỉnh’’ là cần thiết, đặc biệt do ‘‘gia tăng cạnh tranh giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, tác động đến tất cả các lĩnh vực chính trị’’.

Liên Âu ‘‘không thể để bị cuốn vào cuộc đối đầu Mỹ - Trung’’, cho dù việc duy trì các hợp tác mật thiết với Hoa Kỳ luôn luôn là điều ‘‘căn bản’’ đối với Liên Âu, cũng là một điểm được nêu bật trong bản tài liệu của cơ quan ngoại giao Liên Âu.

Tài liệu này cũng nêu khả năng Liên Âu siết chặt hơn nữa đối với đầu tư và xuất khẩu để giảm bớt sự lệ thuộc vào kinh tế Trung Quốc, đồng thời kêu gọi toàn khối ‘‘đa dạng hóa các nguồn cung ứng trong các lĩnh vực chủ chốt, đặc biệt là những lĩnh vực hệ trọng đối với chính sách chuyển đổi sang kinh tế xanh và kỹ thuật số’’.

Theo AFP, ngày mai, các ngoại trưởng 27 nước Liên Âu sẽ thảo luận về các vấn đề an ninh, với tâm điểm là căng thẳng tại eo biển Đài Loan. Tuy nhiên, theo một giới chức cao cấp châu Âu, cuộc họp ngày mai ‘‘sẽ thảo luận về xây dựng các quan hệ đối tác’’, và chủ trương của Liên Âu là ‘‘duy trì nguyên trạng giữa Trung Quốc và Đài Loan để tránh căng thẳng gia tăng’’.

Bầu cử tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ: Ứng cử viên đối lập có thể thắng ngay vòng đầu

Ứng cử viên tổng thống Kemal Kilicdaroglu phát biểu tại một cuộc mít tinh ở Bursa, ngày 11/05/2023, trong cuộc vận động bầu cử Quốc Hội và tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ. REUTERS - MURAD SEZER

Trọng Thành

Cuộc tranh cử tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ có một diễn biến bất ngờ: Một trong bốn ứng cử viên đã bỏ cuộc hôm qua, 11/05/2023. Quyết định của ứng cử viên Muharrem Ince, tuy chỉ được khoảng 2% cử tri ủng hộ, khiến cán cân có phần thêm nghiêng về ứng cử viên Kemal Kiliçdaroglu, đối thủ chính của tổng thống mãn nhiệm Recep Tayip Erdogan.

Theo một thăm dò của viện Konda, rất có uy tín tại Thổ Nhĩ Kỳ, đối thủ của Erdogan có thể nhận được hơn 49% phiếu bầu so với gần 44% phiếu của tổng thống mãn nhiệm. Theo AFP, lần đầu tiên, đảng AKP, nắm quyền tại Thổ Nhĩ Kỳ từ hai thập niên, phải đối mặt với một phe đối lập đoàn kết đề cử một ứng cử viên, Kemal Kiliçdaroglu, 74 tuổi, thủ lĩnh đảng Cộng Hòa của Nhân dân (CHP).

Bạo lực gia tăng

Căng thẳng tăng cao trước khi diễn ra vòng một bầu cử, chính quyền bị cáo buộc trực tiếp khuyến khích nhiều hành động bạo lực nhắm vào các đối thủ chính trị.

Thông tín viên Anne Andlauer tường trình từ Istanbul :

‘‘Nhiều nhà đối lập bị xúc phạm, bị vu cáo, bị so sánh với những kẻ khủng bố, bị ném đá. Đối với Kemal Can, người theo dõi tình hình chính trị Thổ Nhĩ Kỳ trong nhiều thập niên, phải trở ngược đến thập niên 1970 mới thấy một chiến dịch tranh cử bạo lực chống phe đối lập như lần này.

Hơn nữa, theo nhà quan sát này, ‘‘điều đáng chú ý và cũng là chưa từng có, đó là các hành động bạo lực được công khai khuyến khích bởi chính các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cao nhất. Ứng cử viên đối lập bị trực tiếp chỉ ra như là mục tiêu cần tấn công, và các thông tin sai lệch, do chính nhà cầm quyền phổ biến, đang kích động thêm bạo lực.

Nhà đối lập Kemal Kiliçdaroglu, tin tưởng vào chiến thắng, thậm chí đã kêu gọi những người ủng hộ ông nên ở lại nhà trong đêm bầu cử, do có thể có sự hiện diện của ‘‘các phần tử vũ trang’’ trên đường phố.

Nhà quan sát Kemal Can nhận định: ‘‘Tôi không nghĩ ông ấy đang đề cập đến nguy cơ là trong trường hợp rõ ràng bị thua, Erdogan sẽ từ chối chấp nhận thất bại và liều lĩnh đến mức kích động bạo lực trên đường phố. Điều mà nhà đối lập muốn nói đến, đó là có nhiều nguy cơ bị cuốn vào các đụng độ ở địa phương, diễn ra lẻ tẻ, có thể khiến chiến thắng của phe đối lập có bị phản bác’.

Phe đối lập hy vọng sẽ giành chiến thắng ngay vào Chủ nhật này, để tránh nguy cơ tình hình thêm căng thẳng giữa hai vòng bầu cử, nếu phải bỏ phiếu vòng hai vào ngày 28/05’’.

Mỹ: Không có hỗn loạn tại biên giới phía nam sau khi “Điều 42” hết hiệu lực

Di dân chờ lên xe bus ở Brownsville, Texas, để tới điểm đến cuối cùng của họ ở Hoa Kỳ, tối 11/05/2023, trước khi "Điều 42" hết hiệu lực. AP - Miguel Roberts

Trọng Nghĩa

Vào đúng 12 giờ khuya, giờ địa phương, hôm qua, 11/05/2023, “Điều 42”, luật tạm cấm nhập cư do Covid 19, đã hết hiệu lực. Để ngăn ngừa một tình trạng hỗn loạn tại vùng biên giới phía Nam, chính quyền Mỹ đã triển khai một lực lượng an ninh hùng hậu bao gồm hàng ngàn vệ binh quốc gia ở bang Texas cùng với 1.500 binh sĩ được chính phủ liên bang phái đến.

Tuy nhiên, theo đặc phái viên RFI Thomas Harms tại vùng giáp giới Mêhicô, tình trạng hỗn loạn với một làn sóng người di cư ồ ạt tràn vào nước Mỹ mà nhiều người lo sợ đã không xảy ra. Từ thành phố El Paso đối diện với Mêhicô, thông tín viên RFI ghi nhận:

“Kể từ bây giờ, chỉ có những người di dân đã có được một cuộc hẹn qua ứng dụng CBP One để nộp đơn xin tị nạn, hoặc những người đã xin tị nạn trước đó tại một quốc gia mà họ đã băng qua trước khi đến biên giới Hoa Kỳ, mới có thể vào đất Mỹ.

Trong những giờ phút cuối cùng mà luật gọi là Điều 42 còn hiệu lực, có khoảng 400 người đã xuất hiện ở El Paso theo từng nhóm, và đã được lực lượng biên phòng quản lý. Vài trăm người đó là quá ít so với con số từ 1.000 đến 2.500 người mỗi ngày mà lực lượng biên phòng phải xử lý trong thời gian gần đây, và thấp hơn rất nhiều làn sóng mà chính quyền Mỹ lo ngại.

Phải nói rằng sự hiện diện của quân đội trên các chiếc cầu rất quan trọng và mang tính chất răn đe rất mạnh, nhưng quan trọng hơn hết là luật mang tên “Điều 8” - thay thế cho “Điều 42” - quy định việc cấm nhập cảnh Hoa Kỳ trong 5 năm đối với bất kỳ ai không có lịch hẹn trên ứng dụng nhập cư mà bị bắt. Biện pháp này đã khiến nhiều người di cư ở lại Mêhicô để chờ cho đến khi họ có được cuộc hẹn trên CBP One.

Đối với những người cấp tiến ở bang Texas, “Điều 8” là một biện pháp còn tồi tệ hơn so với Điều 42, ngay cả khi chính quyền Biden đã cam kết nhận thêm 30.000 người mỗi tháng từ Cuba, Haiti, Nicaragua và Venezuela.”