Có Chút Niềm Riêng!Người Thực Hiện Bản Tin Hàng Ngày Trong Nhiều Năm Qua: Và Chút Tâm Tình Tháng 11! Happy Thanksgiving – Tạ Ơn Quê Hương Thứ Hai.
LVHải
<!>
-Tháng 11 trở về như bàn tay ai nhẹ chạm vào ký ức… để ta lại thì thầm hai tiếng Tạ Ơn — tạ ơn đời, tạ ơn người, và tạ ơn mảnh đất đã cưu mang, những bước chân lưu lạc của chúng ta, suốt nửa thế kỷ qua.
Kể từ Tháng Tư Đen 1975, quê hương trong tim người Việt tị nạn không còn là “chùm khế ngọt!” của tuổi thơ nữa. Nó đã hóa thành “chùm khế chat!” đắng nghẹn đầu lưỡi, đắng đến nỗi chỉ cần nghĩ đến, là tim lại nhói lên một lần nữa.
Nhiều người từng trở về thăm cố quốc — với hy vọng được chạm lại chút hương xưa — nhưng rồi phải đứng lặng, bàng hoàng, thảng thốt. Đất nước ấy… không còn là đất nước trong tâm tưởng.
Phong cảnh vẫn còn đó, ruộng đồng vẫn còn đó, nhưng tình người, nếp sống, đạo lý, niềm tin… tất cả đã xô lệch, tan tác, đổi thay đến đau lòng.
Khi kẻ ác lên ngôi, khi điều thiện bị chôn vùi, quê hương trở thành nơi khiến lòng người quặn thắt, đến mức chỉ mong được… trở lại nước Mỹ càng sớm càng tốt!
Và rồi, ta đành thốt lên trong nỗi u hoài của bao thế hệ tha hương:
“Chiều chiều ra đứng ngõ sau,
Trông về Quê Mẹ, ruột đau chín chiều…”
Đau thật!
Quê hương nơi đã dưỡng nuôi mình bằng những giọt mồ hôi của cha, dòng sữa của mẹ… thế mà ta không còn ở được nữa.
Vậy thì, giữa cuộc đời lưu đày này, xin cúi đầu nhận Hoa Kỳ — miền đất đã cứu lấy bao số phận Việt Nam — làm Quê Hương Thứ Hai, làm nơi ta được sống, được thở, được làm người đúng nghĩa.
Cảm tạ Trời.
Cảm tạ Đời.
Cảm tạ những tấm lòng đã mở rộng vòng tay đón chúng ta — những đứa con mất nước, tuy có Tổ Quốc mà cũng như… không!
Và kỳ diệu thay, nơi xứ sở này, lại có hẳn một mùa lễ dành cho lòng biết ơn.
Mỗi tháng 11, người Mỹ dạy cả thế giới cách dừng lại, để nói một tiếng “Thank You” chân thành.
Ai đó đã nói một câu như một chân lý:
“Nước Mỹ không phải thiên đường, nhưng là nơi đáng sống nhất trên cõi đời này.”
Với chúng ta — những người mất quê hương — câu ấy lại càng thấm thía hơn bao giờ hết.
Nhân mùa Thanksgiving 2025, xin gửi trọn tấm lòng biết ơn sâu đậm đến Hoa Kỳ — quê hương hiện tại và quê hương cuối đời của chúng ta.
Thank You, America!
Trong chiến tranh, Việt Nam đâu phải quê hương của họ. Vậy mà gần 60 ngàn chiến sĩ Hoa Kỳ, đã ngã xuống vì hai chữ Tự Do — cho một dân tộc không phải của họ.
Và đến ngày Việt Nam tan tác, Mỹ lại mở vòng tay đón lấy từng đoàn người tị nạn bạc phận.
Nhờ vậy, chúng ta có cơ hội đứng dậy, xây dựng lại đời mình, đoàn tụ gia đình, dựng nghiệp, và để thế hệ thứ hai, thứ ba bén rễ, nở hoa, và trưởng thành rực rỡ trên đất Mỹ.
Tháng 11 nhắc ta nhớ lại câu xưa:
“Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.”
Nếu mỗi năm, giữa những bữa tiệc gà tây sum họp, ta không thầm nói một lời cảm ơn đến nước Mỹ… thì e rằng ta đã mang tội vô ơn.
Mùa Tạ Ơn 2025,
LVHải
Tuần Tự Giới Thiệu Nơi Tặng Gà Tây Miễn Phí, Phát Thức Ăn, Đồ Chơi, Để Góp Tay Với Cộng Đồng Vui Trong Dịp Lễ:
PHÁT THỰC PHẨM MIỄN PHÍ VÀO LỄ TẠ ƠN
• Hunger at Home: Chương Trình Phát Thực Phẩm Lễ Tạ Ơn
•Ngày: Thứ Hai, 24 Tháng 11, 2025
•Giờ: 9:00 – 10:00 sáng
•Địa điểm: San José Flea Market
(1590 Berryessa Road, San José)
•Nội dung: Người tham dự nhận được gà tây, rau củ tươi, thực phẩm thiết yếu và các nguyên liệu đầy đủ cho một bữa ăn ấm áp mùa lễ.
Nước Mỹ Đã Sẵn Sàng Bước Vào Tuần Lễ Đón Mừng Lễ Tạ Ơn 2025!
NƯỚC MỸ – Không khí lễ hội đang lan tỏa khắp mọi nẻo đường, khi hàng triệu gia đình trên toàn nước Mỹ bước vào tuần lễ Tạ ơn 2025 – một trong những ngày lễ lớn, ấm áp và thiêng liêng nhất trong năm. Từ New York, Chicago, Detroit cho đến San Francisco, Los Angeles…, đâu đâu cũng thấy ánh đèn rực rỡ, những đoàn người chuẩn bị cho kỳ nghỉ dài, và đặc biệt là không khí nô nức chờ đợi Lễ Diễu Hành Macy’s Thanksgiving Day Parade 2025.
New York: Trung tâm của niềm vui – Macy’s Parade 99 năm tuổi
Năm nay, Macy’s Thanksgiving Day Parade bước sang năm thứ 99, chỉ còn một năm nữa là tròn thế kỷ. Sự kiện vẫn diễn ra vào sáng Thứ Năm 27/11/2025, thu hút hàng trăm ngàn người đổ về Manhattan và hàng chục triệu khán giả theo dõi qua truyền hình.
Theo thông báo của Macy’s, năm 2025 có hơn 8.000 nghệ sĩ, vũ sinh, ban nhạc học đường, đoàn kỵ binh, vận động viên, và các đội biểu diễn đường phố tham dự. Một số ngôi sao trẻ của làng giải trí Mỹ cũng xác nhận sẽ góp mặt trong đoàn diễn hành mở màn mùa lễ hội cuối năm.
Loạt bóng bay khổng lồ mới – tạo điểm nhấn 2025
Năm nay, ngoài những nhân vật truyền thống như:
•Mickey Mouse
•Snoopy phi công
•Hello Kitty
•Pikachu
Macy’s còn ra mắt 3 bóng bay mới đang được người dân háo hức chờ đợi:
•Kungfu Panda – Po phiên bản 2025
•Mario & Luigi Super Jump
•Bluey – chú chó Úc đang được trẻ em Mỹ yêu thích
Tất cả sẽ lơ lửng trên bầu trời 34th Street, biến Manhattan thành một đại nhạc hội sắc màu.
Lộ trình diễn hành 2025: Ít thay đổi – an ninh siết chặt
Lộ trình năm nay vẫn bắt đầu từ Central Park West, đi dọc đại lộ số 6 (Avenue of the Americas) đến quảng trường danh tiếng 34th Street – Herald Square, trước trụ sở chính của Macy’s.
Do mật độ khách du lịch tăng cao trở lại sau các năm gián đoạn vì đại dịch và an ninh quốc gia siết chặt, Sở Cảnh sát New York (NYPD) cho biết sẽ triển khai thêm:
•Hàng trăm camera di động
•Các toán tuần tra K-9
•Lực lượng chống UAV để ngăn drone xâm nhập không phận diễn hành
New York dự trù hơn 3.5 triệu người đổ về theo dõi trực tiếp – con số cao nhất kể từ 2019.
Không chỉ New York – Khắp nước Mỹ tưng bừng
Bên ngoài New York, nhiều thành phố lớn của Hoa Kỳ cũng tổ chức lễ diễu hành đặc sắc:
•Chicago Thanksgiving Parade trên State Street
•Detroit America’s Thanksgiving Parade – một trong ba cuộc diễu hành lâu đời nhất nước Mỹ
•Philadelphia Parade – được xem là lễ diễu hành cổ nhất của Hoa Kỳ (từ 1920)
Nhiều thành phố tại California – nhất là San Jose, San Francisco, Sacramento, Orange County – cũng có các chương trình ẩm thực, gây quỹ từ thiện, phát quà cho người nghèo, và sinh hoạt cộng đồng mang đậm truyền thống người Việt.
Ngày đoàn tụ của hàng chục triệu gia đình
Theo AP, khoảng 55 triệu người Mỹ sẽ di chuyển bằng đường bộ, đường hàng không hoặc tàu lửa để về sum họp cùng gia đình trong kỳ nghỉ năm nay – mức di chuyển cao thứ hai trong lịch sử.
Bữa tối truyền thống vẫn gồm:
gà tây quay
•khoai tây nghiền
•nước sốt cranberry
•bánh bí đỏ (pumpkin pie)
Các gia đình tụ họp xem diễu hành, xem bóng bầu dục NFL, và mở đầu cho mùa mua sắm Black Friday – Cyber Monday.
Thông điệp từ Tòa Bạch Ốc
Như thông lệ hằng năm, Tổng thống Hoa Kỳ dự trù sẽ gửi thông điệp chúc mừng quốc dân trong dịp lễ, kêu gọi đoàn kết, biết ơn và sẻ chia – đặc biệt trong bối cảnh kinh tế phục hồi mạnh sau đại dịch và người dân hướng đến một mùa lễ an vui.
Lịch sử 101 năm: Macy’s – từ những người nhập cư đến biểu tượng quốc gia
Lễ diễu hành Macy’s khởi nguồn năm 1924, khi những nhân viên nhập cư thế hệ đầu của cửa hàng Macy’s muốn tái hiện lại phong cách đón lễ châu Âu – với âm nhạc, đoàn diễn hành đường phố và ông già Noel mở màn mùa Giáng sinh.
Trải qua gần một thế kỷ, Macy’s Parade đã trở thành biểu tượng văn hóa – niềm vui chung của mọi gia đình Hoa Kỳ.
Vui vẻ trong ngày Lễ! Sau đây là 8 thống kê sưu tầm về Lễ Gà Tây (Thanksgiving Turkey), được nhiều báo Mỹ từng ghi nhận. (Đọc để cười… kiếm phút vui!)
1. Mỗi năm có hơn 46 triệu con gà tây… “hy sinh!” vì chính nghĩa!
Đây là ngày duy nhất trong năm mà người Mỹ ăn gà tây nhiều đến mức nếu gà tây biết đọc lịch, chắc nó trốn mất một tuần trước lễ!
2. 25% người Mỹ quên… rã đông gà!
Và họ phải dùng biện pháp tuyệt vọng: ngâm trong nước nóng, dùng máy sấy tóc, hoặc… để cạnh máy sưởi. (Tất cả đều bị chuyên gia cảnh báo là “đừng làm!”)
3. 12% người Mỹ… làm cháy gà tây!
Đây là thống kê chính thức từ các công ty bảo hiểm hỏa hoạn. Ngày Thanksgiving là ngày xảy ra cháy nhà nhiều nhất trong năm vì… chiên gà tây.
4. 3 trong 5 đầu bếp gia đình thấy… stress hơn thi final exam! Hay thi bằng lái xe!
Thanksgiving khiến nhiều người bối rối đến mức cứ 10 người thì có 6 người thú nhận:
“Nấu gà tây còn áp lực hơn đi thi đại học!”
5. 40 triệu người… giả bộ thích món không hề thích
Nhiều nhất là:
•stuffing (nhân bánh mì),
•cranberry sauce,
•pumpkin pie.
Họ vẫn mỉm cười ăn để khỏi phụ lòng… chủ nhà.
6. 70% chủ nhà cho biết khách đến chỉ để… ăn rồi về
Nghiên cứu vui: đa số khách đến đúng giờ, ăn đúng 20 phút, nói chuyện 10 phút… rồi lỉnh mất!
7. 14% người Mỹ tranh cãi vì… chọn kênh TV
Cãi nhau về bóng đá NFL, parade Macy’s hay bật Netflix. Và 6% giận đến mức bỏ ra khỏi phòng khách.
8. Hơn 200.000 người mỗi năm… bị thương do cắt gà tây
Ngón tay là nạn nhân chính, đặc biệt là người dùng dao mới mua. Các ER (emergency room) gọi Thanksgiving là “Ngày Lễ Đẫm Máu Nhẹ”.
50 Năm! Bước Vào Phần Văn Nghệ: “Xin Nhận Nơi Này, là Quê Hương!”
-Có những khoảnh khắc trong đời, ta tưởng mình đã đủ mạnh mẽ, đủ từng trải để không còn run rẩy trước nỗi buồn hay niềm thương nào nữa. Nhưng rồi, một ngày trở về quê cũ – nơi ta đã cất tiếng khóc chào đời – trái tim bỗng thắt lại! Mọi thứ trước mắt vẫn quen, nhưng không còn là quê hương trong ký ức. Ngõ xưa không còn tiếng cười cũ. Bạn bè tản mác. Thời cuộc đổi thay. Và tàn nhẫn hơn tất cả: đất nước vẫn chìm trong bóng tối của độc tài cộng sản!
Ta lặng người đứng giữa quê nhà, mà nghe như mình… lạc lõng! Khách lạ ngay trên quê hương cũa mình!
Chưa bao giờ khoảng cách giữa “quê hương tôi” và “đất nước này” xa đến thế.
Ngay phút ấy, một nỗi bàng hoàng đau xé bật lên:
“Tôi nhớ nước Mỹ quá! Tôi muốn trở về Mỹ ngay lập tức!”
Người ta thường nói một câu như chân lý:
“Nước Mỹ không phải là Thiên Đường – nhưng là nơi đáng sống nhất trên cõi đời này.”
Và tôi tin điều đó. Tin từ tận sâu trong trái tim đã đi qua hơn 20 năm chiến tranh, vượt qua biển cả, chứng kiến khổ đau, chết đi sống lại, rồi mới tìm được bến bờ bình yên.
Hóa ra, sau bao năm trôi nổi, chính nước Mỹ – xứ sở tưởng chỉ ghé tạm – lại dang tay ôm lấy đời mình. Nơi đây, tôi tìm được tự do. Tìm được tương lai cho con cháu. Tìm được mái nhà của tuổi già. Và tìm được một sự thật giản dị, mà cũng đau lòng:
Quê hương nơi tôi sinh ra, tôi thương đến rã rời… nhưng tôi không thể sống ở đó, chừng nào cộng sản còn cai trị.
Vậy thì, hãy để tôi chọn nơi này.
Chọn nước Mỹ làm quê hương thứ hai cuối đời.
Trong cuộc sống, ta đã nói biết bao lời cảm ơn – với bạn bè, với người thân, với những người đã giúp đỡ ta. Nhưng có bao giờ… ta cúi đầu cảm ơn nước Mỹ chưa?
Trong khi chính nơi này đã cưu mang ta, mở cửa đón ta, chắp cánh cho bao thế hệ tị nạn Việt Nam đứng dậy sau tàn lửa chiến tranh.
Những năm tháng đau thương của cuộc chiến Việt Nam đã cướp đi 58,000 sinh mạng thanh niên Mỹ – những người đã ngã xuống trước khi kịp hiểu hết ý nghĩa của tự do. Vậy mà nước Mỹ vẫn mở rộng vòng tay, vẫn đón nhận chúng ta – những người tị nạn lưu lạc, những con thuyền chới với giữa biển đêm.
Chúng ta đã đến đây.
Đã sống.
Đã đoàn tụ.
Đã xây dựng lại cuộc đời tưởng như đã mất.
Và giờ đây, hơn lúc nào hết, là lúc ta phải nói:
Thank You, America! Cám ơn nước Mỹ!
Ít nhất một lần mỗi năm – trong mùa Tạ Ơn – ta phải nhắc lại lời này.
Bởi vì chính chúng ta, những người Việt tha hương, đã chọn: nơi này là quê hương.
Xin lấy ý nghĩa đó, mở đầu cho loạt bài văn nghệ: “Cám Ơn Nước Mỹ – Nói Về Nước Mỹ, Trong Mùa Tạ Ơn 2025.”
Cảm ơn nước Mỹ và người Mỹ
-Thực ra, nếu nói về việc CÁM ƠN nước Mỹ và người Mỹ, đối với những người Việt-Nam tị nạn, chứ không riêng gì gia đình tôi, thì có rất nhiều điều phải cảm ơn. Tuy nhiên tôi chỉ xin đưa ra đây hai việc có thật là người Mỹ đã giúp đỡ gia đình tôi như thế nào ngay từ lúc còn ở VN, thông qua chương trình đoàn tụ gia đình được gọi là ODP, và sau đó là những phương tiện để sinh sống tại nước Mỹ.
Lần thứ nhất : Cuối năm 1980 tôi vừa ở tù CS ra đang tính tìm đường vượt biên thì được tin Chính phủ Mỹ đã ký với VN một chương trình cho phép những người Việt ở Mỹ bảo lãnh thân nhân qua Mỹ đoàn tụ. Đầu năm 1981 tôi nhận được hồ sơ bảo lãnh của cậu em vợ tôi ở Mỹ gửi về bảo lãnh cho chị ruột là vợ tôi cùng 5 cháu. Tôi rất mừng vì hy vọng nếu chương trình này được thi hành đứng đắn thì khỏi phải lo tìm đường vượt biên nữa, và sớm muộn gì thì mình cũng được qua Mỹ với danh nghĩa là anh chị em đoàn tụ, nhưng thực ra là để tránh chế độ CS độc tài, và tìm được tự do đúng nghĩa cho cuộc sống.
Phải mất một tháng để chuẩn bị hồ sơ cho cả gia đình, rất chi tiết, như sổ gia đình (hộ khẩu), chứng minh nhân dân, khai sinh, giá thú, bằng cấp v.v. Đặc biệt là giấy khai sinh của vợ tôi và cậu em ruột vợ tôi, người đứng bảo lãnh, phải có tên họ cha mẹ giống nhau. Kiểm kê lại lần chót giấy tờ đầy đủ, tôi đem tới Phường nơi tôi cư ngụ chứng nhận, xong đem lên nộp ở Quận.
Sau mấy năm chờ đợi tôi mới nhận được giấy Sở Ngoại Vụ Sài Gòn báo cho biết ngày giờ phái đoàn Mỹ phỏng vấn toàn gia đình tôi để họ quyết định cho đi hay không. Đúng hẹn, vợ chồng tôi cùng 5 người con, 2 trai 3 gái, tới gặp người phỏng vấn ở văn phòng của họ. Tại văn phòng phỏng vấn tôi thấy có hai người. Một Mỹ và một cô Việt-Nam thông dịch cùng ngồi chung một bàn làm việc. Cử chỉ đầu tiên của người Mỹ là đứng dậy chào và bắt tay vợ chồng tôi, kèm theo một nụ cười rất cởi mở.
Sau nhiều câu hỏi cần thiết qua thông dịch viên, tôi trả lời đúng bài bản. Cuối cùng cô thông dịch viên cho biết là Mỹ họ chỉ chấp thuận cho vợ chồng tôi và 3 người con dưới 18 tuổi đi thôi, còn hai người con trên 18 tuổi thì chờ khi nào tôi qua Mỹ ở rồi sẽ bảo lãnh sau; chính phủ Mỹ lúc nào cũng nhân đạo.
Nghe tới đó tôi cảm thấy mặt nóng bừng bừng, nhưng cố giữ thái độ bình tĩnh và “liều mạng” nói với cô thông dịch viên là: Xin phép cô tôi muốn nói tiếng anh với ông Mỹ này có được không thưa cô? Sở dĩ tôi phải “liều mạng” là vì thời gian đó ở VN không ai dám công khai nói là mình biết tiếng Anh hay tiếng Pháp. Cô thông dịch viên hỏi ông Mỹ ý của tôi như vậy có gì trở ngại không thì được ông Mỹ gật đầu OK ngay. Tôi thò tay móc ví đem ra hai thẻ nhân viên cũ của tôi, một thẻ làm việc cho Tổ chức IVS (International Volunteer Services), tạm dịch là “Thiện Nguyện Viên Quốc Tế” thuộc Chính phủ Mỹ, và một thẻ làm việc 7 năm cho Tổ chức USAID cũng thuộc Chính phủ Mỹ cho tới ngày 30/4/1975. (USAID là một Tổ chức của Mỹ viện trợ kinh tế cho Việt Nam Cộng Hòa) đưa cho ông Mỹ coi, rồi tôi nói tiếng Anh trực tiếp với ông ta là:
Xin lỗi ông, trong hồ sơ nộp xin đoàn tụ tôi quên không khai và không có những thẻ này kèm theo hồ sơ, vì trong mấy tháng đầu năm 1975 chiến sự Việt Nam bộc phát mãnh liệt quá nên tôi thường xuyên phải di chuyển nhiều nơi, thành ra bị thất lạc mãi sau này mới tìm thấy. Thực ra thời gian đó tôi là nhân viên đang làm cho Mỹ (USAID) nên đã có danh sách và mật hiệu do Sứ Quán Mỹ ở Sài Gòn ấn định địa điểm trực thăng tới đón di tản, nhưng vì lịch di tản lúc đó bất ngờ thay đổi nên trực thăng không tới đón được. Ngoài ra, tôi cũng còn là một quân nhân, rồi công chức của Chính Phủ VNCH trước khi chuyển qua làm việc cho hai tổ chức này, và cũng đã phải đi học tập cải tạo như những người quân nhân, công chức VNCH khác. Hiện nay gia đình tôi đang gặp khó khăn trong cuộc sống hằng ngày, chúng tôi không ai có việc làm, không có nhà ở mà phải đi ở nhờ. Các con tôi không thể đi học vì quá thiếu thốn. Vậy nếu ông chỉ chấp thuận cho vợ chồng tôi và 3 người con đi thôi thì còn 2 con tôi ở VN với ai? Chắc chắn là chúng sẽ gặp khó khăn vô cùng, rồi chúng có thể làm bậy. Xin ông xem xét lại.
(Xin mở dấu ngoặc ở đây đúng ra là tôi đã phải GIẤU những giấy tờ làm việc cho Mỹ đi vì sợ đem ra cho mấy ông cán bộ cộng sản nhận hồ sơ thì chắc chắn là sẽ không có lợi.) Ông Mỹ lắng nghe tôi nói, coi xong hai thẻ nhân viên của tôi do Mỹ cấp rồi nhìn thẳng tôi nở nụ cười đáp:
Ông là một người khôn ngoan (You are a wise man). Lẽ ra tôi không được phép chấp thuận cho hai người con ông trên 18 tuổi đi, vì theo luật của Chính Phủ Mỹ thì chúng đã trưởng thành nên phải tự túc. Nhưng nay nhân danh lòng nhân đạo của nước Mỹ, tôi chấp thuận cho gia đình ông gồm 7 người đều được qua Mỹ đoàn tụ với người anh em của gia đình ông. Xin chúc mừng ông.
Cô thông dịch viên nhìn tôi cũng cười và nói: Anh nói được tiếng anh sao không cho em biết trước? Tôi đáp: Xin cô thông cảm, tôi đâu dám qua luật lệ nhà nước. Ông Mỹ đứng dậy bắt tay chúng tôi xong cho biết ngày giờ hẹn tới Sứ Quán Mỹ Sài Gòn lấy Visa.
Đó là lần thứ nhất tôi phải hết lòng cảm ơn nước Mỹ, cảm ơn người Mỹ nhân đạo.
Lần thứ hai: Khi tới Mỹ, dĩ nhiên tôi phải cư ngụ tại nhà người bảo lãnh là em ruột vợ tôi. Tuy nhiên, ở Mỹ một gia đình 7 người lớn bé mà cư ngụ trong một mái nhà thì rất chi là khó khăn và phức tạp chứ không như ở Việt-Nam, vì thế sau gần một năm được người em giúp đỡ, tôi đã tìm hiểu luật lệ di trú và những quyền lợi người nhập cư được hưởng, tôi làm đơn xin nhà Housing. Thời gian này tôi cũng may mắn gặp được Mục sư Vinh là một người rất tình cảm, chuyên đi giúp những người VN mới tới Mỹ xin các loại giấy tờ tuỳ thân và các loại trợ cấp của Chính phủ như SSI, Foodstamp, nhà Housing v.v.
Mục sư Vinh đã hướng dẫn tôi đi xin Foodstamp và nhà Housing rất chu đáo. Việc xin Foodstamp không có gì trở ngại, nhưng xin nhà Housing thì khi phỏng vấn Sở An Sinh Xã Hội cũng lại từ chối không cho hai người con tôi trên 18 tuổi được ở chung. Lý do thứ nhất là gia đình quá đông (7 người), chính phủ không có nhà Housing nào có đủ số phòng cho 7 người cùng ở. Thứ hai là vì hai em trên 18 tuổi kể như đã trưởng thành nên phải ở riêng. Mỗi em phải làm một đơn riêng biệt, rồi chính phủ sẽ cấp cho các em nhà Housing mỗi em một căn với đầy đủ tiện nghi cần thiết.
Tới đây tôi lại một lần nữa bị… nóng mặt. Tất nhiên tôi cũng phải bình tĩnh trình bày với bà phỏng vấn là phong tục Việt-Nam chúng tôi gia đình nào mà con cái chưa làm gì ra tiền thì đều phải ở chung để nuôi nấng nhau. Nhưng ở nước Mỹ luật lệ như thế thì khó khăn cho chúng tôi quá. Vậy bà có cách nào giúp chúng tôi được không? Bà phỏng vấn tôi là người Mỹ gốc Mễ trả lời: Xin lỗi ông, tôi biết. Nước Mexico của chúng tôi hiện giờ cũng vậy, vì nghèo nên gia đình dù ít hay nhiều người gì thì cũng phải ở chung cho tới khi bất cứ ai tự túc được mới ở riêng. Nhưng tôi không dám làm việc ngoài luật lệ của nước Mỹ, xin ông hiểu cho.
Một lần nữa tôi lại thực sự lúng túng nhưng rồi cũng ráng nghĩ ra một ý kiến là xin bà này cho tôi gặp Manager hoặc Director để trình bày thêm, “năn nỉ” thêm thì hy vọng may ra họ có cách giúp. Theo lời xin của tôi bà phỏng vấn vô phòng trong hỏi ông Giám Đốc Quản Lý nhà Housing, xong bà trở ra cho tôi biết ông Giám Đốc đồng ý và hẹn sáng mai 10 giờ sáng tới gặp ông ta.
Trên đường trở về nhà, theo thói quen, mỗi khi làm việc gì khó khăn tôi đều cầu nguyện Thượng Đế phù trợ giúp cho được thuận buồm xuôi gió
Đúng 10 giờ sáng hôm sau, vợ chồng và 5 người con tôi tới Sở Xã Hội, được ông Giám Đốc tiếp vui vẻ. Sau khi nghe tôi ngỏ lời cảm ơn chính phủ và nhân dân Mỹ đã có chương trình cho người thân của chúng tôi ở Mỹ bảo lãnh thân nhân ở VN qua Mỹ đoàn tụ. Chúng tôi rất vui mừng và sung sướng được ở nước Mỹ, một quốc gia đứng đầu thế giới về mọi mặt: Tự do, dân chủ, nhân quyền. Riêng quốc gia VN chúng tôi đã chậm tiến, nghèo khổ, lại bị 30 năm chiến tranh tàn phá từ Bắc chí Nam nên thiệt hại và mất mát rất nhiều. Nào là vợ mất chồng, cha mẹ mất con, anh em mất nhau, nhà cửa bị tàn phá vì bom đạn v.v. Vì thế quê hương làng xã chúng tôi đều phải mang những vết thương, vết sẹo đáng sợ, không những vết thương, vết sẹo ở ngoài xã hội mà còn những vết thương vết sẹo làm tan nát trong lòng người dân chúng tôi mà chưa biết đến bao giờ mới hàn gắn lại được. Ngày nay chúng tôi được tới đây với tất cả lòng nhân đạo của nước Mỹ, người Mỹ, chúng tôi cảm thấy hạnh phúc vô cùng. Các con tôi sẽ được đi học, sẽ làm việc và sau này sẽ đóng góp tài năng cho xã hội Mỹ ngày thêm giàu mạnh.
Nói xong tôi đưa ra 5 giấy chứng chỉ học sinh của các trường con tôi đang học để xin ông Giám Đốc cứu xét hồ sơ xin nhà Housing của gia đình tôi 7 người được ở chung một nhà. Giữa lúc này không hiểu sao vợ tôi tự nhiên lấy khăn lau nước mắt làm cho ông Giám Đốc cũng tỏ ra cảm động. Ông ta liền cho gọi bà phỏng vấn viên vô rồi hai người trao đổi với nhau về trường hợp của tôi khó giải quyết. Cuối cùng họ cũng chấp thuận hứa giúp cấp nhà Housing cho chúng tôi nhưng với điều kiện là phải chờ tìm ra nhà rộng rãi cho 7 người ở, và các con tôi phải cam kết đi học đầy đủ.
Một tháng sau bà phỏng vấn mời tôi lên Sở Xã Hội nhận nhà Housing với 4 phòng ngủ. Tôi vô phòng ông Giám Đốc để cám ơn sự ưu ái và tận tình của ông ta đã giúp gia đình tôi toại nguyện. Tôi còn nhớ ông ta bắt tay tôi thật chặt rồi ôm hai vai tôi nói: Trong nhiều năm làm việc ở đây gia đình ông là trường hợp duy nhất tôi cứu xét cho 7 người ở chung một nhà Housing. Xin chúc mừng ông.
Đó là hai lần thật đặc biệt mà chúng tôi không những chỉ phải cảm ơn nước Mỹ và Người Mỹ thôi mà còn mãi mãi MANG ƠN họ đã giúp đỡ chúng tôi. Đồng thời, tôi cũng không quên cảm ơn Thượng Đế đã đáp lời cầu nguyện của tôi mà ban ơn may mắn cho gia đình tôi vô cùng tốt đẹp. God bless America and God bless Americans.
(Lakewook, CO)
Tản Mạn Nhân Mùa Lễ Tạ Ơn
Người viết: Phùng Annie Kim 22/11
-Mùa lễ Tạ Ơn đang đến. Hồi còn học trung học, tôi học thêm tiếng Anh ở Hội Việt Mỹ. Tôi nhớ hoài quyển sách “Lets learn English” trong đó có một bài viết về ngày lễ Tạ Ơn. Bài có bức hình minh họa một gia đình Mỹ gồm hai vợ chồng và hai đứa con, một trai, một gái đang ngồi quay quần quanh chiếc bàn ăn.Cả gia đình ai cũng tươi cười, có khuôn mặt đẹp, thanh tú như đôi mắt to, sóng mũi cao, nét mặt đúng là…Mỹ. Họ ăn mặc chỉnh tề. Cậu con trai còn nhỏ mà đã được thắt cái cà-vạt. Đẹp nhất là cô con gái có cái áo đầm hoa, tay phồng, kết ren, mái tóc cột lên như cái đuôi gà sau ót. Trên bàn có nhiều món ăn nhưng đặc biệt có con gà tây thật to, nằm ngửa đặt trên dĩa ở giữa bàn, hai cái đùi chổng lên, không có chân.
Đó là những hình ảnh đầu tiên tôi biết về về ngày Lễ Tạ Ơn qua sách Mỹ. Trong trí tưởng tượng của một cô học trò lớp mười, đó là hình ảnh về những người Mỹ lịch sự, sang trọng (quần áo đẹp, thắt ca-vát), về một đất nước giàu (nhà bốn người mà ăn một con gà tây và một bàn đầy các dĩa thức ăn), về gia đình người Mỹ ít con (chỉ có hai trong khi gia đình tôi chín anh chị em) về tục lệ “cám ơn” mà ba má tôi thỉnh thoảng nhắc nhở. Tôi đã ước mơ về một phương trời xa lạ, một đất nước xa xôi có con gà tây. Phải chi có một ngày nào mình được đặt chân đến xứ Mỹ!
Tiếng Mỹ có từ ngữ “enjoy” thật hay. Tiếng Việt phải dùng nhiều từ mới diễn đạt hết ý nghĩa của từ này. Từ ước mơ đến xứ Mỹ lúc còn trẻ cho đến khi ước mơ thành sự thật, từ hình ảnh con gà tây trong ảnh cho đến khi nhìn thấy con gà tây thật trong ngày lễ Thanksgiving, phải mất… ba mươi năm. Ba mươi năm tôi mới được đặt chân đến nước Mỹ, được vui chơi, hưởng thụ, thưởng thức, cảm nhận, trải nghiệm và… “enjoy” Thanksgiving đầu tiên ở Mỹ là năm 1991, lúc đó tôi đã ngoài bốn mươi.
Tôi tự an ủi: “Mới hơn… nửa đời người. Còn trẻ chán!”
Tháng đầu tiên, tôi ở nhà người bảo trợ là cô Lương và chú Nam. Chú là em ruột của chồng tôi. Đi theo diện HO, nếu không có thân nhân ở Cali thì gia đình tôi sẽ được một gia đình người Mỹ ở tiểu bang xa xôi nào đó bảo trợ rồi. Làm gì mà được hưởng thời tiết đẹp và tình người của “Cali nắng ấm tình nồng”?
Nhà có một phòng trống, một giường dành cho hai đứa con, bố mẹ ngủ dưới thảm. Một tháng đủ để vợ chồng cô chú hết lòng giúp đỡ bước đầu như lo giấy tờ làm thẻ xanh thường trú, chở đi khám sức khỏe, đi thăm bà con, đi chợ Mỹ, đi shopping, học lái xe, học cách sử dụng đồ dùng trong nhà bếp, học cách đi bộ qua đường, học cách xài tiền Mỹ, sử dụng thẻ tín dụng, rút tiền mặt, account ngân hàng, học tiếng Mỹ…
Một tháng tuy ngắn ngủi nhưng gia đình tôi làm quen dần với các tục lệ và hội nhập với đời sống Mỹ như phải xếp hàng, phải biết nói “thank you”, không gắp thức ăn chung bằng đũa của mình khi đi ăn tiệc, không nói ồn ào trong đám đông, không khạc nhổ hay xả rác bừa bãi, lỡ đụng chạm ai phải biết nói lời xin lỗi, tôn trọng phụ nữ vì “lady first”, quý trọng trẻ con nhưng trẻ con ở đây phải cẩn thận, không được nựng nịu tự nhiên như trẻ con bên nhà, không đánh chó, đập mèo và còn biết bao điều mới mẻ về nước Mỹ phải từ từ làm quen và học tập theo thời gian v…v.
Tôi nhớ căn phòng ở khu Irvine, gia đình bốn người chúng tôi quây quần trong không gian nhỏ hẹp này. Buổi chiều nhìn ra hồ bơi màu xanh biếc mà nhớ chuyến đi chơi ở bãi biển Vũng Tàu trước khi đi Mỹ. Trước giờ đi ngủ là lúc vợ chồng con cái kể cho nhau nghe những điều mới lạ học ở xứ Mỹ trong ngày và nhắc lại những kỷ niệm thời xa xưa ở Việt nam.
Cô chú Nam Lương là nhịp cầu nối đầu tiên giữa gia đình chúng tôi với xứ Mỹ. Tục ngữ có câu “Chị em dâu đánh nhau vỡ đầu”. Quan hệ giữa tôi và cô em dâu từ hồi ở Việt nam không “đánh nhau vỡ đầu” mà trái lại có mối giao tình tốt đẹp. Cô là người hiền lương như cái tên. Chú vui tánh hay nói chuyện tiếu lâm. Cô chú là những người tốt. Cái ơn đầu tiên ở xứ Mỹ là cái ơn tình sâu nghĩa nặng trong gia đình huyết thống của chồng tôi. Tôi không bao giờ quên.
Tháng sau, vì sự học của hai đứa con, gia đình tôi dọn lên Laguna Hills, “share” hai phòng trong ngôi nhà lớn của cô em chú bác là cô Niên và chú Trung. Ở đây có trường học tốt cho đứa con trai lên mười vô lớp năm và đứa con gái mười tám học lại lớp mười hai. Tục ngữ bình dân có câu “Nghèo mà ham!”. Đôi khi tôi ngẫm nghĩ câu này…đúng chớ đâu có gì sai! Vì nghèo nên người ta mới ham muốn, thèm khát. Trường hợp của tôi thì khác. “Nghèo mà…sang!”. Chân ướt chân ráo mới qua Mỹ mà leo tuốt lên… đồi tận Laguna Hills. Con cái cho học trường toàn là học sinh Mỹ trắng, con nhà giàu. Học sinh đầu đen đếm trên đầu ngón tay. (Tôi có đếm thật, mỗi lúc đưa đón mấy đứa nhỏ ở trường về). Vợ chồng cô chú chân thành mời gia đình tôi về ở hai phòng mà chỉ góp có ba trăm đô tiền nhà. Cô chú muốn giúp chúng tôi dành dụm tiền và có trường tốt cho con cái học hành. Ăn uống thì mỗi gia đình thay phiên nhau đi chợ. Tôi dùng foodstamps đi chợ Việt nam và là đầu bếp nấu các món ăn Việt nam cho cả nhà. Cô đi chợ Mỹ nấu thức ăn theo kiểu Mỹ cho mấy đứa nhỏ trong đó có thằng con trai của tôi bắt đầu quen với thức ăn Mỹ. Cô bao tiền điện, nước, gaz. Cô chú hiền hòa, cư xử tế nhị, quý trọng anh chị và các cháu. Sau một năm, cô chú bán nhà, chuẩn bị theo hãng dọn qua Oklahoma, gia đình tôi dọn về Santa Ana thuê một “apartment” hai phòng chín trăm đồng. Nhờ dành dụm chút tiền, tôi mở một tiệm bán vé máy bay khu Westminster. Chúng tôi chia tay nhau mà cả hai gia đình đều bùi ngùi, lưu luyến.
Tôi còn nhớ ba đứa cháu: Uyên mười tuổi, Thomas tám và Helen sáu, đứa nào cũng ngoan và lễ phép, suốt ngày quấn quít bên bác Phong. Sau này, cô có bầu thêm đứa thứ tư. Chú đi làm hãng Rockwell, sáng đi sớm, chiều về. Giờ chú sắp về là giờ cô đi làm hãng điện ca chiều cho đến gần sáng. Khoảng thời gian từ hai đến năm giờ, từ ngày có gia đình tôi về ở chung, chúng tôi giúp cô chú đưa đón thêm thằng con, tổng cộng bốn đứa trẻ, trông chừng chúng ăn uống và làm “homework”. Một năm ở Laguna Hills, hai đứa con tôi tiếp xúc, học hành với người Mỹ, bạn bè Mỹ, tiếng Mỹ tỏ ra tiến bộ rõ rệt. Hai vợ chồng tôi học Anh văn và ghi danh vài “unit” môn “booking” vé máy bay ở Saddleback College. Chiều tối, cả nhà bận rộn với “homework”.
Tôi hay đùa cặp này là “Ngưu Lang Chức Nữ” vì ban ngày chú đi làm, cô ngủ. Chú ngủ thì cô còn ở hãng. Họ chỉ gặp nhau trọn vẹn vào cuối tuần. Chúng tôi may mắn sống những ngày tháng đầu tiên với những người thân tốt bụng. Ngày lễ tạ ơn đầu tiên, tôi đứng ở sân sau của ngôi nhà đẹp và sang trọng của cô chú trên sườn đồi, nhìn xuống thung lũng, nhớ đến ngôi nhà nhỏ của tôi ở đường Nguyễn Thiện Thuật bây giờ sao mịt mù, xa xăm quá!
Vào ngày lễ Tạ Ơn, cô chú đứng ra làm chủ xị, tổ chức một buổi tiệc linh đình, khoản đãi bà con họ hàng hơn ba mươi người đến họp mặt, có đủ các món ăn Mỹ, Việt như gà tây, bánh bí, rau trộn, gỏi sen, chả giò, tôm chiên, súp cua …để mừng gia đình anh chị Phong đến Mỹ. Năm sau, cũng mùa Thanksgiving, chúng tôi dọn về Santa Ana. Một lần nữa, tôi mang thêm một cái ơn tình sâu nghĩa nặng với cặp vợ chồng cô Niên, chú Trung. Hai cặp cô chú là những “quý nhân” đã “phò trợ” gia đình tôi trong bước đầu lập nghiệp.
Thế là từ bức ảnh con gà tây “hai đùi chổng lên, không có chân” trong ký ức thời niên thiếu, trong bữa tiệc Thanksgiving tại xứ Mỹ, tôi được nhìn thấy nó bằng mắt, được vinh hạnh cắt những lát gà tây đầu tiên đặt trên dĩa của mọi người. Con gà được đặt mua và nướng tại chợ Mỹ, nặng hai mươi lăm pounds, giá hơn bốn chục đồng, đặt trên cái khay lớn, vẫn là “ hai đùi chổng lên, không có chân”, da nướng vàng, bóng lưỡng và mùi bơ thơm phức.
Ở Mỹ, công ty “Butterball” là công ty sản xuất gà tây lớn nhất, trụ sở đặt tại Garner, North Carolina sản xuất một tỉ pound gà tây mỗi năm bằng 20% tổng số sản lượng toàn quốc. Công ty này có nhãn hiệu như cái dĩa hình bầu dục nền vàng, nổi bật hàng chữ xanh “ Butter ball” là sản phẩm tiêu biểu và quen thuộc của các gia đình Mỹ trong dịp lễ Thanksgiving hằng năm.
Theo thống kê của hội bảo vệ súc vật PETA, mỗi năm vào ngày lễ Tạ Ơn, người Mỹ tiêu thụ một trăm bảy chục triệu con gà tây trong đó có một con, theo tục lệ, sẽ được vị Tổng Thống ở tòa Bạch Ốc tha chết vào ngày lễ này.
Ăn gà tây theo truyền thống Mỹ phải có “stuffing”.Tôi học món “stuffing” và “gravy” từ bà giáo dạy ESL. Đây là một món nướng gồm có bánh mì “sandwich” cắt vuông, cần, hành tây, nấm xào với bơ, trộn với nước sốt gà, thêm tiêu,muối thành một hỗn hợp hơi đặc rồi đem nướng. Sauce “gravy” ăn chung với gà làm bằng nước gà nướng gọi là “drippings”,trộn với nước súp gà, bơ, kem, sữa, bột bắp hay bột mì quậy lên, đun sôi thành một chất sền sệt màu nâu rưới lên miếng thịt. Có người thích loại “cranberry sauce” làm bằng dâu đỏ.Có người thích khoai tây nghiền có mùi tỏi. Salad, khoai lang, bắp, bánh táo…là những món không thiếu được trong bữa ăn Thanksgiving.
Con gà tây trông hấp dẫn thật nhưng khi ăn những lát thịt trắng, nhạt và khô, dù có kèm theo nước sốt vẫn không đậm đà, ướt át, mềm mại như gà đi bộ ướp và nướng theo kiểu Việt nam. Thế mới biết khẩu vị mỗi người, mỗi nơi mỗi khác. Vì vậy có nhiều gia đìnhViệt nam làm món gà mái nhỏ còn gọi là con “hen” nướng hoặc quay. Có gia đình chỉ chơi mỗi món… cánh. Cánh gà chiên bơ hay cánh gà chiên… nước mắm có mùi vị quê hương thay cho gà tây trong ngày lễ Tạ Ơn cũng là sự thay đổi cho hợp khẩu vị trong ẩm thực của người Việt vào ngày lễ này.
Thôi thì dù con hay cánh, gà tây hay gà ta, cũng là…gà. Khẩu vị cũng chỉ là thói quen lâu ngày “Ta về ta tắm ao ta. Dù trong dù đục, ao nhà vẫn hơn”. Tôi còn nhớ sau khi ăn uống xong, trong lúc “trà dư tửu hậu” đến màn chị em tâm sự, các cô em “phỏng vấn” những người di dân chân ướt chân ráo “newcomers” như chúng tôi về ngày lễ Thanksgiving đầu tiên ở Mỹ. Cảm hứng về con gà tây, tôi xuất khẩu thành bốn câu thơ con cóc:
Ta về ta “xực”gà ta
Gà ta tuy nhỏ nhưng mà thịt ngon
Gà tây tuy có lớn con
Thịt khô, nhạt phếch lại còn nặng “đô”
Từ Việt nam mới qua, mỗi lần xài tiền Mỹ, tôi có thói quen tính ra tiền Việt nam hoặc quy ra vàng. Lúc bấy giờ, ăn con gà tây hơn bốn chục đô gần bằng một… chỉ vàng. Số tiền đó quá lớn đối với người tị nạn như tôi chưa biết làm gì ra tiền. Chắc vì tiếc tiền nên nguồn thơ của tôi “tuôn trào lai láng”… chỉ có thế.
*
“Thanks” là những lời cám ơn. “Giving” là cho. Năm 1620, chiếc tàu “Mayflower” chở những người “Pilgrims” là những người Anh định cư đầu tiên. Vì sự bạc đãi về tôn giáo, họ đã di cư đến vùng đất mới còn gọi là Tân Thế giới. Sau nhiều ngày lênh đênh trên biển cả, họ đến được đất liền và được những người thổ dân da đỏ cung cấp thức ăn. Khi cuộc sống ổn định, mùa màng thu hoạch tốt, họ làm lễ Tạ Ơn đến Thiên Chúa đã “cho” họ nhiều “ơn” phước như có cuộc sống no đủ, an lành, đến những người thổ dân cưu mang họ lúc đầu khó khăn. Truyền thống lễ tạ ơn “ Thanksgiving” ở Mỹ bắt nguồn từ đó.
Trải qua nhiều thế kỷ, ngày Lễ Tạ Ơn ở Mỹ còn là ngày cầu nguyện, họp mặt gia đình, ăn uống, vui chơi, bắt đầu mùa mua sắm cho lễ Giáng sinh sắp tới.
Lịch sử Việt nam, tổ tiên ta có tục lệ tế lễ Trời Đất cũng là một hình thức lễ tạ ơn. Truyện người con của vua Hùng Vương thứ sáu là Tiết Liêu hiền lành, đạo đức nằm mộng thấy Thần hiện ra chỉ cho cách làm lễ vật dâng vua. Gạo là thực phẩm nuôi sống con người.Thần dạy cho Tiết Liêu lấy nếp làm vỏ ngoài, giữa bánh có nhân, dùng lá gói, nén thành hình vuông tượng trưng cho Đất gọi là bánh chưng.Thần chỉ cách giã xôi thành bánh,vo thành hình tròn tượng trưng cho Trời gọi là bánh dầy. Nhờ hai thứ bánh giản dị và có ý nghĩa, Tiết Liêu được vua truyền ngôi báu.Từ đó, Vua cho dùng hai thứ bánh chưng, bánh dầy trong ngày Tết Nguyên Đán là ngày Tết truyền thống để nhớ ơn Trời Đất, ông bà tổ tiên.
Vua Quang Trung cũng có làm lễ tạ ơn. Ngày mùng năm tháng giêng năm Kỷ Dậu 1789, sau khi chiếm được Hà hồi, Ngọc Hồi, Vua ra lệnh tiến vào thành Thăng Long đánh tan hai mươi vạn quân Thanh. Tôn Sĩ Nghị bỏ cả ấn tín mà chạy về Tàu. Sầm Nghi Đống tử trận. Nhà vua làm lễ kính cáo, tạ ơn Trời Đất, cho quân lính và nhân dân ăn mừng mùa xuân chiến thắng trong lịch sử chống ngoại xâm.
Triều đình nhà Nguyễn cũng có tục lệ làm lễ tạ ơn. Dưới chế độ phong kiến, vua là thiên tử thay Trời trị dân nên vua thay dân đăng đàn chủ tế tại đàn Nam Giao ở Huế để tạ ơn Trời Đất và các vị tiên đế, cầu xin mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an.
Người Việt có tục lệ rất có ý nghĩa là cúng giao thừa nửa đêm vào dịp Tết Nguyên Đán. Chiếc bàn thờ nhỏ với khói hương nghi ngút, hoa, đèn, bánh trái, vào thời khắc giao hòa giữa năm cũ và năm mới, trong tiếng pháo nổ rền vang, người chủ nhà chắp tay đứng giữa trời, gửi lời tạ ơn đếnTrời Đất, cửu huyền thất tổ, ông bà nội ngoại hai bên xin phù hộ cho con cháu được một năm mới nhiều may mắn và hạnh phúc.
Đạo Phật coi trọng bốn ơn sâu nặng đó là ơn Cha, Mẹ và ơn Thầy, Tổ. Người đi tu trong chùa còn mang thêm một ơn rất nặng khác đó là ơn của đàn na thí chủ đã bố thí cúng dường cho mình có phương tiện tu. Một hạt gạo cũng là vật thực giúp mình ăn để sống, để tu làm lợi cho chúng sinh.Người tu, mỗi khi nghĩ đến ơn này, phải dốc lòng tu học đạo giải thoát, đừng dễ duôi, phóng dật mà mang tội. Kiếp này không trả thì kiếp sau làm trâu ngựa để đền đáp. Nghĩ như thế thì lo tu, biết tiết kiệm của cải của thí chủ nhất là biết ơn.
Phật giáo Hòa Hảo là một tôn giáo rất gần với người dân miền Nam còn có tên là Phật Giáo Tứ Ân. Phật giáo Hòa Hảo dạy các tín đồ “Tứ Ân hiếu nghĩa” là bốn ơn: tổ tiên và cha mẹ, ơn đất nước, ơn Tam Bảo, ơn đồng bào và nhân loại. Sống ở đời, người nào mang được bốn ơn này là người đạo đức, có hiếu, có nghĩa.
Natalie, con gái tôi theo đạo Công giáo. Mỗi bữa ăn, gia đình Natalie đều làm dấu thánh giá. Có khi gia đình đọc kinh tôi chỉ nghe lõm bõm. Tôi bảo đứa cháu ngoại là Dustin đang học tiếng Việt đọc cho bà ngoại nghe bài kinh. Dustin học thuộc lòng và đọc lưu loát. Đó là bài kinh tạ ơn Thiên Chúa đã cho lương thực hàng ngày. Người Công giáo tạ ơn Chúa mỗi ngày qua những bữa ăn. Đây là một truyền thống đẹp.
Trong sách “Quốc văn giáo khoa thư” kể câu chuyện về Carnot. Ông là kỹ sư, nhà vật lý người Pháp nổi tiếng với nhiều phát minh trong ngành cơ khí. Một hôm, ông trở về trường cũ thăm thầy.Cả nước Pháp đều biết tên của con người tài ba này nhưng thầy không biết ông là ai. Ông đến gặp vị Thầy già và thưa với Thầy rằng: “Thưa Thầy, con là Carnot, học trò cũ ngày xưa của Thầy đây”.
Những câu chuyện nhỏ dạy về sự biết ơn vẫn là những bài học về luân lý, giáo dục có giá trị đạo đức làm cho chúng ta cảm động.
Thời phong kiến, các nước Đông phương như Trung Hoa, Việt nam rất quý trọng Thầy và biết ơn Thầy. Quan niệm “nhất tự vi sư, bán tự vi sư”, một chữ cũng là thầy, nửa chữ cũng là thầy. Thầy đứng hàng thứ hai chỉ sau vua và trên cả cha: “quân,sư,phụ”.Theo chiều hướng của lịch sử, quan niệm này bây giờ đã lỗi thời. Nước Mỹ là đất nước kiểu mẫu cho nền dân chủ trên thế giới cho nên “dân” là “chủ”.Thầy ở xứ Mỹ cũng là bạn của trò, chia sẻ với trò về kiến thức trong học tập.Quan hệ của thầy trò dựa trên sự tương kính và chu toàn nhiệm vụ của hai bên nhiều hơn là sự mang ơn theo truyền thống “tôn sư trọng đạo” ngày xưa.
Ngày lễ Mẹ (Mothers Day) cũng là ngày lễ truyền thống của Mỹ để nhớ ơn các đấng sinh thành đã cho ta hình hài này. Đạo Phật có tục lệ bông hồng cài áo trong ngày lễ Vu Lan. Tục ngữ ta có câu “nước mắt chảy xuôi” cho nên các bậc làm cha mẹ Việt nam ở xứ Mỹ đừng mong cầu gì nhiều ở con cái. Được một ngày các con dành cho cha mẹ là quý lắm rồi mặc dù tình thương cha mẹ dành cho con “bao la như biển Thái Bình” và công ơn “cha mẹ nuôi con bằng trời bằng biển. Con nuôi cha mẹ tính tháng tính ngày.”Chừng nào mình nhắm mắt buông tay thì nước mắt mới ngừng chảy.
Người Việt còn có truyền thống mang ơn Thầy, Tổ là người sáng lập và có công truyền bá ngành nghề cho đệ tử. Lịch sử các vị Thầy, Tổ này nhiều lắm không sao kể hết. Phái võ Thiếu Lâm thờ Tổ Bồ đề Đạt Ma vì Ngài là người khai sáng môn võ Thiếu Lâm dạy cho các chư tăng trong chùa. Môn võ sau này lan rộng trong quần chúng. Ngày nay môn võ này vẫn được truyền thừa và đệ tử vẫn nhớ ơn Tổ. Tổ còn là một Thiền sư nên các Thiền viện đều có thờ Ngài sau chánh điện.
Ngành cải lương cũng làm lễ tạ ơn Thầy Tổ vào ngày mười hai tháng tám âm lịch. Theo ông Trần Quang Hải, tổ ngành cải lương là Tống Hữu Định, dòng dõi công thần nhà Nguyễn. Ông là một danh sĩ hào hoa phong nhã, nổi tiếng ăn chơi,yêu thích văn nghệ.Tuồng cải lương đầu tiên diễn ở nhà ông với biệt danh là ông Phó Mười Hai vì ông từng là Phó Tổng và thứ bậc mười hai trong gia đình.
Tổ ngành hát bội hay còn gọi là hát bộ (vì khi diễn phải ra điệu bộ) là ông Đào Tấn ở Bình định người có công sáng tác nhiều vở tuồng cổ.
Tổ ngành hát chèo là bà Phạm thị Trân. Bà là phụ nữ xinh đẹp, tài sắc, hát hay được tiến vào cung. Vua Đinh Tiên Hoàng yêu mến, giao cho việc dạy lính múa hát, đánh trống, gảy đàn, diễn các tích gọi là hát trò, sau gọi là hát chèo.
Công chúa Thiều Hoa, con thứ sáu của vua Hùng Vương xinh đẹp, hiền thục nhưng không lấy chồng. Bà dạy dân trồng dâu, chăn tằm, kéo sợi, dệt vải. Dân chúng làm nghề dệt vải nhớ ơn và thờ bà là Tổ ngành dệt.
Ngày giỗ Tổ ngành thêu là ngày hai mươi hai tháng giêng âm lịch. Tổ ngành thêu là ông Lê Công Hành đỗ tiến sĩ, đi sứ, bị vua quan Tàu giữ lại, bắt nhốt. Ông tìm cách học nghề thêu. Khi được tha về, ông truyền nghề này cho dân chúng. Nghề thêu ở Việt nam ra đời và phổ biến từ đó.
Tổ ngành kim hoàn được ghi lại là ông Cao đình Độ và con là Cao đình Hương. Hai ông học nghề kim hoàn của một gia đình người Hoa.Tài nghề của hai cha con rất giỏi được triều đình nhà Nguyễn trọng dụng. Khi chết, hai cha con đều được vua sắc phong. Ngày nay mộ còn thờ ở Phú Cát Huế. Những người làm nghề kim hoàn lấy ngày giỗ là ngày hai mươi bảy tháng hai âm lịch để ghi nhớ công ơn Tổ.
Khu Phước Lộc Thọ ở phố Bolsa nổi tiếng là khu bán nữ trang. Ngày giỗ Tổ, các chủ tiệm kim hoàn cúng lớn có heo quay, múa lân, văn nghệ…Giữ được truyền thống nhớ ơn các bậc tiền bối là nét đẹp về văn hóa. Các ngành nghề gìn giữ truyền thống giỗ Tổ của nghề mình như thế là làm đẹp cho nét văn hóa của nước Việt.
Trong văn học, Truyện Kiều của Nguyễn Du cũng phản ánh truyền thống nhớ ơn này qua nhân vật Thúy Kiều. Sau khi về sống với Từ Hải,Thúy Kiều thỏ thẻ với Từ Hải: “Nàng rằng nhờ cậy uy linh.Hãy xin báo đáp ân tình cho phu”. Nhớ lại người ơn đã cưu mang, che chở cho nàng ở chốn lầu xanh, Kiều đã tặng cho chàng Thúc Sinh: “Gấm trăm cuốn, bạc nghìn cân.Tạ lòng dễ xứng báo ân gọi là”. Đối với bà quản gia nhà Hoạn Thư và bà vãi Giác Duyên đã giúp đỡ, bao bọc, Kiều đã hậu tạ: “Nghìn vàng gọi chút lễ thường. Mà lòng Phiếu mẫu mấy vàng cho cân”. Kiều nhắc đến điển tích Hàn Tín lúc còn nghèo được bà Phiếu mẫu làm nghề dệt vải cho cơm ăn. Khi giúp Hán Cao Tổ xây dựng được nhà Hán và được phong là Sở Vương, Hàn Tín nhớ ơn bà Phiếu mẫu nên tặng bà ngàn lượng vàng.
Nhắc đến Thúy Kiều chốn lầu xanh mới biết giới “chị em ta” cũng có Tổ và nhớ ơn Tổ bằng cách mua hoa cúng Tổ. Tổ của nghề này là vị thần có đôi lông mày trắng còn gọi là thần Bạch Mi. “Giữa thì hương án hẳn hoi.Trên treo một tượng trắng đôi lông mày”.Nguyễn Du kể “chị em ta” “hương hoa khuya sớm phụng thờ. Cô nào xấu vía có thưa mối hàng”.Sau khi cúng hoa mới, họ lấy hoa cũ đem lót xuống chiếu sẽ “bướm ong bay lại ầm ầm tứ vi”. Khách làng chơi chắc phải… “get in line”!
Tổ ngành điện chắc chắn không phải…người Việt nam. Edison, công ty điện lực nổi tiếng được lấy tên ông ở quận Cam. Ông là người phát minh ra những ứng dụng về điện trong sinh hoạt hàng ngày như bóng đèn, động cơ điện, máy phát điện… Dù không có ngày giỗ Tổ như Việt nam, nhắc đến Edison, người Mỹ và người Việt nam đều nghĩ đến công ơn của nhà khoa học tài ba lỗi lạc này. Những phát minh của ông đã làm thay đổi bộ mặt của nước Mỹ và cả thế giới.
Vừa rồi tôi lan man kể chuyện về ngày lễ Tạ Ơn ở Mỹ. Ngày lễ này có những điểm tương đồng với văn hóa Việt về mặt lịch sử, văn học, xã hội, tôn giáo...“Ăn trái nhớ kẻ trồng cây. Uống nước nhớ người đào giếng”. Ca dao, tục ngữ phản ánh được tâm tư, nguyện vọng, tình cảm chân thành và mộc mạc của người Việt nam, đó là truyền thống “biết ơn” và “nhớ ơn”. Không những thế, truyền thống này còn nhắc nhở người khác phải biết nhớ ơn “Ai ơi bưng bát cơm đầy. Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần” nhưng cũng biết quên cái ơn mình đã làm vì “thi ân bất cầu báo”. Làm ơn rồi không cần đáp đền, chỉ biết đó là việc tốt mình phải làm mà thôi.Truyền thống biết ơn này lên án những kẻ “ăn cháo đá bát”, “qua sông rút cầu”, “được chim quên ná, được cá quên nơm” là những kẻ vong ân bội nghĩa. Xã hội nào cũng có loại người này.
Tôi biết có những người chỉ cám ơn xã giao, xem hai tiếng “cám ơn” như hai tiếng ở đầu môi chót lưỡi.Tôi thực tập một thói quen, khi cám ơn ai, tôi để tâm thành của mình trong hai tiếng “cám ơn” gửi đến người nhận.Tuy nhiên, có khi “quên”, miệng nói “cám ơn” mà đầu óc để đâu đâu hoặc miệng nói “cám ơn” mà không “biết” mình đang nói cám ơn với người ơn của mình.
Ngày lễ Tạ Ơn, tôi chân thành nghĩ đến những người thân gần nhất của tôi. Tôi cám ơn Cha, Mẹ đã cho tôi hình hài, nuôi dạy tôi khôn lớn, các vị Thầy, Cô giáo đã cho tôi chữ nghĩa, kiến thức, các anh chị em đã cho tôi tình thương trong gia đình ruột thịt, các bà con họ hàng hai bên nội ngoại đã cưu mang, giúp đỡ khi tôi gặp khó khăn, trở ngại trên bước đường đời.
Tôi cám ơn ông chồng tốt, người bạn đời cùng song hành với tôi suốt bốn mươi năm, người cha gương mẫu của các con tôi. Tôi cám ơn các con tôi đã cho tôi biết thế nào là “Lòng Mẹ”để tôi thương mẹ tôi và thương các con tôi nhiều hơn.
Tôi cám ơn những người bạn dù thân hay sơ, các bạn là một phần của đời tôi. Các bạn cho tôi, dù ít hay nhiều một món quà vô giá đó là kỷ niệm. Tôi trân quý và sống nhiều với kỷ niệm.
Tôi cám ơn những vị bác sĩ đã có lòng chữa bệnh cho tôi như một “lương y như từ mẫu”. Bác sĩ Webstern người đã chữa bệnh lao, bác sĩ Miliken, người đã hai lần mổ phổi, họ đã cùng với hệ thống y tế hiện đại ở xứ Mỹ như y tá, bệnh viện, thuốc men, trang thiết bị y khoa nhất là tấm lòng, dành lại sự sống cho tôi từ bàn tay tử thần. Không có quý vị, tôi không được ngồi đây gõ những dòng chữ này.
Nếu phải cám ơn cho đầy đủ và quán chiếu từng sự việc trong sinh hoạt mỗi ngày của bản thân, tôi mang ơn nhiều điều, nhiều người không quen, không biết tên và… không sao kể xiết. Tôi mang ơn không khí của bầu khí quyển, tia nắng sớm của ánh mặt trời, sự bình an của người lính, hạt cơm của người nông dân, manh áo của người dệt vải, giọt nước của người đào giếng, sách vở của người thợ trồng cây nuôi rừng, cầu, đường của người công nhân, con gà tây của người chăn nuôi, viên thuốc của nhà nghiên cứu, bào chế …và biết bao nhiêu món nợ cứ thế mà “cái này có thì cái kia có”, “trùng trùng duyên khởi”. Những cái “nợ đồng lần” ấy, tôi chưa trả hết và tôi vẫn nhận mỗi ngày. Vì vậy, những cái ơn cứ thế chồng chất mãi và kéo dài cho đến khi tôi nhắm mắt lìa đời, tôi vẫn còn nợ, vẫn mang ơn.
Tôi không chỉ cám ơn nước Mỹ vào ngày lễ Tạ Ơn. Tôi đã cám ơn nước Mỹ cách đây ba mươi năm, từ khi nhận được giấy bảo lãnh của chú em gửi về, tờ giấy “Loi” (Letter of Introduction) của Sở Di trú Mỹ. Nó là chiếc phao cứu hộ đầu tiên mang đến cho gia đình tôi niềm tin và hy vọng đi Mỹ diện bảo lãnh trước khi có chương trình HO.
Hai mươi hai mùa Thanksgiving trôi qua. Thật là một chặng đường dài cho những người di dân như chúng tôi đến Mỹ bằng hai bàn tay trắng với những ước mơ. Cám ơn nước Mỹ, cám ơn cuộc đời, cám ơn những người đã giúp tôi biến ước mơ đến… xứ sở của con gà tây thành sự thật.
Kahlil Gibran, nhà thơ, nhà văn và là một nghệ sĩ người Lebanon, ông viết:
“Wake at dawn with winged heart
And give thanks for another day of loving”
Lời dịch của ai đó thật hay:
“Cám ơn đời mỗi sáng mai thức dậy
Để có thêm ngày nữa để yêu thương”
Chúng ta nợ ơn đời và ơn người. Mùa Thanksgiving, chúng ta đem lòng biết ơn và tình thương đến cho những người ơn và những người thân quanh ta. Cầu chúc cho tất cả vui hưởng ngày lễ Tạ Ơn nhiều an lành và tràn đầy ơn phước.
Phùng Annie Kim
SƯU TẦM: 8 THỐNG KÊ NGƯỜI VIỆT ĂN MỪNG LỄ TẠ ƠN TRÊN ĐẤT MỸ!
1. 99% nhà Việt San Jose nấu gà tây, nhưng 0% ai… thật sự thích ăn! Nhưng ai cũng khen “gà tây ngon đó!” nhưng 30 phút sau, cả bàn… đi chiên chả giò, hâm phở, hấp bánh ít!
Gà tây: chỉ là cái cớ để tụ họp!
2. 90% nhà chuẩn bị 1 con gà tây, nhưng đồng thời lại chuẩn bị… 5 loại nước chấm:
•Nước mắm chanh tỏi
•Muối tiêu chanh
•Sốt BBQ
•Sốt tương ớt
•Sốt “bí truyền của chị Năm”
Gà tây mà có nhiều nước chấm hơn buffet!
3. 80% gia đình tranh nhau cái… CỔ GÀ TÂY
Không ai hiểu lý do, nhưng cổ gà tây luôn biến mất trước tiên, nhanh hơn cả cánh gà, nhanh hơn cả đùi.
Đúng là bí ẩn Thanksgiving của người Việt!
4. 70% mấy ông chú say sớm vì… uống sake nóng chung với soju lạnh
Combo tử thần: “Sake mở đường – Soju chốt hạ.”
Hậu quả:
Karaoke bắt đầu lúc 2 giờ trưa, và bài đầu tiên là “LK Tình Đời – Tình Đàn Ông”!
5. 65% trẻ con chỉ ăn lớp da gà tây rồi bỏ chạy đi uống trà sữa Chạy sang 7 Leaves, Tea Top, Gong Cha với câu nói: “Turkey is mid.” (= Không ngon bằng gà chiên nước mắm của mẹ.)
6. 85% các bà cô nói “ăn ít lắm”… nhưng là người gắp dữ nhất
Miệng thì nói:
“Cô ăn miếng nhỏ thôi con.”
Tay thì… gắp không trật miếng nào.
Cao thủ ẩn danh!
7. 95% nhóm bạn Việt San Jose nói ‘chúc mừng Thanksgiving’ xong là… nói chuyện chính trị!
Lễ Tạ Ơn → chuyển qua bàn chuyện:
•VNCH
•Thời quân ngũ
•Tin Việt Nam
• Chuyện cộng đồng, bầu cử Mỹ!
Kết luận: “Ăn gà tây cũng phải có lập trường!”
8. 100% bữa tiệc kết thúc bằng câu huyền thoại:
“Mang về đi Anh Chị Em! mọi người to go!”
Không ai thoát.
Người mang 1 hộp, người mang 3 hộp, thậm chí có người vừa tới 5 phút… cũng bị nhét cả hộp thức ăn mang về.
San Jose tạo ra silicon chip, nhưng cũng chính là nơi tạo ra “văn hóa ép mang đồ ăn về” mạnh nhất Hoa Kỳ!
Kết Luận Bằng Lời Chúc:
Một lần nữa, xin được gởi lời Kính chúc đến Quý Vị và Gia Đình, một mùa Lễ Tạ Ơn 2025: Đầy ấm áp – sum vầy – yêu thương, như con gà tây, đã được nướng chín!...bốc khói! luôn đủ gia vị, thơm ngon, béo ngậy! hợp với… khẩu vị, của…tất cả mọi người! Ai cũng phải khen tuyệt vời! Tạ Ơn Trời, Đời, Người!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét