Xung đột Israel - Iran: Tổng thống Mỹ kêu gọi Teheran "đầu hàng vô điều kiện" Trên mạng xã hội Truth Social, tổng thống Mỹ Donald Trump hôm qua, 17/06/2025, đã kêu gọi Iran "đầu hàng vô điều kiện" sau 6 ngày nước Cộng hòa Hồi Giáo bị Israel oanh kích dồn dập. Ông Trump nói thêm là hiện giờ Hoa Kỳ không có ý định hạ sát lãnh tụ tối cao của Iran, giáo chủ Ali Khamenei. Tổng thống Mỹ còn khẳng định là đã kiểm soát hoàn toàn không phận Iran. Từ New York, thông tín Loubna Anaki tường trình:
<!>
Donald Trump đã đưa ra một loạt tuyên bố theo đủ mọi hướng về vấn đề này, làm dấy lên nhiều đồn đoán. Tổng thống Hoa Kỳ đã đăng những tuyên bố đó trên mạng xã hội của ông, trong đó có nhắc đến lãnh tụ tối cao Iran. Ông Trump viết: "Chúng tôi biết chính xác nơi ông ấy đang ẩn náu. Ông ấy là một mục tiêu dễ dàng". Tổng thống Mỹ nói thêm: "Chúng tôi không có ý định giết ông ta, vào thời điểm này".
Việc sử dụng cụm từ "Chúng tôi" trong những tuyên bố đặt ra nhiều câu hỏi về ý định của tổng thống Hoa Kỳ. Tất cả những điều đó phải chăng có nghĩa là Hoa Kỳ có thể can thiệp trực tiếp để hỗ trợ Israel chống Iran?
Phương án này đúng là đang được nghiên cứu. Hơn nữa, phó Tổng thống J.D. Vance đã đăng trên mạng một bài dài trong đó ông bảo vệ Donald Trump và giải thích rằng tổng thống Mỹ có thể "phải thi hành những biện pháp mạnh mẽ hơn nữa để bảo vệ người dân Mỹ và chấm dứt chương trình hạt nhân của Iran".
Nhưng nhiều người, kể cả trong đảng Cộng Hòa, đang phản đối sự can thiệp của quân đội Hoa Kỳ. Một dự luật lưỡng đảng, đang được đưa ra thảo luận tại Hạ Viện, kêu gọi tổng thống không nên tự mình đưa ra quyết định như vậy.
Đáp lại lời kêu gọi của tổng thống Trump, trong một tuyên bố được đọc trên truyền hình Nhà nước, lãnh tụ tối cao của Iran, giáo chủ Ali Khamenei khẳng định nước ông sẽ không đầu hàng. Ông nói thêm: "Người Mỹ nên biết rằng bất kỳ sự can thiệp quân sự nào từ phía họ chắc chắn sẽ gây ra những thiệt hại không thể khắc phục được".
Hôm qua, Hoa Kỳ thông báo đóng cửa tòa đại sứ tại Jerusalem "vì lý do an ninh" từ hôm nay 18/04 cho đến thứ sáu 20/06, đồng thời kêu gọi các nhân viên chính phủ Mỹ và gia đình của họ tìm nơi trú ẩn. Washington cũng đã khuyến cáo các công dân Mỹ không nên đến Israel và Irak và nhất là không đến Iran "trong bất cứ hoàn cảnh nào".
Hơn 50 phi cơ Israel oanh kích nhiều cơ sở làm giàu uranium Iran
Quân đội Israel hôm nay, 18/06/2025, thông báo "hơn 50 phi cơ" tham gia đợt tấn công hôm qua nhắm vào nhiều cơ sở làm giàu uranium và nhà máy vũ khí của Iran trong ngày thứ sáu của chiến dịch chưa từng có chống chế độ Hồi giáo Iran. Thông cáo của quân đội Israel nhấn mạnh trong số các mục tiêu bị nhắm tới, có "các cơ sở sản xuất linh kiện được dùng để chế tạo tên lửa đất đối đất".
Hôm qua, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế AIEA cho biết "đã xác nhận một số chỉ dấu mới cho thấy các tác động trực tiếp (của các cuộc oanh kích) đến nhiều khu vực nằm trong lòng đất" thuộc cơ sở làm giàu uranium tại Natanz, miền trung Iran. Theo AIEA, riêng tại cơ sở này, Iran có hơn 10.000 máy ly tâm làm giàu uranium ở mức 60%, tức vượt xa giới hạn 3,67%, phục vụ cho mục tiêu dân sự, mà thỏa thuận quốc tế năm 2015 cho phép.
Iran lần đầu dùng tên lửa siêu thanh Fatah đáp trả Israel
Về phía Iran, trên mạng X đêm hôm qua rạng sáng nay, lãnh đạo tối cao Iran, giáo chủ Ali Khamenei, khẳng định "trận chiến bắt đầu", kèm theo là lời cảnh báo Iran "sẽ không khoan thứ những kẻ theo chủ nghĩa phục quốc Do Thái (les sionistes)". Trong một thông báo trên truyền hình Nhà nước, Vệ binh Cách mạng Iran cho biết lần đầu tiên sử dụng tên lửa đạn đạo siêu thanh Fatah tầm trung tấn công Israel.
Thông tín viên Siavosh Ghazi tường trình từ Teheran :
Teheran đã sử dụng tên lửa siêu thanh Fatah lần đầu tiên, có tốc độ gấp 15 lần tốc độ âm thanh và về nguyên tắc không thể bị đánh chặn. Trong một tuyên bố, Lực lượng Vệ binh Cách mạng cho biết loại tên lửa mới này được sử dụng là để trừng phạt hành động xâm lược của Israel cũng như các đồng minh của Israel. Đây là một hành động đáp trả lời tuyên bố của tổng thống Trump kêu gọi chính quyền Iran đầu hàng.
Trang web chính thức của lãnh tụ tối cao Iran cũng ra tuyên bố khẳng định trận chiến chỉ mới bắt đầu. Động thái phô trương sức mạnh mới này diễn ra trong bối cảnh Israel tiến hành nhiều cuộc không kích vào nhiều quận nội thành của Teheran và các khu vực xung quanh thủ đô.
Quận phía tây bắc bị ảnh hưởng nặng nề, bao gồm một căn cứ quân sự. Tình hình tương tự ở một khu vực phía đông nam thủ đô, nơi quân đội Israel đã yêu cầu người dân rời nhà. Máy bay Israel cũng tấn công dữ dội hai căn cứ của Lực lượng Vệ binh Cách mạng ở phía đông thủ đô, Parchin và Khojir, nơi có các cơ sở sản xuất tên lửa. Tuy nhiên, Teheran vẫn chưa xác nhận cuộc tấn công nào vào nhà máy chế tạo máy ly tâm làm giàu uranium, như thông tin do quân đội Israel cung cấp.
Bốn oanh tạc cơ hạng nặng có mặt tại căn cứ Diego Garcia
Theo phân tích của AFP dựa trên các hình ảnh vệ tinh đưa ra hôm qua, kể từ sáng thứ Hai 16/06, bốn oanh tạc cơ hạng nặng có mặt tại căn cứ quân sự Mỹ - Anh Diego Garcia, Ấn Độ Dương. Các oanh tạc cơ B-52H Stratofortress có thể mang đầu đạn hạt nhân hoặc các vũ khí có độ chính xác cao. Oanh tạc cơ B-52H Stratofortress có thể vận chuyển gần 32 tấn vũ khí.
AFP cũng ghi nhận sự hiện diện của một máy bay vận tải C-17 Globemaster III tại căn cứ này từ thứ Hai. Đây là loại phi cơ có thể vận chuyển "nhanh chóng" các đơn vị quân đội cũng như các phương tiện quân sự đến chiến trường. Căn cứ Diego Garcia từng đóng một vai trò quan trọng đối với quân đội Mỹ trong hai cuộc chiến tranh tại Irak (1990-1991 và 2003-2011) và tại Afghanistan năm 2001.
Trung Quốc công khai lập trường hậu thuẫn Iran
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, hôm qua, 17/06/2025, trong cuộc gặp với người đồng cấp Kazakhstan đã bày tỏ « quan ngại sâu sắc » về « hành động quân sự của Israel chống Iran đã làm bùng phát căng thẳng ở Trung Đông ».
Một mặt, Bắc Kinh mạnh mẽ lên án các cuộc không kích của Israel là một sự « vi phạm chủ quyền lãnh thổ Iran và luật pháp quốc tế ». Trung Quốc kêu gọi hạ nhiệt căng thẳng, tái khẳng định sự hậu thuẫn Teheran, bảo vệ quyền tự vệ của Iran, quốc gia không chịu trách nhiệm về tình trạng leo thang căng thẳng hiện nay.
Mặt khác, Trung Quốc đang nỗ lực khẳng định vị thế như là nhà hòa giải, thay thế cho các cường quốc phương Tây. Ngoại trưởng Trung Quốc đã có những cuộc tiếp xúc với các đồng cấp Iran và Israel.
Tuy nhiên, theo quan sát của thông tín viên Clea Broadhurst tại Bắc Kinh, chính phủ Trung Quốc đang có những bước đi cẩn trọng : Chỉ trích Israel, nhưng Bắc Kinh cũng không muốn đoạn tuyệt quan hệ với Nhà nước Do Thái, cũng không muốn khiêu khích Washington.
Sứ quán Nga tại Israel sơ tán gia đình các nhà ngoại giao, Trung Quốc đưa kiều dân ra khỏi Iran
Đại sứ Nga, Anatoli Viktorov, tại Israel, hôm nay, 18/06, cho biết « gần như tất cả gia đình các nhân viên sứ quán » đã rời sang Ai Cập hôm qua, trước khi « trở về nước ». Không loại trừ sứ quán Nga sẽ được chuyển đến « một nơi an toàn hơn » ở Israel.
Bộ Ngoại Giao Trung Quốc hôm nay cũng thông báo đã sơ tán khoảng 800 người Trung Quốc ra khỏi Iran kể từ khi Israel tấn công Iran. Hiện có hơn 1.000 người Trung Quốc khác cũng đang được sơ tán.
Về phía Israel, chuyến bay đầu tiên đưa công dân Israel về nước, kể từ khi xung đột bùng phát, đã hạ cánh xuống một sân bay gần Tel Aviv hôm nay. Theo AFP, chính quyền Israel đang lập cầu không vận và hải vận để đưa tất cả công dân bị kẹt ở nước ngoài về nước. Theo bộ Giao Thông Israel, có khoảng 100.000 đến 150.000 công dân Israel ở ngoài. Từ Chủ nhật, 15/06, chính quyền Israel cảnh báo công dân không trở về nước bằng đường bộ qua Ai Cập hay Jordani, vì « mức độ nguy hiểm cao ».
Thượng đỉnh G7 không ra được tuyên bố mạnh mẽ về Ukraina do Mỹ chống đối
Do sự chống đối của Hoa Kỳ, hội nghị thượng đỉnh của nhóm G7 tại Kananaskis, Canada, kết thúc hôm qua, 17/06/2025, đã không thể đưa ra được một tuyên bố mạnh mẽ để ủng hộ Ukraina và lên án cuộc xâm lược của Nga, khác với những năm trước, khi Joe Biden còn giữ chức tổng thống Mỹ. Theo lời thủ tướng Mark Carney của nước chủ nhà Canada, lãnh đạo các nước G7 tuy vậy đồng ý với nhau là phải tiếp tục gây áp lực với Nga, kể cả bằng trừng phạt tài chính.
Từ thượng đỉnh G7, đặc phái viên Murielle Paradon tường trình:
Không có tuyên bố riêng nào về Ukraina, "bởi vì Mỹ muốn giảm nhẹ vấn đề", theo tiết lộ của một nguồn tin từ chính phủ Canada. Các nước thành viên khác của nhóm G7 thì nhất trí về ngôn từ mạnh mẽ trong bản tuyên bố. Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky cũng không có cơ hội gặp Donald Trump như ông hy vọng. Tổng thống Mỹ đã rời hội nghị thượng đỉnh sớm để giải quyết cuộc khủng hoảng Trung Đông.
Về hồ sơ nóng bỏng này, các thành viên G7 đã ký một tuyên bố chung kêu gọi xuống thang. Nhưng tổng thống Mỹ vẫn chưa nói rõ ý định của ông về Iran và đã chỉ trích tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã nhân danh ông để nói về các cuộc thảo luận nhằm đạt được lệnh ngừng bắn. Trên máy bay trở về Washington, ông Trump nói về tổng thống Pháp: "Ông ấy chẳng hiểu bất cứ điều gì".
Về một vấn đề đáng quan tâm khác, vấn đề tăng thuế hải quan, Donald Trump cũng đã dập tắt hy vọng của các nhà lãnh đạo châu Âu hiện diện tại G7. Tổng thống Mỹ nói: "Hiện giờ họ vẫn chưa đưa ra một thỏa thuận công bằng. Hoặc là chúng ta tìm được một thỏa thuận tốt, hoặc họ sẽ trả những gì chúng ta bảo họ phải trả".
Trong cuộc gặp với tổng thống Volodymyr Zelensky tại thượng đỉnh G7, thủ tướng Mark Carney hôm qua thông báo Canada sẽ cấp cho Ukraina một khoản viện trợ quân sự mới trị giá gần 1,27 tỷ euro, để Kiev mua thêm drone, đạn dược và xe thiết giáp.
EU vạch lộ trình chấm dứt phụ thuộc khí đốt Nga
Ngày 17/06/2025, Ủy Ban Châu Âu công bố các bước cụ thể hướng đến cấm nhập khẩu hoàn toàn khí đốt Nga vào Liên Hiệp Châu Âu từ đây đến cuối năm 2027, và tránh bị hai nước thành viên là Hungary và Slovakia bỏ phiếu phủ quyết.
Đây là một phần nỗ lực của Liên Hiệp Châu Âu nhằm trừng phạt Nga trong cuộc chiến xâm lược Ukraina. Tuy nhiên, dự luật này còn phải được các nước thành viên và Nghị Viện Châu Âu phê chuẩn. AFP dự báo các cuộc thảo luận sẽ rất nhậy cảm do một số nước thành viên lo ngại những rắc rối về pháp lý để chấm dứt các hợp đồng dài hạn đã ký kết với Nga.
Thông tín viên Pierre Benazet từ Bruxelles cho biết cụ thể :
Ủy Ban Châu Âu dự trù ngừng nhập khẩu hoàn toàn dầu hỏa của Nga vào ngày 31/12/2027, mục tiêu này từ giờ dễ dàng đạt được. Ngược lại, đối với khí đốt, lượng nhập khẩu đã giảm hơn một nửa. Đây là phần kế hoạch chi tiết nhất với mục tiêu cuối cùng là không cho phép nhập khẩu khí đốt Nga bằng đường ống dẫn hay khí ga tự nhiên hóa lỏng bằng đường tầu thủy.
Đầu tiên, kể từ ngày 01/01/2026, cấm ký kết tất cả các hợp đồng mới. Tiếp đến, vào năm sau, từ ngày 17/06/2026, đến lượt các hợp đồng ngắn hạn sẽ bị cấm. Và giai đoạn cuối cùng sẽ là lệnh cấm nhập khẩu theo các hợp đồng dài hạn. Ủy Ban Châu Âu đề nghị đưa vào luật coi đây sẽ là trường hợp bất khả kháng để cho các doanh nghiệp ngưng các hợp đồng dài hạn mà không có rủi ro bị phạt trong trường hợp có thể xảy ra một vụ kiện thương mại.
Bản kế hoạch của Ủy Ban sẽ phải có được sự ủng hộ của đa số từ 27 nước thành viên nhưng Hungary và Slovakia dọa sẽ phủ quyết các dự án khác nếu như hai nước này không được hưởng quyền miễn trừ sau ngày 31/12/2027.
Trung Quốc và 5 nước Trung Á ký Hiệp ước láng giềng hữu nghị
Hôm qua, 17/06/2025, tại hội nghị thượng đỉnh Trung Quốc - Trung Á lần thứ hai, tổ chức tại Astana, Kazakhstan, chính quyền Bắc Kinh và 5 nước Trung Á, thuộc Liên Xô cũ, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Uzbekistan, Tajikistan và Turkmenistan, đã ký kết Hiệp ước láng giềng hữu nghị, hợp tác lâu dài.
Thông tín viên Clea Broadhurst từ Bắc Kinh cho biết cụ thể:
Trọng tâm của các cuộc thảo luận là việc ký kết một thỏa thuận láng giềng hữu nghị, một khoản tín dụng trị giá 290 triệu đô la của Trung Quốc, và việc thúc đẩy nhiều dự án quan trọng, trong đó có dự án đường sắt nối liền Trung Quốc và Uzbekistan, qua Kyrgyzstan. Trung Á nằm ở trung tâm của Con đường Tơ lụa Mới, một ngã tư giàu khí đốt, uranium và đất hiếm, và đây là khu vực rất quan trọng để bảo đảm các nguồn cung ứng của Trung Quốc.
Về năng lượng, cạnh tranh đang ngày càng gia tăng. Nga sẽ xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên ở Kazakhstan, nhưng Trung Quốc cũng có thể xây dựng nhà máy thứ hai. Bắc Kinh cũng đang tăng cường quan hệ thương mại: quốc gia này đã trở thành đối tác hàng đầu của khu vực, vượt xa Nga hoặc Liên Hiệp Châu Âu.
Nhưng sự gia tăng sức mạnh của Trung Quốc cũng làm dấy lên nhiều lo ngại về nợ nần, áp lực về đất đai, vị trí gần khu tự trị Tân Cương (Trung Quốc), và cáo buộc đàn áp người Duy Ngô Nhĩ, đang làm gia tăng sự ngờ vực với Trung Quốc ở một số nhóm dân cư địa phương.
Trước những thách thức này, các quốc gia Trung Á đang phải cố gắng giữ thế cân bằng. Các nước Trung Á đang gia tăng số lượng các hội nghị thượng đỉnh “5+1” với Trung Quốc, rồi với Mỹ, Liên Hiệp Châu Âu và thậm chí cả với Thổ Nhĩ Kỳ. Đây là một cách để họ tận dụng được các lợi thế trong quan hệ với các cường quốc, để không bị phụ thuộc vào một đối tác duy nhất.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét