Bài kiểm tra đứng lên ngồi xuống chỉ mất 30 giây để hoàn thành, nhưng kết quả của nó có thể cung cấp những hiểu biết sâu sắc về sức khỏe của bạn.Việc đứng dậy khỏi ghế có vẻ là một việc quá nhỏ nhặt để chú ý đến, nhưng khả năng làm được điều đó thực sự tiết lộ rất nhiều điều về sức khỏe của bạn. Để đánh giá điều này, các bác sĩ sử dụng bài kiểm tra đứng lên ngồi xuống (STS), đo lường số lần bạn có thể đứng dậy từ tư thế ngồi trong vòng 30 giây.
<!>
Bài kiểm tra này thường được thực hiện tại các phòng khám bác sĩ đa khoa hoặc trong cộng đồng khi sàng lọc các vấn đề sức khỏe ở người lớn tuổi, nhưng cũng có thể dễ dàng thực hiện tại nhà.
"Đây là một bài kiểm tra thực sự hữu ích, bởi vì nó cho chúng ta biết rất nhiều về khả năng hoạt động của mọi người," Jugdeep Dhesi, bác sĩ chuyên khoa lão khoa tại Guy's and St Thomas' NHS Foundation Trust ở London và giáo sư y học lão khoa tại Kings College London, Anh, cho biết. "Nó cho chúng ta biết về sức mạnh, khả năng giữ thăng bằng và sự linh hoạt của họ. Chúng ta biết rằng có một số nghiên cứu cho thấy nó có thể giúp xác định xem mọi người có nguy cơ mắc các vấn đề như té ngã, các vấn đề về tim mạch hoặc thậm chí có nguy cơ tử vong cao hơn hay không ."
Để thực hiện bài kiểm tra tại nhà, bạn chỉ cần một chiếc ghế có lưng thẳng và không có tay vịn, cùng với một chiếc đồng hồ bấm giờ (hầu hết các điện thoại hiện đại đều có chức năng này).
Những bài viết tương tự:
Để thực hiện bài kiểm tra, chỉ cần ngồi giữa ghế, khoanh tay và đặt hai tay lên vai đối diện. Giữ lưng thẳng và đặt chân trên sàn. Sau đó, nhấn nút bắt đầu trên đồng hồ bấm giờ và đứng thẳng dậy rồi ngồi xuống lại. Lặp lại động tác này trong 30 giây, đếm số lần bạn có thể đứng thẳng dậy được.
Điểm thấp trong bài kiểm tra đứng lên ngồi xuống có thể được sử dụng để xác định những người có nguy cơ gặp phải các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như té ngã hoặc biến chứng sau phẫu thuật (Ảnh: Getty Images)
Mặc dù bài kiểm tra này chủ yếu được sử dụng cho người lớn tuổi trên 60, nhưng nó cũng đã được sử dụng cho những người trẻ tuổi hơn.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) của Hoa Kỳ đã đưa ra kết quả trung bình cho các nhóm tuổi khác nhau. Điểm số dưới mức trung bình có thể cho thấy nguy cơ gặp các vấn đề sức khỏe, chẳng hạn như té ngã. Ví dụ, đối với người từ 60-64 tuổi, điểm trung bình là 14 đối với nam giới và 12 đối với nữ giới. Tuy nhiên, nếu bạn từ 85-89 tuổi, điểm trung bình là 8. Tuy nhiên, những điểm trung bình này không tính đến tiền sử bệnh lý của người đó – ví dụ như nếu họ vừa trải qua phẫu thuật hoặc bị thương gần đây.
Hãy tìm hiểu xem bạn so sánh với ai.
Theo CDC, điểm số trung bình của bài kiểm tra STS cho mỗi nhóm tuổi như sau:
• Ở độ tuổi 60-64, điểm trung bình là 14 đối với nam giới và 12 đối với nữ giới.
• Ở độ tuổi 65-69, điểm trung bình là 12 đối với nam giới và 11 đối với nữ giới.
• Ở độ tuổi 70-74, điểm trung bình là 12 đối với nam giới và 10 đối với nữ giới.
• Ở độ tuổi 75–79, điểm trung bình là 11 đối với nam giới và 10 đối với nữ giới.
• Ở độ tuổi 80-84, điểm trung bình là 10 đối với nam giới và 9 đối với nữ giới.
• Từ 85 đến 89 tuổi, điểm trung bình là 8 cho cả nam và nữ.
• Ở độ tuổi 90-94, điểm trung bình là 7 đối với nam giới và 4 đối với nữ giới.
Bài kiểm tra này cũng có thể có lợi cho người trẻ tuổi hoặc những người không có vấn đề về sức khỏe, vì nó là một thước đo tốt về thể lực, đặc biệt là sức mạnh và sức bền cơ bắp phần thân dưới. Các nhà nghiên cứu ở Thụy Sĩ đã yêu cầu gần 7.000 người trưởng thành thực hiện bài kiểm tra STS và sau đó so sánh kết quả. Họ nhận thấy rằng điểm trung bình của những người từ 20 đến 24 tuổi là 50 lần/phút đối với nam giới và 47 lần/phút đối với nữ giới. Tuy nhiên, một số người tham gia có thể thực hiện tới 72 lần lặp lại trong một phút.
Trong một nghiên cứu khác trên những người tình nguyện khỏe mạnh, có độ tuổi trung bình là 21, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa kết quả của bài kiểm tra đứng lên ngồi xuống và một thước đo khác – nhưng tốn nhiều thời gian hơn – về khả năng hiếu khí và sức bền của họ.
Nghiên cứu cho thấy rằng kết quả bài kiểm tra cũng có thể cung cấp cho các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe rất nhiều thông tin về sức khỏe tiềm ẩn của bạn. Ví dụ, điểm thấp trong bài kiểm tra có thể được sử dụng để xác định những người có nguy cơ gặp phải kết quả xấu hơn sau phẫu thuật hoặc sau điều trị ung thư.
Điểm số thấp trong bài kiểm tra cũng cho thấy tim và phổi của người đó có thể không hoạt động tốt , khiến họ có nguy cơ cao hơn mắc các "biến cố tim mạch bất lợi" như nhồi máu cơ tim (đau tim), đột quỵ và suy tim.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), nếu một người đạt điểm thấp hơn mức "trung bình" trong bài kiểm tra so với nhóm tuổi của họ thì họ cũng có nguy cơ té ngã cao hơn.
"Điều chúng tôi thực sự lo ngại là nếu mọi người không duy trì được sức mạnh, sự cân bằng, tính linh hoạt và sức khỏe tim mạch, thì họ sẽ dễ bị ngã hơn", Dhesi nói.
Khoảng 30% người trên 65 tuổi bị ngã mỗi năm, và con số này tăng lên khoảng 50% ở người trên 80 tuổi. Sau khi bị ngã một lần, người ta thường sợ ngã lần nữa, khiến họ ít ra ngoài hơn, đôi khi dẫn đến sự cô lập xã hội.
"Nếu bạn lo lắng về việc bị ngã, bạn sẽ không nhất thiết phải ra ngoài gặp gỡ mọi người và làm những việc khác. Vì vậy, nó trở thành một vòng luẩn quẩn," Dhesi nói.
Nếu bạn từ 85 đến 89 tuổi, điểm trung bình trong bài kiểm tra đứng lên ngồi xuống là tám (Nguồn ảnh: Getty Images)
Bên cạnh sự cô lập về mặt xã hội, té ngã có thể gây ra những chấn thương nghiêm trọng, đặc biệt là ở người lớn tuổi. "Té ngã là một vấn đề thực sự lớn, bởi vì ngoài những chấn thương nhẹ, rách cơ và bong gân, còn có nguy cơ gây ra những chấn thương nghiêm trọng như gãy xương hông", Dhesi nói. Tại Mỹ, mỗi năm có hơn 300.000 người bị gãy xương hông. "Chúng ta biết rằng có 70.000 trường hợp gãy xương hông mỗi năm ở Anh và khoảng 30% số người bị gãy xương hông sẽ tử vong trong vòng một năm", Dhesi nói thêm.
Một nghiên cứu năm 2012 thậm chí còn phát hiện ra rằng một biến thể của bài kiểm tra STS là "yếu tố dự báo quan trọng về tỷ lệ tử vong" ở người lớn từ 51 đến 80 tuổi. Những người đạt điểm thấp trong bài kiểm tra có nguy cơ tử vong trong vòng sáu năm cao gấp 5 đến 6 lần so với những người đạt điểm cao nhất. Tuy nhiên, Dhesi chỉ ra rằng mặc dù các bài kiểm tra như STS là một chỉ số tốt về sức khỏe, nhưng chúng không thể dự đoán được một người có thể sống được bao lâu.
"Điều bạn có thể sử dụng [kết quả kiểm tra đứng lên ngồi xuống] để nói là – đây là điều chúng ta cần suy nghĩ đến, và có những phương pháp điều trị hoặc can thiệp mà chúng ta nên thực hiện để cố gắng cải thiện kết quả sức khỏe, chất lượng cuộc sống, tính tự lập của một người và giúp họ sống khỏe mạnh lâu hơn, đó mới là điều thực sự quan trọng", Dhesi nói.
"Việc tự làm các xét nghiệm tại nhà giúp bạn biết mình đang ở vị trí nào so với những người cùng độ tuổi, và đó có thể là một lời nhắc nhở hữu ích để bạn thực hiện tất cả những điều có thể để cải thiện sức khỏe và duy trì sức khỏe tốt hơn. Vì vậy, tôi nghĩ đây là một cách rất tốt để giúp mọi người chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe của chính mình."
Các hoạt động như làm vườn được khuyến khích để cải thiện sức mạnh và thể lực tổng thể của bạn – và do đó, điểm số bài kiểm tra đứng lên ngồi xuống của bạn cũng được cải thiện (Ảnh: Getty Images)
Làm thế nào để cải thiện hiệu suất của bạn
Theo Dhesi, cách tốt nhất để cải thiện điểm số của bạn là duy trì hoạt động và vận động càng nhiều càng tốt. Nếu việc vận động khó khăn, bạn có thể bắt đầu bằng các bài tập ngồi để tăng cường sức mạnh. Từ đó, bạn có thể chuyển sang đứng lên khoảng năm lần mỗi giờ hoặc hai giờ.
Nếu có thể, chỉ cần đi lại trong phòng khách và đảm bảo bạn đi lên xuống cầu thang ít nhất ba hoặc bốn lần một ngày cũng có thể tạo ra sự khác biệt.
"Bạn cần tránh tình trạng 'chân nhà một tầng' - tức là chân yếu do sống trong nhà một tầng - về cơ bản, bạn cần đảm bảo mình vẫn có thể lên xuống cầu thang bằng cách sử dụng các cơ đó, giữ thăng bằng và duy trì sự tự lập," Dhesi nói.
Ông Dhesi cũng khuyên mọi người nên ra ngoài và tham gia các lớp tập thể dục nếu có thể. Nhiều phòng tập thể dục có các chương trình tập luyện dành cho người cao tuổi với chi phí thấp.
"Lợi ích bổ sung ở đó là sự giao tiếp xã hội bên cạnh sự giao tiếp về thể chất. Và chúng ta biết rằng đó là một khía cạnh thực sự quan trọng khi bạn già đi - sự cô đơn và cô lập xã hội thực sự có thể gây hại cho sức khỏe của bạn."
Cuối cùng, những lời khuyên khác bao gồm việc vận động và làm việc nhà. Đối với người lớn tuổi, chơi với cháu nếu có – ngồi xuống sàn chơi cùng cháu và cùng đứng dậy chơi với cháu – có thể rất hữu ích. Những lời khuyên khác bao gồm thêm các hoạt động đơn giản vào thói quen hàng ngày như đứng dậy và vươn vai nếu đã ngồi lâu, đi bộ đến cửa hàng thay vì lái xe, hoặc làm vườn nhiều hơn.
--
Để có được những hiểu biết đáng tin cậy về sức khỏe và hạnh phúc dựa trên cơ sở khoa học, hãy đăng ký nhận bản tin Health Fix , trong khi The Essential List cung cấp tuyển chọn các bài viết và thông tin hữu ích.
Để biết thêm các tin tức về khoa học, công nghệ, môi trường và sức khỏe từ BBC, hãy theo dõi chúng tôi trên Facebook , X và Instagram .
NGUỒN:
Ngồi xuống rồi đứng lên: Bài kiểm tra đơn giản giúp bạn nhận biết quá trình lão hóa của mình.
ENGLISH:
Sit-to-stand: The simple test that reveals how you're ageing
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét