Khai mạc thượng đỉnh ASEAN 2025 mọi chú ý hướng về tổng thống Hoa Kỳ - Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 47 khai mạc tại Kuala Lumpur thủ đô Malaysia chiều ngày 26/10/2025 và đã kết nạp thêm một thành viên mới là Timor Leste. Tuy nhiên mọi chú ý hướng về một loạt các hội nghi cấp cao khác mở ra từ hôm nay cho đến ngày 28/10/2025, như Hội Nghị Cấp Cao ASEAN + 3, Hội Nghị Cấp Cao Đông Á (EAS).
<!>
Hơn 30 nguyên thủ quốc gia và thủ tướng chính phủ các nước thành viên ASEAN cùng nhiều đối tác của khu vực Đông Nam Á như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, New Zealand, Úc, Mỹ, Canada ... có mặt tại thủ đô Malaysia, chuẩn bị tham dự các cuộc họp trong ba ngày 26-28/10/2025. Khác với nhiệm kỳ đầu tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump lần này đích thân đến dự thượng đỉnh với các đối tác Đông Nam Á.
Theo ghi nhận từ Kuala Lumpur của đặc phái viên Sébastien Berriot của đài France Inter tường thuật cho RFI, tổng thống Trump nỗ lực chinh phục lại cảm tình của khối ASEAN:
« Hình ảnh ấn tượng nhất sáng nay tại Kuala Lumpur là, bên cạnh thủ tướng Malaysia, Donald Trump nhún nhẩy vài bước theo điệu nhạc ngay khi vừa bước xuống từ chuyên cơ của tổng thống. Đây là dấu hiệu cụ thể cho thấy ông muốn chinh phục cảm tìm của công luận.
Lãnh đạo Nhà Trắng ý thức được các đòn thuế quan đã để lại nhiều hậu quả cho một khu vực rất quan trọng đối với kinh tế của Hoa Kỳ. Những lo ngại về chính sách thương mại của Washington đã thúc đẩy các nước Đông Nam Á thắt chặt thêm quan hệ với Bắc Kinh.
Do vậy, lần này tổng thống Trump đích thân đến dự thượng đỉnh ASEAN như thể là để hàn gắn quan hệ. Ông đã chẳng mấy quan tâm đến các đối tác Đông Nam Á trong nhiệm kỳ đầu. Lần này nguyên thủ Mỹ dự trù sẽ ký kết nhiều thỏa thuận thương mại, chủ yếu là với nước chủ nhà. Malaysia là một trong những đối tác Đông Nam Á quan trọng nhất của Hoa Kỳ ».
Thỏa thuận khoáng sản
Ngay sáng nay tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ký hàng loạt thỏa thuận về thương mại và khoáng sản chiến lược với ba đối tác Đông Nam Á là Malaysia, Cam Bốt và Thái Lan. Washington đang tìm cách giải quyết mất cân bằng thương mại và đa dạng hóa chuỗi cung ứng giữa lúc Trung Quốc thắt chặt hạn chế xuất khẩu đất hiếm.
Theo thông cáo của Nhà Trắng, Mỹ giữ mức thuế hải quan 19% đối với hầu hết các mặt hàng xuất khẩu từ cả ba quốc gia nói trên. Tổng thống Trump cũng đã ký hàng loạt các thỏa thuận hợp tác về khoáng sản chiến lược với Thái Lan và Malaysia. Mục đích của Washington nhằm đa dạng hóa các nguồn cung ứng trong lĩnh vực này, giảm bớt mức độ phụ thuộc vào đất hiếm Trung Quốc. Reuters nhắc lại Malaysia có trữ lượng đất hiếm ước tính trên 16 triệu tấn, nhưng hiện tại đang cấm xuất khẩu đất hiếm dạng thô nhằm ngăn thất thoát tài nguyên. Cùng lúc Kuala Lumpur muốn đẩy mạnh phát triển công nghiệp tinh chế kim loại hiếm.
Thương mại : Các nhà sản xuất Mỹ mong đợi cuộc gặp Trump - Tập đạt kết quả
Nhiều doanh nhân Mỹ lo thượng đỉnh Mỹ- Trung Quốc thất bại. Cuộc họp trực tiếp song phương giữa tổng thống Donald Trump và chủ tịch Tập Cận Bình dự trù ngày 30/10/2025 tại Hàn Quốc mới là trọng điểm vòng công du châu Á lần này của lãnh đạo Nhà Trắng.
Theo ghi nhận của thông tín viên Loubna Anaki từ New York, các nhà sản xuất ở Mỹ đang nóng lòng chờ đợi Washington và Bắc Kinh cải thiện quan hệ, tránh cuộc chiến thương mại :
« Đây sẽ là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa Donald Trump và Tập Cận Bình từ khi vị tổng thống thuộc đảng Cộng Hòa này trở lại Nhà Trắng. Cuộc tái ngộ diễn ra sau nhiều tháng đàm phán về thương mại với nhiều căng thẳng. Donald Trump đã áp đặt nhiều mức thuế quan cao đánh vào hàng Trung Quốc, còn Bắc Kinh thì đã đáp trả tương đương.
Ngay cả việc tổ chức cuộc gặp đã nhiều lần bị thay đổi, đặc biệt sau khi Trung Quốc quyết định hạn chế xuất khẩu đất hiếm, nguồn khoáng sản mà Mỹ bị phụ thuộc rất nhiều vào Bắc Kinh.
Trước khi lên đường bắt đầu vòng công du châu Á, Donald Trump tỏ ra lạc quan về khả năng đạt được thỏa thuận thương mại với người đồng cấp Trung Quốc. Dù vậy, khó có thể đoán trước hai nhà lãnh đạo này có tìm được đồng thuận hay không.
Điều chắc chắn duy nhất là thị trường tài chính cũng như nhiều lĩnh vực kinh tế của Hoa Kỳ sẽ theo dõi sát thượng đỉnh Trump-Tập. Nhất là các nhà sản xuất đậu tương ở Mỹ đã bị thiệt hại nhiều kể từ khi bị khách hàng lớn nhất của họ là Trung Quốc ngừng hợp đồng.
Đối với không ít trong số họ, nếu tổng thống Trump không đạt được thỏa thuận với Bắc Kinh, họ có nguy cơ bị phá sản ».
Gaza: Không tin Israel, Washington muốn tự giám sát lệnh ngừng bắn
Khi giai đoạn tiếp theo của thỏa thuận ngừng bắn giữa Hamas và Israel vẫn còn mờ mịt, sự chú ý đang đổ dồn vào trung tâm điều phối quân - dân sự. Nằm cách Dải Gaza khoảng 30 km, trung tâm này có nhiệm vụ giám sát lệnh ngừng bắn vốn rất mong manh.
Sau liên tiếp các chuyến công du Israel của quan chức Mỹ trong những tuần gần đây, Washington triển khai các biện pháp nhằm ngăn chặn khả năng thỏa thuận bị phá vỡ, đặc biệt là từ phía đồng minh Israel. Trung tâm chỉ huy nói trên, cùng với các nguồn lực được triển khai tại thực địa, thể hiện rõ quyết tâm của Washington trong việc duy trì sức ép đối với đồng minh của mình là Israel.
Thông tín viên Nicolas Rocca từ Jerusalem cho biết thêm thông tin:
Khó có thể nói giữa Hoa Kỳ và Israel vẫn còn tin nhau. Nhật báo Mỹ New York Times, dẫn nguồn tin quân sự từ cả hai phía khẳng định rằng drone Mỹ đang bay trên bầu trời Gaza để giám sát việc tuân thủ lệnh ngừng bắn.
Washington muốn tự nắm bắt tình hình, mà không cần phải thông qua kênh tình báo của Israel. Các phi vụ giám sát này nhằm hỗ trợ công việc của trung tâm điều phối quân-dân sự, gồm 200 binh sĩ Mỹ và có sự tham gia của các nước khác như Anh, Pháp, Tây Ban Nha và Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nnhất.
Trung tâm này được xem là bước đầu tiên hướng tới việc thành lập "lực lượng ổn định quốc tế", mà Donald Trump trong tuần này đã để ngỏ cho khả năng Liên Hiệp Quốc bảo trợ.
Ông Marco Rubio, lãnh đạo ngoại giao Hoa Kỳ đã đến thăm trung tâm điều phối hôm thứ Sáu, ông cho biết "nhiều quốc gia" đã đề nghị được tham gia lực lượng này.
Ông cũng cho biết chính quyền Israel sẽ có quyền phủ quyết đối với thành phần của lực lượng. Điều này có thể loại Thổ Nhĩ Kỳ, một quốc gia Hồi giáo đã đóng vai trò quan trọng trong việc đạt được thỏa thuận ngừng bắn, nhưng đang có quan hệ căng thẳng với Israel.
Ngoại trưởng Rubio: cam kết với Đài Loan không đổi, dù đàm phán thương mại Mỹ-Trung
Ngoại trưởng Marco Rubio khẳng định Hoa Kỳ sẽ không thay đổi cam kết với Đài Loan dù đang tiến hành đàm phán thương mại với Trung Quốc. Ông nhấn mạnh rằng vấn đề Đài Loan không phải là điều có thể mang ra trao đổi thương mại, và chính sách Một Trung Quốc của Mỹ vẫn giữ nguyên. Phát biểu này nhằm trấn an Đài Loan và gửi thông điệp cứng rắn tới Bắc Kinh rằng Washington sẽ không thỏa hiệp về vấn đề an ninh khu vực.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rubio đã có cuộc gặp với ông Wang Yi — Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc — tại Kuala Lumpur (Malaysia) bên lề hội nghị ngoại giao của khối ASEAN. Ông Rubio mô tả cuộc gặp này là rất mang tính xây dựng, tích cực.
Trong buổi họp này, ông Rubio nói rằng khả năng cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Xi Jinping và Donald Trump sẽ diễn ra trong năm nay là cao.
Trong khi tham dự hoạt động báo chí trong hành trình từ Israel tới Qatar rồi sang châu Á, ông Rubio khẳng định rằng Hoa Kỳ sẽ không hy sinh cam kết với Đài Loan vì một thỏa thuận thương mại với Trung Quốc.
Ông Rubio nói: Tôi không nghĩ các bạn sẽ thấy một thỏa thuận thương mại mà nếu điều người ta lo là chúng tôi sẽ đổi lấy thỏa thuận thương mại để từ bỏ Đài Loan – Không có ai đang xem xét điều đó cả.
Ông Rubio nhấn mạnh rằng Đài Loan không nên lo ngại rằng trong các đàm phán thương mại sắp tới giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, lập trường của Hoa Kỳ đối với Đài Loan sẽ bị thay đổi.
Trong khi đó, phía Trung Quốc qua Bộ Ngoại giao cảnh báo rằng Hoa Kỳ nên thận trọng trong lời nói và hành động khi liên quan đến vấn đề Đài Loan và quan hệ khu vực.
Có thông tin cho rằng Trung Quốc đang thúc đẩy Hoa Kỳ thay đổi ngôn ngữ chính sách Một Trung Quốc (One China) để nói rằng Hoa Kỳ phản đối độc lập của Đài Loan, trong khi hiện tại Hoa Kỳ nói rằng không ủng hộ độc lập của Đài Loan.
Trung Quốc cũng thể hiện quan ngại rằng bất cứ thỏa thuận thương mại nào mà khiến lợi ích của họ bị tổn hại sẽ vấp phải phản ứng và có thể bị trả đũa kinh tế.
Hoa Kỳ và Trung Quốc đang căng thẳng trong nhiều mặt – không chỉ thương mại, mà cả công nghệ, nhân quyền và tình hình Đài Loan.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét