Nước Nga tranh cãi vụ giết Nemtsov

Boris Nemtsov là người chỉ trích Tổng thống Putin mạnh mẽNước Nga thức dậy trong kinh hoàng  hôm thứ Bảy.Báo chí, truyền thông xã hội, giới chính khách đều mô tả vụ giết chính khách đối lập Boris Nemtsov là điều không thể tưởng tượng.Ông Nemtsov bị bắn bốn phát vào lưng trên chiếc cầu gần điện Kremlin.Đây là khu vực luôn có cảnh sát canh gác, luôn có camera an ninh theo dõi.

Tổng thống Vladimir Putin gọi vụ giết người là “sự khiêu khích”.Người đứng đầu Ủy ban Điều tra Nga, Vladimir Markin, nói ông tin rằng vụ giết người có thể là “sự khiêu khích nhằm gây bất ổn đất nước”.Trong một tuyên bố, ông giải thích: “Ông Nemtsov có thể đã bị hy sinh bởi những kẻ không từ thủ đoạn nhằm đạt mục tiêu chính trị.”

Ủy ban điều tra cũng đang xem xét khả năng liên quan “Hồi giáo cực đoan” và liên hệ của ông Nemtsov ở Ukraine.Nhiều người Nga không tin rằng điều tra sẽ tìm ra thủ phạm thực sự.Nhà báo nổi tiếng Aider Muzhdabaev viết trên Facebook: “Băng từ camera CCTV theo dõi kẻ giết Boris có thể đủ để làm thành phim dài. Nhưng tôi chắc chắn các nhân vật trong phim sẽ không bao giờ được xác định, tìm thấy hay kết án.”

Vụ ám sát ông Nemtsov đang làm chia rẽ xã hội Nga.Những người ủng hộ đối lập quy trách nhiệm cho điện Kremlin. Còn các chuyên viên  thân Kremlin và báo chí thân chính phủ, đa số đều đồng tình với Tổng thống Putin.

Sergei Markov, một chuyên viên  chính trị nổi danh, viết trên Facebook: “Nói thẳng là Boris Nemtsov đã bị giết bởi những kẻ muốn thấy ‘cách mạng’ ở Nga và chúng đã tổ chức ‘biểu tình’ Maydan ở Kiev.”

Rất ít người chỉ trích Kremlin quy trách nhiệm trực tiếp cho chính phủ.Có vẻ họ cho rằng còn quá sớm để biết thực hư. Nhưng nhiều người nghĩ vụ giết người gián tiếp có liên quan tới sự kiện ở đông Ukraine.Một giả thuyết là những người dân tộc chủ nghĩa Nga chiến đấu ở đó ngày càng hùng mạnh. Khi họ quay về từ Ukraine, bị lây nhiễm tuyên truyền, họ muốn trừng phạt những người bị xem là kẻ thù của Nga.Lập trường chính trị thân phương Tây của ông Nemtsov không hợp với họ.Vụ giết người này có thể là điểm bước ngoặt cho nước Nga, theo lời Artyom Liss, BBC Tiếng Nga.

Làm chính khách tại Nga một lần nữa có thể nguy hiểm chết người, giống như những năm hỗn loạn theo sau sự sụp đổ của Liên Xô.

Bài viết dựa trên phân tích của Artyom Liss, BBC Tiếng Nga.

Hồ sơ người bị bắn, Boris Nemtsov

Cái chết của Boris Nemtsov gây sốc cho nhiều người NgaBoris Nemtsov, người vừa bị bắn chết ở Moscow khi mới 55 tuổi, là nhân vật có sức lôi cuốn trong chính trị Nga, một nhà cải cách nổi danh dưới thời Boris Yeltsin và trở thành người chỉ trích mãnh liệt Vladimir Putin.

Ông cũng là nhà khoa học hạt nhân, nhà hoạt động môi trường và có bốn con.Ông thành lập nhiều phong trào đối lập sau khi rời quốc hội Nga năm 2003. Từ năm 2012, ông là đồng chủ tịch đảng Cộng hòa Nga – Tự do Nhân dân đối lập.Ông lên án Tổng thống Putin vì vai trò của Nga ở Ukraine, tình hình kinh tế xấu đi và cáo buộc có tham nhũng trong việc chuẩn bị Olympic Sochi năm 2014.Cùng với những người như Alexei Navalny và Garry Kasparov, Nemtsov đóng vai trò chính tổ chức các cuộc biểu tình ở Moscow theo sau bầu cử năm 2011.Ông bị bắt vì tham gia biểu tình và từng bị  giam 15 ngày cuối năm 2011.

Ứng viên tổng thống?

Năm 1990, Nemtsov được bầu vào quốc hội Nga.Ông đứng cạnh Boris Yeltsin khi có âm mưu đảo chính năm 1991. Yeltsin tưởng thưởng cho lòng trung thành của ông với chức thống đốc vùng Nizhny Novgorod.

Ông Nemtsov bị bắn chết tại Moscow

Nemtsov khi đó trẻ trung, nói tiếng Anh thuần thục, biết đối diện truyền thông. Vùng Nizhny Novgorod, với các ngành công nghiệp quân sự, trở thành điểm sáng thu hút đầu tư nước ngoài.Ông nhanh chóng trở thành một trong các chính khách nổi danh, và có tin đồn nói Yeltsin muốn ông kế vị.Năm 1997, Yeltsin phong ông làm phó thủ tướng phụ trách cải tổ kinh tế. Nhưng Nemtsov sau này ân hận vì nó mở đầu cho sự đi xuống của ông trong chính trường.Mọi tham vọng tổng thống của ông bị thui chột vì khủng hoảng kinh tế tháng Tám 1998, khiến ông phải rời chính phủ.Sa sút chính trịNăm 1999, Nemtsov thành lập Liên minh các lực lượng cánh hữu (SPS), cùng Anatoly Chubais và Yegor Gaidar.

Ban đầu đảng này khá thành công, thu được 10% phiếu ở cuộc bầu cử tháng 12 và trở thành nhóm ảnh hưởng trong quốc hội.Nhưng vài năm sau, SPS thay đổi thái độ với tổng thống Putin, từ ủng hộ có điều kiện sang công khai đối lập – và đảng mất đi ủng hộ viên.Trong bầu cử 2003, SPS không thu đủ 5% phiếu bầu để có chân trong quốc hội.Nemtsov từ nhiệm khỏi SPS và đi vào kinh doanh.Năm 2011, ông trở thành gương mặt của đối lập, nhưng mấy năm qua ông không còn nổi bật.Mặc dù ông không còn được xem là thuộc về dòng chính trong chính trị Nga, vụ giết ông đã gây bất mãn  cho rất  nhiều người Nga.

Ông Kasparov tuyên bố thông điệp đã rõ: “Chống đối Putin thì cuộc sống của bạn chẳng có mấy giá trị.”

Cái chết của những người chống Putin

Tháng Tư 2003 – Chính khách Sergey Yushenkov bị ám sát gần nhà ở Moscow

Tháng Bảy 2003 – Nhà báo Yuri Shchekochikhin chết sau căn bệnh bí hiểm kéo dài 16 ngày

Tháng Bảy 2004 – Biên tập viên tạp chí Forbes phiên bản tiếng Nga Paul Klebnikov bị bắn trên đường ở Moscow

Tháng Mười 2006 – Nhà báo Anna Politkovskaya bị bắn ngoài căn hộ ở Moscow

Tháng 11/2006 – Cựu điệp viên Nga Alexander Litvinenko chết, gần ba tuần sau khi uống trà dính chất polonium ở khách sạn tại London

Tháng Ba 2013 - Boris Berezovsky, từng đóng vai trò phân phát quyền lực nhưng sau chống Putin, chết trong nhà ở Anh