Vì sao có chuyện cơn sốt tiền điện tử Bitcoin? Và chúng ta chớ nên đụng vào nó vì có nhiều âm mưu lừa đảo.Cách đây 5 năm, bạn chỉ cần bỏ ra $400 để mua Bitcoin, bây giờ số tiền đó trị giá lên đến $60,000 tính đến giữa tháng Tư vừa qua. Bạn có thể mua Bitcoin ở chợ thực phẩm, ở trạm xăng bằng cách sử dụng một trong 32,000 máy ATM, bán Bitcoin, và trả bằng tiền mặt. Nhưng bạn nên thận trọng, hiện nay loại tiền điện tử Bitcoin thường được dùng để lừa đảo, nhắm vào những người Mỹ già, lớn tuổi.
Bitcoin là một loại tiền không giống như tiền mà chúng ta dùng để mua bán, trao đổi từ nhiều thế kỷ nay. Bitcoin không được một quốc gia nào đứng ra phát hành. Không có nhà máy in tiền, hay đúc tiền Bitcoin. Nó chỉ là loại tiền xuất hiện trên computers.
Hiện nay có cả một ngành kỹ nghệ lớn bùng phát quanh vấn đề Bitcoin. Nhiều công ty lớn như Paypal, Dish Network và Overstock.com nhận trả tiền bằng Bitcoin. Hồi tháng Giêng năm nay, ông Elon Musk, chủ hãng xe chạy bằng điện Tesla đã chi trả $1.5 tỷ đô la bằng loại tiền Bitcoin. Nhưng nếu chỉ vì loại tiền điện tử Bitcoin đã được du nhập vào dòng chính, không có nghĩa là từ nay mọi người nên chấp nhận và sử dụng nó.
Dưới đây là những điều bạn cần biết về Bitcoin để không bị phỏng tay.
Tìm ra đồng tiền Bitcoin Ở đâu? Trái với tên của nó là đồng tiền cắc. Đồng tiền điện tử Bitcoin chỉ xuất hiện qua mã số -digital code. Mọi chuyển nhượng, giao dịch đều được thực hiện bằng cuốn Sổ Cái digital -Ledger- mang tên là “Blockchain”, loại tiền ảo này được cất trong cái ví ảo -digital wallet. Nếu bạn muốn mua Bitcoin bạn có thể chỉ mua một phần nhỏ qua mạng internet. Địa điểm trao đổi, mua bán trên mạng có nhiều tên khác nhau như Coinbase, Binance và gemini, hay tại nhiều địa điểm máy ATM’s ở Hoa Kỳ cũng có bán Bitcoin.
Tiền điện tử Bitcoin xuất hiện từ đâu mà ra? Nguồn gốc của Bitcoin là sản phẩm của sự tưởng tượng. Nó được tung ra vào năm 2009 do một người ẩn danh, lấy tên là Satoshi Nakamoto. Nhân vật này đề nghị in ra một loại tiền trên mạng, không cần qua tay bất cứ một định chế tài chính nào. Sau hơn mười năm, với sự giao dịch lên đến hàng tỉ đô la bằng Bitcoin, người ta vẫn không biết chính xác ai là người chế ra loại tiền điện tử Bitcoin.
Một Bitcoin trị giá là bao nhiêu? Tùy theo giá cả từng ngày. Gần đây nhất nó trị giá khoảng $50,000, hồi cuối năm 2017, nó trị giá $19,000, nhưng vào đầu năm 2019, nó chỉ còn trị giá $4,000. Nếu thiên hạ đua nhau đổ tiền vào mua Bitcoin, thì trị giá nó tăng vọt lên như lên cơn sốt. Nhưng nếu nhu cầu mua Bitcoin xuống, thì trị giá của nó tuột dốc thê thảm. Đó là tình trạng chung của tất cả các loại tiền điện tử. Lúc gần đây, còn xuất hiện một vài loại tiền điện tử khác. Điều đó không có gì là điên khùng cả. Tình trạng lên xuống giá trị là hiện tượng thông thường có thể xảy ra giống như chứng khoán, cổ phiếu, nhà cửa, hay đồ cổ.
Tại sao người ta quan tâm đến Bitcoin? Có ba lý do khiến nhiều người quan tâm theo dõi đến Bitcoin. Thứ nhất là nó đứng ngoài lề hệ thống tài chánh. Bởi vì loại tiền này khi giao dịch không đi qua chính quyền, hay ngân hàng, nên người ta dễ dàng gửi tiền xuyên qua biên giới quốc gia. Thứ hai là bạn có thể giấu tên giữ mình ẩn danh khi thực hiện những giao dịch này. Kể ra thì hai lý do trên có khi cũng chính đáng để khiến người ta lưu ý đến Bitcoin. Nhưng cạnh đó còn có những lý do liên quan đến tội phạm (chúng tôi sẽ nói đến vấn đề này ở đoạn sau)
Lý do thứ ba là bạn có thể mua Bitcoin để đầu tư. Bạn mua với giá hạ, và hy vọng sau một thời gian, nó sẽ tăng giá, để kiếm lời, giống như bạn đầu tư vào chứng khoán hay nhà cửa đất đai.
Vì sao bạn nên tránh xa đồng Bitcoin, vì dễ bị lừa gạt? Có nhiều lý do để bạn cần phải tranh xa. Tiền lệ phí để trả cho mỗi giao dịch rất cao. Bạn phải trả khoản lệ phí $20 để rút ra $100 từ máy ATM. Vấn đề an ninh rất kém khi trao đổi tiền tệ bằng Bitcoin hay các loại tiền điện tử khác. Ông Charles Sachs, một nhà cố vấn đầu tư ở Miami kể lại rằng khi ông cần lấy ra một số tiền nhỏ mà ông có bằng Bitcoin thì ông mới nhận ra rằng số tiền ông có đã bay biến mất, không còn một đồng nào cả. Trong trường hợp mất tiền này, không hề có ai đứng ra bảo đảm cho bạn như cơ quan FDIC, hay ngân hàng, công ty phát hành thẻ tín dụng đứng ra bảo đảm.
Khi dùng Bitcoin để đầu tư, Bitcoin không có “nội lực” để tạo dựng tài sản, khác với chứng khoán- stocks- khi bạn mua stocks, tức là bạn mua một phần lợi nhuận của công ty, để tích lũy tài sản trong tương lai. Trong lúc đó Bitcoin không cho bạn một thứ gì cả, ngoại trừ mã số -digital code- và nó rất dễ bốc hơi, biến mất, hay thay đổi một cách không chừng. Ví dụ, chỉ cần một câu viết trên Twitter của ông Elon Musk vào hồi giữa tháng Năm khiến cho trị giá của Bitcoin mất giá 13% trong vòng hai giờ đồng hồ. Ông Shaun Melby, cố vấn hoạch định tài chính ở Nashville đã ví von: “Nó giống như tiền bạn bỏ vào máy kéo ở sòng bài. Do đó, bạn sẽ không đời nào bỏ $1 đô la vào máy nếu bạn biết bạn không chịu nổi nếu để bị mất toi $1 đô la.
Nếu có ai đề nghị bạn trả tiền cho họ bằng Bitcoin thì sao? Coi chừng, đó là một sự lừa đảo. Ngày càng có nhiều kẻ lừa đảo yêu cầu đối tượng chúng muốn lừa gạt trả tiền bằng Bitcoin, bởi vì trả tiền bằng cách này sẽ không thể nào truy nguyên, hay có bút tích, bằng chứng về giao dịch đó. Bà Amy Nofziger, Giám đốc tổ chức Ngăn Ngừa Lừa Đảo của AARP kể lại câu chuyện rằng: “Những tay lừa đảo trong khoảng hai năm gần đây thường yêu cầu kẻ bị lừa trả tiền chúng bằng Bitcoin. Ví dụ chúng hăm dọa sẽ đưa tên những người cao niên xem phim khiêu dâm, nếu không chịu trả tiền cho chúng bằng Bitcoin. Bọn tội phạm cũng thường đòi nạn nhân phải trả tiền bằng Bitcoin qua những vụ lừa gạt ái tình. Chúng dụ dỗ làm bạn tình trên mạng với đối tượng, sau đó, yêu cầu giúp đỡ về tài chính.
Chính phủ có chấp nhận trả tiền bằng Bitcoin hay không? Không! Sở thuế liên bang IRS của chính phủ Hoa Kỳ, và nhiều cơ quan khác trong chính phủ không chấp nhận đồng tiền điện tử -cybercurrencies- như phương thức trả tiền, và họ không bao giờ yêu cầu bạn trả tiền theo cách đó. Nếu có ai yêu cầu bạn trả tiền bằng Bitcoin, đó là sự lừa đảo.
Bài tường thuật của Kate Rockwood trên báo của tổ chức AARP
Nguyễn Minh Tâm dịch.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét