Vào thời kỳ khốn khó (những năm 1987-1988), công việc ổn định không có, con gái lại còn nhỏ, mình đã xin vào trường Lê Quý Đôn ở quận 3 TP.HCM mở một quầy nhỏ bán sách học ngoại ngữ và có duyên may gặp được ca sĩ Duy Trác khi ấy đang cùng gia đình thầu căng-tin của trường. <!>
Lúc mới gặp, mình không hề biết người đàn ông trung niên nói giọng Bắc có phong thái rất lịch sự ngồi bán hàng lặt vặt như bánh kẹo, thuốc lá ở căng-tin là nam ca sĩ Duy Trác nổi tiếng. Về sau, khi đã biết ông là một ca sĩ rất nổi tiếng trước năm 1975, cùng thời với Anh Ngọc, Ngọc Long, mình đã tranh thủ hỏi ông về điều này, điều nọ. Có một lần, khi được hỏi: "Bác thích hát những bản nhạc nào nhất?", ông đáp: "Tôi thích những bản như "Ngày đó chúng mình", "Tiếng chuông chiều thu", 'Hương xưa", nhưng không thích lắm bản "Áo lụa Hà Đông" dù nhiều người biết đến tôi qua bài hát đó. Riêng bản "Ngày đó chúng mình", nhạc sĩ Phạm Duy đã khen tôi: "Toi là người ngắt câu bản nhạc này đúng ý moi nhất!" (nghe bản ghi âm này trước năm 1975 sẽ thấy giọng Duy Trác còn khỏe - hay hơn bản ghi âm tại Mỹ năm 1994 trong CD "Còn tiếng hát gởi người" - Trung tâm Thúy Nga phát hành - và câu đầu được ngắt như sau: "Ngày đó... có em... đi nhẹ... vào đời").
Ca khúc "Ngày đó chúng mình" với giọng ca Duy Trác: https://youtu.be/1AWPVldD2No
Trong những lúc rỗi rảnh, ông hát vài đoạn trong những bản nhạc mới sáng tác (có bản nói về giấc mơ của một cô gái về một thiên đường không có thật ở nước Mỹ). Ông hát xong rồi nói: "Tôi biết là giọng hát của tôi không còn hay như xưa vì giọng hát cũng như nhan sắc con người, mỗi tuổi mỗi khác”.
Mãi về sau này, khi đọc cuốn sách “Tạp ghi” của nữ ca sĩ Quỳnh Giao do một người bạn trẻ ở Mỹ tặng mới biết nhiều hơn về ông, một trong những giọng ca hàng đầu của nền tân nhạc Việt Nam. Quỳnh Giao đã viết về buổi đầu đến với âm nhạc của Duy Trác: “Một sáng chủ nhật trong veo cách đây đã hơn nửa thế kỷ, Quách Đàm dẫn một thanh niên đến thăm nhạc sĩ Dương Thiệu Tước. Quách Đàm nổi tiếng từ thời phôi thai của tân nhạc Việt. Người thanh niên ông dẫn tới gặp Dương Thiệu Tước là cháu ông, còn trẻ mà phong độ đã chững chạc người lớn. Năm đó, Duy Trác mới 18, có giọng hát truyền cảm, ấm áp, và ngoài giọng ca thiên phú lại còn xướng âm rất vững. Duy Trác bước vào âm nhạc ngay từ buổi gặp gỡ đó. Cũng như trường hợp của Mai Hương, Duy Quang, Thái Hiền, Tuấn Ngọc, Khánh Hà, Ý Lan, Quỳnh Giao, Duy Trác đã đi vào âm nhạc theo bước chân gia đình, như một sự tiếp nối tự nhiên. Không có tuyển lựa hay khám phá bất ngờ gì. Năm đó, Dương Thiệu Tước lập tức mời Duy Trác cộng tác cùng chương trình “Ký âm pháp và nhạc lý phổ thông” được ông lập ra để thính giả có cơ hội cảm nhận và thưởng thức những ca khúc mới. Ca sĩ phải xướng âm ca khúc, tức là đọc nốt nhạc, trước khi hát vào lời. Chương trình được phát thanh vào mỗi sáng chủ nhật và được thâu thanh trực tiếp… Toàn ban chỉ có 3 giọng: Minh Trang (thân mẫu của Quỳnh Giao) là giọng nữ, Duy Trác là giọng nam, và thứ ba là giọng con nít do nhi đồng nhóc tì Đoan Trang (tức ca sĩ Quỳnh Giao sau này) đảm nhiệm. Trong ban tam ca này, Minh Trang và Duy Trác “minh diễn” cho thính giả những bài mê ly êm ái như “Phút say hương”, “Hoa xuân” hoặc “Hướng về Hà Nội”. Cũng từ đó, Duy Trác còn hát trong các chương trình của học sinh, sinh viên với bạn hữu như Hồng Duyệt, Phạm Vận, Đỗ Tuấn, Cung Tiến, Mai Hương, Bạch Tuyết, Tể Tần, Hồng Hảo…Chúng tôi sinh hoạt với nhau, vui tươi và hồn nhiên trong Đài phát thanh tại số 3 đường Phan Đình Phùng… Duy Trác hát đúng và hát hay là điều hiển nhiên với mọi người biết nhạc, yêu nhạc. Nhưng phong cách trình bày ca khúc là phong cách của người tài hoa, hiểu lời ca và diễn tả đúng lời ca, rất đẹp mà không cần gò để chứng tỏ nét điêu luyện. Duy Trác có sự cảm thông sâu đậm với cái đẹp và riêng với cái đẹp trong âm nhạc… (Tiếng hát Duy Trác - Tạp ghi)
Ca khúc đã làm cho nhiều thính giả của Đài phát thanh Sàigòn vào thập niên 1960 yêu thích giọng hát Duy Trác chính là ca khúc “Áo lụa Hà Đông” của nhạc sĩ Ngô Thụy Miên. Giọng hát nam trung nhẹ như gió thoảng của Duy Trác đã đưa những câu thơ của Nguyên Sa và những giai điệu của Ngô Thụy Miên đến với đông đảo người nghe và từ ấy đã có một định mệnh gắn kết thi sĩ, nhạc sĩ và ca sĩ trình bày như Ngô Thuỵ Miên đã chia sẻ: “Thi sĩ Nguyên Sa đã có lần nói rằng bài thơ “Áo Lụa Hà Đông” của ông có một số mệnh rất đặc biệt. Khi bài thơ được nhạc sĩ Ngô Thụy Miên phổ thành ca khúc và ca sĩ Duy Trác trình bày thì từ đó, cái tên “Áo lụa Hà Đông” đã gắn chặt tên tuổi của 3 người, thi sĩ, nhạc sĩ và ca sĩ. Nó đã trở thành một định mệnh. Mặc dù đây không phải là bài thơ hay nhất của Nguyên Sa, cũng như không phải là ca khúc tuyệt tác nhất của Ngô Thụy Miên, cũng như không phải là bài hát mà ca sĩ Duy Trác trình bày thành công nhất”.
Ca khúc “Áo lụa Hà Đông” thu âm trước năm 1975: https://youtu.be/6bphSKI8jis
Sau năm 1975, Duy Trác phải vào trại cải tạo 6 năm rồi lại bị bắt giam ở khám Chí Hòa hơn 4 năm nữa cùng với nhiều văn nghệ sĩ khác của miền Nam vì đã gởi cho ca sĩ Khánh Ly ở hải ngoại 2 ca khúc, trong đó có “Sàigòn chỉ vui khi các anh về” ông sáng tác trong những năm còn ở trong trại tù. Öng có giải thích vì sao đặt tên bản nhạc là "Sàigòn chỉ vui khi các anh về": có lần những sĩ quan đang học tập cải tạo trong trại gặp những phụ nữ lên thăm nuôi chồng, đã hỏi thăm: "Sàigòn lúc này ra sao? Có gì vui không?" Những phụ nữ ấy đáp: "Sàigòn chỉ vui khi các anh về...". Câu trả lời ấy đã gợi cảm hứng cho ông sáng tác bản nhạc "Sàigòn chỉ vui khi các anh về" trong trại cải tạo.
Năm 1993, ông và gia đình sang Mỹ định cư và ông đã xuất hiện trong một vài chương trình ca nhạc, hát lại nhiều ca khúc nổi tiếng từ trước năm 1975 và còn giới thiệu thêm những sáng tác mới của những nhạc sĩ Việt Nam ở hải ngoại như Đăng Khánh, Mai Anh Việt, Phạm Anh Dũng rồi vắng bóng hẳn từ tháng 6 năm 1995.
Ảnh: Ca sĩ Duy Trác (thứ hai từ trái qua) ở Mỹ năm 1994 và trước năm 1975 (thứ hai từ trái qua)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét