Ai mua nhà ở Hoa Kỳ?

Nhật báo chuyên về kinh tế tài chánh Financial Times có trụ sở ở Anh mới đây có bài cho biết người dân Trung Quốc nay đứng đầu trong số những người ngoại quốc mua nhà tại Hoa Kỳ, tính cả trên số đơn vị nhà, số lượng tính bằng đô la và kể cả luôn những giá cả kỷ lục. 

​
Nhà ở California được người Hoa đặc biệt ưa thích. (Hình minh họa: Getty Images)

Đó theo tờ báo là theo một bản phúc trình của Hiệp Hội Quốc Gia các nhà địa ốc (National Association of Realtors-NAR) vốn theo dõi các việc mua bán nhà trên toàn quốc.
Theo thống kê này thì trong 12 tháng kết thúc vào cuối tháng 3, người Hoa đã chi ra 28.6 tỷ đô la chỉ để mua nhà ở tại Hoa Kỳ, một sự gia tăng 30% so với năm ngoái và hơn hai lần rưỡi số tiền mà người Canada chi ra để mua nhà ở Hoa Kỳ. Dân Canada là nhóm thứ nhì mua nhà ở Hoa Kỳ.
Với nền kinh tế Trung Quốc và thị trường địa ốc đang trì trệ trông thấy cùng với một chương trình chống tham nhũng mạnh bạo đang lan tràn trong nước, những người Trung Quốc đã cuống cuồng đi mua nhà ở ngoại quốc trong mấy năm gần đây.
Là một nhóm, họ trở thành những người mua nhà lớn nhất không những ở Hoa Kỳ mà còn ở các thành phố lớn khác của phương Tây, kể cả New York, Luân Đôn, Sydney, Vancouver, Toronto và Auckland.
Nói chung điều họ muốn là nhà cửa ở những nền dân chủ nói tiếng Anh với một hệ thống giáo dục tốt, phẩm chất đời sống tuyệt hảo, một chế độ pháp trị mạnh, và một luật lệ bảo vệ mạnh mẽ quyền sở hữu địa ốc, đều được những người Hoa coi như đó là nơi đắc địa nhất để cất giữ tài sản.
Những con số đọc lên thật đáng giật mình. Trong một năm tính đến tháng 3 vừa qua, người Hoa trung bình chi ra gấp ba lần trung bình mà người Mỹ bỏ ra mua nhà. Họ trả trung bình 831,800 đô la cho một căn nhà, so với giá mua bán trung bình trên toàn quốc là 255,600 đô la của người Mỹ.
Những người ngoại quốc khác đến mua nhà ở Hoa Kỳ cũng trung bình chi ra 499,600 đô la nhưng nhóm mua nhiều nhất sau Trung Quốc từ Canada, Ấn Độ, Mexico và người Anh, đều chỉ ra ít hơn trung bình đó.
Nhưng tuy năm nay thì rõ ràng là cuộc xâm lăng đã lộ diện nhưng từ năm ngoái tờ Washington Post đã có bài mang tựa đề “The Chinese are coming, and they'd like to buy your house” (Người Hoa đang đổ tới và họ đang muốn mua nhà của bạn). Trong bài này, Giáo Sư Quản Trị Học Diane Francis nhắc cho chúng ta là trong năm 2014, tổng cộng 100 triệu người Hoa được chờ đợi đi chơi ngoại quốc, một đội quân mà bà so sánh lớn bằng dân số của Mexico. Họ sẽ viếng thăm các thắng cảnh nhưng họ cũng viếng thăm các công ty địa ốc nữa. Bà Francis viết “Họ có tiền trong bóp, một thèm khát cuộc sống tốt đẹp và kiến trong quần.”
Bà Francis bảo chúng ta cũng phải hiểu cho họ cảm thấy bất ổn ở nhà. Chính sách chống tham nhũng của ông Tập đã bắt được nhiều ngàn cá lớn, và còn có nhiều vụ tịch thu nữa sắp bắt đầu. Ô nhiễm không khí đã tạo nên một bệnh dịch suyễn, những lo sợ về an toàn thực phẩm là chuyện thường ngày, và mức độ tăng trưởng của nền kinh tế Trung Quốc đang chậm dần. Thành ra những kẻ giàu có nhất đang tính chuyện bỏ đi tìm một đời sống tốt đẹp hơn cho mình và cho con cháu mình.
Trong mấy năm gần đây 9.3 triệu người Hoa đã di dân, với 64% những gia đình giàu có nhất, một nhóm lên đến vài triệu người, muốn rời khỏi Trung Quốc hay là đang trên đường chuẩn bị ra đi.
Hoa Kỳ là địa điểm mà họ ưa thích nhất và các tài sản địa ốc ở Hoa Kỳ đối với họ trở thành loại trái phiếu mới, một thứ tích sản vô cùng an toàn. Cũng như vàng khối, nó là loại tích sản được tính trên đô la, an toàn không bị tịch thu, và khi cần có thể mang lại một sự ẩn danh để che dấu tài sản đối với chính quyền, chủ nợ hay là các vợ chồng cũ. Nhưng còn hơn vàng khối, các tài sản địa ốc ở Hoa Kỳ có thể giúp tăng thêm lợi tức, cung cấp nơi cư ngụ và quan trọng cũng không kém, giúp xin visa.
Tờ Washington Post khuyến cáo là một làn sóng di dân từ Trung Quốc đang bắt đầu nhưng rồi một cơn sóng thần sẽ đập vào bờ biển Hoa Kỳ. Lý do ư? Hồi năm 2014, địa chỉ buôn bán địa ốc Hoa kỳ Zillow bắt đầu phổ biến toàn thể danh sách các tài sản địa ốc trong database của họ bằng chữ Hán trên địa chỉ địa ốc lớn nhất Trung Quốc. Điều này có nghĩa là người mua nhà Trung Quốc có thể lên mạng để tìm nhà cửa gần gia đình và bạn bè trong hạn giá cả họ muốn. Ông Hall Willkie, chủ tịch của công ty Brown Harris Stevens Residential Sales ở New York than thơ, “Sự việc mà Zillow đã làm thật vô cùng to lớn. Người Hoa có thể tràn ngập Hoa Kỳ với đòi hỏi mua nhà.”
Theo Financial Times, tuy những người Hoa mua tài sản ở Hoa Kỳ vượt người Canada trong tổng số các vụ mua bán hồi năm ngoái, họ chỉ vượt con số mua bán trong 12 tháng vừa qua theo thống kê của NAR.
Điều còn đáng chú ý hơn nữa là địa điểm được người Hoa ưa chuộng nhất ở Hoa Kỳ là California chiếm đến 35% tổng số các vụ mua nhà, theo sau là tiểu bang Washington, New York, Massachusetts, Illinois và Texas. Hơn thế, khoảng 70% các vụ mua nhà của người Hoa đều trả bằng cash, so với 55% cho các người ngoại quốc khác và chỉ có 25% cho những người Mỹ đi mua nhà.
Cho đến năm 2011, những người đi mua nhà người Hoa chi ra tổng cộng chỉ có 7 tỷ đô la mua nhà đất ở Hoa Kỳ và hầu hết là từ Hồng Kông và Đài Loan. Nhưng đợt bùng nổ lần nầy chính là từ Hoa Lục và đến hầu hết chỉ trong hai năm cho đến tháng 3 năm nay, giai đoạn trùng hợp với chiến dịch chống tham nhũng mà Chủ Tịch Tập Cận Bình tung ra vào đầu năm 2013.
Với giá trung bình của những căn nhà mới xây ở 70 thành phố lớn của Trung Quốc giảm 6.15 trong một năm từ tháng 5 năm ngoái, một con số giảm khá hơn tháng 4 một chút khi vào tháng 4 giá nhà giảm 6.3%, nhưng nó vẫn khác xa sự tăng trưởng hai con số mà người Hoa đã chứng kiến trong một thập niên rưỡi.
Ông Wilkie thì nhận xét là từ gần hai năm trước, ở New York, họ thấy người Hoa mua những apartment rất lớn, rất mắc tiền cũng như các tòa nhà đồ sộ. Nhưng cũng có người mua những apartment nhỏ hơn từ 1.5 đến 3 triệu. Đó là bố mẹ mua cho các công chúa hoàng tử đỏ đi sang Hoa Kỳ đi học. Ông kể là hồi năm 2013, một bà người Hồng Kông đã chi ra 6.5 triệu đô la để mua một apartment hai phòng ngủ ở tòa nhà cao nhất New York One57. Bà bảo với công ty địa ốc là đó là để cho cô con gái khi cô có thể vào được Columbia, Harvard hay NYU.
Dự tính là tổng số sinh viên người Hoa đang du học ở Hoa Kỳ năm nay lên đến trên 250,000, và hầu hết sẽ tìm cách ở lại Hoa Kỳ sau khi tốt nghiệp. Để cung cấp cho đám này, những nhà thầu xây cất bảo với Giáo sư Francis là những apartments, condo gần các trường đại học sẽ bị chớp rất nhanh. Cứ thử xem thị trường địa ốc ở những khu như khu Irvine là chúng ta thấy ngay tăng trưởng bị thúc đẩy vì lý do gì.
Điều còn nực cười hơn nữa là chính chính quyền Bắc Kinh cũng tìm cách hưởng lợi. Tập đoàn quốc doanh Greenland Group Co. ở Thượng Hải hồi năm ngoái đã trở thành chủ nhân của phần còn lại của một khu nhà mới ở trung tâm Los Angeles. Họ còn tính đầu tư vào Toronto, Sydney. Một đối thủ cạnh tranh cũng quốc doanh, China Vanke, loan báo hồi năm ngoái là họ mới ký một hợp đồng 620 triệu đô la ở San Francisco.
Washington Post chỉ ra là một trong những lý do đằng sau sự di dân này là vì khá nhiều các tài sản này là từ tham nhũng. Với cậu con trai Bạc Qua Qua đang sống ở Manhattan nơi cậu đang theo học ở trường Luật của viện đại học Columbia, chả trách tờ South China Morning Post nói là tài sản của ông Bạc Hy Lai đã được dấu đâu đó ở New York. Cậu Bạc hẳn như vậy không phải là công tử duy nhất được đem dấu ở ngoại quốc cùng với số tiền của gia đình.
Vì Trung Quốc có một luật kiểm soát tài sản và tiền tệ rất khắt khe, giới hạn chỉ cho một cá nhân chuyển ra khỏi nước có 50,000 đô la, Financial Times nói là có vẻ như đa số những đồng tiền đang đổ vào thị trường địa ốc Hoa kỳ là “tiền mà trên nguyên tắc là bất chính.” Tuy có những cách thức hợp lệ để chuyển những số tiền lớn, nhiều ngân hàng lớn ở Bắc Kinh đã nói với FT là họ chưa tùng chuyển một món tiền như vậy để cho người ta mua nhà ở ngoại quốc. Thành ra đại đa số những đồng tiền đi mua địa ốc đã được chuyển ra bất hợp pháp.
Theo thống kê của Global Financial Integrity, một tổ chức chuyên theo dõi đồng tiền bất chính, thì người Hoa đứng đầu bảng. Trong những năm từ 2002 đến 2012, tổ chức cho biết, người Hoa buôn lậu 1.08 ngàn tỷ đô la ra khỏi nước, người Nga chỉ chuyển có 881 tỷ đô la và người Mexico 462 tỷ đô la đứng thứ ba. Washington Post còn chỉ mánh là rất dễ né tránh. Các công ty Trung Quốc được mua thêm đô la để trả tiền mua hàng ở ngoại quốc. Thế là người ta ngụy tạo hóa đơn để cho phép gửi tiền ra ngoại quốc. Dễ quá mà.